Kæru kennarar Einar Þorsteinsson skrifar 14. október 2024 19:51 Frá ykkur hef ég fengið sterk viðbrögð við ummælum mínum um starfsaðstæður kennara á ráðstefnu Sambands sveitarfélaganna og nokkuð ljóst að sjónarmið mín hafa ekki komist nægilega vel á framfæri í stuttum myndbandsbúti sem fór á flug. Á myndbandið vantaði byrjunina á ræðu minni þar sem ég lagði til að á næstu fjármálaráðstefnu sveitarfélaganna yrðu mannauðsmál sett formlega á dagskrá. Í óundirbúinni ræðu minni, sem var hluti af stærri umræðu um fjármál sveitarfélaga, benti ég á að veikindahlutfall kennara er um 8-9%. Það er alvarlegt að svo margir kennarar glími við veikindi til lengri eða skemmri tíma en lýsir því álagi sem starfinu og starfsaðstæðum fylgja. Slík fjarvera fagfólks kostar sveitarfélög mikla fjármuni og dregur verulega úr skilvirkni skólastarfsins. Starf kennara er eitt það mikilvægasta í okkar samfélagi og það þarf að standa vörð um heilsufar kennara með tiltækum ráðum. Aðgerðir undanfarinna ára Ég nefndi líka að þær aðgerðir sem ráðist hefur verið í á síðustu árum til þess að bæta starfsaðstæður ykkar hafa greinilega ekki skilað þeim árangri sem til var ætlast. Á Íslandi er bein kennsla hvers grunnskólakennara minnst af öllum Norðurlöndunum, í leikskólunum hefur fermetrum á hvert barn verið fjölgað sem og undirbúningstímum fjölgað og vinnuvikan stytt úr 40 í 36 klukkustundir. Þessar aðgerðir höfðu það að markmiði að lækka veikindahlutfallið og stórbæta aðstæður en þróunin er í öfuga átt. Samkvæmt nýrri könnun sér fjórðungur kennara ekki fyrir sér að endast í starfinu. Eitthvað er að. Breyttur veruleiki skólakerfisins Í tali mínu á ráðstefnu sveitarfélaganna um málefni ykkar þótti mér mikilvægt að draga þessi atriði fram því við, vinnuveitendur ykkar, þurfum að horfa á kerfið í heild þegar við bregðumst við, mótum stefnu og ráðumst í aðgerðir. Ég nefndi líka sérstaklega að við yrðum að búa þannig um skólastarfið að kennarar væru „hamingjusamir í starfi og liði vel“ og ágætt að hnykkja á því markmiði. Starf kennarans er krefjandi en það mótast líka af því skólakerfi sem við höfum byggt upp. Enginn einn ber ábyrgð á kerfinu, enda er það afsprengi stefnumótunar ríkis, sveitarfélaga og krafna frá fræða- og kennarasamfélaginu. Einhversstaðar verður umræðan að byrja Er tímabært að staldra við og skoða forsendurnar? Skóli án aðgreiningar er að mínu áliti rétt stefna, að öll börn óháð stöðu fái sömu þjónustu og að enginn upplifi sig útundan. En ég vil ræða hvernig okkur gengur með þá stefnu og hvort betur megi fara. Ég ætla að leyfa mér að hafa ekki fullmótaða skoðun á því strax og langar að heyra í ykkur sem best þekkið til mála. Þá verður að horfast í augu við þá staðreynd að 33% barna í leikskólum og 24% barna í grunnskólum borgarinnar eru af erlendum uppruna og þær geysimiklu breytingar sem það hefur á störf ykkar kennara. Enn eitt, fjölgun barna með greiningar og hegðunarvandamál og samskipti við foreldra sem þeim verkefnum fylgja eykur líka klárlega álagið. Þetta þekkið þið vel. En þetta vitum við foreldrar líka. Persónulega er ég ævinlega þakklátur kennurum minna þriggja barna og veit hvernig þeir – og þið – takið utan um börn náms- og félagslega og stuðlið að farsælli og hamingjusamri æsku sem leggur grunn að allri framtíð. Mannanna verk Nú standa yfir umfangsmiklar breytingar á íslensku menntakerfi sem varða allt í senn skipulag, gæði og þjónustu innan kerfisins og upplýsingar um stöðu og þróun hvers nemanda og skólakerfisins í heild. Ber það fyrst að nefna innleiðingu laga um samþættingu þjónustu í þágu farsældar barna og lög um miðstöð menntunar og skólaþjónustu. Þá eru til meðferðar frumvarp að lögum um námsgögn og frumvarp að lögum um inngildandi menntun. Það er afar mikilvægt að þessar breytingar nái fram að ganga en til þess þarf öflugt samstarf fagfólks á vettvangi, sveitarstjórna, ráðuneytis og stofnana ríkisins. Reykjavíkurborg mun leggja mikla áherslu á virkan þátt í þessari vinnu. Kæru kennarar. Það er einfaldlega mín skoðun að það sé tímabært og nauðsynlegt að við ræðum um menntun og skólakerfið með opnum huga. Öll kerfi eru mannanna verk. Ég er reiðubúinn til samtals við ykkur og mér þykir leitt að þið hafið túlkað orð mín þannig að ég beri ekki virðingu fyrir ykkar störfum en því fer fjarri. Höfundur er borgarstjóri Reykjavíkur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Einar Þorsteinsson Kennaraverkfall 2024 Skóla- og menntamál Grunnskólar Reykjavík Kjaramál Kjaraviðræður 2023-24 Mest lesið Enn einn kvennahópurinn sem þarf bara að vera duglegri að harka af sér? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Charlie og sjúkleikaverksmiðjan Guðjón Eggert Agnarsson Skoðun Ert þú meðalmaðurinn? Jóhann Óskar Jóhannsson Skoðun Flumbrugangur í framhaldsskólum Jón Pétur Zimsen Skoðun Nútímaviðskipti og lögin sem gleymdist að uppfæra Fróði Steingrímsson Skoðun Af Millet-úlpum og öldrunarmálum Þröstur V. Söring Skoðun PCOS: Er ódýrara að halda heilsu eða meðhöndla veikindi? Elísa Ósk Línadóttir Skoðun „Words are wind“ Ingólfur Hermannsson Skoðun Nú þarf bæði sleggju og vélsög Trausti Hjálmarsson,Ólafur Stephensen Skoðun Miðbær Selfoss vekur ánægju Bragi Bjarnason Skoðun Skoðun Skoðun Gervigreindin stöðluð - öryggisins vegna Hanna Kristín Skaftadóttir,Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Frelsi, framtíð og vistvænar samgöngur: Hvers vegna Ísland þarf að hugsa stærra Sigurborg Ósk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Atvinnustefna er alvöru mál Jóhannes Þór Skúlason skrifar Skoðun 1984 og Hunger Games á sama sviðinu Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Mikilvægi aukinnar verndunar hafsvæða og leiðrétting Hrönn Egilsdóttir skrifar Skoðun Betri leið til einföldunar regluverks Pétur Halldórsson skrifar Skoðun Af Millet-úlpum og öldrunarmálum Þröstur V. Söring skrifar Skoðun Charlie og sjúkleikaverksmiðjan Guðjón Eggert Agnarsson skrifar Skoðun Nú þarf bæði sleggju og vélsög Trausti Hjálmarsson,Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Nútímaviðskipti og lögin sem gleymdist að uppfæra Fróði Steingrímsson skrifar Skoðun Sjálfsvíg eru ekki óumflýjanleg Sigurþóra Bergsdóttir skrifar Skoðun „Words are wind“ Ingólfur Hermannsson skrifar Skoðun Ert þú meðalmaðurinn? Jóhann Óskar Jóhannsson skrifar Skoðun Enn einn kvennahópurinn sem þarf bara að vera duglegri að harka af sér? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Flumbrugangur í framhaldsskólum Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Miðbær Selfoss vekur ánægju Bragi Bjarnason skrifar Skoðun PCOS: Er ódýrara að halda heilsu eða meðhöndla veikindi? Elísa Ósk Línadóttir skrifar Skoðun Opinn og alþjóðlegur: Krísa erlendra nemenda við íslenska háskóla Melissa Anne Pfeffer skrifar Skoðun Be Kind - ekki kind Aðalheiður Mjöll Þórarinsdóttir ,Perla Magnúsdóttir skrifar Skoðun Illa verndaðir Íslendingar Sighvatur Björgvinsson skrifar Skoðun Viðreisn afhjúpar sig endanlega Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Heimalestur – gæðastund en ekki grátur og gnístan tanna Svava Þ. Hjaltalín skrifar Skoðun Frelsi til sölu Erling Kári Freysson skrifar Skoðun Vangaveltur um íslenskt barnaefni – Hvers vegna skiptir það máli að börn heyri sjálf sig? Tinna Björg Kristinsdóttir,Valdimar Gylfason skrifar Skoðun Móðir í Breiðholti hjólar 5.000 kílómetra Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Viðreisn lætur verkin tala Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Sterkara framhaldsskólakerfi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Hægfara endalok sjónvarps útsendinga fyrir móttöku á loftneti á Íslandi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Eru Íslendingar feigir? Olíuvinnsla! Sigurður Loftur Thorlacius skrifar Skoðun Ástæðan fyrir því að við þurfum möguleika á dánaraðstoð Ingrid Kuhlman skrifar Sjá meira
Frá ykkur hef ég fengið sterk viðbrögð við ummælum mínum um starfsaðstæður kennara á ráðstefnu Sambands sveitarfélaganna og nokkuð ljóst að sjónarmið mín hafa ekki komist nægilega vel á framfæri í stuttum myndbandsbúti sem fór á flug. Á myndbandið vantaði byrjunina á ræðu minni þar sem ég lagði til að á næstu fjármálaráðstefnu sveitarfélaganna yrðu mannauðsmál sett formlega á dagskrá. Í óundirbúinni ræðu minni, sem var hluti af stærri umræðu um fjármál sveitarfélaga, benti ég á að veikindahlutfall kennara er um 8-9%. Það er alvarlegt að svo margir kennarar glími við veikindi til lengri eða skemmri tíma en lýsir því álagi sem starfinu og starfsaðstæðum fylgja. Slík fjarvera fagfólks kostar sveitarfélög mikla fjármuni og dregur verulega úr skilvirkni skólastarfsins. Starf kennara er eitt það mikilvægasta í okkar samfélagi og það þarf að standa vörð um heilsufar kennara með tiltækum ráðum. Aðgerðir undanfarinna ára Ég nefndi líka að þær aðgerðir sem ráðist hefur verið í á síðustu árum til þess að bæta starfsaðstæður ykkar hafa greinilega ekki skilað þeim árangri sem til var ætlast. Á Íslandi er bein kennsla hvers grunnskólakennara minnst af öllum Norðurlöndunum, í leikskólunum hefur fermetrum á hvert barn verið fjölgað sem og undirbúningstímum fjölgað og vinnuvikan stytt úr 40 í 36 klukkustundir. Þessar aðgerðir höfðu það að markmiði að lækka veikindahlutfallið og stórbæta aðstæður en þróunin er í öfuga átt. Samkvæmt nýrri könnun sér fjórðungur kennara ekki fyrir sér að endast í starfinu. Eitthvað er að. Breyttur veruleiki skólakerfisins Í tali mínu á ráðstefnu sveitarfélaganna um málefni ykkar þótti mér mikilvægt að draga þessi atriði fram því við, vinnuveitendur ykkar, þurfum að horfa á kerfið í heild þegar við bregðumst við, mótum stefnu og ráðumst í aðgerðir. Ég nefndi líka sérstaklega að við yrðum að búa þannig um skólastarfið að kennarar væru „hamingjusamir í starfi og liði vel“ og ágætt að hnykkja á því markmiði. Starf kennarans er krefjandi en það mótast líka af því skólakerfi sem við höfum byggt upp. Enginn einn ber ábyrgð á kerfinu, enda er það afsprengi stefnumótunar ríkis, sveitarfélaga og krafna frá fræða- og kennarasamfélaginu. Einhversstaðar verður umræðan að byrja Er tímabært að staldra við og skoða forsendurnar? Skóli án aðgreiningar er að mínu áliti rétt stefna, að öll börn óháð stöðu fái sömu þjónustu og að enginn upplifi sig útundan. En ég vil ræða hvernig okkur gengur með þá stefnu og hvort betur megi fara. Ég ætla að leyfa mér að hafa ekki fullmótaða skoðun á því strax og langar að heyra í ykkur sem best þekkið til mála. Þá verður að horfast í augu við þá staðreynd að 33% barna í leikskólum og 24% barna í grunnskólum borgarinnar eru af erlendum uppruna og þær geysimiklu breytingar sem það hefur á störf ykkar kennara. Enn eitt, fjölgun barna með greiningar og hegðunarvandamál og samskipti við foreldra sem þeim verkefnum fylgja eykur líka klárlega álagið. Þetta þekkið þið vel. En þetta vitum við foreldrar líka. Persónulega er ég ævinlega þakklátur kennurum minna þriggja barna og veit hvernig þeir – og þið – takið utan um börn náms- og félagslega og stuðlið að farsælli og hamingjusamri æsku sem leggur grunn að allri framtíð. Mannanna verk Nú standa yfir umfangsmiklar breytingar á íslensku menntakerfi sem varða allt í senn skipulag, gæði og þjónustu innan kerfisins og upplýsingar um stöðu og þróun hvers nemanda og skólakerfisins í heild. Ber það fyrst að nefna innleiðingu laga um samþættingu þjónustu í þágu farsældar barna og lög um miðstöð menntunar og skólaþjónustu. Þá eru til meðferðar frumvarp að lögum um námsgögn og frumvarp að lögum um inngildandi menntun. Það er afar mikilvægt að þessar breytingar nái fram að ganga en til þess þarf öflugt samstarf fagfólks á vettvangi, sveitarstjórna, ráðuneytis og stofnana ríkisins. Reykjavíkurborg mun leggja mikla áherslu á virkan þátt í þessari vinnu. Kæru kennarar. Það er einfaldlega mín skoðun að það sé tímabært og nauðsynlegt að við ræðum um menntun og skólakerfið með opnum huga. Öll kerfi eru mannanna verk. Ég er reiðubúinn til samtals við ykkur og mér þykir leitt að þið hafið túlkað orð mín þannig að ég beri ekki virðingu fyrir ykkar störfum en því fer fjarri. Höfundur er borgarstjóri Reykjavíkur.
Enn einn kvennahópurinn sem þarf bara að vera duglegri að harka af sér? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun
Skoðun Gervigreindin stöðluð - öryggisins vegna Hanna Kristín Skaftadóttir,Helga Sigrún Harðardóttir skrifar
Skoðun Frelsi, framtíð og vistvænar samgöngur: Hvers vegna Ísland þarf að hugsa stærra Sigurborg Ósk Haraldsdóttir skrifar
Skoðun Enn einn kvennahópurinn sem þarf bara að vera duglegri að harka af sér? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Opinn og alþjóðlegur: Krísa erlendra nemenda við íslenska háskóla Melissa Anne Pfeffer skrifar
Skoðun Vangaveltur um íslenskt barnaefni – Hvers vegna skiptir það máli að börn heyri sjálf sig? Tinna Björg Kristinsdóttir,Valdimar Gylfason skrifar
Skoðun Hægfara endalok sjónvarps útsendinga fyrir móttöku á loftneti á Íslandi Jón Frímann Jónsson skrifar
Enn einn kvennahópurinn sem þarf bara að vera duglegri að harka af sér? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun