Yazan á heima hér! Alma Ýr Ingólfsdóttir og Unnur Helga Óttarsdóttir skrifa 11. ágúst 2024 09:01 Landssamtökin Þroskahjálp og ÖBÍ réttindasamtök standa vörð um réttindi og hagsmuni fatlaðs fólks. Okkar leiðarstef í allri vinnu er samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks, sem íslenska ríkið fullgilti árið 2016 og skuldbatt sig þar með til að virða og framfylgja. Í samstarfssáttmála núverandi ríkisstjórnar er kveðið á um að samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks verði lögfestur á yfirstandandi kjörtímabili og fyrr í vetur var samþykkt þingsályktun um landsáætlun í málefnum fatlaðs fólks sem er liður í innleiðingu og lögfestingu samningsins. Í lok júní sl. sendum við, formenn ÖBÍ réttindasamtaka og Þroskahjálpar, talsmenn tveggja heildarsamtaka fatlaðs fólks á Íslandi, opið bréf til allra ráðherra og alþingismanna. Í bréfinu sagði m.a.: Samtökin minna stjórnvöld á ríka skyldu sína til að tryggja sérstök réttindi fatlaðs fólks, þar með talið barna, og yfirstandandi áform ríkisstjórnarinnar um lögfestingu samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks. Einnig landsáætlun ríkisstjórnarinnar í málefnum fatlaðs fólks sem er liður í lögfestingu samningsins. Samkvæmt upplýsingum og reynslu samtakanna er mál Yazans á meðal þeirra alvarlegustu sem komið hafa fram og varðar brottflutning fatlaðs einstaklings, nánar til tekið barns, frá landinu. Sem fyrr segir eru þau gögn sem liggja fyrir í málinu afdráttarlaus um þá hættu sem getur falist í rofi á meðferðum. Þrátt fyrir það hefur niðurstaða íslenskra stjórnvalda í málinu hingað til verið að falla ekki frá flutningi Yazans úr landi. Samtökin hafa miklar áhyggjur af því að stjórnvöld taki ekki fullnægjandi tillit til réttinda og aðstæðna fatlaðs fólks við meðferð mála á sviði alþjóðlegrar verndar. Samtökin skora á ráðherra og þingmenn að láta þetta mál sig varða og stuðla að því að fallið verði frá flutningi Yazan úr landi og tryggja með fullnægjandi hætti öryggi hans. Í bréfinu er líka farið ítarlega yfir þær rangfærslur og vafasömu forsendur sem útlendingayfirvöld hafa gefið sér sem grundvöll fyrir þeirri ómannúðlegu niðurstöðu að taka mál Yazans ekki til efnislegrar meðferðar. En málið er í raun alls ekkert flókið. Í samningi Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks segir: „Í öllum aðgerðum, sem snerta fötluð börn, skal fyrst og fremst hafa það að leiðarljósi sem er viðkomandi barni fyrir bestu.“ Og í Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna, sem hefur verið lögfestur hér á landi, segir að það sem er barni fyrri bestu skuli ávallt hafa forgang þegar stjórnvöld gera ráðstafanir sem varða börn. Þar segir einnig að aðildarríki skuli virða og tryggja hverju barni innan lögsögu sinnar þau réttindi sem kveðið er á um í samningnum án mismunar, uppruna með tilliti til þjóðernis. Augljóst er að brottvísun Yazans, ef af henni verður, gengur þvert á ákvæði þessara mikilvægu mannréttindasamninga. En stundum heyrist hið gagnstæða. „Að það sé bara verið að framfylgja lögum og reglum.“ „Að hendur okkar séu bundnar.“ Að fólk sé aðeins að vinna vinnuna sína og gera skyldu sína.“ Þetta stenst ekki. Hið rétta er að Dyflinarreglugerðin, sem segir að mál umsækjenda um alþjóðlega vernd skuli taka fyrir í því ríki sem þeir koma fyrst til og er meginástæða þess að mál Yazans fær ekki efnismeðferð, veitir aðeins leyfi (heimild), en felur ekki í sér skyldu til að brottvísa umsækjendum aftur til fyrsta viðkomustaðar innan Evrópu. Við ítrekum að reglugerðin felur í sér heimild, en er alls ekki skylda. Að beita þessari heimild í máli Yazans og leggja þannig líf fatlaðs drengs í hættu með ófyrirsjáanlegum afleiðingum er mjög ómannúðlegt. Frá örófi alda hafa samfélög sett sér félagsleg viðmið um mannúð og samhjálp. Í hinni kristnu Biblíu er þetta kallað „gullna reglan“ „Allt sem þér viljið að aðrir menn gjöri yður, það skuluð þér og þeim gjöra.“ Nærri öll trúarbrögð og siðferðisáttavitar innihalda sama boðskap, sem mætti súmmera með orðunum: „Verum næs.