Lífsins ferðalag Eymundur L. Eymundsson skrifar 7. janúar 2018 13:31 Lífið byrjar sem ferðalag þegar við fæðumst. Verkefni lífsins eru margbreytileg og það sem við vissum ekki áður vitum við í dag. Ég er að tala um geðraskanir þar sem fólk var áður lokað inni og skömm aðstandenda sem og samfélagsins mikil. Fólk taldi Hörð Torfa vera með geðröskun vegna þess að hann viðurkenndi sína samkynhneigð og varð hann að flýja land út af dómhörku. Í dag er sjálfsagt að samkynhneigt fólk komi út úr skápnum til að vera þau sjálf. Umfjöllun fjölmiðla eins og fyrir Gaypride hefur aldrei verið meiri og sjálfsögð. Sem betur fer hefur það verið að gerast á undanförnum árum með aukinni þekkingu að fólk sem glímir við geðraskanir hefur komið út úr sínum skáp til að gefa öðrum von með að leita sér hjálpar. Við verðum nefnilega að læra af fortíðinni og gera fólki auðveldara fyrir að leita sér hjálpar. Fjölmiðlar gegna miklu hlutverki með því að segja meira frá því góða sem er gert og hjálpa til við byggja upp samfélag fyrir alla óháð stöðu og stétt enda fara geðraskanir ekki í manngreiningarálit og ýmis úrræði fyrir fullorðið fólk í boði.Aðstandendur og börnAðstandendur sem eiga börn mega ekki loka á ef barnið þeirra á erfitt andlega með að takast á við lífið. Nauðsynlegt er að mennta- og menningarmálaráðherra geri meira til að auka við þjónustu í grunn- og framhaldsskólum landsins. Ég tel að hægt sé að gera enn betur í lífsleikni til að takast á við andlega vanlíðan barna og ungmenna. Það er ekki auðvelt fyrir aðstandendur að viðurkenna að barnið þeirra eigi erfitt andlega en hvað myndu þau gera ef þau glímdu við krabbamein? Sem samfélag getum gert betur til að hjálpa aðstandendum og þau viti af stuðningi eins og við gerum með líkamleg veikindi enda hausinn hluti af líkamanun síðast þegar ég vissi. Mikilvægt að aðstandendur og skóli hlusti á barnið og reyni að finna leiðir sem hjálpar barninu. Barnið þarf að finna fyrir því að þau geti treyst og þeim sé óhætt að tala um sína vanlíðan. Samfélagið skapar um leið verðmæti sem skilar sér í auknum lífsgæðum til framtíðar. Ég er að skrifa þetta þar sem ég veit hvað geðraskanir rændu miklu sem hægt væri að koma í veg fyrir í dag ef ég væri í grunnskóla. Það hefði hjálpað mér mikið ef ég hefði fengið fræðslu frá fólki sem hefði reynslu af geðröskunum og ég þannig séð að þetta er ekki manni sjálfum að kenna. Það hefði breytt miklu fyrir mig að sjá vonina um að hægt væri að eignast gott líf. Það er auður í fólki sem hefur gengið dimman dal sem nýtir sína reynslu til góðs í dag. Reynsla sem fæst ekki í bókum en með fagmönnum. Saman getum við hjálpað til við að skapa verðmæti.Aðeins um mínar geðraskanir Ég hef glímt við geðraskanir mest allt mitt líf án þess vita hvað kvíði, félagsfælni eða þunglyndi var. Ég var með sjálfsvígshugsanir nær daglega frá 12 til 38 ára aldurs. Byrjaði að finna fyrir kvíða þegar ég byrjaði í grunnskóla sem þróaðist í félagsfælni og um 12 ára aldur var ég farinn að kvíða hverjum degi og byrgði mína vanlíðan. Ég fékk vonina árið 2005 orðinn 38 ára gamall þegar ég var í verkjameðferð á Kristnesi í Eyjarfirði eftir mína aðra mjaðmaliðaskiptingu. Verkjameðferðin varð til þess að ég hef eignast betra líf því þar var fræðsla um kvíða, félagsfælni og þunglyndi. Eftir þessa fræðslu fékk ég bæklinga um þessar geðraskanir og það var eins og ég væri að lesa um mig frá a-ö. Þar sá ég í fyrsta skipti hvað hafði stjórnað minni vanlíðan síðan ég var barn, þetta var ekki mér að kenna eða einhverjum örðum heldur voru aðrar ástæður og það var von um að eignast lífsgæði sem ég hafði þráð síðan ég var barn. En til þess þurfti ég að vera opinn og hreinskilinn um mína líðan til að geta tekist á við sjálfan mig og lífið. Í dag hef ég útskrifast úr 3 skólum em ég entist aðeins í 2 mánuði í framhaldsskóla. Ég er einn af stofnendum Grófarinnar á Akureyri sem er geðverndarmiðstöð sem hefur hjálpað mörgum að taka skrefið að bættri líðan og lífsgæðum. Ég hef farið í fjölda viðtala og skrifað greinar til að hjálpa til við að opna umræðuna, auka þekking og gefa von. Ég hef verið með geðfræðslu í skólum, málþingum og út í samfélaginu. Ég er þakklátur að hafa eignast lífsgæði og þó að verkir eða síþreyta hrjái mig get ég allavega deilt minni reynslu til góðs og horft fram á við.Sjá einnig:Allt þetta myrkur var ekki til einskisFælni stjórnaði honum í 38 árSálfræðingar eru nauðsynlegt afl inn í skólakerfiðHöfundur er ráðgjafi, félagsliði og verkefnastjóri geðfræðslu Grófarinnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Misskiljum ekki neitt Jón Helgi Björnsson Skoðun Mýtur um veitt og sleppt á laxi Karl Lúðvíksson Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson Skoðun Uppalendur bera mikla ábyrgð Fastir pennar Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir Skoðun Ráðherra Kári Stefánsson Skoðun Skoðun Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir skrifar Skoðun Katrínu á Bessastaði Brynja Þorbjörnsdóttir skrifar Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar Skoðun Er ungum mönnum sama um sjófólk? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Þörfin fyrir heimilislækna Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Um lýðræði — Þrjár spurningar til forsetaframbjóðenda Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason skrifar Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Sjá meira
Lífið byrjar sem ferðalag þegar við fæðumst. Verkefni lífsins eru margbreytileg og það sem við vissum ekki áður vitum við í dag. Ég er að tala um geðraskanir þar sem fólk var áður lokað inni og skömm aðstandenda sem og samfélagsins mikil. Fólk taldi Hörð Torfa vera með geðröskun vegna þess að hann viðurkenndi sína samkynhneigð og varð hann að flýja land út af dómhörku. Í dag er sjálfsagt að samkynhneigt fólk komi út úr skápnum til að vera þau sjálf. Umfjöllun fjölmiðla eins og fyrir Gaypride hefur aldrei verið meiri og sjálfsögð. Sem betur fer hefur það verið að gerast á undanförnum árum með aukinni þekkingu að fólk sem glímir við geðraskanir hefur komið út úr sínum skáp til að gefa öðrum von með að leita sér hjálpar. Við verðum nefnilega að læra af fortíðinni og gera fólki auðveldara fyrir að leita sér hjálpar. Fjölmiðlar gegna miklu hlutverki með því að segja meira frá því góða sem er gert og hjálpa til við byggja upp samfélag fyrir alla óháð stöðu og stétt enda fara geðraskanir ekki í manngreiningarálit og ýmis úrræði fyrir fullorðið fólk í boði.Aðstandendur og börnAðstandendur sem eiga börn mega ekki loka á ef barnið þeirra á erfitt andlega með að takast á við lífið. Nauðsynlegt er að mennta- og menningarmálaráðherra geri meira til að auka við þjónustu í grunn- og framhaldsskólum landsins. Ég tel að hægt sé að gera enn betur í lífsleikni til að takast á við andlega vanlíðan barna og ungmenna. Það er ekki auðvelt fyrir aðstandendur að viðurkenna að barnið þeirra eigi erfitt andlega en hvað myndu þau gera ef þau glímdu við krabbamein? Sem samfélag getum gert betur til að hjálpa aðstandendum og þau viti af stuðningi eins og við gerum með líkamleg veikindi enda hausinn hluti af líkamanun síðast þegar ég vissi. Mikilvægt að aðstandendur og skóli hlusti á barnið og reyni að finna leiðir sem hjálpar barninu. Barnið þarf að finna fyrir því að þau geti treyst og þeim sé óhætt að tala um sína vanlíðan. Samfélagið skapar um leið verðmæti sem skilar sér í auknum lífsgæðum til framtíðar. Ég er að skrifa þetta þar sem ég veit hvað geðraskanir rændu miklu sem hægt væri að koma í veg fyrir í dag ef ég væri í grunnskóla. Það hefði hjálpað mér mikið ef ég hefði fengið fræðslu frá fólki sem hefði reynslu af geðröskunum og ég þannig séð að þetta er ekki manni sjálfum að kenna. Það hefði breytt miklu fyrir mig að sjá vonina um að hægt væri að eignast gott líf. Það er auður í fólki sem hefur gengið dimman dal sem nýtir sína reynslu til góðs í dag. Reynsla sem fæst ekki í bókum en með fagmönnum. Saman getum við hjálpað til við að skapa verðmæti.Aðeins um mínar geðraskanir Ég hef glímt við geðraskanir mest allt mitt líf án þess vita hvað kvíði, félagsfælni eða þunglyndi var. Ég var með sjálfsvígshugsanir nær daglega frá 12 til 38 ára aldurs. Byrjaði að finna fyrir kvíða þegar ég byrjaði í grunnskóla sem þróaðist í félagsfælni og um 12 ára aldur var ég farinn að kvíða hverjum degi og byrgði mína vanlíðan. Ég fékk vonina árið 2005 orðinn 38 ára gamall þegar ég var í verkjameðferð á Kristnesi í Eyjarfirði eftir mína aðra mjaðmaliðaskiptingu. Verkjameðferðin varð til þess að ég hef eignast betra líf því þar var fræðsla um kvíða, félagsfælni og þunglyndi. Eftir þessa fræðslu fékk ég bæklinga um þessar geðraskanir og það var eins og ég væri að lesa um mig frá a-ö. Þar sá ég í fyrsta skipti hvað hafði stjórnað minni vanlíðan síðan ég var barn, þetta var ekki mér að kenna eða einhverjum örðum heldur voru aðrar ástæður og það var von um að eignast lífsgæði sem ég hafði þráð síðan ég var barn. En til þess þurfti ég að vera opinn og hreinskilinn um mína líðan til að geta tekist á við sjálfan mig og lífið. Í dag hef ég útskrifast úr 3 skólum em ég entist aðeins í 2 mánuði í framhaldsskóla. Ég er einn af stofnendum Grófarinnar á Akureyri sem er geðverndarmiðstöð sem hefur hjálpað mörgum að taka skrefið að bættri líðan og lífsgæðum. Ég hef farið í fjölda viðtala og skrifað greinar til að hjálpa til við að opna umræðuna, auka þekking og gefa von. Ég hef verið með geðfræðslu í skólum, málþingum og út í samfélaginu. Ég er þakklátur að hafa eignast lífsgæði og þó að verkir eða síþreyta hrjái mig get ég allavega deilt minni reynslu til góðs og horft fram á við.Sjá einnig:Allt þetta myrkur var ekki til einskisFælni stjórnaði honum í 38 árSálfræðingar eru nauðsynlegt afl inn í skólakerfiðHöfundur er ráðgjafi, félagsliði og verkefnastjóri geðfræðslu Grófarinnar.
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar
Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar