Fordæma „hverskyns ofbeldi“ og segjast hugsi yfir njósnum um bændur Magnús Jochum Pálsson skrifar 10. apríl 2025 19:44 Arnþór Guðlaugsson er framkvæmdastjóri Ísteka ehf en fyrirtækið hefur sent frá sér yfirlýsingu til að bregðast við fréttaflutningi um fyrirtækið. Ísteka segist fordæma „hverskyns ofbeldi,“ sér í lagi gagnvart hryssum sem fyrirtækið fær hráefni úr. Mál vinnumanns sem beitti hryssur ofbeldi í fyrra hafi verið afgreitt og bærinn fái að selja blóð að uppfylltum skilyrðum. Fyrirtækið segir bændur hugsi yfir njósnum og myndbandsupptökum af bændum úr launsátri. Þetta kemur fram í tilkynningu Ísteka ehf. til fjölmiðla sem var send út síðdegis. Líftæknifyrirtækið sendir tilkynninguna í kjölfar fréttaflutnings um efni úr nýrri mynd dýraverndunarsamtakanna African Wildlife Foundation (AWF) og Tierschutzbund Zürich (TSB) um blóðtöku úr hryssum. Vísi greindi í gær frá tilkynningu Matvælastofnunar þar sem kom fram að stofnunin hefði lokið skoðun á erindi frá samtökunum AWF og TSB og komist að þeirri niðurstöðu að á einum bæ hefðu komið fram alvarleg „frávik“ varðandi bæði meðferð og umgengni við hryssur. Matvælastofnun segir bæinn hafa gert úrbætur með því að vísa viðkomandi starfsmanni úr starfi. Dýraverndunarsamtökin tvö ásamt Dýraverndunarsambandi Íslands ætla að kæra til lögreglu brot á lögum um dýravelferð sem þau segja sjást á upptökum af blóðmerahaldi á Íslandi sem samtökin hafa safnað frá árinu 2019. Bærinn fái að selja blóð með skilyrðum Ísteka hefur nú brugðist við ásökunum samtakanna og fréttaflutningi af málinu. „Ísteka fordæmir hverskyns ofbeldi gagnvart dýrum og mönnum og sér í lagi gagnvart þeim hryssum sem hráefni framleiðslu fyrirtækisins er fengið úr,“ segir í tilkynningunni. Þá segir að myndbirtingar fjölmiðla hafi innihaldið myndefni sem hefði að hluta til komið fram áður, bæði í fréttum og netgreinum. Sjá einnig: Alvarleg frávik í meðferð og umgengni við hryssur í blóðtöku Ísteka segist þegar hafa „tekið upp og afgreitt mál vinnumanns á einum þeirra sex bæja sem samtökin sátu um“ síðastliðið haust. Bærinn fái að selja blóð á komandi sumri að uppfylltum ákveðnum skilyrðum: Viðkomandi vinnumaður muni ekki vinna við blóðtökur árið 2025 og þurfi að fara í gegnum formlega endurþjálfun vilji hann það, komi aftur upp atvik um „ofbeitingu valds“ á bænum verði samningi sagt upp fyrirvaralaust oh loks verður myndavélaeftirlit innleitt með blóðtökum á bænum þetta árið. „Önnur atvik sem fram koma í myndinni teljast annað hvort ekki vera brot eða eru ekki þess eðlis að hægt sé að segja með vissu að um brot hafi verið að ræða,“ segir í tilkynningunni. Njósnað í „mörg hundruð klukkustundir“ um bændur Þá segir í tilkynningunni að bændur víða um land og Ísteka séu hugsi yfir vinnubrögðum dýraverndunarsamtakanna AWF/TSB með „niðursetningu njósnabúnaðar í næsta nágrenni við heimili bænda.“ „Sannleikurinn er sá að bara á síðasta ári söfnuðu samtökin 50 klst. af efni úr launsátri með myndavélum sem komið var fyrir án vitneskju bænda. Samanlagt telur upptekið efni úr launsátri mörg hundruð klukkustundir af lífi fólks sem er tekið upp og meðhöndlað í óþökk og án vitundar þeirra,“ segir í tilkynningunni. Þá segir Ísteka að því sé haldið fram að ofbeldi gegn hryssum sé nánast samofið framleiðsluferli fyrirtækisins þó fyrir liggi að það taki mjög hart á öllum tilvikum sem upp komi. Líftæknifyrirtækið setur með tilkynningunni tveggja klukkustunda öryggismyndband frá blóðtöku. Myndavélar dýraverndunarsamtaka hafi verið á staðnum á sama tíma og myndskeið þeirra ratað inn í fréttir „undir þeim formerkjum að þar færu fram myrkraverk.