Í hverjum bekk býr rithöfundur – Ísland, land lifandi ævintýra Einar Mikael Sverrisson skrifar 20. febrúar 2025 09:00 Draumasmiðjan á Þingeyri – Ísland, land lifandi ævintýra Í hjarta Vestfjarða, á Þingeyri, kviknaði djörf framtíðarsýn – að gera Ísland að miðpunkti ævintýrasagna fyrir börn um allan heim. Í samstarfi grunnskólans og Draumasmiðjunnar fengu ungir nemendur einstakt tækifæri til að skapa sínar eigin sögur og hanna söguhetjur, sem urðu að leikföngum saumuðum eftir þeirra eigin teikningum. Þetta var ekki bara skapandi verkefni, heldur töfrandi upplifun – augnablik þar sem ímyndunaraflið varð að veruleika. Ímyndaðu þér barn sem sér hugmynd sína lifna við í eigin bók, teikningar sínar breytast í leikfang sem það getur knúsað, og sögur þess eru lesnar fyrir önnur börn. Sjö ára Ásgeir var eitt þessara barna. Hann skrifaði og myndskreytti tíu blaðsíðna ævintýrasögu, Týnda kanína. Hann fékk tækifæri til að lesa upp fyrir leikskólabörnin á leikskólanum á Þingeyri, sem fögnuðu henni af innlifun og gleði. Í skólanum voru að minnsta kosti tíu rithöfundar í mótun – börn sem sköpuðu heilu heimana, teiknuðu, sögðu sögur og lifðu sig inn í þær. Þarna fæddist eitthvað stórkostlegt – ungir höfundar með rödd sem skiptir máli. Af hverju að rækta sagnalistina? Þegar börn fá að skrifa sögur, læra þau að skipuleggja hugsanir sínar, þróa persónur og byggja upp spennandi frásagnir. Þau æfa sig í að koma orðum að hugmyndum sínum, dýpka skilning sinn á tungumálinu og öðlast trú á eigin sköpunarkraft. Sagnalistin kennir þeim að búa til heila heima úr orðum. Í hverjum bekk er rithöfundur – líkt og Ásgeir, Sigrún Eldjárn eða Halldór Laxness. Börn hafa sögur að segja, en þeim þarf að gefa rými og verkfæri til að rækta hæfileika sína og byggja upp sjálfstraust sem skapendur. Hver veit nema næsta stórbrotna íslenska ævintýrið sé þegar að fæðast í skólabekk einhvers staðar á landinu? Ísland – leiðandi kyndill ævintýra á heimsvísu Við byggjum á einni stórbrotnustu sagnahefð heimsins – fornsögum, þjóðsögum og nútíma barnabókmenntum sem hafa mótað þjóðarsál okkar. Hugsum okkur Ísland sem lifandi ævintýraland, þar sem börn og fjölskyldur, íslenskar sem erlendar, ganga um slóðir nýrra og sígildra ævintýra. Hvað ef sögurnar okkar lifðu í leiksýningum, á söfnum, í umhverfinu sem leiða börn og foreldra í gegnum heima íslenskra sagnapersóna? Hvað ef Ísland yrði kyndill sem lýsti veginn fyrir framtíðar rithöfunda barnabókmennta um allan heim? Við eigum þegar okkar eigin ævintýraskáld, eins og Mugg frá Bíldudal sem skrifaði Dimma Limm. En hvernig væri ef við myndum hlúa að nýrri kynslóð rithöfunda sem gætu sett Ísland á kortið sem miðpunkt barnasagna á heimsvísu? Hugsaðu stórt – hvað ef...? Hvernig væri ef ungur nemandi á grunnskólaaldri fengi tækifæri til að skapa sögu sem yrði öðrum innblástur? Hvað ef saga eftir íslenskt barn yrði svo mögnuð að hún yrði þýdd á mörg tungumál og lifði áfram í hjörtum barna um allan heim? Til að þetta verði að veruleika þurfum við að hugsa skrefinu lengra. Við þurfum að rækta skapandi hæfileika barna með markvissri nálgun í skólakerfinu. Sérhæfð námskeið í sagnagerð, myndskreytingum og bókaútgáfu gætu gefið börnum þau verkfæri sem þau þurfa til að láta hugmyndir sínar blómstra. Sköpum framtíðina saman Við skulum hlusta á orðin sem börnin á Þingeyri sögðu sjálf: „Ég get skrifað bók!