Um hernámsveldi og hryðjuverkamenn Jón Baldvin Hannibalsson skrifar 22. maí 2021 11:00 Það vill gleymast í umfjöllun fjölmiðla og áhorfenda um fjöldamorðin á hernumdu svæðunum í Palestínu, að Gaza, þar sem fórnarlömbin eru að stærstum hluta óbreyttir borgarar, konur og börn, er í raun flóttamannabúðir. Gaza er stærsta utandyrafangelsi í heiminum. Um það bil tveimur milljónum manna er haldið þar innilokuðum í flóttamannabúðum á örsmáu svæði, sem Ísraelsher hefur víggirt á hernumdu svæði. Þaðan kemst enginn út án leyfis hernámsyfirvalda. Lífsnauðsynlegur út- og innflutningur er stöðvaður fyrirvaralaust að geðþótta hernámsyfirvalda. Það á jafnt við um lyf sem matvæli. Hafnir hafa verið fyrir löngu eyðilagðar, og flugsamgöngur ógerlegar án leyfis hernámsyfirvalda. Staða Palestinumanna gagnvart Ísraelsher og hernámsyfirvöldum er um margt lík stöðu Eystrasaltsþjóða, sem í lok Seinna stríðs voru hernumdar af Rauða hernum. Munurinn er þó sá, Eystrasaltsþjóðum í vil, að þær voru innlimaðar í Sovétsamveldið og nutu þar með, að nafninu til a.m.k., sömu réttinda og Rússar. Þeir sem grunaðir voru um andóf gegn hernáminu voru sendir í gulagið (fanga- og útrýmingarbúðir), en það gilti jafnt um Rússa líka. Fyrir áratug (2011) spruttu upp miklar deilur um, hvort fulltrúar Palestínumanna mættu njóta viðurkenningar og réttinda hjá stofnunum Sameinuðu þjóðanna, eins og um fulltrúa fullvalda ríkis væri að ræða. Þrátt fyrir mikinn þrýsting frá Bandaríkjunum um að hafna þessu, beitti þáverandi utanríkisráðherra , Össur Skarphéðansson, sér fyrir því, að Ísland studdi umsóknir Palestínumanna. Það var líka yfirlýst stefna Íslands að styðja stofnun Palestínuríkis og viðurkenna tilvist þess á hinu hernumda landi. Frelsisbarátta við Eystrasalt Það vakti nokkra athygli, að hinar nýfrjálsu Eystrasaltsþjóðir studdu ekki sjálfstæðisbaráttu Palestínumanna og kusu fremur að þóknast ísraelska hernámsveldinu, að kröfu Bandaríkjastjórnar. Þetta var að vísu gríðarlega umdeilt mál á þeim tíma. Þar sem utanríkisráðherra Íslands hafði á sínum tíma (1988-91) stutt dyggilega við bakið á sjálfstæðishreyfingu Eystrasaltsþjóða og hafði tekið frumkvæði að viðurkenningu alþjóðasamfélagsins á endurreistu sjálfstæði þeirra, þótti það einnar messu virði að leita álits hans á þessu máli. Af því tilefni birti Ramunas Bogdanas, sem á sínum tíma var pólitískur ráðgjafi Landsbergis, sjálfstæðishetju Litháa, viðtal við mig í helsta netmiðli Litháen – Delfi. Viðtalið gæti allt eins hafa verið tekið í dag. Það sem hér fer á eftir byggir á því, en í mjög styttu formi. Spurning: Á alþjóðasamfélagið að viðurkenna rétt Palestínumanna til fullvalda ríkis? Svar: Hrottaskapur ísraelskra hernámsyfirvalda gagnvart varnarlausu fólki í flóttamannabúðum á hernámssvæðinu í Gaza er sögulegur harmleikur. Þeir sem á sínum tíma urðu fórnarlömb kynþáttafordóma og pólitískrar sturlunar í Evrópu neyta nú sjálfir hernaðaryfirburða sinna við að kúga og niðurlægja varnarlaust fólk, eins og þeir þurftu sjálfir að sæta af hálfu ofsækjenda sinna í Evrópu. Þetta er ekki bara siðlaust. Það er heimskulegt og gengur í berhögg við langtíma hagsmuni ísraelsku þjóðarinnar. Ísraelsríki getur ekki tryggt sér frið og öryggi til