Stjórnvöld í Minsk þvinguðu flugvél Ryanair til lendingar þegar hún flaug í gegnum lofthelgi landsins á leið frá Grikklandi til Litháen í síðasta mánuði. Prótasevits, sem er sjálfstæður blaðamaður og andófsmaður sem hefur verið í sjálfskipaðri útlegð, var leiddur út úr vélinni áfram Sofiu Sapega, kærustu sinni.

Síðan þá hafa hvítrússnesk yfirvöld birt myndbönd af parinu þar sem þau játa á sig meinta glæpi og virðast þau hafa verið neydd til þess að lesa upp yfirlýsingarnar. Stjórnarandstaðan telur að Prótasevits hafi sætt barsmíðum í varðhaldi.

Prótasevits hefur meðal annars játað sig sekan um að hafa lagt á ráðin um að steypa Alexander Lúkasjenka, forseta, af stóli með því að skipuleggja „óeirðir“ í kjölfar umdeildra kosninga í ágúst. Þá hefur hann dregið til baka gagnrýni sína á Lúkasjenka.

Þegar Prótasevits var leiddur fyrir blaðamenn í dag var hann í fylgd fjögurra embættismanna, þar af tveggja í einkennisbúningi, að sögn Reuters-fréttastofunnar. Þar sagðist hann við góða heilsu og að hann hefði ekki verið þvingaður til samstarfs við yfirvöld.

„Það er allt í lagi með mig. Enginn barði mig, enginn snerti mig. Ég geri mér grein fyrir þeim skaða sem ég olli, ekki aðeins ríkinu, heldur landinu. Nú vil ég gera allt sem í mínu valdi stendur til þess að bæta úr ástandinu,“ sagði Prótasevits.

„Sena úr Kafka eða Orwell“

Fáir trúa því þó að Prótasevits hafi komið fram ótilneyddur í dag. Franak Viacorka, ráðgjafi Svetlönu Tsikhanouskaju, eins leiðtoga stjórnarandstöðunnar í Hvíta-Rússlandi, tísti að ekki mætti gleyma að Prótasevits væri fangi og að stjórnvöld notuðu hann nú eins og verðlaunagrip.

„Þetta er ekki blaðamannafundur heldur sena úr annað hvort Kafka eða Orwell,“ tísti Viacorka.

Jonah Fisher, fréttaritari breska ríkisútvarpsins BBC, segir að hann og fleiri blaðamenn hafi gengið út af fundinum í dag.

„Tökum ekki þátt þegar hann er greinilega þarna tilneyddur,“ tísti Fisher.

Lúkasjenka hefur setið óslitið á forsetastóli frá 1994 og er hann gjarnan nefndur síðasti einræðisherra Evrópu. Eftir forsetakosningarnar í fyrra, sem stjórnarandstaðan fullyrðir að hafi verið sviksamlegar, lét hann berja niður mótmæli af mikilli hörku.

Evrópskir ráðamenn sökuðu hvítrússnesk stjórnvöld um flugrán þegar þau neyddu vélina sem Prótasevits var farþegi í til þess að lenda. Síðan þá hefur Evrópusambandið samþykkt refsiaðgerðir gegn hvítrússneskum embættismönnum, hvatt evrópsk flugfélög til þess að taka krók fram hjá lofthelgi landsins og bannað hvítrússneskum flugfélögum að fara um evrópska flughelgi.