
Varnarsigur
Fá ríki eiga jafn mikið undir ferðaþjónustu og Ísland. Hagstærðirnar eru vel þekktar. Greinin skapar um 40 prósent af gjaldeyristekjum þjóðarbúsins og liðlega helming af heildarhagvexti frá 2010 má rekja beint og óbeint til uppgangs ferðaþjónustunnar. Við fall WOW air var viðbúið að erlendum ferðamönnum ætti eftir að fækka verulega. Það hefur orðið reyndin – fjöldi þeirra hefur dregist saman um nærri fimmtung á öðrum ársfjórðungi – og önnur flugfélög hafa aðeins að litlum hluta fyllt í skarðið sem WOW skildi eftir sig fyrir flugframboð til og frá landinu. Vandræði Icelandair vegna kyrrsetningar á MAX-vélunum, sem virðast engan enda ætla að taki, hafa þar ekki hjálpað til. Allar hagspár gera því ráð fyrir efnahagssamdrætti á þessu ári.
Tölur um fækkun í komum ferðamanna segja hins vegar ekki alla söguna. Aðrir hagvísar, meðal annars aukning í umferð um hringveginn og erlend kortavelta, benda í aðra átt og gefa til kynna að staðan sé ekki eins slæm og margir óttuðust. Þannig jókst kortavelta ferðamanna í júní um nærri eitt prósent á milli ára – mest var aukningin í verslun og dagvöru – þrátt fyrir að farþegum sem fóru um Keflavíkurflugvöll hafi á sama tíma fækkað um fjórðung. Þetta eru afar jákvæð tíðindi, bæði fyrir ferðaþjónustuna og hagkerfið, og til marks um að tekjusamdráttur þjóðarbúsins verði minni en fækkun ferðamanna í kjölfar falls WOW air gaf til kynna.
Hvað skýrir þessa þróun? Það var vitað að farþegar sem flugu til landsins með WOW air skiluðu að meðaltali færri krónum til hagkerfisins en þeir sem komu með Icelandair. Þeir dvöldu að jafnaði skemur og eyddu minna. Nýjustu tölur um erlenda kortaveltu, sem eru sambærilegar þeim og við sáum fyrir maímánuð, eru því til marks um að dvalartími ferðamanna sé að lengjast og eins að eyðslusamari ferðamenn séu á landinu. Þessir þættir, sem orsakast meðal annars af lægra gengi krónunnar, milda verulega efnahagslegu áhrifin af brotthvarfi WOW air. Á grundvelli lágra fargjalda, sem gátu ekki staðist til lengdar, streymdu til landsins ferðamenn og fyrirtæki réðust í umfangsmiklar fjárfestingar byggðar á væntingum um að þessi þróun myndi vara um ókomin ár. Nú er sá tími liðinn. Fyrir sum fyrirtæki, sem spenntu bogann of hátt, verða afleiðingarnar sársaukafullar en fyrir hagkerfið í heild sinni kann að vera jákvætt að atvinnugreinin aðlagi sig að nýjum og sjálfbærari vexti.
Hér hefur skipt sköpum að vera með sveigjanlegan gjaldmiðil sem tekur mið af íslenskum efnahagsaðstæðum. Mikil gengisstyrking krónunnar á sínum tíma gegndi lykilhlutverki í að hægja á hinum ósjálfbæra vexti ferðaþjónustunnar og stuðlaði þannig um leið að meira jafnvægi í þjóðarbúskapnum en ella. Leiðrétting á genginu, krónan er rúmlega tíu prósentum lægri gagnvart evru en fyrir ári, er að sama skapi til þess fallin að bæta samkeppnisstöðu greinarinnar nú þegar hún stendur frammi fyrir áskorunum og það kreppir að í efnahagslífinu. Krónan hefur gert sitt gagn.
Skoðun

Velsældarhagkerfi
Steinunn Þóra Árnadóttir skrifar

Samherji bara sjúkdómseinkenni
Þórdís Elva Þorvaldsdóttir skrifar

Sama hvaðan gott kemur? Sýnum góða starfshætti í loftslagsaðgerðum
Bergur Sigfússon, Edda Sif Pind Aradóttir, Sandra Ósk Snæbjörnsdóttir og Sigurður Reynir Gíslason skrifar

Verkalýðshreyfingin málsvari þeirra sem verst standa
Drífa Snædal skrifar

Svar til áhyggjufulls skipstjóra Samherja
Jón Trausti Reynisson skrifar

Barátta fyrir nýrri stjórnarskrá er barátta gegn spillingu!
Katrín Oddsdóttir skrifar

Hver bjó til ellilífeyrisþega?
Kolbrún Baldursdóttir skrifar

Æ, æ og Úps!
Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar

Pisa og skekkjan í skólakerfinu
Sara Dögg Svanhildardóttir skrifar

Saklaus uns sekt er sönnuð
Páll Steingrímsson skrifar

Mikilvægi sjálfboðaliða
Þorgeir Þorsteinsson skrifar

Fjárlög næsta árs á einni mínútu
Bryndís Haraldsdóttir skrifar

Dagur sjálfboðaliðans: Sjálfboðaliðastörf á vinnu- og skólatíma?
Sólveig Ása B. Tryggvadóttir skrifar

Opið bréf til Skúla Helgasonar og Dags B. Eggertssonar
Lydía Dögg Egilsdóttir skrifar

Borgarfulltrúa á fæðisfé fanga
Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar