Umbótaáætlun Ísteka hrint í framkvæmd Arnþór Guðlaugsson skrifar 19. desember 2021 18:38 Vegna umræðu undanfarið um málefni Ísteka, fyrirkomulag á töku blóðs úr fylfullum hryssum, réttmæti blóðtökunnar og fleira vil ég fyrir hönd fyrirtækisins koma eftirfarandi staðreyndum á framfæri, almenningi og hlutaðeigandi hagsmunaaðilum til upplýsingar. Í upphafi er þó rétt að ítreka að Ísteka hefur aldrei liðið ósæmandi og ómannúðlega meðferð á dýrum og mun hér eftir sem hingað til taka hart á öllum slíkum tilvikum með slitum á viðskiptasamböndum, eins og fyrirtækið hefur raunar gert í nokkrum tilfellum á undanförnum árum, þar á meðal mjög nýlega. Ísteka leggur enda ríka áherslu á fagleg vinnubrögð og dýravelferð í allri starfsemi sinni og er eina afurðafyrirtækið á Íslandi sem gerir dýravelferðarsamninga við alla samstarfsbændur. Líftæknifyrirtækið Ísteka er verðmætaskapandi útflutningsfyrirtæki sem aflar þjóðarbúinu árlega um tveggja milljarða króna í gjaldeyristekjur. Um 40 manns hafa fasta atvinnu hjá félaginu. Ísteka býr til lyfjaefni (equine Chorionic Gonadotrophin, eCG) með hátækniaðferðum sem þróaðar hafa verið hjá fyrirtækinu úr blóðvökva hryssa. Lyfjahluti starfseminnar hefur verið skoðaður og samþykktur af Fæðu- og lyfjaeftirliti Bandaríkjanna (FDA) og Lyfjastofnun Íslands. Þá er lyfjaefnið leyft á öllum helstu mörkuðum heims og blóðgjafir og lyfjaframleiðsla úr hryssublóði sömuleiðis í Evrópu, þar með talið í löndum ESB og EES. Áratuga reynsla og margítrekaðar rannsóknir á hryssunum sýna að blóðgjafir hafa engin neikvæð áhrif á heilsu þeirra. Þær þyngjast eðlilega og blóðgildi þeirra eru í jafnvægi yfir blóðgjafatímabilið. Fyl þeirra þroskast eðlilega og folöldin sömuleiðis eins og önnur folöld. Í tilfellum frávika, sem geta komið upp, er brugðist við með skýrum ábendingum um úrbætur, sérstöku viðbótareftirliti eða uppsögn á viðskiptasambandi. Ísteka hefur sjö sinnum hætt viðskiptum við bændur, þar af tvisvar nýlega. Erlend dýravelferðarsamtök sem hafa að eigin sögn rannsakað blóðtökur á íslenskum bæjum frá 2019 til 2021 fundu frávik frá dýravelferð á tveimur bæjum af alls 119 bæjum. Blóðsöfnun á hverjum bæ tekur marga klukkutíma. Myndefni samtakanna sem birt hefur verið sýnir aðeins nokkrar sekúndur og vissulega óverjandi meðferð, sem Ísteka brást við þegar í stað og málið kom upp. Það liggur einnig fyrir að umrædd samtök hafa farið afar frjálslega með ýmsar staðreyndir og hreinar rangfærslur í sumum tilfellum. Þjóðfélagsumræðan um frávik á dýravelferð á tveimur bæjum hefur nú að ósekju selt alla bændur búgreinarinnar undir sömu sök. Þrátt fyrir ríkt eftirlit Ísteka með blóðtöku varð umræddra frávika ekki vart í eftirlitinu. Af þeim sökum hefur félagið ákveðið að endurskoða framkvæmdina og auka eftirlitið enn frekar til að fyrirbyggja algjörlega að slíkt geti komið upp aftur. Til þessa hefur Ísteka lagt ríka áherslu á dýravelferð með velferðarsamningi við bændur, þjónustusamningi við dýralækna sem annast blóðtökuna, sem m.a. kveður á um ábyrgð þeirra á velferð dýranna og fleira. Þá hefur hafa allir bændur gæðahandbók sem Ísteka gefur út og skylt er að styðjast við í starfseminni auk þess sem fulltrúi Ísteka fer reglulega í eftirlitsferðir til að kanna ástand hryssanna, aðstöðu