“, „Ég vil gera fleiri sögur!“, „Sagan mín er alvöru saga!“ Þessi orð eru ekki bara saklausar barnsraddir – þau eru vitnisburður um það sem er mögulegt þegar við gefum börnum tækifæri til að skapa. Við sáum það í Draumasmiðjunni: Þegar börnum er treyst, þegar þeim er gefið frelsi til að láta hugmyndir sínar fljúga, þá verða þau rithöfundar, listamenn, sögumenn sem geta breytt heiminum. Við skulum ekki láta þetta verða einstakt verkefni í litlum skóla á Vestfjörðum – við skulum gera þetta að stefnu fyrir framtíðina. Hver skóli gæti orðið skapandi miðstöð fyrir unga rithöfunda. Hver bekkur gæti fætt af sér nýjar sögur, ný ævintýri. Ef við trúum á börnin okkar, þá munu þau skapa eitthvað sem lifir áfram – ekki bara fyrir þau sjálf, heldur fyrir komandi kynslóðir. Menningarleg áhrif slíkrar þróunar væru ómetanleg. Með því að efla íslenska barnabókmenntir og skapa nýjan menningararf, gætum við byggt brú milli kynslóða og gert sagnalistina hluta af daglegu lífi. Börn gætu gengið inn í heim sagnanna, upplifað persónur á lifandi og skemmtilegan hátt og fundið sig sjálf í söguheiminum. Ísland er land sagna, land drauma og land sköpunar. Það er kominn tími til að veita börnum okkar verkfæri til að byggja nýja framtíð á þessum grunni. Draumasmiðjan á Þingeyri sýndi okkur eitt: Með réttu umhverfi og hvatningu getur hvert barn orðið sögumaður framtíðarinnar. Við stöndum á tímamótum – nú er tíminn til að endurvekja og efla íslenska sagnahefð, gefa börnum rödd og sköpunarkraftinn til að móta nýja drauma. Ísland á að verða ljósið sem lýsir veginn fyrir framtíðar rithöfunda ævintýra um allan heim. Höfundur er töframaður og rithöfundur Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skóla- og menntamál Ísafjarðarbær Mest lesið Við höfum ekki efni á norsku leiðinni Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Fólkið sem gleymdist í Grindavík Bryndís Gunnlaugsdóttir Skoðun Hver er viðskiptalegur ávinningur af EES-samningnum? Sigurbjörn Svavarsson Skoðun Ríkisstjórn sem skeytir engu Diljá Matthíasardóttir Skoðun Styðjum þá sem bjarga okkur Jens Garðar Helgason Skoðun Elsku ASÍ, bara… Nei Sunna Arnardóttir Skoðun Rússar pyntuðu og myrtu úkraínsku blaðakonuna Viktoriiu Roshchyna Erlingur Erlingsson Skoðun Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty Skoðun Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir Skoðun Gigtarmaí 2025 – Stuðlum að forvörnum, fræðslu og vitundarvakningu Hrönn Stefánsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Ríkisstjórn sem skeytir engu Diljá Matthíasardóttir skrifar Skoðun Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir skrifar Skoðun Fólkið sem gleymdist í Grindavík Bryndís Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Rússar pyntuðu og myrtu úkraínsku blaðakonuna Viktoriiu Roshchyna Erlingur Erlingsson skrifar Skoðun Á að sameina ÍSÍ og UMFÍ? Ómar Stefánsson skrifar Skoðun Elsku ASÍ, bara… Nei Sunna Arnardóttir skrifar Skoðun Gigtarmaí 2025 – Stuðlum að forvörnum, fræðslu og vitundarvakningu Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Við höfum ekki efni á norsku leiðinni Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Sósíalistar á vaktinni í átta ár Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Styðjum þá sem bjarga okkur Jens Garðar Helgason skrifar Skoðun Hver er viðskiptalegur ávinningur af EES-samningnum? Sigurbjörn Svavarsson skrifar Skoðun Embætti þitt geta allir séð Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Hver á dómur að vera hjá ungmenni fyrir að fremja alvarlegt afbrot, jafnvel morð? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Sigursaga Evrópu í 21 ár Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin, Dagbjört og ESB Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun Myndir þú ráða fatlað fólk í vinnu? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding skrifar Skoðun Rauðir sokkar á 1. maí Sveinn Ólafsson skrifar Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Heiðrum íslenska hestinn Berglind Margo Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir skrifar Skoðun Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez skrifar Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað ætlar þú að vera þegar þú verður stór? Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman skrifar Sjá meira
Draumasmiðjan á Þingeyri – Ísland, land lifandi ævintýra Í hjarta Vestfjarða, á Þingeyri, kviknaði djörf framtíðarsýn – að gera Ísland að miðpunkti ævintýrasagna fyrir börn um allan heim. Í samstarfi grunnskólans og Draumasmiðjunnar fengu ungir nemendur einstakt tækifæri til að skapa sínar eigin sögur og hanna söguhetjur, sem urðu að leikföngum saumuðum eftir þeirra eigin teikningum. Þetta var ekki bara skapandi verkefni, heldur töfrandi upplifun – augnablik þar sem ímyndunaraflið varð að veruleika. Ímyndaðu þér barn sem sér hugmynd sína lifna við í eigin bók, teikningar sínar breytast í leikfang sem það getur knúsað, og sögur þess eru lesnar fyrir önnur börn. Sjö ára Ásgeir var eitt þessara barna. Hann skrifaði og myndskreytti tíu blaðsíðna ævintýrasögu, Týnda kanína. Hann fékk tækifæri til að lesa upp fyrir leikskólabörnin á leikskólanum á Þingeyri, sem fögnuðu henni af innlifun og gleði. Í skólanum voru að minnsta kosti tíu rithöfundar í mótun – börn sem sköpuðu heilu heimana, teiknuðu, sögðu sögur og lifðu sig inn í þær. Þarna fæddist eitthvað stórkostlegt – ungir höfundar með rödd sem skiptir máli. Af hverju að rækta sagnalistina? Þegar börn fá að skrifa sögur, læra þau að skipuleggja hugsanir sínar, þróa persónur og byggja upp spennandi frásagnir. Þau æfa sig í að koma orðum að hugmyndum sínum, dýpka skilning sinn á tungumálinu og öðlast trú á eigin sköpunarkraft. Sagnalistin kennir þeim að búa til heila heima úr orðum. Í hverjum bekk er rithöfundur – líkt og Ásgeir, Sigrún Eldjárn eða Halldór Laxness. Börn hafa sögur að segja, en þeim þarf að gefa rými og verkfæri til að rækta hæfileika sína og byggja upp sjálfstraust sem skapendur. Hver veit nema næsta stórbrotna íslenska ævintýrið sé þegar að fæðast í skólabekk einhvers staðar á landinu? Ísland – leiðandi kyndill ævintýra á heimsvísu Við byggjum á einni stórbrotnustu sagnahefð heimsins – fornsögum, þjóðsögum og nútíma barnabókmenntum sem hafa mótað þjóðarsál okkar. Hugsum okkur Ísland sem lifandi ævintýraland, þar sem börn og fjölskyldur, íslenskar sem erlendar, ganga um slóðir nýrra og sígildra ævintýra. Hvað ef sögurnar okkar lifðu í leiksýningum, á söfnum, í umhverfinu sem leiða börn og foreldra í gegnum heima íslenskra sagnapersóna? Hvað ef Ísland yrði kyndill sem lýsti