framtíðar með þessari framgöngu. Bandaríkin hafa gersamlega brugðist í hlutverki sínu sem milligönguaðili og sáttasemjari í þessum deilum. Ísrael þarf á hjálp alþjóðsamfélagsins að halda til þess að losna úr þessum ógöngum. Sp. Sérð þú – sem frumkvöðull að viðurkenningu alþjóðasamfélagsins á endurrreistu sjálfstæði okkar á árunum 1990-91, meðan við vorum enn hernumin þjóð af Sovétríkjunum – eitthvað líkt með stöðu mála milli Ísrael og Palestínu og stöðu okkar Eystrasaltsþjóða á þessum tíma? Svar: Óneitanlega er margt líkt. Nefnum nokkur dæmi: Palestínumenn hafa mátt þola hernám af hálfu Ísraelsríkis í krafti algerra hernaðaryfirburða áratugum saman, rétt eins og þið. Hernámsríkið virðir í engu skuldbindingar sínar samkvæmt alþjóðalögum og milliríkjasamningum. Það gerðu Sovétríkin í ykkar tilviki ekki heldur. Þið voruð undir járnhæl ríkis, sem naut algerra hernaðaryfirburða. Það er sömu sögu að segja um Palestínumenn. Sovétstjórnin reyndi að kúga ykkur til hlýðni með efnhagslegum refsiaðgerðum. Það gera Ísraelar líka gagnvart Palestínumönnum. Ríkisstjórnir Bandaríkjanna og Þýskalands sögðu ykkur, að sjálfstæðisyfirlýsingingin 11. mars, 1990 væri „ótímabær“. Þeir segja það sama nú við Palestínumenn. Við eigum að hafna þeirri ráðgjöf nú, alveg eins og þið gerðuð þá. En er annað ólíkt? Já. Sumir nefna til sögunnar, að þið hafið bara beitt friðsamlegum aðgerðum, en að Palestínumenn reyni öðru hverju vopnað viðnám. Hvað er til ráða, þegar hernámsveldið, sem nýtur algerra hernaðaryfirburða, útilokar friðsamlegar lausnir? Munið þið eftir „skógarbræðrunum“ ? Þeir reyndu af veikum mætti vopnað viðnám gegn sovéska hernámsveldinu í tæpan áratug, en var að lokum útrýmt. Ég fordæmi þá ekki. Ég veit ekki betur en þið hafið hugrekki þeirra í hávegum. Sp. Palestína er klofin landfræðilega (milli Vesturbakkans og Gaza) og pólitískt (milli Fatah og Hamas). Útilokar það ekki viðurkenningu á fullvalda ríki þeirra? Sv. Landfræðilegur klofningur Palestínu er afleiðing hins ólöglega hernáms og réttlætir þ.a. l. engan veginn höfnun á rétti Palestínumanna til að stofna ríki á sínu eigin landi. Sp. Sumir segja, að Palestínumenn verði að hafna beitingu vopnavalds til þess að verðskulda viðurkenningu. Ertu sammála því? Sv. Með þessari spurningu er staðreyndunum snúið á haus. Það eru Palestínumenn, sem hafa mátt þola hernám og innilokun í flóttamannabúðum á eigin landi í bráðum hálfa öld. Það er ekki öfugt.Palestínumenn hafa ekki rænt landinu af Ísrael. Og tveggja -ríkja lausnin er ekki endanleg . Ríkin eiga eftir að semja um svo ótal margt, eins og kunnugt er. Þar á meðal um stöðu Jerúsalem. En báðir aðilar eiga að setjast að samningaborði sem jafnréttháir aðilar, fulltrúar tveggja sjálfstæðra ríkja.