Sigrar og raunir íslenska hestsins Elín Íris Fanndal skrifar 29. apríl 2025 12:31 Íslenski hesturinn hefur frá örófi alda verið samofin sögu þjóðarinnar. Hesturinn hefur verið nýttur sem vinnudýr, fararskjóti og landinn át jafnvel sjálfdauð hross í laumi sökum hungurs eftir kristnitöku, sem á þeim tíma boðaði heljarvist þeim sem það gerðu. Hesturinn hefur réttilega verið kallaður þarfasti þjónninn. Sökum skelfilegrar fátæktar t.d á tímum móðuharðinda var hann engu að síður það húsdýr sem naut minnstar alúðar frá eigendum sínum. Opin sár á baki hans þóttu á þeim tíma ekki tiltökumál og þau grædd hverju sinni með heimagerðum áburði. Okkur lærðist síðar að meta hestinn enn frekar af verðleikum sínum. Virða og þakka fyrir þá staðreynd að hann ásamt íslensku sauðkindinni átti langstærstan þátt í bjarga þjóðinni frá útrýmingu á tímum harðinda og náttúruvár. Hesturinn nýtur mikillar virðingar fyrir úthald hans, styrk, geðslag og gangtegundir og í dag er hann nánast eingöngu nýtur okkur til afþreyingar og ánægju. Hann er ennþá ómissandi í flestum göngum og fátt er skemmtilegra að en ríða fjörmiklum og fótvissum hesti fyrir óþekka kind sem vil ekki heim. Við erum jafnvel farin að gera það vel við frábæra íslenska hestinn okkar að sumir óttast að mögulega verði fljótlega ræktað úr honum einstök eðlislæg harðgerð hans, þrautsegja og þol. Ég segi næstum eingöngu til skemmtunar en það er líka hrossakjötframleiðsla í landinu, sem er vel. Íslenska folaldakjötið okkar er hollasta og hreinasta kjötafurð sem við framleiðum. Folöldin ganga frjáls um heiðar og haga með mæðrum sínum yfir sumarið, án nokkurra inngripa mannsins og án allrar lyfjagjafar. Svo er blóðmerahaldi því miður enn haldið til streitu. Þetta er séríslenskt fyrirbæri rétt eins og verðtryggingin og þekkist ekki annars staðar í Evrópu. Á meðfylgjandi mynd getur að líta nálina sem notuð er við blóðtöku fylfullra hryssa. Með þessari nál eru dregnir 5 ltr af blóði úr örvinglaðri og jafnvel alveg ótaminni hryssu, einu sinni í viku. Það eina sem mannfólkið býður þessum dýrum upp á er hávaði, hefting, högg, spörk og sársauki. Hesturinn er hjarðdýr og ef að honum er sótt er það í eðli hans að flýja. Það útskýrir ótta og mikil umbrot hryssanna við þessa grimmilegu árás. Skoðum aðeins eina tilganginn með þessum iðnaði. Hann er eingöngu sá að framleiða frjósemislyf fyrir gyltur sem felur í sér aðra miskunarlausa nýtingu á dýrum og hreina níðslu. Gyltur hefja og ljúka stuttu lífi sínu inni í afar þröngu rými í gluggalausri verksmiðju. Við það að dæla í þær ákveðnum hormónum unnum úr blóði úr fylfullum hryssum, eykst frjósemi þeirra og þar með níðsla á þeim enn frekar. Tilgangurinn helgar svo vægt sé til orða tekið ekki meðalið! Heimurinn horfir til okkar vegna þessa blóðtökuiðnaðar og aldeilis ekki neinum aðdáunaraugum. Þessi sýn á íslenskan landbúnað er okkur til mikils vansa. Íslenskir hrossaræktendur verða þess einnig varir að erlendir kaupendur eru teknir að spyrna við fótum vegna orðsporsins sem fer af blóðmerahaldi. Þannig að þetta skemmir einnig út frá sér. Geðslag íslenska hestsins er einstakt meðal hestastofna á heimsvísu og hann hefur mátt líða ýmislegt í gegnum aldirnar, sem er afsakanlegt sökum tíðaranda og örbyggðar. Blóðmerahald nútímans er að mínu mati ein sú grimmasta og tilganglausasta atlaga sem íslenski hesturinn hefur mátt þola frá upphafi og óafsakanleg að auki. Ég skora á alla þá sem að þessu standa að loka þessum kafla og opna annan. Höfundur er varaþingmaður Flokks fólksins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Elín Íris Fanndal Blóðmerahald Hestar Flokkur fólksins Mest lesið Varað við embætti sérstaks