Það þarf þyrlupall við þjóðarsjúkrahúsið Hópur lækna á þyrlum Landhelgisgæslunnar skrifar 24. maí 2024 09:00 Nýverið bárust af því fréttir að Reykjavíkurborg og Landspítali hafi gert með sér samkomulag um vilja til byggingar þyrlupalls við Nauthólsvík. Tilgangurinn mun vera að stytta flutningstíma þeirra sjúklinga sem þyrftu að koma með þyrlu til Landspítalans í Reykjavík þegar öll starfsemi spítalans væri sameinuð í nýjum byggingum við Hringbraut. Af þessu tilefni getum við undirritaðir ekki lengur orða bundist varðandi framtíðarskipulag sjúkraflutninga með þyrlu á Íslandi. Þyrlur hafa í marga áratugi verið sjálfsagður hluti bráðaþjónustu vegna alvarlegra veikinda eða slysa, hér á landi sem og annarsstaðar. Í sumum tilfellum er engin leið að koma fólki til aðstoðar nema með þyrlu, til dæmis þegar um er að ræða sjómenn eða ferðamenn utan alfaraleiða. Í öðrum tilfellum snúast flutningar á þyrlu um að koma sérhæfðri heilbrigðisþjónustu á staðinn á sem stystum tíma og sjúklingnum svo á hátæknisjúkrahús sem allra fyrst. Dæmi um sjúkdóma þar sem mínútur skipta máli eru til dæmis kransæðastífla, heilablóðfall eða alvarlegir áverkar vegna slysa. Á Íslandi hefur þyrlusveit Landhelgisgæslu Íslands sinnt aðkallandi flutningum sjúklinga með þyrlu og við undirrituð erum læknar í þeirri sveit auk þess að starfa hjá Landspítala. Lengi hefur verið þyrlupallur við Landspítala í Fossvogi þar sem þyrla getur lent með sjúklinga með alvarlega sjúkdóma eða eftir alvarleg slys. Þaðan er hægt að flytja sjúkling beint inn á bráðamóttöku sem tekur sjaldnast meira en 3-4 mínútur. Því miður er núverandi staða sú að Landspítali er líka til húsa við Hringbraut þar sem enginn þyrlupallur er til staðar. Á Landspítala við Hringbraut er veitt heilbrigðisþjónusta sem ekki er hægt að veita í Fossvogi, til dæmis eru þar gerðar bráðar kransæðaþræðingar vegna kransæðastíflu og þar er líka fæðingardeild sjúkrahússins. Vegna þess að ekki er þyrlupallur hjá Landspítala við Hringbraut hefur þurft að lenda þyrlunni á Reykjavíkurflugvelli og síðan flytja þá sjúklinga með sjúkrabíl á Landspítala við Hringbraut sem þangað þurfa að komast. Þetta veldur töf sem getur varðað líf og heilsu. Samkvæmt nýrri rannsókn á sjúkraflugi með þyrlu á Íslandi sem enn er óbirt tók það að miðgildi 28 mínútur fyrir sjúklinga með þekkta bráða kransæðastíflu að komast frá Reykjavíkurflugvelli og inn á kransæðaþræðingastofu Landspítala við Hringbraut til bráðrar meðferðar. Þessi töf er langt umfram það sem verkfræðingar nýja Landspítalans hafa áætlað vegna þessara flutninga. Ástæðan er væntanlega sú að það er ekki nóg að reikna tímann sem tekur að keyra þessa leið því ferlið hefur miklu fleiri og flóknari skref. Það þarf að flytja sjúklinginn út úr þyrlunni á sjúkrabörum þyrlunnar, síðan að koma honum í sjúkrabörur sjúkrabílsins, koma honum svo fyrir í sjúkrabíl og um leið að passa að allar lyfjadælur, hjartastuðtæki og skjáir fylgi með, passa að allar nálar og línur dragist ekki úr sjúklingnum við flutninginn og passa að missa um leið ekki sjónar á líðan sjúklingsins til að geta brugðist við. Svo þarf að keyra eins hratt og hægt er á sjúkrahúsið – án þess þó að hætta skapist innan eða utan sjúkrabílsins fyrir sjúkling, áhöfn eða vegfarendur. Þegar komið er á Landspítala þarf að endurtaka leikinn, flytja sjúklinginn aftur út úr sjúkrabíl með öll tæki og tól og koma honum á skurðarborðið á hjartaþræðingarstofunni. Allt þetta tekur tíma eins og rannsóknin sýnir. Árangurinn er sá að aðeins 16% sjúklinga sem fluttir eru með þyrlu vegna kransæðastíflu til Reykjavíkur frá suður- og