Það verður að binda endi á óbreytt ástand: Ofbeldi nýlenduherrans gagnvart hinum kúguðu; aparthaid herraþjóðar gagnvart hinum óæðri kynþætti - eins og það hét á tungumáli þýsku nasistanna forðum. Bandaríkin hafa, sem fyrr segir, fyrirgert öllu trausti sem óhlutdrægur sáttasemjari. Ísrael er skjólstæðingsríki Bandaríkjanna, fjárhagslega jafnt sem hernaðarlega. Ísrael er orðið kjarnorkuveldi með þegjandi samþykki Bandaríkjastjórnar. Þar með varðar framferði ísraelska hernámsríkisins heimsbyggðina alla. Heimsfriðurinn er í húfi. Það færi best á því að finna einhvern fyrrverandi stjórnmálaleiðtoga af Norðurlöndum til að gegna hlutverki sáttasemjara á vegum Sameinuðu þjóðanna. Fyrrverandi forseti Finnlands, Ahtisaari, mundi passa vel í hlutverkið. (Nú – tíu árum síðar – mætti spyrja: hefur fyrrverandi forseti Íslands, Ólafur Ragnar Grímsson, yfirlýstur vinur Putins og Modis, nokkuð betra við tímann að gera?) Sp. Hamas hefur þann yfirlýsta tilgang að útrýma Ísrael. Ber ekki að krefjast þess, að Hamas dragi þá stefnuyfirlýsingu til baka, áður en viðurkenning á ríki Palestínumanna kemur til álita? Sv. Hið rétta er, að Hamas hefur lýst því yfir, að Ísraelsríki eigi ekki tilverurétt á hernumdu landi. Það er einfaldlega staðreynd samkvæmt alþjóðalögum. Það getur enginn með löglegum hætti stofnað ríki á hernumdu landi, sem tilheyrir öðrum. Alþjóðasamfélagið getur ekki viðurkennt valdbeitingu af því tagi. Þetta er eitt þeirra mála, sem þarf að leysa við samningaborðið milli hinna tveggja sjálfstæðu ríkja. Sp. Eystrasaltsþjóðirnar endurreistu sjálfstæði sitt með friðsamlegum hætti. Geta Palístínumenn ætlast til að öðlast viðurkenningu alþjóðasamfélagsins á sjálfstæðu ríki, svo lengi sem þeir stunda hriðjuverkaárásir á óbreytta borgara í Ísrael? Svar: Í janúar árið 1991 ákváðu þáverandi valdhafar í Kreml, að leið Eystrasaltsþjóða til að endurheimta sjálfstæði sitt skyldi ekki lengur vera friðsamleg. Hernámsveldið ákvað að beita valdi til að koma í veg fyrir útgöngu Eystrasaltsþjóða úr Sovétríkjunum og endurreisn sjálfstæðis. Þetta var réttlætt með því, að nauðsyn bæri til að vernda líf og limi þjóðernisminnihluta (Rússa og fl.) og jafnvel mannréttindi þeirra, sem að vísu var engin hætta búin. Á seinstu stundu bjargaði þáverandi leiðtogi Sovétríkjanna, Michael Gorbachev, æru sinni og sess í sögunni með því að stöðva ofbeldið, áður en það færi gersamlega úr böndunum. Það er þess vegna sem leið Eystrasaltsþjóða til sjálfstæðis gat verið friðsamleg. Ef friðarverðlaunahafi Nóbels, Gorbachev, hefði haldið til streitu ákvörðun sinni um að beita hervaldi gegn vopnlausum og friðsömum borgurum, hefði hann nú á samviskunni ægilegasta blóðbað í Evrópu eftir stríð. Sagan sýnir okkur, því miður, að Benjamin Netanyahu er enginn Gorbachev. Hann er enginn friðarins maður. Þess vegna ber að stöðva hann í óhæfuverkum sínum. Mér kemur í hug, að sú var tíð, þegar leiðtogar vestrænna lýðræðisríkja (t.d. bæði Regan og Thatcher) uppnefndu Nelson Mandela sem „kommúnískan hryðjuverkamann“. Mandela er nú , sem kunnugt er, vegsamaður vítt og breytt um veröldina sem óumdeilt tákn sátta og fyrirgefningar. Hann er hið eftirbreytniverða fordæmi um, hvernig eigi að leysa djúprætt ágreiningsmál með friðsamlegum hætti. Hann batt endi á apartheid kynþóttafordómanna. Fordæmi hans vísar seinni tíma mönnum veginn. Sp. Eiga smáþjóðir ekki bara að sætta sig við að lúta forsjár stórveldanna, þegar að því kemur að leysa umdeild alþjóðavandamál? Svar: Ekki gerðum við það, þegar við ákváðum að styðja óskir ykkar um endurreist sjálfstæði í blóra við föðurleg ráð leiðtoga vestrænna lýðræðisríkja – er það? Hvers vegna ættuð þið að gera það? Höfundur var utanríkisráðherra Íslands 1988-95. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Jón Baldvin Hannibalsson Palestína Ísrael Mest lesið Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Daði Már týnir sjálfum sér Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir Skoðun Stöðvum Hamas. Einungis þannig getum við stöðvað hryllinginn á Gaza BIrgir Finnsson Skoðun Traust í húfi Eyjólfur Ármannsson Skoðun Ég á þetta ég má þetta Arnar Atlason Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Verðmætasköpun án virðingar Berglind Harpa Svavarsdóttir Skoðun Alvarleg staða í umhverfi fréttamiðla Rósa Guðbjartsdóttir Skoðun Æfingin skapar meistarann! Sigurjón Már Fox Gunnarsson Skoðun Skoðun Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar Skoðun Alvarleg staða í umhverfi fréttamiðla Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Stöðvum Hamas. Einungis þannig getum við stöðvað hryllinginn á Gaza BIrgir Finnsson skrifar Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Æfingin skapar meistarann! Sigurjón Már Fox Gunnarsson skrifar Skoðun 140 sinnum líklegra að verða fyrir eldingu Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar Skoðun Traust í húfi Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Verðmætasköpun án virðingar Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar Skoðun Daði Már týnir sjálfum sér Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Samhljómur við náttúruna og sjálfbæra þróun Anna María Ágústsdóttir skrifar Skoðun Aðgerðir gegn mansali í forgangi Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson skrifar Skoðun Framtíðin fær húsnæði Ingunn Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Börnin sem deyja á Gaza Elín Pjetursdóttir skrifar Skoðun Brýr, sýkingar og börn Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar Skoðun Hvað er lýðskóli eiginlega? Margrét Gauja Magnúsdóttir skrifar Skoðun Búum til pláss fyrir framtíðina Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Hættuleg ofnotkun svefnlyfja á Íslandi Drífa Sigfúsdóttir skrifar Skoðun Kveikjum neistann um allt land Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ætlar Ísland að fara sömu leið og Evrópa í útlendingamálum? Kári Allansson skrifar Skoðun Samtökin 78 verðlauna sögufölsun Böðvar Björnsson skrifar Skoðun Afstaða – á vaktinni í 20 ár Arndís Vilhjálmsdóttir,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Varað við embætti sérstaks saksóknara Gestur Jónsson skrifar Skoðun Út af sporinu en ekki týnd að eilífu María Helena Mazul skrifar Skoðun Meira að segja formaður Viðreisnar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Sjá meira
Það vill gleymast í umfjöllun fjölmiðla og áhorfenda um fjöldamorðin á hernumdu svæðunum í Palestínu, að Gaza, þar sem fórnarlömbin eru að stærstum hluta óbreyttir borgarar, konur og börn, er í raun flóttamannabúðir. Gaza er stærsta utandyrafangelsi í heiminum. Um það bil tveimur milljónum manna er haldið þar innilokuðum í flóttamannabúðum á örsmáu svæði, sem Ísraelsher hefur víggirt á hernumdu svæði. Þaðan kemst enginn út án leyfis hernámsyfirvalda. Lífsnauðsynlegur út- og innflutningur er stöðvaður fyrirvaralaust að geðþótta hernámsyfirvalda. Það á jafnt við um lyf sem matvæli. Hafnir hafa verið fyrir löngu eyðilagðar, og flugsamgöngur ógerlegar án leyfis hernámsyfirvalda. Staða Palestinumanna gagnvart Ísraelsher og hernámsyfirvöldum er um margt lík stöðu Eystrasaltsþjóða, sem í lok Seinna stríðs voru hernumdar af Rauða hernum. Munurinn er þó sá, Eystrasaltsþjóðum í vil, að þær voru innlimaðar í Sovétsamveldið og nutu þar með, að nafninu til a.m.k., sömu réttinda og Rússar. Þeir sem grunaðir voru um andóf gegn hernáminu voru sendir í gulagið (fanga- og útrýmingarbúðir), en það gilti jafnt um Rússa líka. Fyrir áratug (2011) spruttu upp miklar deilur um, hvort fulltrúar Palestínumanna mættu njóta viðurkenningar og réttinda hjá stofnunum Sameinuðu þjóðanna, eins og um fulltrúa fullvalda ríkis væri að ræða. Þrátt fyrir mikinn þrýsting frá Bandaríkjunum um að hafna þessu, beitti þáverandi utanríkisráðherra , Össur Skarphéðansson, sér fyrir því, að Ísland studdi umsóknir Palestínumanna. Það var líka yfirlýst stefna Íslands að styðja stofnun Palestínuríkis og viðurkenna tilvist þess á hinu hernumda landi. Frelsisbarátta við Eystrasalt Það vakti nokkra athygli, að hinar nýfrjálsu Eystrasaltsþjóðir studdu ekki sjálfstæðisbaráttu Palestínumanna og kusu fremur að þóknast ísraelska hernámsveldinu, að kröfu Bandaríkjastjórnar. Þetta var að vísu gríðarlega umdeilt mál á þeim tíma. Þar sem utanríkisráðherra Íslands hafði á sínum tíma (1988-91) stutt dyggilega við bakið á sjálfstæðishreyfingu Eystrasaltsþjóða og hafði tekið frumkvæði að viðurkenningu alþjóðasamfélagsins á endurreistu sjálfstæði þeirra, þótti það einnar messu virði að leita álits hans á þessu máli. Af því tilefni birti Ramunas Bogdanas, sem á sínum tíma var pólitískur ráðgjafi Landsbergis, sjálfstæðishetju Litháa, viðtal við mig í helsta netmiðli Litháen – Delfi. Viðtalið gæti allt eins hafa verið tekið í dag. Það sem hér fer á eftir byggir á því, en í mjög styttu formi. Spurning: Á alþjóðasamfélagið að viðurkenna rétt Palestínumanna til fullvalda ríkis? Svar: Hrottaskapur ísraelskra hernámsyfirvalda gagnvart varnarlausu fólki í flóttamannabúðum á hernámssvæðinu í Gaza er sögulegur harmleikur. Þeir sem á sínum tíma urðu fórnarlömb kynþáttafordóma og pólitískrar sturlunar í Evrópu neyta nú sjálfir hernaðaryfirburða sinna við að kúga og niðurlægja varnarlaust fólk, eins og þeir þurftu sjálfir að sæta af hálfu ofsækjenda sinna í Evrópu. Þetta er ekki bara siðlaust. Það er heimskulegt og gengur í berhögg við langtíma hagsmuni ísraelsku þjóðarinnar. Ísraelsríki getur ekki tryggt sér frið og öryggi til framtíðar með þessari framgöngu. Bandaríkin hafa gersamlega brugðist í hlutverki sínu sem milligönguaðili og sáttasemjari í þessum deilum. Ísrael þarf á hjálp alþjóðsamfélagsins að halda til þess að losna úr þessum ógöngum. Sp. Sérð þú – sem frumkvöðull að viðurkenningu alþjóðasamfélagsins á endurrreistu sjálfstæði okkar á árunum 1990-91, meðan við vorum enn hernumin þjóð af Sovétríkjunum – eitthvað líkt með stöðu mála milli Ísrael og Palestínu og stöðu okkar Eystrasaltsþjóða á þessum tíma? Svar: Óneitanlega er margt líkt. Nefnum nokkur dæmi: Palestínumenn hafa mátt þola hernám af hálfu Ísraelsríkis í krafti algerra hernaðaryfirburða áratugum saman, rétt eins og