saksóknara Gestur Jónsson Skoðun Út af sporinu en ekki týnd að eilífu María Helena Mazul Skoðun Meira að segja formaður Viðreisnar Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Steypuklumpablætið í borginni Ragnhildur Alda María Vilhjálmsdóttir Skoðun Hroki og hleypidómar - syngur Jónas Sen? Bjarnheiður Hallsdóttir Skoðun Þegar Dagur lét mig hrasa á gangstéttarhellu Björn Teitsson Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson Skoðun Drengir á jaðrinum Margrét Kristín Sigurðardóttir Skoðun Er vínandinn orðinn hinn sanni andi íþrótta? Þráinn Farestveit Skoðun Gaza sveltur til dauða - Tími bréfaskrifta er löngu liðinn Magnús Magnússon,Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Skoðun Skoðun Samtökin 78 verðlauna sögufölsun Böðvar Björnsson skrifar Skoðun Afstaða – á vaktinni í 20 ár Arndís Vilhjálmsdóttir,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Varað við embætti sérstaks saksóknara Gestur Jónsson skrifar Skoðun Út af sporinu en ekki týnd að eilífu María Helena Mazul skrifar Skoðun Meira að segja formaður Viðreisnar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Gaza sveltur til dauða - Tími bréfaskrifta er löngu liðinn Magnús Magnússon,Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Steypuklumpablætið í borginni Ragnhildur Alda María Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Kærum og beitum Ísrael viðskiptabanni! Pétur Heimisson skrifar Skoðun Blæðandi vegir Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun Fái einstaklingar sem eru hættulegir sjálfum sér ekki viðeigandi búsetuúrræði blasir við mikill harmleikur Elínborg Björnsdóttir skrifar Skoðun Hroki og hleypidómar - syngur Jónas Sen? Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Sveitarfélög gegna lykilhlutverki í vistvænni mannvirkjagerð Guðrún Lilja Kristinsdóttir,Bergþóra Góa Kvaran skrifar Skoðun „Nýtt veiðigjald: sátt byggð á hagkvæmni“ Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Opinber áskorun til prófessorsins Brynjar Karl Sigurðsson skrifar Skoðun Nærvera Héðinn Unnsteinsson skrifar Skoðun Þegar Dagur lét mig hrasa á gangstéttarhellu Björn Teitsson skrifar Skoðun Þessi jafnlaunavottun... Sunna Arnardottir skrifar Skoðun Heilsuspillandi minnisleysi í boði Sjálfstæðisflokksins Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun #BLESSMETA – fyrsta grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Dáleiðsla er ímyndun ein Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þing í þágu kvenna Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Drengir á jaðrinum Margrét Kristín Sigurðardóttir skrifar Skoðun Er vínandinn orðinn hinn sanni andi íþrótta? Þráinn Farestveit skrifar Skoðun Mikilvægi tjáningar erfiðrar reynslu Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Ný sýn á almenningssjónvarp í almannaþágu, eða hvað? Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Hjúkrunarheimili eða heimaþjónusta? –horfa verður á heildarmyndina Halldór S. Guðmundsson,Sigurveig H. Sigurðardóttir,Sirrý Sif Sigurlaugardóttir skrifar Skoðun Nú þurfa foreldrar að vera hugrakkir Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Að vera manneskja Svava Arnardóttir skrifar Skoðun Útúrsnúningur um „gigg-hagkerfið“ Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Sjá meira
Íslenski hesturinn hefur frá örófi alda verið samofin sögu þjóðarinnar. Hesturinn hefur verið nýttur sem vinnudýr, fararskjóti og landinn át jafnvel sjálfdauð hross í laumi sökum hungurs eftir kristnitöku, sem á þeim tíma boðaði heljarvist þeim sem það gerðu. Hesturinn hefur réttilega verið kallaður þarfasti þjónninn. Sökum skelfilegrar fátæktar t.d á tímum móðuharðinda var hann engu að síður það húsdýr sem naut minnstar alúðar frá eigendum sínum. Opin sár á baki hans þóttu á þeim tíma ekki tiltökumál og þau grædd hverju sinni með heimagerðum áburði. Okkur lærðist síðar að meta hestinn enn frekar af verðleikum sínum. Virða og þakka fyrir þá staðreynd að hann ásamt íslensku sauðkindinni átti langstærstan þátt í bjarga þjóðinni frá útrýmingu á tímum harðinda og náttúruvár. Hesturinn nýtur mikillar virðingar fyrir úthald hans, styrk, geðslag og gangtegundir og í dag er hann nánast eingöngu nýtur okkur til afþreyingar og ánægju. Hann er ennþá ómissandi í flestum göngum og fátt er skemmtilegra að en ríða fjörmiklum og fótvissum hesti fyrir óþekka kind sem vil ekki heim. Við erum jafnvel farin að gera það vel við frábæra íslenska hestinn okkar að sumir óttast að mögulega verði fljótlega ræktað úr honum einstök eðlislæg harðgerð hans, þrautsegja og þol. Ég segi næstum eingöngu til skemmtunar en það er líka hrossakjötframleiðsla í landinu, sem er vel. Íslenska folaldakjötið okkar er hollasta og hreinasta kjötafurð sem við framleiðum. Folöldin ganga frjáls um heiðar og haga með mæðrum sínum yfir sumarið, án nokkurra inngripa mannsins og án allrar lyfjagjafar. Svo er blóðmerahaldi því miður enn haldið til streitu. Þetta er séríslenskt fyrirbæri rétt eins og verðtryggingin og þekkist ekki annars staðar í Evrópu. Á meðfylgjandi mynd getur að líta nálina sem notuð er við blóðtöku fylfullra hryssa. Með þessari nál eru dregnir 5 ltr af blóði úr örvinglaðri og jafnvel alveg ótaminni hryssu, einu sinni í viku. Það eina sem mannfólkið býður þessum dýrum upp á er hávaði, hefting, högg, spörk og sársauki. Hesturinn er hjarðdýr og ef að honum er sótt er það í eðli hans að flýja. Það útskýrir ótta og mikil umbrot hryssanna við þessa grimmilegu árás. Skoðum aðeins eina tilganginn með þessum iðnaði. Hann er eingöngu sá að framleiða frjósemislyf fyrir gyltur sem felur í sér aðra miskunarlausa nýtingu á dýrum og hreina níðslu. Gyltur hefja og ljúka stuttu lífi sínu inni í afar þröngu rými í gluggalausri verksmiðju. Við það að dæla í þær ákveðnum hormónum unnum úr blóði úr fylfullum hryssum, eykst frjósemi þeirra og þar með níðsla á þeim enn frekar. Tilgangurinn helgar svo vægt sé til orða tekið ekki meðalið! Heimurinn horfir til okkar vegna þessa blóðtökuiðnaðar og aldeilis ekki neinum aðdáunaraugum. Þessi sýn á íslenskan landbúnað er okkur til mikils vansa. Íslenskir hrossaræktendur verða þess einnig varir að erlendir kaupendur eru teknir að spyrna við fótum vegna orðsporsins sem fer af blóðmerahaldi. Þannig að þetta skemmir einnig út frá sér. Geðslag íslenska hestsins er einstakt meðal hestastofna á heimsvísu og hann hefur mátt líða ýmislegt í gegnum aldirnar, sem er afsakanlegt sökum tíðaranda og örbyggðar. Blóðmerahald nútímans er að mínu mati ein sú grimmasta og tilganglausasta atlaga sem íslenski hesturinn hefur mátt þola frá upphafi og óafsakanleg að auki. Ég skora á alla þá sem að þessu standa að loka þessum kafla og opna annan. Höfundur er varaþingmaður Flokks fólksins.
Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar
Skoðun Gaza sveltur til dauða - Tími bréfaskrifta er löngu liðinn Magnús Magnússon,Hjálmtýr Heiðdal skrifar
Skoðun Fái einstaklingar sem eru hættulegir sjálfum sér ekki viðeigandi búsetuúrræði blasir við mikill harmleikur Elínborg Björnsdóttir skrifar
Skoðun Sveitarfélög gegna lykilhlutverki í vistvænni mannvirkjagerð Guðrún Lilja Kristinsdóttir,Bergþóra Góa Kvaran skrifar
Skoðun Hjúkrunarheimili eða heimaþjónusta? –horfa verður á heildarmyndina Halldór S. Guðmundsson,Sigurveig H. Sigurðardóttir,Sirrý Sif Sigurlaugardóttir skrifar