“ Það væri því þungt högg fyrir íslenskt samfélag ef þessi ómannúðlegi gjörningur verður að raunveruleika. En - fyrst og fremst væri það auðvitað þyngst fyrir Yazan og fjölskyldu hans. Við erum hluti af öflugum hópi fólks sem kallar sig „Vinir Yazans“. Sá hópur hefur safnað undirskriftum undir yfirlýsingu þar sem skorað er á stjórnvöld að Yazan fái að vera hér og að fallið verði frá brottvísun hans. Fjöldi fólks víðs vegar að úr þjóðfélaginu hefur skrifað undir og hvetjum við öll til að láta sig málið varða. Hér er hægt að nálgast yfirlýsinguna og undirskriftirnar hér á heimasíðunni Vinir Yazan Við skorum á íslensk stjórnvöld að sýna mannúð í máli ellefu ára, fatlaðs barns sem glímir við alvarlegan hrörnunarsjúkdóm. Við sendum Yazan og fjölskyldu okkar hlýjustu strauma. Fyrir hönd Vina Yazans, Höfundar eru annars vegar formaður ÖBÍ og hins vegar formaður Landssamtakanna Þroskahjálpar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Lummuleg áform heilbrigðisráðherra Ragnar Sigurður Kristjánsson Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland Skoðun Hver á að fá súrefnisgrímuna fyrst? Davíð Bergmann. Skoðun Rölt að botninum Smári McCarthy Skoðun Lýðskrum Skattfylkingarinnar Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Tekur ný ríkisstjórn af skarið? Árni Einarsson Skoðun Krabbamein – reddast þetta? Halla Þorvaldsdóttir Skoðun Málþóf spillingar og græðgi á Alþingi Jón Frímann Jónsson Skoðun Valdið yfir sjávarútvegsmálunum Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Strandveiðar í gíslingu – Alþingi sveltir sjávarbyggðir Árni Björn Kristbjörnsson Skoðun Skoðun Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland skrifar Skoðun Í 1.129 daga hefur Alþingi hunsað jaðarsettasta hóp samfélagsins Grímur Atlason skrifar Skoðun Tekur ný ríkisstjórn af skarið? Árni Einarsson skrifar Skoðun Strandveiðar í gíslingu – Alþingi sveltir sjávarbyggðir Árni Björn Kristbjörnsson skrifar Skoðun Rölt að botninum Smári McCarthy skrifar Skoðun Að fortíð skal hyggja þegar framtíð skal byggja Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Málþóf spillingar og græðgi á Alþingi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Lýðskrum Skattfylkingarinnar Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Krabbamein – reddast þetta? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Valdið yfir sjávarútvegsmálunum Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lummuleg áform heilbrigðisráðherra Ragnar Sigurður Kristjánsson skrifar Skoðun Hver á að fá súrefnisgrímuna fyrst? Davíð Bergmann. skrifar Skoðun Baráttan um kjör eldra fólks Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Menntamál íslenskra grunnskólabarna hafa verið til umfjöllunar – sem er vel. Miklu verra er tilefnið Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Elsku Íslendingar, styðjum saman Grindavík Dagmar Valsdóttir skrifar Skoðun Svigrúm Eydísar á fölskum grunni Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Betri vegur til Þorlákshafnar er samkeppnismál Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Óvirðing við lýðræðislegar hefðir, gegn stjórnarskrá, trúnaðarbrot gagnvart kjósendum Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Lík brennd í Grafarvogi Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Er handahlaup valdeflandi? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Á jaðrinum með Jesú Daníel Ágúst Gautason skrifar Skoðun Þeir sem verja stórútgerðina – og heimsvaldastefnuna Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Gervigreindin beisluð Hanna Kristín Skaftadóttir,Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Kúnstin að vera ósammála sjálfum sér Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson skrifar Skoðun Geislameðferð sem lífsbjörg Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Þetta eru ekki eðlileg vinnubrögð Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Stöðvum helvíti á jörðu Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Hversu mikið er nóg? Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Til þeirra sem fagna Sigurður Gísli Bond Snorrason skrifar Sjá meira
Landssamtökin Þroskahjálp og ÖBÍ réttindasamtök standa vörð um réttindi og hagsmuni fatlaðs fólks. Okkar leiðarstef í allri vinnu er samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks, sem íslenska ríkið fullgilti árið 2016 og skuldbatt sig þar með til að virða og framfylgja. Í samstarfssáttmála núverandi ríkisstjórnar er kveðið á um að samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks verði lögfestur á yfirstandandi kjörtímabili og fyrr í vetur var samþykkt þingsályktun um landsáætlun í málefnum fatlaðs fólks sem er liður í innleiðingu og lögfestingu samningsins. Í lok júní sl. sendum við, formenn ÖBÍ réttindasamtaka og Þroskahjálpar, talsmenn tveggja heildarsamtaka fatlaðs fólks á Íslandi, opið bréf til allra ráðherra og alþingismanna. Í bréfinu sagði m.a.: Samtökin minna stjórnvöld á ríka skyldu sína til að tryggja sérstök réttindi fatlaðs fólks, þar með talið barna, og yfirstandandi áform ríkisstjórnarinnar um lögfestingu samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks. Einnig landsáætlun ríkisstjórnarinnar í málefnum fatlaðs fólks sem er liður í lögfestingu samningsins. Samkvæmt upplýsingum og reynslu samtakanna er mál Yazans á meðal þeirra alvarlegustu sem komið hafa fram og varðar brottflutning fatlaðs einstaklings, nánar til tekið barns, frá landinu. Sem fyrr segir eru þau gögn sem liggja fyrir í málinu afdráttarlaus um þá hættu sem getur falist í rofi á meðferðum. Þrátt fyrir það hefur niðurstaða íslenskra stjórnvalda í málinu hingað til verið að falla ekki frá flutningi Yazans úr landi. Samtökin hafa miklar áhyggjur af því að stjórnvöld taki ekki fullnægjandi tillit til réttinda og aðstæðna fatlaðs fólks við meðferð mála á sviði alþjóðlegrar verndar. Samtökin skora á ráðherra og þingmenn að láta þetta mál sig varða og stuðla að því að fallið verði frá flutningi Yazan úr landi og tryggja með fullnægjandi hætti öryggi hans. Í bréfinu er líka farið ítarlega yfir þær rangfærslur og vafasömu forsendur sem útlendingayfirvöld hafa gefið sér sem grundvöll fyrir þeirri ómannúðlegu niðurstöðu að taka mál Yazans ekki til efnislegrar meðferðar. En málið er í raun alls ekkert flókið. Í samningi Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks segir: „Í öllum aðgerðum, sem snerta fötluð börn, skal fyrst og fremst hafa það að leiðarljósi sem er viðkomandi barni fyrir bestu.“ Og í Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna, sem hefur verið lögfestur hér á landi, segir að það sem er barni fyrri bestu skuli ávallt hafa forgang þegar stjórnvöld gera ráðstafanir sem varða börn. Þar segir einnig að aðildarríki skuli virða og tryggja hverju barni innan lögsögu sinnar þau réttindi sem kveðið er á um í samningnum án mismunar, uppruna með tilliti til þjóðernis. Augljóst er að brottvísun Yazans, ef af henni verður, gengur þvert á ákvæði þessara mikilvægu mannréttindasamninga. En stundum heyrist hið gagnstæða. „Að það sé bara verið að framfylgja lögum og reglum.“ „Að hendur okkar séu bundnar.“ Að fólk sé aðeins að vinna vinnuna sína og gera skyldu sína.“ Þetta stenst ekki. Hið rétta er að Dyflinarreglugerðin, sem segir að mál umsækjenda um alþjóðlega vernd skuli taka fyrir í því ríki sem þeir koma fyrst til og er meginástæða þess að mál Yazans fær ekki efnismeðferð, veitir aðeins leyfi (heimild), en felur ekki í sér skyldu til að brottvísa umsækjendum aftur til fyrsta viðkomustaðar innan Evrópu. Við ítrekum að reglugerðin felur í sér heimild, en er alls ekki skylda. Að beita þessari heimild í máli Yazans og leggja þannig líf fatlaðs drengs í hættu með ófyrirsjáanlegum afleiðingum er mjög ómannúðlegt. Frá örófi alda hafa samfélög sett sér félagsleg viðmið um mannúð og samhjálp. Í hinni kristnu Biblíu er þetta kallað „gullna reglan“ „Allt sem þér viljið að aðrir menn gjöri yður, það skuluð þér og þeim gjöra.“ Nærri öll trúarbrögð og siðferðisáttavitar innihalda sama boðskap, sem mætti súmmera með orðunum: „Verum næs.“ Það væri því þungt högg fyrir íslenskt samfélag ef þessi ómannúðlegi gjörningur verður að raunveruleika. En - fyrst og fremst væri það auðvitað þyngst fyrir Yazan og fjölskyldu hans. Við erum hluti af öflugum hópi fólks sem kallar sig „Vinir Yazans“. Sá hópur hefur safnað undirskriftum undir yfirlýsingu þar sem skorað er á stjórnvöld að Yazan fái að vera hér og að fallið verði frá brottvísun hans. Fjöldi fólks víðs vegar að úr þjóðfélaginu hefur skrifað undir og hvetjum við öll til að láta sig málið varða. Hér er hægt að nálgast yfirlýsinguna og undirskriftirnar hér á heimasíðunni Vinir Yazan Við skorum á íslensk stjórnvöld að sýna mannúð í máli ellefu ára, fatlaðs barns sem glímir við alvarlegan hrörnunarsjúkdóm. Við sendum Yazan og fjölskyldu okkar hlýjustu strauma. Fyrir hönd Vina Yazans, Höfundar eru annars vegar formaður ÖBÍ og hins vegar formaður Landssamtakanna Þroskahjálpar.
Skoðun Menntamál íslenskra grunnskólabarna hafa verið til umfjöllunar – sem er vel. Miklu verra er tilefnið Karen Rúnarsdóttir skrifar
Skoðun Óvirðing við lýðræðislegar hefðir, gegn stjórnarskrá, trúnaðarbrot gagnvart kjósendum Arnar Þór Jónsson skrifar
Skoðun Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson skrifar
Skoðun Stöðvum helvíti á jörðu Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar