Skoðun

Í hvernig samfélagi viltu búa?

Halldóra Guðrún Hinriksdóttir skrifar

Ég býð mig fram til stjórnlagaþings með það að markmiði að styrkja undirstöðu íslensks samfélags. Stjórnarskráin leggur gruninn að Íslensku samfélagi sem ég vil þróa í átt að aukinni þátttöku almennings í stjórn landsins, skýrari stjórnskipan, valdheimildir og ráðstöfunarrétt forseta, ráðherra og þingmanna sem og gera Íslands að landi mannréttinda og friðar.

Grundvallargildi - heimspekilegur og siðferðislegur grundvöllur stjórnarskráinnar

Í núverandi stjórnarskrá gr. 1 er kveðið á um að Ísland sé lýðræðisríki með þingbundinni stjórn. Ég tel mikilvægt að festa í sessi þann heimspekilega og siðferðislega grundvöll sem við viljum byggja þjóðfélagið á til framtíðar. Því legg ég til að þessi grein verði útvíkkuð til muna og þar kveðið á um að Ísland sé ekki bara lýðræðisríki heldur byggi m.a. á gildum lýðræðis, mannréttinda, jöfnuðar, frelsis og sjálfbærni. Auk þess er mikilvægt að styrkja stöðu íslenskunar og hún verði tilgreind sem þjóðtunga og íslenskt táknmál þjóðtunga þeirra sem ekki geta nýtt sér talmál.

Aukið beint lýðræði - möguleikar almennings til að hafa áhrif á milli þingkosninga

Alþingi þiggur vald sitt frá þjóðinni og kýs hún þingmenn á fjögurra ára fresti að jafnaði. En vilji þjóðin hafa áhrif á stefnu og einstakar ákvarðanir löggjafavaldins og gerðir framkvæmdavaldsins eða veita þeim öflugt aðhald á milli þinga hefur hún takmarkaðar leiðir í dag. Stjórnarskráin gerir ekki ráð fyrir beini þátttöku almennings í ákvörðunartöku þingsins að öðru leyti en því sem tilgreint er í grein 26 en þar segir m.a. „Nú synjar forseti lagafrumvarpi staðfestingar, og fær það þó engu að síður lagagildi, en leggja skal það þá svo fljótt sem kostur er undir atkvæði allra kosningarbærra manna í landinu til samþykktar eða synjunar með leynilegri atkvæðagreiðslu." Leiðirnar sem almenningur hefur í dag byggjast því á: Þátttöku í þjóðfélagsumræðu, greinaskrifum, þátttöku í starfi stjórnmálaflokka og móttmælum. Atburðir síðustu ára hafa dregið fram þörfina fyrir áhrifaríkari aðkomu almennings að ákvörðunartöku og aðhaldi við Alþingi á milli þingkosninga. Ég legg til að í nýrri stjórnarskrá verði kveðið á um að ákveðið hlutfall atkvæðisbærra manna geti krafist þjóðaratkvæðagreiðslu um ákveðin mál, fengið frumvarp tekið til umræðu á Alþingi og lýst vanhæfni á ákveðna ráðherra og forseta ef svo ber undir.

Öflugt beint lýðræði um veita þingmönnum og ráðherrum aðhald á milli kosninga og hvetja þá enn frekar til að vinna að hagsmunum heildarinnar.

Í lýðræðislegum rétti fellst meira en þátttaka í kosningum og beinu lýðræði. Í lýðræðislegum rétti fellst einnig réttur almennings til upplýsinga og því ætti að festa í stjórnarskrá þær kvaðir á stjórnvöld og opinberrar stofnanir að viðhafa stöðugt, opið og gegnsætt upplýsingaflæði ásamt reglulegum samræðum við félagsamtök og almenning.

Störf Alþingis - takmörkuð lengd þingsetu

Þak á lengd þingsetu við t.d. 3 kjörtímabil mun fjölga verulega þeim einstaklingum sem koma að löggjöfinni og ætti að tryggja að fleiri viðhorf, lífsgildi og verðmætamat endurspeglis inn í löggjöfina og auka með því líkurnar á það löggjöfin þjóni hagsmunum heildarinnar.

Mannréttindi - færð til samræmis við Mannréttindasáttmála Sameinuðuþjóðanna

Ég legg til að mannréttinda kafli stjórnarskrárinnar verði stækkaður og færður til samræmis við Mannréttindasáttmála Sameinuðuþjóðanna. Auk þess að í honum verði m.a. ákvæði um að aðgangur að drykkjarvatni teljist til mannréttinda og eignarhald á drykkjarvatni sé ávallt samfélagslegt.

Umhverfisvernd - sjálfbær nýting náttúruauðlinda

Í núverandi stjórnarskrá er lítið um umhverfisvernd og legg ég til að skrifuð verði ákvæði sem miða að því að tryggja öllum manneskjum rétt til heilnæms umhverfis, að náttúruauðlindir séu nýttar á sjálfbæran hátt, að þær séu í þjóðareigu og einungis nýttar gegn gjaldi.

Ég tel mikilvægt að fólk með ólíkan bakgrunn og reynslu komi að endurskoðun stjórnarskrárinnar til að tryggja að breytingar séu skoðaðar frá mörgum ólíkum sjónarhornum og að þær endurspegli langtíma hagsmuni heildarinnar. Nánari upplýsingar um framboð mitt er að finna hér.






Skoðun

Sjá meira


×