þið. Hernámsríkið virðir í engu skuldbindingar sínar samkvæmt alþjóðalögum og milliríkjasamningum. Það gerðu Sovétríkin í ykkar tilviki ekki heldur. Þið voruð undir járnhæl ríkis, sem naut algerra hernaðaryfirburða. Það er sömu sögu að segja um Palestínumenn. Sovétstjórnin reyndi að kúga ykkur til hlýðni með efnhagslegum refsiaðgerðum. Það gera Ísraelar líka gagnvart Palestínumönnum. Ríkisstjórnir Bandaríkjanna og Þýskalands sögðu ykkur, að sjálfstæðisyfirlýsingingin 11. mars, 1990 væri „ótímabær“. Þeir segja það sama nú við Palestínumenn. Við eigum að hafna þeirri ráðgjöf nú, alveg eins og þið gerðuð þá. En er annað ólíkt? Já. Sumir nefna til sögunnar, að þið hafið bara beitt friðsamlegum aðgerðum, en að Palestínumenn reyni öðru hverju vopnað viðnám. Hvað er til ráða, þegar hernámsveldið, sem nýtur algerra hernaðaryfirburða, útilokar friðsamlegar lausnir? Munið þið eftir „skógarbræðrunum“ ? Þeir reyndu af veikum mætti vopnað viðnám gegn sovéska hernámsveldinu í tæpan áratug, en var að lokum útrýmt. Ég fordæmi þá ekki. Ég veit ekki betur en þið hafið hugrekki þeirra í hávegum. Sp. Palestína er klofin landfræðilega (milli Vesturbakkans og Gaza) og pólitískt (milli Fatah og Hamas). Útilokar það ekki viðurkenningu á fullvalda ríki þeirra? Sv. Landfræðilegur klofningur Palestínu er afleiðing hins ólöglega hernáms og réttlætir þ.a. l. engan veginn höfnun á rétti Palestínumanna til að stofna ríki á sínu eigin landi. Sp. Sumir segja, að Palestínumenn verði að hafna beitingu vopnavalds til þess að verðskulda viðurkenningu. Ertu sammála því? Sv. Með þessari spurningu er staðreyndunum snúið á haus. Það eru Palestínumenn, sem hafa mátt þola hernám og innilokun í flóttamannabúðum á eigin landi í bráðum hálfa öld. Það er ekki öfugt.Palestínumenn hafa ekki rænt landinu af Ísrael. Og tveggja -ríkja lausnin er ekki endanleg . Ríkin eiga eftir að semja um svo ótal margt, eins og kunnugt er. Þar á meðal um stöðu Jerúsalem. En báðir aðilar eiga að setjast að samningaborði sem jafnréttháir aðilar, fulltrúar tveggja sjálfstæðra ríkja.Það verður að binda endi á óbreytt ástand: Ofbeldi nýlenduherrans gagnvart hinum kúguðu; aparthaid herraþjóðar gagnvart hinum óæðri kynþætti - eins og það hét á tungumáli þýsku nasistanna forðum. Bandaríkin hafa, sem fyrr segir, fyrirgert öllu trausti sem óhlutdrægur sáttasemjari. Ísrael er skjólstæðingsríki Bandaríkjanna, fjárhagslega jafnt sem hernaðarlega. Ísrael er orðið kjarnorkuveldi með þegjandi samþykki Bandaríkjastjórnar. Þar með varðar framferði ísraelska hernámsríkisins heimsbyggðina alla. Heimsfriðurinn er í húfi. Það færi best á því að finna einhvern fyrrverandi stjórnmálaleiðtoga af Norðurlöndum til að gegna hlutverki sáttasemjara á vegum Sameinuðu þjóðanna. Fyrrverandi forseti Finnlands, Ahtisaari, mundi passa vel í hlutverkið. (Nú – tíu árum síðar – mætti spyrja: hefur fyrrverandi forseti Íslands, Ólafur Ragnar Grímsson, yfirlýstur vinur Putins og Modis, nokkuð betra við tímann að gera?) Sp. Hamas hefur þann yfirlýsta tilgang að útrýma Ísrael. Ber ekki að krefjast þess, að Hamas dragi þá stefnuyfirlýsingu til baka, áður en viðurkenning á ríki Palestínumanna kemur til álita? Sv. Hið rétta er, að Hamas hefur lýst því yfir, að Ísraelsríki eigi ekki tilverurétt á hernumdu landi. Það er einfaldlega staðreynd samkvæmt alþjóðalögum. Það getur enginn með löglegum hætti stofnað ríki á hernumdu landi, sem tilheyrir öðrum. Alþjóðasamfélagið getur ekki viðurkennt valdbeitingu af því tagi. Þetta er eitt þeirra mála, sem þarf að leysa við samningaborðið milli hinna tveggja sjálfstæðu ríkja. Sp. Eystrasaltsþjóðirnar endurreistu sjálfstæði sitt með friðsamlegum hætti. Geta Palístínumenn ætlast til að öðlast viðurkenningu alþjóðasamfélagsins á sjálfstæðu ríki, svo lengi sem þeir stunda hriðjuverkaárásir á óbreytta borgara í Ísrael? Svar: Í janúar árið 1991 ákváðu þáverandi valdhafar í Kreml, að leið Eystrasaltsþjóða til að endurheimta sjálfstæði sitt skyldi ekki lengur vera friðsamleg. Hernámsveldið ákvað að beita valdi til að koma í veg fyrir útgöngu Eystrasaltsþjóða úr Sovétríkjunum og endurreisn sjálfstæðis. Þetta var réttlætt með því, að nauðsyn bæri til að vernda líf og limi þjóðernisminnihluta (Rússa og fl.) og jafnvel mannréttindi þeirra, sem að vísu var engin hætta búin. Á seinstu stundu bjargaði þáverandi leiðtogi Sovétríkjanna, Michael Gorbachev, æru sinni og sess í sögunni með því að stöðva ofbeldið, áður en það færi gersamlega úr böndunum. Það er þess vegna sem leið Eystrasaltsþjóða til sjálfstæðis gat verið friðsamleg. Ef friðarverðlaunahafi Nóbels, Gorbachev, hefði haldið til streitu ákvörðun sinni um að beita hervaldi gegn vopnlausum og friðsömum borgurum, hefði hann nú á samviskunni ægilegasta blóðbað í Evrópu eftir stríð. Sagan sýnir okkur, því miður, að Benjamin Netanyahu er enginn Gorbachev. Hann er enginn friðarins maður. Þess vegna ber að stöðva hann í óhæfuverkum sínum. Mér kemur í hug, að sú var tíð, þegar leiðtogar vestrænna lýðræðisríkja (t.d. bæði Regan og Thatcher) uppnefndu Nelson Mandela sem „kommúnískan hryðjuverkamann“. Mandela er nú , sem kunnugt er, vegsamaður vítt og breytt um veröldina sem óumdeilt tákn sátta og fyrirgefningar. Hann er hið eftirbreytniverða fordæmi um, hvernig eigi að leysa djúprætt ágreiningsmál með friðsamlegum hætti. Hann batt endi á apartheid kynþóttafordómanna. Fordæmi hans vísar seinni tíma mönnum veginn. Sp. Eiga smáþjóðir ekki bara að sætta sig við að lúta forsjár stórveldanna, þegar að því kemur að leysa umdeild alþjóðavandamál? Svar: Ekki gerðum við það, þegar við ákváðum að styðja óskir ykkar um endurreist sjálfstæði í blóra við föðurleg ráð leiðtoga vestrænna lýðræðisríkja – er það? Hvers vegna ættuð þið að gera það? Höfundur var utanríkisráðherra Íslands 1988-95.
Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun
Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir Skoðun
Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar
Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar
Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar
Skoðun Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson skrifar
Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar
Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar
Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun
Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir Skoðun
Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun