Á sama tíma, á sama stað Ólöf Guðmundsdóttir og Friðrik Árnason skrifa 11. október 2024 12:33 Fyrir ári síðan kom fram frumvarp til fjárlaga. Þar kom fram líkt og lengi hafði verið vitað að gistináttaskattur kæmi til framkvæmda á ný en hann hafði aðeins verið felldur niður tímabundið vegna heimsfaraldurs. Það kom því engum á óvart að hann tæki aftur gildi en það sem fylgdi einnig með í pakkanum – og kom á óvart – voru breytingar á skattinum til hækkunar. Þær breytingar voru endanlega lagðar fram mánuði fyrir gildistöku og skatturinn tvöfaldaðist! Þannig hækkaði þessi sértæki skattur á gististaði með nær engum fyrirvara. Hagstofa Íslands hefur birt tölulegar upplýsingar um gistinætur á öllum gististöðum fyrstu átta mánuði ársins. Þegar litið er til fyrri árshelmings hefur gistinóttum á hótelum meðal erlendra ferðamanna fækkað um 6% á milli ára. Þar er sérstaklega varhugavert að þeim fækkaði mun meira á Austurlandi á þeim tíma eða um 24% á milli ára sem segir okkur að ferðamennirnir eru ekki að ferðast jafn víða um landið og áður. Það er áhyggjuefni og gengur í raun þvert á markmið stjórnvalda sem ganga í grunninn út á að erlendir ferðamenn hafi hér lengri viðveru, ferðist víðar um landið, styðji við byggðir utan höfuðborgarsvæðisins og skilji meira eftir sig um allt land. Beitum almennri skynsemi Nú er farið að hausta á nýjan leik og hefur nýtt frumvarp til fjárlaga litið dagsins ljós. Þar kemur fram að til standi að gera breytingar á gjaldtöku á ferðaþjónustu í samræmi við nýsamþykkta ferðamálastefnu. Þar eru boðaðar breytingar á gjaldtöku ferðamanna sem eiga að auka tekjur ríkisins um tæpa tvo milljarða króna. Í fjármálaáætluninni sem birt var í vor kom eftirfarandi fram: „[…] til skoðunar að setja á fót gjaldtöku sem stuðlar að sjálfbærni ferðamannastaða þannig að fjöldi þeirra verði í samræmi við þolmörk náttúruauðlinda, innviða og samfélagsins í heild. Samhliða þeirri vinnu er gert ráð fyrir endurskoðun á gistináttagjaldi.“ Því er tilefni til að árétta að gistináttaskattur hefur afar lítið með sjálfbærni ferðamannastaða að gera enda er hann ekki til þess fallinn að hafa áhrif á hvernig ferðamenn sem komnir eru til landsins á hverjum tíma ferðast um einstaka staði heldur er hann eingöngu tekjuöflun fyrir ríkissjóð. Horfum lengra fram í tímann Í útvarpsfréttum RÚV 6. september sl. var fjármálaráðherra spurður hvort fyrirhugaðar skattahækkanir væru í farvegi, hann neitaði því. Þau ummæli ráðherra voru ein og sér fagnaðarefni enda er það svo að við getum nefnilega gert hlutina með skynsömum hætti. Nú er stuttur tími til áramóta. Fyrirsjáanleiki og heildarmynd skipta höfuðmáli þegar kemur að breytingum á skattkerfinu, sér í lagi fyrir atvinnugrein sem starfar jafn langt fram í tímann og ferðaþjónusta. Breytingar sem gerðar eru á skattkerfinu til hækkunar með litlum fyrirvara setja almennt áætlanir fyrirtækja í uppnám og mynda óstöðugleika og óvissu í rekstrarumhverfi þeirra. Sérstaklega þegar harðnar á dalnum, þá verða áhrif slíkra breytinga sársaukafyllri. Það eru blikur á lofti Núna eru blikur á lofti hjá hótelum og öðrum gististöðum hér á landi og hafa miklar kostnaðarhækkanir undanfarinna ára dregið úr samkeppnishæfni íslenskrar ferðaþjónustu. Á meðan er staðan önnur hjá okkar helstu samkeppnislöndum og hefur erlendum gistinóttum fjölgað milli ára á öllum hinum Norðurlöndunum ef litið er til fyrri helming ársins, skv. gögnum Eurostat. Stjórnvöld verða ávallt að huga – nú í meiri mæli en áður – að alþjóðlegri samkeppni íslenskra ferðaþjónustufyrirtækja. Ljóst er að gistináttaskattur er ekki innheimtur á öðrum Norðurlöndum en hérlendis. Það er engum til bóta að við séum hér aftur, á sama tíma, á sama stað, að horfa upp á gistináttaskattinn og hugsanlega breytingar á honum til hækkunar. Það þarf að hlúa að fjöregginu sem íslensk ferðaþjónusta er til að það haldi áfram að blómstra. Mikilvægt er að stjórnvöld sýni skynsemi og dug og einfaldlega afnemi gistináttaskattinn. Það er kominn tími til að jafna samkeppnisstöðu gististaða á Íslandi. Höfundar eru Ólöf Guðmundsdóttir, hótelstjóri og formaður gististaðanefndar SAF og Friðrik Árnason, hótelstjóri og nefndarmaður í gististaðanefnd SAF. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ríkisstjórn Bjarna Benediktssonar Ferðamennska á Íslandi Skattar og tollar Mest lesið Samtökin 78 verðlauna sögufölsun Böðvar Björnsson Skoðun Varað við embætti sérstaks saksóknara Gestur Jónsson Skoðun Út af sporinu en ekki týnd að eilífu María Helena Mazul Skoðun Ætlar Ísland að fara sömu leið og Evrópa í útlendingamálum? Kári Allansson Skoðun Hættuleg ofnotkun svefnlyfja á Íslandi Drífa Sigfúsdóttir Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson Skoðun Meira að segja formaður Viðreisnar Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Börnin sem deyja á Gaza Elín Pjetursdóttir Skoðun Hvað er lýðskóli eiginlega? Margrét Gauja Magnúsdóttir Skoðun Afstaða – á vaktinni í 20 ár Arndís Vilhjálmsdóttir,Guðbjörg Sveinsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Framtíðin fær húsnæði Ingunn Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Börnin sem deyja á Gaza Elín Pjetursdóttir skrifar Skoðun Brýr, sýkingar og börn Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar Skoðun Hvað er lýðskóli eiginlega? Margrét Gauja Magnúsdóttir skrifar Skoðun Búum til pláss fyrir framtíðina Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Hættuleg ofnotkun svefnlyfja á Íslandi Drífa Sigfúsdóttir skrifar Skoðun Kveikjum neistann um allt land Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ætlar Ísland að fara sömu leið og Evrópa í útlendingamálum? Kári Allansson skrifar Skoðun Samtökin 78 verðlauna sögufölsun Böðvar Björnsson skrifar Skoðun Afstaða – á vaktinni í 20 ár Arndís Vilhjálmsdóttir,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Varað við embætti sérstaks saksóknara Gestur Jónsson skrifar Skoðun Út af sporinu en ekki týnd að eilífu María Helena Mazul skrifar Skoðun Meira að segja formaður Viðreisnar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Gaza sveltur til dauða - Tími bréfaskrifta er löngu liðinn Magnús Magnússon,Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Steypuklumpablætið í borginni Ragnhildur Alda María Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Kærum og beitum Ísrael viðskiptabanni! Pétur Heimisson skrifar Skoðun Blæðandi vegir Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun Fái einstaklingar sem eru hættulegir sjálfum sér ekki viðeigandi búsetuúrræði blasir við mikill harmleikur Elínborg Björnsdóttir skrifar Skoðun Hroki og hleypidómar - syngur Jónas Sen? Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Sveitarfélög gegna lykilhlutverki í vistvænni mannvirkjagerð Guðrún Lilja Kristinsdóttir,Bergþóra Góa Kvaran skrifar Skoðun „Nýtt veiðigjald: sátt byggð á hagkvæmni“ Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Opinber áskorun til prófessorsins Brynjar Karl Sigurðsson skrifar Skoðun Nærvera Héðinn Unnsteinsson skrifar Skoðun Þegar Dagur lét mig hrasa á gangstéttarhellu Björn Teitsson skrifar Skoðun Þessi jafnlaunavottun... Sunna Arnardottir skrifar Skoðun Heilsuspillandi minnisleysi í boði Sjálfstæðisflokksins Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun #BLESSMETA – fyrsta grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Dáleiðsla er ímyndun ein Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Sjá meira
Fyrir ári síðan kom fram frumvarp til fjárlaga. Þar kom fram líkt og lengi hafði verið vitað að gistináttaskattur kæmi til framkvæmda á ný en hann hafði aðeins verið felldur niður tímabundið vegna heimsfaraldurs. Það kom því engum á óvart að hann tæki aftur gildi en það sem fylgdi einnig með í pakkanum – og kom á óvart – voru breytingar á skattinum til hækkunar. Þær breytingar voru endanlega lagðar fram mánuði fyrir gildistöku og skatturinn tvöfaldaðist! Þannig hækkaði þessi sértæki skattur á gististaði með nær engum fyrirvara. Hagstofa Íslands hefur birt tölulegar upplýsingar um gistinætur á öllum gististöðum fyrstu átta mánuði ársins. Þegar litið er til fyrri árshelmings hefur gistinóttum á hótelum meðal erlendra ferðamanna fækkað um 6% á milli ára. Þar er sérstaklega varhugavert að þeim fækkaði mun meira á Austurlandi á þeim tíma eða um 24% á milli ára sem segir okkur að ferðamennirnir eru ekki að ferðast jafn víða um landið og áður. Það er áhyggjuefni og gengur í raun þvert á markmið stjórnvalda sem ganga í grunninn út á að erlendir ferðamenn hafi hér lengri viðveru, ferðist víðar um landið, styðji við byggðir utan höfuðborgarsvæðisins og skilji meira eftir sig um allt land. Beitum almennri skynsemi Nú er farið að hausta á nýjan leik og hefur nýtt frumvarp til fjárlaga litið dagsins ljós. Þar kemur fram að til standi að gera breytingar á gjaldtöku á ferðaþjónustu í samræmi við nýsamþykkta ferðamálastefnu. Þar eru boðaðar breytingar á gjaldtöku ferðamanna sem eiga að auka tekjur ríkisins um tæpa tvo milljarða króna. Í fjármálaáætluninni sem birt var í vor kom eftirfarandi fram: „[…] til skoðunar að setja á fót gjaldtöku sem stuðlar að sjálfbærni ferðamannastaða þannig að fjöldi þeirra verði í samræmi við þolmörk náttúruauðlinda, innviða og samfélagsins í heild. Samhliða þeirri vinnu er gert ráð fyrir endurskoðun á gistináttagjaldi.“ Því er tilefni til að árétta að gistináttaskattur hefur afar lítið með sjálfbærni ferðamannastaða að gera enda er hann ekki til þess fallinn að hafa áhrif á hvernig ferðamenn sem komnir eru til landsins á hverjum tíma ferðast um einstaka staði heldur er hann eingöngu tekjuöflun fyrir ríkissjóð. Horfum lengra fram í tímann Í útvarpsfréttum RÚV 6. september sl. var fjármálaráðherra spurður hvort fyrirhugaðar skattahækkanir væru í farvegi, hann neitaði því. Þau ummæli ráðherra voru ein og sér fagnaðarefni enda er það svo að við getum nefnilega gert hlutina með skynsömum hætti. Nú er stuttur tími til áramóta. Fyrirsjáanleiki og heildarmynd skipta höfuðmáli þegar kemur að breytingum á skattkerfinu, sér í lagi fyrir atvinnugrein sem starfar jafn langt fram í tímann og ferðaþjónusta. Breytingar sem gerðar eru á skattkerfinu til hækkunar með litlum fyrirvara setja almennt áætlanir fyrirtækja í uppnám og mynda óstöðugleika og óvissu í rekstrarumhverfi þeirra. Sérstaklega þegar harðnar á dalnum, þá verða áhrif slíkra breytinga sársaukafyllri. Það eru blikur á lofti Núna eru blikur á lofti hjá hótelum og öðrum gististöðum hér á landi og hafa miklar kostnaðarhækkanir undanfarinna ára dregið úr samkeppnishæfni íslenskrar ferðaþjónustu. Á meðan er staðan önnur hjá okkar helstu samkeppnislöndum og hefur erlendum gistinóttum fjölgað milli ára á öllum hinum Norðurlöndunum ef litið er til fyrri helming ársins, skv. gögnum Eurostat. Stjórnvöld verða ávallt að huga – nú í meiri mæli en áður – að alþjóðlegri samkeppni íslenskra ferðaþjónustufyrirtækja. Ljóst er að gistináttaskattur er ekki innheimtur á öðrum Norðurlöndum en hérlendis. Það er engum til bóta að við séum hér aftur, á sama tíma, á sama stað, að horfa upp á gistináttaskattinn og hugsanlega breytingar á honum til hækkunar. Það þarf að hlúa að fjöregginu sem íslensk ferðaþjónusta er til að það haldi áfram að blómstra. Mikilvægt er að stjórnvöld sýni skynsemi og dug og einfaldlega afnemi gistináttaskattinn. Það er kominn tími til að jafna samkeppnisstöðu gististaða á Íslandi. Höfundar eru Ólöf Guðmundsdóttir, hótelstjóri og formaður gististaðanefndar SAF og Friðrik Árnason, hótelstjóri og nefndarmaður í gististaðanefnd SAF.
Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar
Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar
Skoðun Gaza sveltur til dauða - Tími bréfaskrifta er löngu liðinn Magnús Magnússon,Hjálmtýr Heiðdal skrifar
Skoðun Fái einstaklingar sem eru hættulegir sjálfum sér ekki viðeigandi búsetuúrræði blasir við mikill harmleikur Elínborg Björnsdóttir skrifar
Skoðun Sveitarfélög gegna lykilhlutverki í vistvænni mannvirkjagerð Guðrún Lilja Kristinsdóttir,Bergþóra Góa Kvaran skrifar