Eru konur 90% menn? Stefán Einar Stefánsson skrifar 22. september 2011 06:00 Í liðinni viku kynnti VR niðurstöður árlegrar launakönnunar sem gerð er meðal félagsmanna. Er það í ellefta sinn sem það er gert. Kennir þar ýmissa grasa en fyrst og síðast er könnunin hugsuð sem verkfæri fyrir félagsmenn til þess að bera launakjör sín saman við það hver þau almennt eru á markaðnum. Með því móti er fólki gert auðveldara að átta sig á launaþróun á þeim vettvangi sem það starfar og einnig hvort það geti unað við starfskjör sín eða hvort ástæða sé til að leita leiðréttingar á þeim. Á undanförnum árum hefur könnunin komið að góðu gagni og það er ánægjulegt að sjá hversu margir félagsmenn VR, og raunar margir fleiri, nýta sér hana í sókn eftir kjarabótum. Í rúman áratug hefur VR fylgst náið með þróun kynbundins launamunar meðal félagsmanna sinna. Er það gert með svokallaðri aðfallsgreiningu þar sem ytri þættir, sem ekki tengjast kynferði, eru einangraðir og tillit tekið til þeirra við mat á heildarlaunum. Greining af því tagi sýnir að árið 2001 var launamunur karla og kvenna 15,3% að meðaltali. Síðan þá hefur nokkuð áunnist með mörgum herferðum og þrýstingi á fyrirtæki og stjórnvöld. Er nú svo komið að þessi munur reynist rúm 10% að jafnaði. Álög eða mannanna verk?Í tilefni af útgáfu launakönnunar VR árið 2011 og þeirri ástæðu að launamunur kynjanna stendur í stað, þriðja árið í röð, höfum við hleypt af stokkunum auglýsingaherferð sem vakið hefur mikil viðbrögð. Með herferðinni er stærsta stéttarfélagið innan vébanda ASÍ í raun að spyrja í forundran: er ekki hægt að tryggja sjálfsagðan rétt kvenna á vinnumarkaði? Eru þetta álög eða mannanna verk? Svarið er sjálfgefið: að sjálfsögðu er það hægt og launamunur kynjanna er ekki yfirnáttúrulegt fyrirbæri. En hvað í ósköpunum veldur því þá að hvern einasta dag koma konur heim frá vinnu og hafa borið 10% minna úr býtum fyrir erfiði sitt en karlar – af þeirri einu ástæðu að þær eru konur? Svarið við þeirri spurningu er ekki eins einfalt og þeirri fyrri sem hér að ofan var varpað fram. En svörin hljóta að vera til. Viðurkenning fyrirtækjaMeð grípandi auglýsingum og öflugri umfjöllun hefur dregið saman með kynjunum en nú virðist þurfa að finna önnur og sterkari meðul til þess að hægt sé að þoka málum áfram. Ein leiðin til þess, og sú áhrifaríkasta, hlýtur að felast í því að vekja athygli stjórnenda fyrirtækja, fá þá til þess að viðurkenna vandann og takast á við hann af fullri alvöru – jafnt í orði sem og á borði. Það mun taka tíma að fá þessa viðurkenningu en það er nauðsynlegt að hefjast handa undir eins. Af þeim sökum hef ég kallað eftir því að fyrirtæki sem vilja sýna átaki okkar stuðning, veiti konum afslátt á vöru sinni og þjónustu, dagana 20.-26. september. Að sönnu mun sú táknræna framganga ekki tryggja konum jafnrétti í launum, en hún er til marks um vitundarvakningu, viðurkenningu sem skiptir máli þegar næstu skref verða stigin. Þau fyrirtæki sem taka samfélagsábyrgð sína alvarlega og vilja njóta virðingar samfélags sem kennir sig við jafnrétti og mannréttindi, hljóta að svara kalli! Á sama tíma er þess að sjálfsögðu krafist að fyrirtækin líti í eigin barm og tryggi að konur og karlar njóti sömu launa á þeirra eigin vettvangi. Næstu skrefEn áfram verður haldið. Á komandi mánuðum mun VR halda baráttunni áfram og kafa betur ofan í orsakir vandans. Meðal þess sem við höfum fengið staðfest er að konur sækja ekki jafn fast að fá kjarabætur þegar árleg launaviðtöl eiga sér stað. Það er vandamál sem hægt er að taka á. Þess vegna býður VR upp á námskeið í samningatækni og framkomu sem stuðla eiga að því að fólk komi betur undirbúið til leiks þegar kjör þess eru til umræðu við atvinnurekanda. Þá hefur VR um árabil heimsótt grunn- og framhaldsskóla á félagssvæði sínu þar sem réttindi launafólks eru kynnt og nemendum gerð grein fyrir hlutverki stéttarfélaga í íslensku samfélagi. Í þessum heimsóknum verður hér eftir meira fjallað um launamun kynjanna og hversu alvarlegur misbrestur hann er á samfélagi okkar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Gleymdu að vanda sig Vanda Sigurgeirsdóttir Skoðun Heilbrigðiskerfið í bakkgír Ingibjörg Isaksen Skoðun Skuldin við jörðina: Kolefnisstjórnun skiptir sköpum Nótt Thorberg Skoðun Svikin loforð í leikskólamálum Reykjanesbæjar Gígja Sigríður Guðjónsdóttir Skoðun Rasismi útskýrir stuðning við þjóðarmorð Ingólfur Gíslason Skoðun Þetta eru börnin sem ég hef áhyggjur af í skólakerfinu Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun Blóðrautt norðanáhlaup Snæbjörn Guðmundsson Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Skref aftur á bak fyrir konur með endómetríósu Sigurður Ingi Jóhannsson Skoðun Skoðun Skoðun Gleymdu að vanda sig Vanda Sigurgeirsdóttir skrifar Skoðun Vindhögg Viðskiptaráðs Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Skref aftur á bak fyrir konur með endómetríósu Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Staða leikskólamála í Reykjanesbæ Guðný Birna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Gervigreindaraðstoð: Kennarinn endurheimtir dýrmætan tíma Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Tökum höndum saman áður en það er of seint Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun PWC – Traustsins verðir? Björn Thorsteinsson skrifar Skoðun Rasismi útskýrir stuðning við þjóðarmorð Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Skuldin við jörðina: Kolefnisstjórnun skiptir sköpum Nótt Thorberg skrifar Skoðun Pólitískar kreddur á kostnað skattgreiðenda Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Þetta eru börnin sem ég hef áhyggjur af í skólakerfinu Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Óttumst við það að vera frjálsar manneskjur í frjálsu landi? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Loftslagsváin bíður ekki Ívar Kristinn Jasonarson skrifar Skoðun Hvers vegna að kenna leiklist? Rannveig Björk Þorkelsdóttir,Jóna Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Jafnt aðgengi að geðheilbrigðisþjónustu fyrir öll Telma Sigtryggsdóttir skrifar Skoðun Svikin loforð í leikskólamálum Reykjanesbæjar Gígja Sigríður Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið í bakkgír Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Blóðrautt norðanáhlaup Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Í vítahring stöðnunnar og úreldra vísinda Björn Ólafsson skrifar Skoðun ,,Skildu rétt, hvar skórinn að þér kreppir. Skildu, hver í bönd þig hneppti og hneppir.” (EB) Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Við erum réttindalaus Sigurlín Margrét Sigurðardóttir skrifar Skoðun Raunir ríka fólksins og bænir þess Jónas Yngvi Ásgrímsson skrifar Skoðun Myglaða nestisboxið og gleymda sítrónan María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Talið við okkur áður en þið talið um okkur Ian McDonald skrifar Skoðun Björgunarleiðangur fyrir Heimsmarkmiðin Antonio Guterres skrifar Skoðun Átti ekki að klára dæmið í geðheilbrigðismálum? Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson skrifar Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Sjá meira
Í liðinni viku kynnti VR niðurstöður árlegrar launakönnunar sem gerð er meðal félagsmanna. Er það í ellefta sinn sem það er gert. Kennir þar ýmissa grasa en fyrst og síðast er könnunin hugsuð sem verkfæri fyrir félagsmenn til þess að bera launakjör sín saman við það hver þau almennt eru á markaðnum. Með því móti er fólki gert auðveldara að átta sig á launaþróun á þeim vettvangi sem það starfar og einnig hvort það geti unað við starfskjör sín eða hvort ástæða sé til að leita leiðréttingar á þeim. Á undanförnum árum hefur könnunin komið að góðu gagni og það er ánægjulegt að sjá hversu margir félagsmenn VR, og raunar margir fleiri, nýta sér hana í sókn eftir kjarabótum. Í rúman áratug hefur VR fylgst náið með þróun kynbundins launamunar meðal félagsmanna sinna. Er það gert með svokallaðri aðfallsgreiningu þar sem ytri þættir, sem ekki tengjast kynferði, eru einangraðir og tillit tekið til þeirra við mat á heildarlaunum. Greining af því tagi sýnir að árið 2001 var launamunur karla og kvenna 15,3% að meðaltali. Síðan þá hefur nokkuð áunnist með mörgum herferðum og þrýstingi á fyrirtæki og stjórnvöld. Er nú svo komið að þessi munur reynist rúm 10% að jafnaði. Álög eða mannanna verk?Í tilefni af útgáfu launakönnunar VR árið 2011 og þeirri ástæðu að launamunur kynjanna stendur í stað, þriðja árið í röð, höfum við hleypt af stokkunum auglýsingaherferð sem vakið hefur mikil viðbrögð. Með herferðinni er stærsta stéttarfélagið innan vébanda ASÍ í raun að spyrja í forundran: er ekki hægt að tryggja sjálfsagðan rétt kvenna á vinnumarkaði? Eru þetta álög eða mannanna verk? Svarið er sjálfgefið: að sjálfsögðu er það hægt og launamunur kynjanna er ekki yfirnáttúrulegt fyrirbæri. En hvað í ósköpunum veldur því þá að hvern einasta dag koma konur heim frá vinnu og hafa borið 10% minna úr býtum fyrir erfiði sitt en karlar – af þeirri einu ástæðu að þær eru konur? Svarið við þeirri spurningu er ekki eins einfalt og þeirri fyrri sem hér að ofan var varpað fram. En svörin hljóta að vera til. Viðurkenning fyrirtækjaMeð grípandi auglýsingum og öflugri umfjöllun hefur dregið saman með kynjunum en nú virðist þurfa að finna önnur og sterkari meðul til þess að hægt sé að þoka málum áfram. Ein leiðin til þess, og sú áhrifaríkasta, hlýtur að felast í því að vekja athygli stjórnenda fyrirtækja, fá þá til þess að viðurkenna vandann og takast á við hann af fullri alvöru – jafnt í orði sem og á borði. Það mun taka tíma að fá þessa viðurkenningu en það er nauðsynlegt að hefjast handa undir eins. Af þeim sökum hef ég kallað eftir því að fyrirtæki sem vilja sýna átaki okkar stuðning, veiti konum afslátt á vöru sinni og þjónustu, dagana 20.-26. september. Að sönnu mun sú táknræna framganga ekki tryggja konum jafnrétti í launum, en hún er til marks um vitundarvakningu, viðurkenningu sem skiptir máli þegar næstu skref verða stigin. Þau fyrirtæki sem taka samfélagsábyrgð sína alvarlega og vilja njóta virðingar samfélags sem kennir sig við jafnrétti og mannréttindi, hljóta að svara kalli! Á sama tíma er þess að sjálfsögðu krafist að fyrirtækin líti í eigin barm og tryggi að konur og karlar njóti sömu launa á þeirra eigin vettvangi. Næstu skrefEn áfram verður haldið. Á komandi mánuðum mun VR halda baráttunni áfram og kafa betur ofan í orsakir vandans. Meðal þess sem við höfum fengið staðfest er að konur sækja ekki jafn fast að fá kjarabætur þegar árleg launaviðtöl eiga sér stað. Það er vandamál sem hægt er að taka á. Þess vegna býður VR upp á námskeið í samningatækni og framkomu sem stuðla eiga að því að fólk komi betur undirbúið til leiks þegar kjör þess eru til umræðu við atvinnurekanda. Þá hefur VR um árabil heimsótt grunn- og framhaldsskóla á félagssvæði sínu þar sem réttindi launafólks eru kynnt og nemendum gerð grein fyrir hlutverki stéttarfélaga í íslensku samfélagi. Í þessum heimsóknum verður hér eftir meira fjallað um launamun kynjanna og hversu alvarlegur misbrestur hann er á samfélagi okkar.
Skoðun ,,Skildu rétt, hvar skórinn að þér kreppir. Skildu, hver í bönd þig hneppti og hneppir.” (EB) Þorsteinn Sæmundsson skrifar
Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar
Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar
Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar