Sköpum gönguvæna borg Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar 15. október 2024 19:01 Í dag urðu þau tímamót að borgarstjórn lagði til og samþykkti sameiginlega tillögu um að hefja vinnu við gerð stefnu og áætlunar um gönguvæna borg. Í þeirri vinnu ætlum við að nota þá fyrirmynd sem hjólreiðaáætlun hefur verið undanfarin ár sem hefur umbylt tækifærum til notkunar hjólreiða sem fararmáta í borginni. Nú er loksins komið að gangandi vegfarendum. Það er ánægjulegt að öll borgarstjórn standi að baki þessu máli. Ég hef sem formaður umhverfis- og skipulagsráðs, samhliða því að halda fullum dampi í okkar grænu borgarþróun, lagt áherslu á gott samstarf flokka á milli. Á síðasta kjörtímabili var mikið um deilur, núning og pólariseringu þegar kemur að skipulags- og samgöngumálunum en ég held að það sé lítil eftirspurn eftir slíku hjá almenningi. Sérfræðingar í grænni borgarþróun í stórborgum erlendis leggja áherslu á að sátt sem flestra um vegferðina sé lykilatriði þegar kemur að því að ná árangri. Skotgrafahernaðurinn hefur sem betur fer fengið að víkja að mestu og það er dýrmætt. 18% ferða eru farnar fótgangandi sem er þó nokkuð en sýnir líka þau miklu tækfæri sem í fararmátanum felast. Til samanburðar eru hjólandi 7-8% ferða, en voru 2% þegar fyrsta hjólreiðaáætlunin var samþykkt 2010. Fjárfesting í innviðum og aukin áhersla skilar sér í breyttri hegðun. Aðgengi gangandi skiptir okkur miklu máli. Við höfum unnið markvisst að því að fjölga göngusvæðum í borginni og stækka þau. Nú er Hlemmur orðinn bíllaus og Austurstrætið varð heildstæð göngugata í sumar. Við erum að þétta byggð til að tryggja aðgengi að verslunum og þjónustu og stytta vegalengdir sem fólk þarf að fara. Það styður líka við gangandi umferð. Við erum að vinna ástandsmat á gangstéttum til að geta ráðist í heildstætt viðhaldsátak og við vitum að þörfin er brýn. Skipulag gatnamóta og ljósastýring þeirra hafa oft verið til umfjöllunar í þessu samhengi, sem og gönguþveranir. Breidd gatna og áhrif þeirra á hraða, breidd gangstétta og skipulag göturýmis. Við höfum verið að lækka hraða í borginni en nú er komið að því að ná niður raunhraðanum og þar skiptir mestu hvernig borgarumhverfið er hannað. Við þurfum að hafa gangandi í enn meiri forgangi í vor- og vetrarþjónustu og halda áfram með okkar vinnu við að auka öryggi og aðgengi gangandi á framkvæmdasvæðum. Sérstakt áhersluatriði vinnunar verða öruggar og greiðar leiðir barna í skóla og tómstundir. Eftirfarandi er viðeigandi tilvitnun frá Tim Gill sem hefur gefið sig að málefnum barna og borgarhönnun út frá þörfum og velferð barna, en þessa tilvitnun heyrði ég í góðum fyrirlestri nýverið: ,,Sign of a healthy habitat is children out and about with and without parents”. Börn fá frekar að ferðast um án foreldra sinna ef borgin er vel skipulögð út frá þeirra þörfum, út frá þörfum gangandi og til að styðja við þeirra öryggi og aðgengi. Góð og örugg borg fyrir börn er góð og örugg borg fyrir okkur hin. Á Umferðarþingi Samgöngustofu sem haldið var um daginn voru sýnd viðtöl við nokkur börn og umferðin rædd. Þau sögðust öll vera hrædd við að ganga yfir götu og það stakk í hjartað. Við þurfum að gera það sem við getum til að láta þeim líða betur við sín daglegu ferðalög. En hvað þarf svo til þess að foreldrar treysti borgarumhverfinu fyrir börnunum sínum? Það snýst ekki bara um öryggi í sjálfu sér heldur líka öryggistilfinningu. En hún snýr að aðgengi og vellíðan. Öryggistilfinning stuðlar að notkun fararmátans. Þegar áhersla var lögð á að fjölga konum sem hjóla kom upp úr rannsóknum að uppbygging aðskilinna hjólastíga myndi auka þeirra öryggistilfinningu, og meðal annars þess vegna er svo rík áhersla á uppbyggingu þeirra í borginni. Það er mjög þreytandi fyrir okkur foreldra að vera stöðugt hrædd um börnin okkar hvort sem við eigum lítil börn þar sem ekkert má út af bregða þegar hraðskreiðir bílar eru við hvert fótmál eða foreldri eldri barna sem koma sér sjálf á milli staða. Mig langar mjög til þess að skapa borg þar sem foreldrar geta verið aðeins slakari. Þar sem börn þurfa ekki að vera svona hrædd á ferð sinni um borgina. Þar sem rýmin gera ráð fyrir börnunum. Þar sem meiri áhersla er á að bílarnir vari sig á börnunum en að börnin þurfi stanslaust að vara sig á þeim. Þar