“ Af því tilefni hvetur fyrirtækið fólk til að horfa á myndbandið og mynda sér sína eigin skoðun. Segja blóðtöku ekki ganga nærri hryssum Loks svarar Ísteka nokkrum fullyrðingum sem fyrirtækið segir að hafi komið fram í umfjöllunum fjölmiðla í gær. Rétt sé að leiðrétta þær eða skýra betur, að sögn fyrirtækisins. Fyrir það fyrsta segir fyrirtækið að blóðtaka gangi ekki nærri hryssum. Engin samræmd viðmið séu til um blóðtökur úr hryssum en á Íslandi sé stuðst við aðferð sem hafi verið notuð í 40 ár og sé áþekk aðferðum í öðrum löndum. „Blóðnytjahryssur hér á landi eru almennt mjög heilbrigðar bæði innan og utan söfnunartímabils og það eru folöld þeirra einnig. Það er eitt og sér augljóst merki um að ekki sé gengið nærri þeim,“ segir í tilkynningunni. Hormón lítið notað til að auka frjósemi og folaldakjöt sé víst vinsælt Þá segir Ísteka að hormónið eCG/PMSG sé lítið notað til að „auka frjósemi svína og leiða af sér ónáttúrulega stór got sem svo leiði af sér afleidd dýravelferðarvandamál.“ Það sé fyrst og fremst notað til stýringar á gangmálum sem minnki vist- og kolefnisspor landbúnaðarins, auki velferð og minnki þörf fyrir lyfjagjöf samfara jafnari aldursdreifingu í uppeldishópum. Fyrirtækið segir folaldakjöt jafnframt vinsælt ólíkt því sem haldið er fram. Vill fyrirtækið meina að blóðsöfnun sé aukaafurð folaldaframleiðslu frekar en öfugt. Hins vegar hafi verðmyndun blóðs verið örari til hækkunar en folaldakjöts og því stærri hlutur tekna af nytjahryssum. Yrði blóðnytjastarfsemi bönnuð myndu fæstir bændur halda áfram að halda „þessar skepnur sem hluta af sínum bústofni, þeim yrði slátrað og folaldakjötsframleiðsla myndi leggjast af að mestu leyti,“ segir fyrirtækið. Erfitt sé að heimfæra slíka „útrýmingu á lífi“ upp á dýravelferð. Mikil menning fyrir stóðhaldi skýri blóðmerahald hérlendis Loks segir Ísteka að því sé iðulega haldið fram að blóðmerahald viðgangist ekki annars staðar en á Íslandi og stundum sé það jafnvel orðað sem svo að það sé hvergi annars staðar leyft. „Rétt er að benda á að framleiðslan er hvergi bönnuð svo við vitum til en einnig að almennt eru ekki gefin út leyfi fyrir starfsemi sem ekki er sótt um leyfi fyrir og ekki áform um að stunda. Ástæða þess að þessi framleiðsla er á Íslandi en ekki í nágrannalöndum okkar er sú að hvergi annars staðar í álfunni eru jafnmörg og stór stóð haldin á eins hagkvæman hátt og hér,“ segir í tilkynningunni. Mikil menning sé fyrir stóðhaldi sem þekkist ekki í löndum í kringum Ísland. Fara þurfi til landmikilla og hrossmargra landa í öðrum heimsálfum til að finna sambærilegar aðstæður og á Íslandi. „Gagnrýnt er að reglugerð um notkun á dýrum í vísindaskyni sé ekki að fullu leyti innleidd hvað varðar blóðsöfnun úr hryssum. Á því liggja fyrir eðlilegar stjórnsýslulegar skýringar og þær eru að leyfi Ísteka skv. fyrra regluverki er enn í gildi,“ segir í tilkynningunni. Fyrra regluverk sé sértækara og nákvæmara en það sem yfirvöld hafi ákveðið að taki við og því sé vandséð hvaða jákvæðu áhrif á líf blóðgefandi hryssa reglugerð um notkun dýra í vísindaskyni hefur. Ísteka segir fyrirtækið telja ákvörðun um að greinin skuli falla undir fyrrgreint regluverk vera ranga. Blóðmerahald Hestar Dýraheilbrigði Mest lesið Strandveiðisjómaður lést Innlent Allkröpp lægð á leiðinni til landsins Veður Biður Höllu afsökunar á fréttum af meintum lífvörðum Innlent Ældi í rútunni og réðst svo á bílstjórann Innlent Samstöðinni verði mögulega lokað í kvöld: Vilja fá lögbann á boðaðan aðalfund Innlent Tugir missa vinnuna í sumar Innlent Unglingsstúlka lést þegar hestur dró hana eftir jörðinni Erlent Snurða hljóp á þráðinn í nótt Innlent Fötlun þýði ekki að börn njóti þess minna að róla og leika sér Innlent Hefur í hótunum við New York vegna „kommúnistans“ Mamdani Erlent Fleiri fréttir Strandveiðisjómaður lést Deila um Suðurnesjalínu 2 fer beint í Hæstarétt Áslaug Arna farin í frí en enginn tekinn við Sviptur prófinu eftir að hafa ekið á 185 Ældi í rútunni og réðst svo á bílstjórann Sá sem réðst á Ingunni áfrýjar til hæstaréttar Bein útsending: Rektorsskipti í Háskóla Íslands Snurða hljóp á þráðinn í nótt Samstöðinni verði mögulega lokað í kvöld: Vilja fá lögbann á boðaðan aðalfund Strandveiðibátur sökk úti fyrir Patreksfirði Reynt að ná saman um þinglok og hart deilt um Vorstjörnuna Máttu ekki eyða gögnum fyrr en málum væri lokið á öllum dómstigum Bjórpása í Víkinni og lögreglan í heimsókn í Garðabæ Skoða ekki hvort maður hafi mátt binda barn niður og kitla Biður Höllu afsökunar á fréttum af meintum lífvörðum Svörin líklega að finna á Íslandi: Vonlítill um að Jón Þröstur sé á lífi Skjálfti upp á þrjá í Kötlu Fundar með þingflokksformönnum Fötlun þýði ekki að börn njóti þess minna að róla og leika sér Borgin fékk frest til að svara Umboðsmanni um fundargerðarbreytingar Ekkert samkomulag í höfn enn um þinglok Hringsund um Ísland skapi verðmæta þekkingu Óákveðin hvort hún fari aftur fram fyrir Sósíalista: „Mér finnst þetta bara orðið bull“ Tugir missa vinnuna í sumar Segir ráðherra sjálfum í lófa lagið að breyta leikreglum svo ágóðinn rati vestur Segir gömlu samræmdu prófin ekki hafa mælt það sem þurfti Múmínlundurinn verður Ævintýraskógur á meðan leyst er úr höfundarrétti Störf á landsbyggðinni, skortur á sérfræðiþekkingu kennara og óperugala Sektaður fyrir að vera á 101 kílómetra hraða í 101 Rektorar allra íslenskra háskóla lýsa yfir miklum áhyggjum Sjá meira
Þetta kemur fram í tilkynningu Ísteka ehf. til fjölmiðla sem var send út síðdegis. Líftæknifyrirtækið sendir tilkynninguna í kjölfar fréttaflutnings um efni úr nýrri mynd dýraverndunarsamtakanna African Wildlife Foundation (AWF) og Tierschutzbund Zürich (TSB) um blóðtöku úr hryssum. Vísi greindi í gær frá tilkynningu Matvælastofnunar þar sem kom fram að stofnunin hefði lokið skoðun á erindi frá samtökunum AWF og TSB og komist að þeirri niðurstöðu að á einum bæ hefðu komið fram alvarleg „frávik“ varðandi bæði meðferð og umgengni við hryssur. Matvælastofnun segir bæinn hafa gert úrbætur með því að vísa viðkomandi starfsmanni úr starfi. Dýraverndunarsamtökin tvö ásamt Dýraverndunarsambandi Íslands ætla að kæra til lögreglu brot á lögum um dýravelferð sem þau segja sjást á upptökum af blóðmerahaldi á Íslandi sem samtökin hafa safnað frá árinu 2019. Bærinn fái að selja blóð með skilyrðum Ísteka hefur nú brugðist við ásökunum samtakanna og fréttaflutningi af málinu. „Ísteka fordæmir hverskyns ofbeldi gagnvart dýrum og mönnum og sér í lagi gagnvart þeim hryssum sem hráefni framleiðslu fyrirtækisins er fengið úr,“ segir í tilkynningunni. Þá segir að myndbirtingar fjölmiðla hafi innihaldið myndefni sem hefði að hluta til komið fram áður, bæði í fréttum og netgreinum. Sjá einnig: Alvarleg frávik í meðferð og umgengni við hryssur í blóðtöku Ísteka segist þegar hafa „tekið upp og afgreitt mál vinnumanns á einum þeirra sex bæja sem