Rómantísk þjóðernisvitund gerir það að verkum að Íslendingar munu að óbreyttu aldrei samþykkja aðild að Evrópusambandinu. Þetta segir Eiríkur Bergmann, dósent í stjórnmálafræði.
Í doktorsrannsókn sinni "Hið huglæga sjálfstæði þjóðarinnar" skoðar Eiríkur Bergmann þá umræðu sem fram hefur farið hér á landi um tengsl Íslands við önnur lönd.
Að mati Eiríks endurspeglast í þeirri umræðu hugmyndir sem eiga ættir að rekja til sjálfstæðisbaráttunnar - íslendingar andspænis erlendum öflum sem ásælast auðlindir þjóðarinnar.
„Það sem kemur í ljós þegar maður fer í þessa orðræðugreiningu í rauninni þá blasir við sú mynd, sú hugmynd sem íslendingar hafa af sjálfum sér og um þjóðina og fullveldi hennar fellur einfaldlega illa að hugmyndinni um yfirþjóðlegt samstarf eins og á sér stað innan Evrópusambandsins," segir Eiríkur.
Þessar hugmyndir hafi einnig leitt til þess að Íslendingar öðluðust ofurtrú á eigin sérstöðu og ágæti.
„Þessar sérstöku hugmyndir sem íslendingar hafa um fullveldi og þjóðina hafa haldið henni til hlés í alþjóðlegu samstarfi af einhverju leyti. Í rauninni má nota sama grunn til þess að útskýra útrásina, hún var ekki þátttaka í alþjóðlegu samstarfi - heldur átti að sigra heiminn," segir Eiríkur og bætir við:
„Og svo þegar heimurinn hrynur yfir okkur á einu augabragði þá snýst þessi mynd við en hún á sér sama grunn, nú erum við orðin fyrir umsátri."
Eiríkur segir þessar hugmyndir gera það að verkum að það getur verið flókið fyrir íslendinga að samþykkja aðild að Evrópusambandinu.