sem öryggi barna er ekki háð getu þeirra til að lesa í umhverfi sitt. Þar sem hraðinn eru nógu lágur til að yfirsýn ökumanna aukist og þannig að viðbragðstíminn lengist. Þar sem loftið er hreint. Þar sem nóg er af grænu og vænu. Það er góð og örugg borg fyrir börn. Og góð og örugg borg fyrir okkur hin. Höfundur er formaður umhverfis- og skipulagsráðs Reykjavíkur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Dóra Björt Guðjónsdóttir Píratar Reykjavík Skipulag Bílar Göngugötur Borgarstjórn Mest lesið Kveðjur úr Grafarvogi til þeirra sem kasta steinum úr glerhúsi Davíð Már Sigurðsson Skoðun Jafnaðarmennskan og verkalýðsbaráttan Sigfús Ómar Höskuldsson Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir Skoðun Leiðsöguhundurinn Gaur gerir mig að betri manneskju Þorkell J. Steindal Skoðun Opið bréf til fjármálaráðherra, Daða Más Kristóferssonar Íris Róbertsdóttir Skoðun Að undirbúa börnin okkar fyrir heim sem er að hverfa Halldóra Mogensen Skoðun Hvað er „furry“ annars? Jóhanna Jódís Antonsdóttir Skoðun Ég kalla hann Isildur; mentorinn minn er gervigreind Björgmundur Guðmundsson Skoðun Sjúklingur settur í fangaklefa Arnar Þór Jónsson Skoðun Fimmtíu ár frá lokum Víetnamstríðsins Finnur Th. Eiríksson Skoðun Skoðun Skoðun Tikkað í skipulagsboxin Samúel Torfi Pétursson skrifar Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar Skoðun Sjúklingur settur í fangaklefa Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjármálaráðherra, Daða Más Kristóferssonar Íris Róbertsdóttir skrifar Skoðun Ég kalla hann Isildur; mentorinn minn er gervigreind Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað er „furry“ annars? Jóhanna Jódís Antonsdóttir skrifar Skoðun Jafnaðarmennskan og verkalýðsbaráttan Sigfús Ómar Höskuldsson skrifar Skoðun Hljóð og mynd íslenskra varna Arnór Sigurjónsson skrifar Skoðun Kveðjur úr Grafarvogi til þeirra sem kasta steinum úr glerhúsi Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Leiðsöguhundurinn Gaur gerir mig að betri manneskju Þorkell J. Steindal skrifar Skoðun Fimmtíu ár frá lokum Víetnamstríðsins Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Að undirbúa börnin okkar fyrir heim sem er að hverfa Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir skrifar Skoðun Bókin er minn óvinur, en mig langar samt í verknám! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Ilmurinn af jarðolíu er svo lokkandi Sævar Helgi Lárusson skrifar Skoðun Hvað er að frétta af humrinum? Jónas Páll Jónasson skrifar Skoðun Þeir greiða sem njóta, eða hvað? Jóhannes Þór Skúlason,Pálmi Viðar Snorrason skrifar Skoðun Samskiptasáttmáli; skúffuskjal eða stórgott verkfæri Helena Katrín Hjaltadóttir,Íris Helga G. Baldursdóttir skrifar Skoðun Sigrar og raunir íslenska hestsins Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson skrifar Skoðun Góðir grannar Landsvirkjunar og við hin Kjartan Ágústsson skrifar Skoðun Hittumst á rauðum sokkum 1. maí Finnbjörn A. Hermannsson,Kolbrún Halldórsdóttir,Magnús Þór Jónsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi orkuspáa Ingvar Júlíus Baldursson skrifar Skoðun Þegar innflutningurinn ræður ríkjum Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Vladímír Pútín: Hvað er að marka hann? Steinar Björgvinsson skrifar Skoðun Örlög Úkraínu varða frið og öryggi á Íslandi Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Vegamál á tímum skattahækkana og vantrausts Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Konur og menntun Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris skrifar Skoðun Hanna Katrín og Co, koma til bjargar Björn Ólafsson skrifar Sjá meira
Í dag urðu þau tímamót að borgarstjórn lagði til og samþykkti sameiginlega tillögu um að hefja vinnu við gerð stefnu og áætlunar um gönguvæna borg. Í þeirri vinnu ætlum við að nota þá fyrirmynd sem hjólreiðaáætlun hefur verið undanfarin ár sem hefur umbylt tækifærum til notkunar hjólreiða sem fararmáta í borginni. Nú er loksins komið að gangandi vegfarendum. Það er ánægjulegt að öll borgarstjórn standi að baki þessu máli. Ég hef sem formaður umhverfis- og skipulagsráðs, samhliða því að halda fullum dampi í okkar grænu borgarþróun, lagt áherslu á gott samstarf flokka á milli. Á síðasta kjörtímabili var mikið um deilur, núning og pólariseringu þegar kemur að skipulags- og samgöngumálunum en ég held að það sé lítil eftirspurn eftir slíku hjá almenningi. Sérfræðingar í grænni borgarþróun í stórborgum erlendis leggja áherslu á að sátt sem flestra um vegferðina sé lykilatriði þegar kemur að því að ná árangri. Skotgrafahernaðurinn hefur sem betur fer fengið að víkja að mestu og það er dýrmætt. 18% ferða eru farnar fótgangandi sem er þó nokkuð en sýnir líka þau miklu tækfæri sem í fararmátanum felast. Til samanburðar eru hjólandi 7-8% ferða, en voru 2% þegar fyrsta hjólreiðaáætlunin var samþykkt 2010. Fjárfesting í innviðum og aukin áhersla skilar sér í breyttri hegðun. Aðgengi gangandi skiptir okkur miklu máli. Við höfum unnið markvisst að því að fjölga göngusvæðum í borginni og stækka þau. Nú er Hlemmur orðinn bíllaus og Austurstrætið varð heildstæð göngugata í sumar. Við erum að þétta byggð til að tryggja aðgengi að verslunum og þjónustu og stytta vegalengdir sem fólk þarf að fara. Það styður líka við gangandi umferð. Við erum að vinna ástandsmat á gangstéttum til að geta ráðist í heildstætt viðhaldsátak og við vitum að þörfin er brýn. Skipulag gatnamóta og ljósastýring þeirra hafa oft verið til umfjöllunar í þessu samhengi, sem og gönguþveranir. Breidd gatna og áhrif þeirra á hraða, breidd gangstétta og skipulag göturýmis. Við höfum verið að lækka hraða í borginni en nú er komið að því að ná niður raunhraðanum og þar skiptir mestu hvernig borgarumhverfið er hannað. Við þurfum að hafa gangandi í enn meiri forgangi í vor- og vetrarþjónustu og halda áfram með okkar vinnu við að auka öryggi og aðgengi gangandi á framkvæmdasvæðum. Sérstakt áhersluatriði vinnunar verða öruggar og greiðar leiðir barna í skóla og tómstundir. Eftirfarandi er viðeigandi tilvitnun frá Tim Gill sem hefur gefið sig að málefnum barna og borgarhönnun út frá þörfum og velferð barna, en þessa tilvitnun heyrði ég í góðum fyrirlestri nýverið: ,,Sign of a healthy habitat is children out and about with and without parents”. Börn fá frekar að ferðast um án foreldra sinna ef borgin er vel skipulögð út frá þeirra þörfum, út frá þörfum gangandi og til að styðja við þeirra öryggi og aðgengi. Góð og örugg borg fyrir börn er góð og örugg borg fyrir okkur hin. Á Umferðarþingi Samgöngustofu sem haldið var um daginn voru sýnd viðtöl við nokkur börn og umferðin rædd. Þau sögðust öll vera hrædd við að ganga yfir götu og það stakk í hjartað. Við þurfum að gera það sem við getum til að láta þeim líða betur við sín daglegu ferðalög. En hvað þarf svo til þess að foreldrar treysti borgarumhverfinu fyrir börnunum sínum? Það snýst ekki bara um öryggi í sjálfu sér heldur líka öryggistilfinningu. En hún snýr að aðgengi og vellíðan. Öryggistilfinning stuðlar að notkun fararmátans. Þegar áhersla var lögð á að fjölga konum sem hjóla kom upp úr rannsóknum að uppbygging aðskilinna hjólastíga myndi auka þeirra öryggistilfinningu, og meðal annars þess vegna er svo rík áhersla á uppbyggingu þeirra í borginni. Það er mjög þreytandi fyrir okkur foreldra að vera stöðugt hrædd um börnin okkar hvort sem við eigum lítil börn þar sem ekkert má út af bregða þegar hraðskreiðir bílar eru við hvert fótmál eða foreldri eldri barna sem koma sér sjálf á milli staða. Mig langar mjög til þess að skapa borg þar sem foreldrar geta verið aðeins slakari. Þar sem börn þurfa ekki að vera svona hrædd á ferð sinni um borgina. Þar sem rýmin gera ráð fyrir börnunum. Þar sem meiri áhersla er á að bílarnir vari sig á börnunum en að börnin þurfi stanslaust að vara sig á þeim. Þar sem öryggi barna er ekki háð getu þeirra til að lesa í umhverfi sitt. Þar sem hraðinn eru nógu lágur til að yfirsýn ökumanna aukist og þannig að viðbragðstíminn lengist. Þar sem loftið er hreint. Þar sem nóg er af grænu og vænu. Það er góð og örugg borg fyrir börn. Og góð og örugg borg fyrir okkur hin. Höfundur er formaður umhverfis- og skipulagsráðs Reykjavíkur.
Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Samskiptasáttmáli; skúffuskjal eða stórgott verkfæri Helena Katrín Hjaltadóttir,Íris Helga G. Baldursdóttir skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson skrifar
Skoðun Hittumst á rauðum sokkum 1. maí Finnbjörn A. Hermannsson,Kolbrún Halldórsdóttir,Magnús Þór Jónsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris skrifar