samtökin sátu um“ síðastliðið haust. Bærinn fái að selja blóð á komandi sumri að uppfylltum ákveðnum skilyrðum: Viðkomandi vinnumaður muni ekki vinna við blóðtökur árið 2025 og þurfi að fara í gegnum formlega endurþjálfun vilji hann það, komi aftur upp atvik um „ofbeitingu valds“ á bænum verði samningi sagt upp fyrirvaralaust oh loks verður myndavélaeftirlit innleitt með blóðtökum á bænum þetta árið. „Önnur atvik sem fram koma í myndinni teljast annað hvort ekki vera brot eða eru ekki þess eðlis að hægt sé að segja með vissu að um brot hafi verið að ræða,“ segir í tilkynningunni. Njósnað í „mörg hundruð klukkustundir“ um bændur Þá segir í tilkynningunni að bændur víða um land og Ísteka séu hugsi yfir vinnubrögðum dýraverndunarsamtakanna AWF/TSB með „niðursetningu njósnabúnaðar í næsta nágrenni við heimili bænda.“ „Sannleikurinn er sá að bara á síðasta ári söfnuðu samtökin 50 klst. af efni úr launsátri með myndavélum sem komið var fyrir án vitneskju bænda. Samanlagt telur upptekið efni úr launsátri mörg hundruð klukkustundir af lífi fólks sem er tekið upp og meðhöndlað í óþökk og án vitundar þeirra,“ segir í tilkynningunni. Þá segir Ísteka að því sé haldið fram að ofbeldi gegn hryssum sé nánast samofið framleiðsluferli fyrirtækisins þó fyrir liggi að það taki mjög hart á öllum tilvikum sem upp komi. Líftæknifyrirtækið setur með tilkynningunni tveggja klukkustunda öryggismyndband frá blóðtöku. Myndavélar dýraverndunarsamtaka hafi verið á staðnum á sama tíma og myndskeið þeirra ratað inn í fréttir „undir þeim formerkjum að þar færu fram myrkraverk.“ Af því tilefni hvetur fyrirtækið fólk til að horfa á myndbandið og mynda sér sína eigin skoðun. Segja blóðtöku ekki ganga nærri hryssum Loks svarar Ísteka nokkrum fullyrðingum sem fyrirtækið segir að hafi komið fram í umfjöllunum fjölmiðla í gær. Rétt sé að leiðrétta þær eða skýra betur, að sögn fyrirtækisins. Fyrir það fyrsta segir fyrirtækið að blóðtaka gangi ekki nærri hryssum. Engin samræmd viðmið séu til um blóðtökur úr hryssum en á Íslandi sé stuðst við aðferð sem hafi verið notuð í 40 ár og sé áþekk aðferðum í öðrum löndum. „Blóðnytjahryssur hér á landi eru almennt mjög heilbrigðar bæði innan og utan söfnunartímabils og það eru folöld þeirra einnig. Það er eitt og sér augljóst merki um að ekki sé gengið nærri þeim,“ segir í tilkynningunni. Hormón lítið notað til að auka frjósemi og folaldakjöt sé víst vinsælt Þá segir Ísteka að hormónið eCG/PMSG sé lítið notað til að „auka frjósemi svína og leiða af sér ónáttúrulega stór got sem svo leiði af sér afleidd dýravelferðarvandamál.“ Það sé fyrst og fremst notað til stýringar á gangmálum sem minnki vist- og kolefnisspor landbúnaðarins, auki velferð og minnki þörf fyrir lyfjagjöf samfara jafnari aldursdreifingu í uppeldishópum. Fyrirtækið segir folaldakjöt jafnframt vinsælt ólíkt því sem haldið er fram. Vill fyrirtækið meina að blóðsöfnun sé aukaafurð folaldaframleiðslu frekar en öfugt. Hins vegar hafi verðmyndun blóðs verið örari til hækkunar en folaldakjöts og því stærri hlutur tekna af nytjahryssum. Yrði blóðnytjastarfsemi bönnuð myndu fæstir bændur halda áfram að halda „þessar skepnur sem hluta af sínum bústofni, þeim yrði slátrað og folaldakjötsframleiðsla myndi leggjast af að mestu leyti,“ segir fyrirtækið. Erfitt sé að heimfæra slíka „útrýmingu á lífi“ upp á dýravelferð. Mikil menning fyrir stóðhaldi skýri blóðmerahald hérlendis Loks segir Ísteka að því sé iðulega haldið fram að blóðmerahald viðgangist ekki annars staðar en á Íslandi og stundum sé það jafnvel orðað sem svo að það sé hvergi annars staðar leyft. „Rétt er að benda á að framleiðslan er hvergi bönnuð svo við vitum til en einnig að almennt eru ekki gefin út leyfi fyrir starfsemi sem ekki er sótt um leyfi fyrir og ekki áform um að stunda. Ástæða þess að þessi framleiðsla er á Íslandi en ekki í nágrannalöndum okkar er sú að hvergi annars staðar í álfunni eru jafnmörg og stór stóð haldin á eins hagkvæman hátt og hér,“ segir í tilkynningunni. Mikil menning sé fyrir stóðhaldi sem þekkist ekki í löndum í kringum Ísland. Fara þurfi til landmikilla og hrossmargra landa í öðrum heimsálfum til að finna sambærilegar aðstæður og á Íslandi. „Gagnrýnt er að reglugerð um notkun á dýrum í vísindaskyni sé ekki að fullu leyti innleidd hvað varðar blóðsöfnun úr hryssum. Á því liggja fyrir eðlilegar stjórnsýslulegar skýringar og þær eru að leyfi Ísteka skv. fyrra regluverki er enn í gildi,“ segir í tilkynningunni. Fyrra regluverk sé sértækara og nákvæmara en það sem yfirvöld hafi ákveðið að taki við og því sé vandséð hvaða jákvæðu áhrif á líf blóðgefandi hryssa reglugerð um notkun dýra í vísindaskyni hefur. Ísteka segir fyrirtækið telja ákvörðun um að greinin skuli falla undir fyrrgreint regluverk vera ranga.
Blóðmerahald Hestar Dýraheilbrigði Mest lesið Strandveiðisjómaður lést Innlent Allkröpp lægð á leiðinni til landsins Veður Biður Höllu afsökunar á fréttum af meintum lífvörðum Innlent Ældi í rútunni og réðst svo á bílstjórann Innlent Samstöðinni verði mögulega lokað í kvöld: Vilja fá lögbann á boðaðan aðalfund Innlent Tugir missa vinnuna í sumar Innlent Unglingsstúlka lést þegar hestur dró hana eftir jörðinni Erlent Snurða hljóp á þráðinn í nótt Innlent Fötlun þýði ekki að börn njóti þess minna að róla og leika sér Innlent Hefur í hótunum við New York vegna „kommúnistans“ Mamdani Erlent Fleiri fréttir Strandveiðisjómaður lést Deila um Suðurnesjalínu 2 fer beint í Hæstarétt Áslaug Arna farin í frí en enginn tekinn við Sviptur prófinu eftir að hafa ekið á 185 Ældi í rútunni og réðst svo á bílstjórann Sá sem réðst á Ingunni áfrýjar til hæstaréttar Bein útsending: Rektorsskipti í Háskóla Íslands Snurða hljóp á þráðinn í nótt Samstöðinni verði mögulega lokað í kvöld: Vilja fá lögbann á boðaðan aðalfund Strandveiðibátur sökk úti fyrir Patreksfirði Reynt að ná saman um þinglok og hart deilt um Vorstjörnuna Máttu ekki eyða gögnum fyrr en málum væri lokið á öllum dómstigum Bjórpása í Víkinni og lögreglan í heimsókn í Garðabæ Skoða ekki hvort maður hafi mátt binda barn niður og kitla Biður Höllu afsökunar á fréttum af meintum lífvörðum Svörin líklega að finna á Íslandi: Vonlítill um að Jón Þröstur sé á lífi Skjálfti upp á þrjá í Kötlu Fundar með þingflokksformönnum Fötlun þýði ekki að börn njóti þess minna að róla og leika sér Borgin fékk frest til að svara Umboðsmanni um fundargerðarbreytingar Ekkert samkomulag í höfn enn um þinglok Hringsund um Ísland skapi verðmæta þekkingu Óákveðin hvort hún fari aftur fram fyrir Sósíalista: „Mér finnst þetta bara orðið bull“ Tugir missa vinnuna í sumar Segir ráðherra sjálfum í lófa lagið að breyta leikreglum svo ágóðinn rati vestur Segir gömlu samræmdu prófin ekki hafa mælt það sem þurfti Múmínlundurinn verður Ævintýraskógur á meðan leyst er úr höfundarrétti Störf á landsbyggðinni, skortur á sérfræðiþekkingu kennara og óperugala Sektaður fyrir að vera á 101 kílómetra hraða í 101 Rektorar allra íslenskra háskóla lýsa yfir miklum áhyggjum Sjá meira