vesturlandi ná inn á þræðingastofu til meðferðar innan 120 mínútna viðmiðunartíma. Nýtt þjóðarsjúkrahús Íslendinga þarf þyrlupall. Það dugar ekki að hafa hann áfram á óbreyttum stað eða að byggja nýjan þyrlupall fimmhundruð metra frá þeim sem fyrir er því vandinn verður bara leystur með því að losna við þessa auka flutninga með sjúkrabíl. Ísland er strjálbýlasta land í Evrópu og við eigum aðeins eitt fjölgreina hátæknisjúkrahús. Við stöndum nágrannaþjóðum langt að baki þegar kemur að flutningstíma sjúklinga á sjúkrahús, meðal flutningstímar sjúklinga á Íslandi með þyrlu eru nú þegar til dæmis tvöfalt lengri en sambærilegir flutningar í Noregi. Ef ekki verður þyrlupallur við sjúkrahúsið lengist sá tími til muna. Það að sleppa því að hafa þyrlupall við það sjúkrahús sem verður þjóðarsjúkrahús Íslendinga næstu áratugi væri skelfileg ákvörðun og í raun með öllu óhugsandi, líf og heilsa þeirra einstaklinga sem fyrir verða er í húfi. Stjórn nýs Landspítala og stjórnvöld landsins bera hér ábyrgð og við trúum því ekki að þetta verði látið viðgangast, við trúum því ekki að mannslífum verði fórnað á þennan hátt. Undirrituð eru læknar á þyrlum Landhelgisgæslu Íslands. Ármann Jónsson Bergur Stefánsson Birkir Örn Hlynsson Jón Ragnar Jónsson Mikael Smári Mikaelsson Rosemary Lea Jones Sigurður Benediktsson Sigurjón Örn Stefánsson Viðar Magnússon Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Landhelgisgæslan Heilbrigðismál Landspítalinn Reykjavíkurflugvöllur Reykjavík Mest lesið Ég þarf ekki að læra íslensku til að búa hérna Halla Hrund Logadóttir Skoðun Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir Skoðun Kirkjur og kynfræðsla Bjarni Karlsson Skoðun Stóriðjutíminn á Íslandi er að renna sitt skeið Guðmundur Franklin Jónsson Skoðun Tár, kvár og kvennafrídagurinn Kristína Ösp Steinke Skoðun Lesum meira með börnunum okkar Steinn Jóhannsson Skoðun Kynjajafnrétti á ekki að stöðvast við hurð heilbrigðiskerfisins Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun Íbúðalán Landsbankans og fyrstu kaupendur Helgi Teitur Helgason Skoðun Barnvæn borg byggist á traustu leikskólakerfi Stefán Pettersson Skoðun Mannfræðingar á atvinnumarkaði: opið bréf til íslenskra atvinnuveitenda Elísabet Dröfn Kristjánsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Geta öll dýrin í skóginum verið vinir? Steinar Bragi Sigurjónsson skrifar Skoðun Iðjuþjálfun í verki Þóra Leósdóttir skrifar Skoðun Mannfræðingar á atvinnumarkaði: opið bréf til íslenskra atvinnuveitenda Elísabet Dröfn Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Íbúðalán Landsbankans og fyrstu kaupendur Helgi Teitur Helgason skrifar Skoðun Að læra íslensku sem annað mál: ný brú milli íslensku og ensku Guðrún Nordal skrifar Skoðun Hamona Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Ógn og ofbeldi á vinnustöðum – hvað er til ráða Gísli Níls Einarsson skrifar Skoðun Lesum meira með börnunum okkar Steinn Jóhannsson skrifar Skoðun Kynjajafnrétti á ekki að stöðvast við hurð heilbrigðiskerfisins Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Stóriðjutíminn á Íslandi er að renna sitt skeið Guðmundur Franklin Jónsson skrifar Skoðun Núll mínútur og þrjátíuogeittþúsund Grétar Birgisson skrifar Skoðun Barnvæn borg byggist á traustu leikskólakerfi Stefán Pettersson skrifar Skoðun Kirkjur og kynfræðsla Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Ójöfnuður í fjármögnun nýsköpunarverkefna Elinóra Inga Sigurðardóttir skrifar Skoðun „Dánaraðstoð er viðurkenning á sjálfræði sjúklings og mannlegri reisn” Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Þjóð án máls – hver þegir, hver fær að tala? Guðjón Heiðar Pálsson skrifar Skoðun Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir skrifar Skoðun Lýðræði og samfélagsmiðlar Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun „Þú þarft ekki að skilja, bara virða“ Hanna Birna Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Þetta er ekki tölfræði, heldu líf fólks Sandra B. Franks skrifar Skoðun Stjórnmálaklækir og hræsni Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Samfélag sem stendur saman Benóný Valur Jakobsson skrifar Skoðun Er biðin á enda? Halla Thoroddsen skrifar Skoðun Lífsstílsvísindi og breytingaskeiðið Harpa Lind Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hærri skattar á ferðamenn draga úr tekjum ríkissjóðs Þórir Garðarsson skrifar Skoðun Ég þarf ekki að læra íslensku til að búa hérna Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Ósýnilegu bjargráð lögreglumannsins Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Allt á einum stað – framtíð stafrænnar þjónustu ríkis og sveitarfélaga Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Óttast Þorgerður úrskurð EFTA-dómstólsins? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisþjóðin sem gleymdi dansinum Brogan Davison,Pétur Ármannsson skrifar Sjá meira
Nýverið bárust af því fréttir að Reykjavíkurborg og Landspítali hafi gert með sér samkomulag um vilja til byggingar þyrlupalls við Nauthólsvík. Tilgangurinn mun vera að stytta flutningstíma þeirra sjúklinga sem þyrftu að koma með þyrlu til Landspítalans í Reykjavík þegar öll starfsemi spítalans væri sameinuð í nýjum byggingum við Hringbraut. Af þessu tilefni getum við undirritaðir ekki lengur orða bundist varðandi framtíðarskipulag sjúkraflutninga með þyrlu á Íslandi. Þyrlur hafa í marga áratugi verið sjálfsagður hluti bráðaþjónustu vegna alvarlegra veikinda eða slysa, hér á landi sem og annarsstaðar. Í sumum tilfellum er engin leið að koma fólki til aðstoðar nema með þyrlu, til dæmis þegar um er að ræða sjómenn eða ferðamenn utan alfaraleiða. Í öðrum tilfellum snúast flutningar á þyrlu um að koma sérhæfðri heilbrigðisþjónustu á staðinn á sem stystum tíma og sjúklingnum svo á hátæknisjúkrahús sem allra fyrst. Dæmi um sjúkdóma þar sem mínútur skipta máli eru til dæmis kransæðastífla, heilablóðfall eða alvarlegir áverkar vegna slysa. Á Íslandi hefur þyrlusveit Landhelgisgæslu Íslands sinnt aðkallandi flutningum sjúklinga með þyrlu og við undirrituð erum læknar í þeirri sveit auk þess að starfa hjá Landspítala. Lengi hefur verið þyrlupallur við Landspítala í Fossvogi þar sem þyrla getur lent með sjúklinga með alvarlega sjúkdóma eða eftir alvarleg slys. Þaðan er hægt að flytja sjúkling beint inn á bráðamóttöku sem tekur sjaldnast meira en 3-4 mínútur. Því miður er núverandi staða sú að Landspítali er líka til húsa við Hringbraut þar sem enginn þyrlupallur er til staðar. Á Landspítala við Hringbraut er veitt heilbrigðisþjónusta sem ekki er hægt að veita í Fossvogi, til dæmis eru þar gerðar bráðar kransæðaþræðingar vegna kransæðastíflu og þar er líka fæðingardeild sjúkrahússins. Vegna þess að ekki er þyrlupallur hjá Landspítala við Hringbraut hefur þurft að lenda þyrlunni á Reykjavíkurflugvelli og síðan flytja þá sjúklinga með sjúkrabíl á Landspítala við Hringbraut sem þangað þurfa að komast. Þetta veldur töf sem getur varðað líf og heilsu. Samkvæmt nýrri rannsókn á sjúkraflugi með þyrlu á Íslandi sem enn er óbirt tók það að miðgildi 28 mínútur fyrir sjúklinga með þekkta bráða kransæðastíflu að komast frá Reykjavíkurflugvelli og inn á kransæðaþræðingastofu Landspítala við Hringbraut til bráðrar meðferðar. Þessi töf er langt umfram það sem verkfræðingar nýja Landspítalans hafa áætlað vegna þessara flutninga. Ástæðan er væntanlega sú að það er ekki nóg að reikna tímann sem tekur að keyra þessa leið því ferlið hefur miklu fleiri og flóknari skref. Það þarf að flytja sjúklinginn út úr þyrlunni á sjúkrabörum þyrlunnar, síðan að koma honum í sjúkrabörur sjúkrabílsins, koma honum svo fyrir í sjúkrabíl og um leið að passa að allar lyfjadælur, hjartastuðtæki og skjáir fylgi með, passa að allar nálar og línur dragist ekki úr sjúklingnum við flutninginn og passa að missa um leið ekki sjónar á líðan sjúklingsins til að geta brugðist við. Svo þarf að keyra eins hratt og hægt er á sjúkrahúsið – án þess þó að hætta skapist innan eða utan sjúkrabílsins fyrir sjúkling, áhöfn eða vegfarendur. Þegar komið er á Landspítala þarf að endurtaka leikinn, flytja sjúklinginn aftur út úr sjúkrabíl með öll tæki og tól og koma honum á skurðarborðið á hjartaþræðingarstofunni. Allt þetta tekur tíma eins og rannsóknin sýnir. Árangurinn er sá að aðeins 16% sjúklinga sem fluttir eru með þyrlu vegna kransæðastíflu til Reykjavíkur frá suður- og vesturlandi ná inn á þræðingastofu til meðferðar innan 120 mínútna viðmiðunartíma. Nýtt þjóðarsjúkrahús Íslendinga þarf þyrlupall. Það dugar ekki að hafa hann áfram á óbreyttum stað eða að byggja nýjan þyrlupall fimmhundruð metra frá þeim sem fyrir er því vandinn verður bara leystur með því að losna við þessa auka flutninga með sjúkrabíl. Ísland er strjálbýlasta land í Evrópu og við eigum aðeins eitt fjölgreina hátæknisjúkrahús. Við stöndum nágrannaþjóðum langt að baki þegar kemur að flutningstíma sjúklinga á sjúkrahús, meðal flutningstímar sjúklinga á Íslandi með þyrlu eru nú þegar til dæmis tvöfalt lengri en sambærilegir flutningar í Noregi. Ef ekki verður þyrlupallur við sjúkrahúsið lengist sá tími til muna. Það að sleppa því að hafa þyrlupall við það sjúkrahús sem verður þjóðarsjúkrahús Íslendinga næstu áratugi væri skelfileg ákvörðun og í raun með öllu óhugsandi, líf og heilsa þeirra einstaklinga sem fyrir verða er í húfi. Stjórn nýs Landspítala og stjórnvöld landsins bera hér ábyrgð og við trúum því ekki að þetta verði látið viðgangast, við trúum því ekki að mannslífum verði fórnað á þennan hátt. Undirrituð eru læknar á þyrlum Landhelgisgæslu Íslands. Ármann Jónsson Bergur Stefánsson Birkir Örn Hlynsson Jón Ragnar Jónsson Mikael Smári Mikaelsson Rosemary Lea Jones Sigurður Benediktsson Sigurjón Örn Stefánsson Viðar Magnússon
Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir Skoðun
Kynjajafnrétti á ekki að stöðvast við hurð heilbrigðiskerfisins Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun
Mannfræðingar á atvinnumarkaði: opið bréf til íslenskra atvinnuveitenda Elísabet Dröfn Kristjánsdóttir Skoðun
Skoðun Mannfræðingar á atvinnumarkaði: opið bréf til íslenskra atvinnuveitenda Elísabet Dröfn Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Kynjajafnrétti á ekki að stöðvast við hurð heilbrigðiskerfisins Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun „Dánaraðstoð er viðurkenning á sjálfræði sjúklings og mannlegri reisn” Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir skrifar
Skoðun Allt á einum stað – framtíð stafrænnar þjónustu ríkis og sveitarfélaga Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir Skoðun
Kynjajafnrétti á ekki að stöðvast við hurð heilbrigðiskerfisins Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun
Mannfræðingar á atvinnumarkaði: opið bréf til íslenskra atvinnuveitenda Elísabet Dröfn Kristjánsdóttir Skoðun