veginn fyrir framtíðar rithöfunda barnabókmennta um allan heim? Við eigum þegar okkar eigin ævintýraskáld, eins og Mugg frá Bíldudal sem skrifaði Dimma Limm. En hvernig væri ef við myndum hlúa að nýrri kynslóð rithöfunda sem gætu sett Ísland á kortið sem miðpunkt barnasagna á heimsvísu? Hugsaðu stórt – hvað ef...? Hvernig væri ef ungur nemandi á grunnskólaaldri fengi tækifæri til að skapa sögu sem yrði öðrum innblástur? Hvað ef saga eftir íslenskt barn yrði svo mögnuð að hún yrði þýdd á mörg tungumál og lifði áfram í hjörtum barna um allan heim? Til að þetta verði að veruleika þurfum við að hugsa skrefinu lengra. Við þurfum að rækta skapandi hæfileika barna með markvissri nálgun í skólakerfinu. Sérhæfð námskeið í sagnagerð, myndskreytingum og bókaútgáfu gætu gefið börnum þau verkfæri sem þau þurfa til að láta hugmyndir sínar blómstra. Sköpum framtíðina saman Við skulum hlusta á orðin sem börnin á Þingeyri sögðu sjálf: „Ég get skrifað bók!“, „Ég vil gera fleiri sögur!“, „Sagan mín er alvöru saga!“ Þessi orð eru ekki bara saklausar barnsraddir – þau eru vitnisburður um það sem er mögulegt þegar við gefum börnum tækifæri til að skapa. Við sáum það í Draumasmiðjunni: Þegar börnum er treyst, þegar þeim er gefið frelsi til að láta hugmyndir sínar fljúga, þá verða þau rithöfundar, listamenn, sögumenn sem geta breytt heiminum. Við skulum ekki láta þetta verða einstakt verkefni í litlum skóla á Vestfjörðum – við skulum gera þetta að stefnu fyrir framtíðina. Hver skóli gæti orðið skapandi miðstöð fyrir unga rithöfunda. Hver bekkur gæti fætt af sér nýjar sögur, ný ævintýri. Ef við trúum á börnin okkar, þá munu þau skapa eitthvað sem lifir áfram – ekki bara fyrir þau sjálf, heldur fyrir komandi kynslóðir. Menningarleg áhrif slíkrar þróunar væru ómetanleg. Með því að efla íslenska barnabókmenntir og skapa nýjan menningararf, gætum við byggt brú milli kynslóða og gert sagnalistina hluta af daglegu lífi. Börn gætu gengið inn í heim sagnanna, upplifað persónur á lifandi og skemmtilegan hátt og fundið sig sjálf í söguheiminum. Ísland er land sagna, land drauma og land sköpunar. Það er kominn tími til að veita börnum okkar verkfæri til að byggja nýja framtíð á þessum grunni. Draumasmiðjan á Þingeyri sýndi okkur eitt: Með réttu umhverfi og hvatningu getur hvert barn orðið sögumaður framtíðarinnar. Við stöndum á tímamótum – nú er tíminn til að endurvekja og efla íslenska sagnahefð, gefa börnum rödd og sköpunarkraftinn til að móta nýja drauma. Ísland á að verða ljósið sem lýsir veginn fyrir framtíðar rithöfunda ævintýra um allan heim. Höfundur er töframaður og rithöfundur
Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty Skoðun
Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir Skoðun
Skoðun Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir skrifar
Skoðun Rússar pyntuðu og myrtu úkraínsku blaðakonuna Viktoriiu Roshchyna Erlingur Erlingsson skrifar
Skoðun Gigtarmaí 2025 – Stuðlum að forvörnum, fræðslu og vitundarvakningu Hrönn Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty skrifar
Skoðun Hver á dómur að vera hjá ungmenni fyrir að fremja alvarlegt afbrot, jafnvel morð? Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar
Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty Skoðun
Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir Skoðun