Er það góð hugmynd? Haraldur F. Gíslason skrifar 4. október 2023 08:31 Það er ljóst að leikskólar verða ekki starfræktir án kennara. Í tilfelli leikskólans er það bundið í lög að að lágmarki 2/3 hlutar þeirra sem sinna uppeldi og menntun í leikskólum eigi að hafa leyfisbréf. Það þýðir að það er lögbundið að kennarar í leikskólum eigi að hafa menntun. Í dag er það samt þannig að eingöngu tæplega 1/3 hluti þeirra sem starfa í leikskólum hafa til þess tilskilda menntun eins og lögin kveða á um. Það eru ekki nýjar fréttir. Þessi lagalega krafa um 2/3 er ekki ný. Hún kom fyrst inn í lögin 2008. Fyrir þann tíma voru lögin þannig að allir þeir sem sinntu uppeldi og menntun í leikskólum skyldu hafa til þess menntun. Það má því alveg segja að árið 2008 hafi verið gerð minni krafa til menntunar í leikskólum en á öðrum skólastigum þar sem þetta 2/3 lágmark er ekki til staðar. Eðlilega má spyrja hvort sveitarfélögin séu að gera nægilega mikið til þess að uppfylla lögin og fjölga kennurum. Auðvitað gera þau helling en það er samt þannig að hlutfallið er ekki að hækka. Stutta svarið hlýtur þá að vera nei. Þau eru ekki að gera nóg. Sveitarfélögunum finnst ekki gaman að hafa þessa lagalegu kröfu á sér um menntun starfsmanna í leikskólum. Þeim finnst ekki gaman að vera sífellt minnt á að þeim takist ekki að uppfylla þetta lagalega ákvæði. Þess vegna fannst þremur fulltrúum sveitarfélaganna, með væntanlega umboði og eða fyrirmælum frá sínum yfirmönnum, góð hugmynd að leggja það til í starfshópi menntamálaráðuneytisins um styrkingu leikskólastigsins að taka út úr lögunum kröfuna um 2/3 hlutana. Með því hefði sveitarfélögum verið í sjálfvald sett hvort þau ráði inn kennara. Hvernig það átti að styrkja leikskólastigið er hulin ráðgáta. Er það góð hugmynd? Við þurfum að gera betur hvað varðar starfsaðstæður barna og kennara í leikskólum. Það er staðreynd að víða er rými í leikskólum fyrir börn og starfsfólk ábótavant. Bæta þarf inn í reglugerð um leikskóla lágmarksviðmiði um stærð leikrýmis sem tilheyrir leikskóladeild. Á því hafa sveitarfélögin ekki áhuga þar sem það setur á þau auknar kröfur. Á því hefur löggjafinn ekki heldur áhuga þar sem að sveitarfélögin eru því mótfallin. Er það góð hugmynd? Við þurfum sums staðar að gera betur í framkvæmd betri vinnutíma í leikskólum, þó sannarlega mörg sveitarfélög hafi tekið málið föstum tökum, og því ber að fagna og hrósa. Samið var um í kjarasamningi um sérstakt fylgiskjal um framkvæmd betri vinnutíma í leikskólum. Í stuttu máli er fylgiskjal um betri vinnutíma í leikskólum um markvissa vinnu samningsaðila að ná fullri styttingu vinnuvikunnar án þess að það valdi óhóflegu álagi á starfsfólk. Sá mælikvarði sem notaður er á óhóflegt álag er svokallað hlutfall dvalartíma barna af vinnutíma starfsfólks. Í fylgiskjalinu er útlistað og tímasett hvernig markvisst er unnið að þessu verkefni. Það ber að hrósa framkvæmdaaðila verkefnisins, samninganefnd sveitarfélaganna, sem í samvinnu við FL vann faglega að verkefninu. Það var hins vegar skortur á fagmennsku of víða í sveitarfélögunum sjálfum hvað framkvæmd og úrlausn varðar. Skussaverðlaunin fær Garðabær, sem samkvæmt fylgiskjali um betri vinnutíma í leikskólum, átti að skila inn tímasettri áætlun um hvernig markmiðum fylgiskjalsins yrði náð í síðasta lagi 31. mars síðastliðinn. Enn bólar ekkert áætluninni þrátt fyrir ítrekanir. Á meðan tekur