á bæjum og fyrirkomulag við blóðtöku. Ísteka heimsækir um helming bæja á hverju ári eins og hægt er að kynna sér nánar á heimasíðu félagsins og Facebook-síðu þess. Þar er m.a. að finna myndband sem sýnir blóðsöfnun í rólegu og yfirveguðu umhverfi eins og Ísteka leggur áherslu á. Frávik sem sýnt hefur verið er undantekning frá reglunni. Vegna þessa misbrests hefur Ísteka nú kynnt ítarlega umbótaáætlun sem felur í sér að fræðsla til bænda verður aukin með frekara námskeiðahaldi og verklegri þjálfun, uppfærslu á handbók, fjölgun eftirlitsfólks með framkvæmd allra blóðgjafa sem þegar í stað verða stöðvaðar komi upp frávik. Þá verður myndavélaeftirlit tekið upp og hryssur eftirleiðis sérvaldar með tilliti til skapgerðar. Hryssur sem ekki henta til blóðgjafar verða teknar úr stóðinu. Við hjá Ísteka munum á næstunni fjalla frekar um tilgang blóðtöku úr fylfullum hryssum, frjósemi spendýra, dýraumhverfi og þann aðbúnað sem Ísteka gerir kröfur og mun gera körfur um til framtíðar. Höfundur greinarinnar er framkvæmdastjóri Ísteka. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Blóðmerahald Hestar Arnþór Guðlaugsson Mest lesið 80.000 manna klóakrennsli í Dýrafjörð í boði Arctic Fish Jón Kaldal Skoðun Hvað er þetta græna? Karlinn er að spræna Jóhanna Jakobsdóttir Skoðun Að velja friðinn fram yfir réttlætið Þórdís Hólm Filipsdóttir Skoðun Af hverju útiloka Ísrael frá Eurovision eins og Rússland? Stefán Jón Hafstein Skoðun Af hverju er ekki 100 klst. málþóf á Alþingi um alvarlega stöðu barna? Grímur Atlason Skoðun Knattspyrna kvenna í hálfa öld – þakkir til Eggerts Magnússonar Ingibjörg Hinriksdóttir Skoðun „Þú verður aldrei nóg“ - Ástæður þess að kerfið bregst innflytjendum Ian McDonald Skoðun Heilbrigðisþjónusta á krossgötum? Einar Magnússon,Gunnar Alexander Ólafsson Skoðun Ofurgróði sjávarútvegs? – Hættið að afvegaleiða! Elliði Vignisson Skoðun Lífeyrir skal fylgja launum Jónína Björk Óskarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Með skynsemina að vopni Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Af hverju er ekki 100 klst. málþóf á Alþingi um alvarlega stöðu barna? Grímur Atlason skrifar Skoðun Knattspyrna kvenna í hálfa öld – þakkir til Eggerts Magnússonar Ingibjörg Hinriksdóttir skrifar Skoðun 80.000 manna klóakrennsli í Dýrafjörð í boði Arctic Fish Jón Kaldal skrifar Skoðun Malað dag eftir dag eftir dag Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Að velja friðinn fram yfir réttlætið Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Af nashyrningum og færni - hvernig sköpum við verðmæti til framtíðar? Guðrún Högnadóttir skrifar Skoðun Hvað er þetta græna? Karlinn er að spræna Jóhanna Jakobsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðisþjónusta á krossgötum? Einar Magnússon,Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Frestur til að skila athugasemdum við nýtt deiliskipulag Heiðmerkur að renna út Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan hindrar kjarabætur Rúnar Sigurjónsson skrifar Skoðun Af hverju útiloka Ísrael frá Eurovision eins og Rússland? Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Lífeyrir skal fylgja launum Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Fánar, tákn og blómabreiður: „Enginn bjó á Íslandi fyrr en einhver kom“ Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Hvernig er staða lesblindra á Íslandi? Guðmundur S. Johnsen skrifar Skoðun Sakar aðra um það sem hún gerir sjálf Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun „Þú verður aldrei nóg“ - Ástæður þess að kerfið bregst innflytjendum Ian McDonald skrifar Skoðun Rafbíllinn er ekki bara umhverfisvænn – hann er líka hagkvæmari Óskar Páll Þorgilsson skrifar Skoðun Ofurgróði sjávarútvegs? – Hættið að afvegaleiða! Elliði Vignisson skrifar Skoðun Laun kvenna og karla í aðildarfélögum ASÍ og BSRB árið 2024 Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun „Fáum við einkunn fyrir þetta?“ Hulda Dögg Proppé skrifar Skoðun Hrossakjöt, hroki og hleypidómar Kristján Logason skrifar Skoðun Sjávarútvegur er undirstöðuatvinnuvegur – ekki einangruð tekjulind Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Að byggja upp á Bakka Hjálmar Bogi Hafliðason skrifar Skoðun Fiskeldi og samfélagsábyrgð Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Pólitískt raunsæi og utanríkisstefna Íslands Ragnar Anthony Antonsson Gambrell skrifar Skoðun Vorstjarnan hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Fylgið fór vegna fullveldismáls Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Er Ísrael ennþá útvalin þjóð Guðs? Ómar Torfason skrifar Skoðun Flokkurinn hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Sjá meira
Vegna umræðu undanfarið um málefni Ísteka, fyrirkomulag á töku blóðs úr fylfullum hryssum, réttmæti blóðtökunnar og fleira vil ég fyrir hönd fyrirtækisins koma eftirfarandi staðreyndum á framfæri, almenningi og hlutaðeigandi hagsmunaaðilum til upplýsingar. Í upphafi er þó rétt að ítreka að Ísteka hefur aldrei liðið ósæmandi og ómannúðlega meðferð á dýrum og mun hér eftir sem hingað til taka hart á öllum slíkum tilvikum með slitum á viðskiptasamböndum, eins og fyrirtækið hefur raunar gert í nokkrum tilfellum á undanförnum árum, þar á meðal mjög nýlega. Ísteka leggur enda ríka áherslu á fagleg vinnubrögð og dýravelferð í allri starfsemi sinni og er eina afurðafyrirtækið á Íslandi sem gerir dýravelferðarsamninga við alla samstarfsbændur. Líftæknifyrirtækið Ísteka er verðmætaskapandi útflutningsfyrirtæki sem aflar þjóðarbúinu árlega um tveggja milljarða króna í gjaldeyristekjur. Um 40 manns hafa fasta atvinnu hjá félaginu. Ísteka býr til lyfjaefni (equine Chorionic Gonadotrophin, eCG) með hátækniaðferðum sem þróaðar hafa verið hjá fyrirtækinu úr blóðvökva hryssa. Lyfjahluti starfseminnar hefur verið skoðaður og samþykktur af Fæðu- og lyfjaeftirliti Bandaríkjanna (FDA) og Lyfjastofnun Íslands. Þá er lyfjaefnið leyft á öllum helstu mörkuðum heims og blóðgjafir og lyfjaframleiðsla úr hryssublóði sömuleiðis í Evrópu, þar með talið í löndum ESB og EES. Áratuga reynsla og margítrekaðar rannsóknir á hryssunum sýna að blóðgjafir hafa engin neikvæð áhrif á heilsu þeirra. Þær þyngjast eðlilega og blóðgildi þeirra eru í jafnvægi yfir blóðgjafatímabilið. Fyl þeirra þroskast eðlilega og folöldin sömuleiðis eins og önnur folöld. Í tilfellum frávika, sem geta komið upp, er brugðist við með skýrum ábendingum um úrbætur, sérstöku viðbótareftirliti eða uppsögn á viðskiptasambandi. Ísteka hefur sjö sinnum hætt viðskiptum við bændur, þar af tvisvar nýlega. Erlend dýravelferðarsamtök sem hafa að eigin sögn rannsakað blóðtökur á íslenskum bæjum frá 2019 til 2021 fundu frávik frá dýravelferð á tveimur bæjum af alls 119 bæjum. Blóðsöfnun á hverjum bæ tekur marga klukkutíma. Myndefni samtakanna sem birt hefur verið sýnir aðeins nokkrar sekúndur og vissulega óverjandi meðferð, sem Ísteka brást við þegar í stað og málið kom upp. Það liggur einnig fyrir að umrædd samtök hafa farið afar frjálslega með ýmsar staðreyndir og hreinar rangfærslur í sumum tilfellum. Þjóðfélagsumræðan um frávik á dýravelferð á tveimur bæjum hefur nú að ósekju selt alla bændur búgreinarinnar undir sömu sök. Þrátt fyrir ríkt eftirlit Ísteka með blóðtöku varð umræddra frávika ekki vart í eftirlitinu. Af þeim sökum hefur félagið ákveðið að endurskoða framkvæmdina og auka eftirlitið enn frekar til að fyrirbyggja algjörlega að slíkt geti komið upp aftur. Til þessa hefur Ísteka lagt ríka áherslu á dýravelferð með velferðarsamningi við bændur, þjónustusamningi við dýralækna sem annast blóðtökuna, sem m.a. kveður á um ábyrgð þeirra á velferð dýranna og fleira. Þá hefur hafa allir bændur gæðahandbók sem Ísteka gefur út og skylt er að styðjast við í starfseminni auk þess sem fulltrúi Ísteka fer reglulega í eftirlitsferðir til að kanna ástand hryssanna, aðstöðu á bæjum og fyrirkomulag við blóðtöku. Ísteka heimsækir um helming bæja á hverju ári eins og hægt er að kynna sér nánar á heimasíðu félagsins og Facebook-síðu þess. Þar er m.a. að finna myndband sem sýnir blóðsöfnun í rólegu og yfirveguðu umhverfi eins og Ísteka leggur áherslu á. Frávik sem sýnt hefur verið er undantekning frá reglunni. Vegna þessa misbrests hefur Ísteka nú kynnt ítarlega umbótaáætlun sem felur í sér að fræðsla til bænda verður aukin með frekara námskeiðahaldi og verklegri þjálfun, uppfærslu á handbók, fjölgun eftirlitsfólks með framkvæmd allra blóðgjafa sem þegar í stað verða stöðvaðar komi upp frávik. Þá verður myndavélaeftirlit tekið upp og hryssur eftirleiðis sérvaldar með tilliti til skapgerðar. Hryssur sem ekki henta til blóðgjafar verða teknar úr stóðinu. Við hjá Ísteka munum á næstunni fjalla frekar um tilgang blóðtöku úr fylfullum hryssum, frjósemi spendýra, dýraumhverfi og þann aðbúnað sem Ísteka gerir kröfur og mun gera körfur um til framtíðar. Höfundur greinarinnar er framkvæmdastjóri Ísteka.
Skoðun Af hverju er ekki 100 klst. málþóf á Alþingi um alvarlega stöðu barna? Grímur Atlason skrifar
Skoðun Knattspyrna kvenna í hálfa öld – þakkir til Eggerts Magnússonar Ingibjörg Hinriksdóttir skrifar
Skoðun Af nashyrningum og færni - hvernig sköpum við verðmæti til framtíðar? Guðrún Högnadóttir skrifar
Skoðun Frestur til að skila athugasemdum við nýtt deiliskipulag Heiðmerkur að renna út Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Fánar, tákn og blómabreiður: „Enginn bjó á Íslandi fyrr en einhver kom“ Meyvant Þórólfsson skrifar
Skoðun Rafbíllinn er ekki bara umhverfisvænn – hann er líka hagkvæmari Óskar Páll Þorgilsson skrifar
Skoðun Laun kvenna og karla í aðildarfélögum ASÍ og BSRB árið 2024 Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar
Skoðun Sjávarútvegur er undirstöðuatvinnuvegur – ekki einangruð tekjulind Kristinn Karl Brynjarsson skrifar