Garðabær áhættuna á því að „blæða“ kennurum til annarra sveitarfélaga sem er erfitt að hafa samúð með þegar að bærinn stendur sig jafn illa og raun ber vitni hvað þetta verkefni varðar. Er það góð hugmynd? Við þurfum að gera betur í jöfnun launa á milli markaða. Síðastliðið vor var undirritað áfangasamkomulag vegna jöfnunar launa á milli markaða. Sveitarfélögin lögðu til 948 milljónir í fyrsta skref verkefnisins sem skiptist niður á heildarsamtök opinberu stéttarfélaganna og þar niður á ákveðin starfsheiti. Er það afrakstur vinnu sem kölluð hefur verið 7. greinar vinnan. Þann 19. september 2016 var nefnilega undirritað samkomulag Kennarasambands Íslands, Bandalags háskólamanna og BSRB, annars vegar, og fjármála- og efnahagsráðherra, f.h. ríkissjóðs, og Sambands íslenskra sveitarfélaga, hins vegar, um breytingar á skipan lífeyrismála opinberra starfsmanna. Meðal markmiða samkomulagsins var að jafna bæði lífeyrisréttindi og laun milli almenns og opinbers vinnumarkaðar. Um jöfnun launa er fjallað í 7. grein samkomulagsins. Þar kemur meðal annars fram að samráðshópur skuli setja fram tillögur um hvernig markmiðum um jöfnun launa skuli náð með útfærslu í kjarasamningum á 6 til 10 árum. Enn hefur ekki náðst samstaða í samráðshópnum um slíkar tillögur, nú um sjö árum frá því að samkomulagið var undirritað. Náist slíkt samkomulag ekki fyrir 15. janúar 2024 mun málið fara á kjarasamningsborðið. Það þýðir í raun að fullreynt er að ná sátt með samtali um málið. Gerist það er því eðlilegt að spyrja sig hvort sveitarfélögin vilji ekki uppfylla undirritað loforð nema um það verði átök. Er það góð hugmynd? Það finnst mér ekki. Höfundur er formaður Félags leikskólakennara. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Haraldur Freyr Gíslason Leikskólar Skóla - og menntamál Sveitarstjórnarmál Garðabær Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Hagfræðin á Heimildinni Bjarnheiður Hallsdóttir Skoðun Norskir herrar eða íslenskir? Þóra Bergný Guðmundsdóttir Skoðun Heimilisleysi blasir við öryrkjum Svanberg Hreinsson Skoðun Að mæðra barn í hjarta sínu Hólmfríður Anna Baldursdóttir Skoðun Heimildin sem hvarf úr frumvarpi matvælaráðherra Vala Árnadóttir Skoðun Öll með? – 4.020 kr. hækkun fyrir skatt eftir 16 mánuði! Unnur Helga Óttarsdóttir Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir Skoðun Hvers vegna Halla Tómasdóttir? Guðjón Sigurðsson Skoðun Af hverju ertu að bjóða þig fram? Sigurður Ragnarsson Skoðun Góður forseti G. Pétur Matthíasson Skoðun Skoðun Skoðun Góður forseti G. Pétur Matthíasson skrifar Skoðun Hvers vegna Halla Tómasdóttir? Guðjón Sigurðsson skrifar Skoðun Heimildin sem hvarf úr frumvarpi matvælaráðherra Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Sníða sér stakk eftir vexti Guðni Magnús Ingvason skrifar Skoðun Norskir herrar eða íslenskir? Þóra Bergný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ertu að bjóða þig fram? Sigurður Ragnarsson skrifar Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hagfræðin á Heimildinni Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Hreinleikaþráin Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Heimilisleysi blasir við öryrkjum Svanberg Hreinsson skrifar Skoðun Hvað getur Ísland gefið öðrum þjóðum? Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Veðrið, veskið og Íslendingurinn María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Að mæðra barn í hjarta sínu Hólmfríður Anna Baldursdóttir skrifar Skoðun Jákvæður orðaforði eykur hamingju og vellíðan Helga Fjóla Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Öll með? – 4.020 kr. hækkun fyrir skatt eftir 16 mánuði! Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar Skoðun Látum hjartað ráða för Sigrún Traustadóttir skrifar Skoðun Vekjum risann Guðmundur Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Katrín Jakobsdóttir forseti Viðar Pálsson skrifar Skoðun Þjóðarsátt líka fyrir fatlað fólk Geirdís Hanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Í ker eða kistu Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Gummi Kalli er rétti kosturinn sem biskup Íslands Áslaug Helga Hálfdánardóttir,Dís Gylfadóttir,Guðni Már Harðarson skrifar Skoðun Gummi Kalli, einlægur, skemmtilegur og frábær leiðtogi Arnar Ragnarsson skrifar Skoðun Ræstingafyrirtæki og starfsmannaleigur í jafnréttisparadísinni Valgerður Árnadóttir skrifar Skoðun Forysta til framtíðar Hópur presta skrifar Skoðun Fyrir hverja eru skoðanakannanir? Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun Án varna, ekkert frelsi Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Mýtan um launin Elsa Nore skrifar Skoðun Samt kýs ég Katrínu Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Viltu vera memm? Birna Dröfn Birgisdóttir skrifar Skoðun Tíminn að renna út Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Sjá meira
Það er ljóst að leikskólar verða ekki starfræktir án kennara. Í tilfelli leikskólans er það bundið í lög að að lágmarki 2/3 hlutar þeirra sem sinna uppeldi og menntun í leikskólum eigi að hafa leyfisbréf. Það þýðir að það er lögbundið að kennarar í leikskólum eigi að hafa menntun. Í dag er það samt þannig að eingöngu tæplega 1/3 hluti þeirra sem starfa í leikskólum hafa til þess tilskilda menntun eins og lögin kveða á um. Það eru ekki nýjar fréttir. Þessi lagalega krafa um 2/3 er ekki ný. Hún kom fyrst inn í lögin 2008. Fyrir þann tíma voru lögin þannig að allir þeir sem sinntu uppeldi og menntun í leikskólum skyldu hafa til þess menntun. Það má því alveg segja að árið 2008 hafi verið gerð minni krafa til menntunar í leikskólum en á öðrum skólastigum þar sem þetta 2/3 lágmark er ekki til staðar. Eðlilega má spyrja hvort sveitarfélögin séu að gera nægilega mikið til þess að uppfylla lögin og fjölga kennurum. Auðvitað gera þau helling en það er samt þannig að hlutfallið er ekki að hækka. Stutta svarið hlýtur þá að vera nei. Þau eru ekki að gera nóg. Sveitarfélögunum finnst ekki gaman að hafa þessa lagalegu kröfu á sér um menntun starfsmanna í leikskólum. Þeim finnst ekki gaman að vera sífellt minnt á að þeim takist ekki að uppfylla þetta lagalega ákvæði. Þess vegna fannst þremur fulltrúum sveitarfélaganna, með væntanlega umboði og eða fyrirmælum frá sínum yfirmönnum, góð hugmynd að leggja það til í starfshópi menntamálaráðuneytisins um styrkingu leikskólastigsins að taka út úr lögunum kröfuna um 2/3 hlutana. Með því hefði sveitarfélögum verið í sjálfvald sett hvort þau ráði inn kennara. Hvernig það átti að styrkja leikskólastigið er hulin ráðgáta. Er það góð hugmynd? Við þurfum að gera betur hvað varðar starfsaðstæður barna og kennara í leikskólum. Það er staðreynd að víða er rými í leikskólum fyrir börn og starfsfólk ábótavant. Bæta þarf inn í reglugerð um leikskóla lágmarksviðmiði um stærð leikrýmis sem tilheyrir leikskóladeild. Á því hafa sveitarfélögin ekki áhuga þar sem það setur á þau auknar kröfur. Á því hefur löggjafinn ekki heldur áhuga þar sem að sveitarfélögin eru því mótfallin. Er það góð hugmynd? Við þurfum sums staðar að gera betur í framkvæmd betri vinnutíma í leikskólum, þó sannarlega mörg sveitarfélög hafi tekið málið föstum tökum, og því ber að fagna og hrósa. Samið var um í kjarasamningi um sérstakt fylgiskjal um framkvæmd betri vinnutíma í leikskólum. Í stuttu máli er fylgiskjal um betri vinnutíma í leikskólum um markvissa vinnu samningsaðila að ná fullri styttingu vinnuvikunnar án þess að það valdi óhóflegu álagi á starfsfólk. Sá mælikvarði sem notaður er á óhóflegt álag er svokallað hlutfall dvalartíma barna af vinnutíma starfsfólks. Í fylgiskjalinu er útlistað og tímasett hvernig markvisst er unnið að þessu verkefni. Það ber að hrósa framkvæmdaaðila verkefnisins, samninganefnd sveitarfélaganna, sem í samvinnu við FL vann faglega að verkefninu. Það var hins vegar skortur á fagmennsku of víða í sveitarfélögunum sjálfum hvað framkvæmd og úrlausn varðar. Skussaverðlaunin fær Garðabær, sem samkvæmt fylgiskjali um betri vinnutíma í leikskólum, átti að skila inn tímasettri áætlun um hvernig markmiðum fylgiskjalsins yrði náð í síðasta lagi 31. mars síðastliðinn. Enn bólar ekkert áætluninni þrátt fyrir ítrekanir. Á meðan tekur Garðabær áhættuna á því að „blæða“ kennurum til annarra sveitarfélaga sem er erfitt að hafa samúð með þegar að bærinn stendur sig jafn illa og raun ber vitni hvað þetta verkefni varðar. Er það góð hugmynd? Við þurfum að gera betur í jöfnun launa á milli markaða. Síðastliðið vor var undirritað áfangasamkomulag vegna jöfnunar launa á milli markaða. Sveitarfélögin lögðu til 948 milljónir í fyrsta skref verkefnisins sem skiptist niður á heildarsamtök opinberu stéttarfélaganna og þar niður á ákveðin starfsheiti. Er það afrakstur vinnu sem kölluð hefur verið 7. greinar vinnan. Þann 19. september 2016 var nefnilega undirritað samkomulag Kennarasambands Íslands, Bandalags háskólamanna og BSRB, annars vegar, og fjármála- og efnahagsráðherra, f.h. ríkissjóðs, og Sambands íslenskra sveitarfélaga, hins vegar, um breytingar á skipan lífeyrismála opinberra starfsmanna. Meðal markmiða samkomulagsins var að jafna bæði lífeyrisréttindi og laun milli almenns og opinbers vinnumarkaðar. Um jöfnun launa er fjallað í 7. grein samkomulagsins. Þar kemur meðal annars fram að samráðshópur skuli setja fram tillögur um hvernig markmiðum um jöfnun launa skuli náð með útfærslu í kjarasamningum á 6 til 10 árum. Enn hefur ekki náðst samstaða í samráðshópnum um slíkar tillögur, nú um sjö árum frá því að samkomulagið var undirritað. Náist slíkt samkomulag ekki fyrir 15. janúar 2024 mun málið fara á kjarasamningsborðið. Það þýðir í raun að fullreynt er að ná sátt með samtali um málið. Gerist það er því eðlilegt að spyrja sig hvort sveitarfélögin vilji ekki uppfylla undirritað loforð nema um það verði átök. Er það góð hugmynd? Það finnst mér ekki. Höfundur er formaður Félags leikskólakennara.
Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir Skoðun
Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar
Skoðun Gummi Kalli er rétti kosturinn sem biskup Íslands Áslaug Helga Hálfdánardóttir,Dís Gylfadóttir,Guðni Már Harðarson skrifar
Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir Skoðun