Dæmi um að viðhalds- og umsýslugjöld séu dregin af launum erlendra starfsmanna Tryggvi Páll Tryggvason skrifar 5. mars 2018 16:41 Erlendir verkamenn hér á landi starfa flestir í byggingariðnaði. Vísir/Vilhelm 60 prósent þeirra mála sem komu inn á borð Eflingar á síðasta ári varðandi launakröfur og brot á réttindum launafólks tendust launafólki af erlendum uppruna. Dæmi er um að starfsmannaleiga setji ákvæði í ráðningarsamninga um að viðhalds- og umsýslugjöld dragist af launum starfsmanna.Þetta kemur fram í nýrri vinnumarkaðsskýrslu hagdeildar ASÍ sem birt var í dag. Þar segir að undanfarin ári hafi átt sér stað gríðarleg fjölgun á erlendu starfsfólki sem komi hingað til lands á vegum starfsmannaleiga og erlendra þjónustufyrirtækja.„Aldrei hafa fleiri starfsmannaleigustarfsmenn verið skráðir starfandi hérlendis en samkvæmt skráningumVinnumálastofnunar störfuðu samtals 3.205 starfsmenn á vegum starfsmannaleiga árið 2017, en það erfjölgun um 1.678 frá því árið 2016. Á toppi síðustu uppsveiflu árið 2007 var fjöldinn 1.505,“ segir í skýrslunni.Að sama skapi er fjöldi útsendra starfsmanna á vegum þjónustufyrirtækja innan evrópska efnahagssvæðisins einnig í sögulegu hámarki en á þessu ári var fjöldinn 1.825 samanborið við 279 þegar mest lét í síðustu uppsveiflu árið 2008.Í skýrslunni segir að hætta sé á að réttindi starfsfólks starfsmannaleiga séu virt að vettugi. Er þar bent á ákvæði laga um starfsmannaleigur þar sem kveðið sé á um að starfsfólk starfsmannaleiga eigi að njóta sömu kjara og það væri ráðið beint til notendafyrirtækis auk þess sem það eigi rétt á sömu meðferð, aðstöðu, aðbúnaði, aðgengi að þjálfun og annarri menntun hjá því fyrirtæki. Mynd/ASÍ„Erfitt hefur reynst að ganga úr skugga um að þeim reglum sé framfylgt,“ segir í skýrslunni. Segir einnig að hátt í þúsund mál hafi komið á borð Eflingar stéttarfélags tengd erlendum félagsmönnu. Af málunum séu sjö prósent tengd launafólki á vegum starfsmannaleiga en fjöldi félagsmanna Eflinga sem starfa fyrir slíkar leigur sé aðeins um 1,5-2 prósent af heildarfjölda félagsmanna.Óæskilegt að starfsmaður sé háður atvinnurekanda um húsnæði Þá segir einnig að síðustu ár hafi borið á því að erlendum starfsmannleigustarfsmönnum á Íslandi sé gert að leigja herbergi af atvinnurekanda sínum, og að sú ráðstöfun sé hluti af ráðningarsamningum. „Óæskilegt verður að teljast að einstaklingar séu háðir atvinnurekanda sínum þegar kemur að húsnæði, þar sem hætta verður á að aðstæður sem kunna að koma upp í ráðningarsambandinu hafi þá áhrif á leigukjör og húsnæðisöryggi launamannsins ,“ segir í skýrslunni. Segir þar að vitað sé um tilraunir atvinnurekenda til að brjóta á starfsmönnum sem jafnframt eru leigjendur þeirra þegar ótímabundnu ráðningarsambandi hefur verið slitið með uppsögn annars aðilans. Í slíkum tilvikum er algengt að atvinnurekandi vanvirði rétt leigjanda til uppsagnarfrests í leigu. Þá sé einnig algengt að ýmis gjöld lendi á herðum starfsmanna starfsmannaleiga. Í skýrslunni er birtir hlutar af ráðningarsamningi ónefndrar starfsmannaleigu við starfsmann. Hefur leigan áskilið sér rétt til þess að rukka rukka um umsýslugjald ef hann segir upp innan ákveðins tíma, og draga af launum hans viðhaldsgjald fyrir endurnýjun á heimilisbúnaði, og ferðagjald fyrir ferðum starfsmannsins til og frá vinnu. Eins og sést hér að ofan hefur sama starfsmannaleiga látið fylgja á ráðningarsamningi að ef starfsmaður skuldar leigu, fatagjald, flugmiða, viðhaldsgjald, ferðagjald, líkamsræktaráskrift, eða önnur gjöld áskili hún sér rétt á að draga gjöldin frá launum starfsmannsins. „Slík háttsemi starfsmannaleiga er lögbrot og starfsfólki getur reynst vandasamt að átta sig á réttarstöðu sinni gagnvart slíkum illa skilgreindum gjöldum, “ segir í skýrslu ASÍ sem nálgast má hér. Kjaramál Mest lesið Fannst látinn í klefa sínum á Litla Hrauni Innlent Vinnubrögðin gátu leitt til dauða Innlent Halla fremst með 29,7 prósent í nýrri könnun Prósents Innlent Glórulausar framkvæmdir raski velferð íbúa hjúkrunarheimilis Innlent Hindraði mann sem ætlaði að komast úr bíl við Bónusbúð Innlent Hafi mögulega reynt að lenda á ísilögðu vatninu Innlent Lík þriggja brimbrettakappa fundust í brunni í Mexíkó Erlent Segir viðmælendur sitja undir hótunum netaktívista Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Sökktu rússneskum hraðbát með sjálfsprengidróna Erlent Fleiri fréttir Sanngirnisbætur, kjaraviðræður og andlát á Litla-Hrauni Hafi mögulega reynt að lenda á ísilögðu vatninu Sækjast eftir frekara gæsluvarðhaldi vegna andlátsins við Kjarnagötu Tjá sig ekkert um gang Hamraborgarrannsóknarinnar Hindraði mann sem ætlaði að komast úr bíl við Bónusbúð Segir viðmælendur sitja undir hótunum netaktívista Glórulausar framkvæmdir raski velferð íbúa hjúkrunarheimilis Fannst látinn í klefa sínum á Litla Hrauni Vinnubrögðin gátu leitt til dauða Halla fremst með 29,7 prósent í nýrri könnun Prósents Viðræður „á viðkvæmu stigi“ og fundi frestað til morguns Stærsti skjálftinn 3,5 að stærð Áslaug Arna mjólkar vel í fjósinu á Hvanneyri Líklega fundað fram eftir kvöldi Til vandræða á hóteli og réðst svo á mann við Hlemm Lífshættuleg meðhöndlun barna á vöggustofum og þrír eftir í bakgarðshlaupi Karlar líklegri að ljúga á kostnað annarra Hafi orðið fyrir þrýstingi úr ólíkum áttum „Ódýrt“ að gera samningana tortryggilega Leikskólar Árborgar verða lokaðir á milli jóla- og nýárs Völd óskast: Forseti allra kynslóða? Eldinum í bílnum fylgdi heljarinnar sprenging Orku- og samgöngumál efst á lista nýs sveitarfélags Viðurkennir að hafa gengið of hart fram Tíðindi í kjaradeilu flugvallarstarfsmanna og bein útsending úr Bakgarðshlaupinu Frestun verkfalla kemur til greina „Í fangelsi eins og á Litla-Hrauni gerist allt“ Sáttasemjari boðar til fundar: Fimm dagar til stefnu Orkuskipti, innflytjendalöggjöf og bensínstöðvalóðirnar „Þetta breytti mér mjög mikið sem persónu“ Sjá meira
60 prósent þeirra mála sem komu inn á borð Eflingar á síðasta ári varðandi launakröfur og brot á réttindum launafólks tendust launafólki af erlendum uppruna. Dæmi er um að starfsmannaleiga setji ákvæði í ráðningarsamninga um að viðhalds- og umsýslugjöld dragist af launum starfsmanna.Þetta kemur fram í nýrri vinnumarkaðsskýrslu hagdeildar ASÍ sem birt var í dag. Þar segir að undanfarin ári hafi átt sér stað gríðarleg fjölgun á erlendu starfsfólki sem komi hingað til lands á vegum starfsmannaleiga og erlendra þjónustufyrirtækja.„Aldrei hafa fleiri starfsmannaleigustarfsmenn verið skráðir starfandi hérlendis en samkvæmt skráningumVinnumálastofnunar störfuðu samtals 3.205 starfsmenn á vegum starfsmannaleiga árið 2017, en það erfjölgun um 1.678 frá því árið 2016. Á toppi síðustu uppsveiflu árið 2007 var fjöldinn 1.505,“ segir í skýrslunni.Að sama skapi er fjöldi útsendra starfsmanna á vegum þjónustufyrirtækja innan evrópska efnahagssvæðisins einnig í sögulegu hámarki en á þessu ári var fjöldinn 1.825 samanborið við 279 þegar mest lét í síðustu uppsveiflu árið 2008.Í skýrslunni segir að hætta sé á að réttindi starfsfólks starfsmannaleiga séu virt að vettugi. Er þar bent á ákvæði laga um starfsmannaleigur þar sem kveðið sé á um að starfsfólk starfsmannaleiga eigi að njóta sömu kjara og það væri ráðið beint til notendafyrirtækis auk þess sem það eigi rétt á sömu meðferð, aðstöðu, aðbúnaði, aðgengi að þjálfun og annarri menntun hjá því fyrirtæki. Mynd/ASÍ„Erfitt hefur reynst að ganga úr skugga um að þeim reglum sé framfylgt,“ segir í skýrslunni. Segir einnig að hátt í þúsund mál hafi komið á borð Eflingar stéttarfélags tengd erlendum félagsmönnu. Af málunum séu sjö prósent tengd launafólki á vegum starfsmannaleiga en fjöldi félagsmanna Eflinga sem starfa fyrir slíkar leigur sé aðeins um 1,5-2 prósent af heildarfjölda félagsmanna.Óæskilegt að starfsmaður sé háður atvinnurekanda um húsnæði Þá segir einnig að síðustu ár hafi borið á því að erlendum starfsmannleigustarfsmönnum á Íslandi sé gert að leigja herbergi af atvinnurekanda sínum, og að sú ráðstöfun sé hluti af ráðningarsamningum. „Óæskilegt verður að teljast að einstaklingar séu háðir atvinnurekanda sínum þegar kemur að húsnæði, þar sem hætta verður á að aðstæður sem kunna að koma upp í ráðningarsambandinu hafi þá áhrif á leigukjör og húsnæðisöryggi launamannsins ,“ segir í skýrslunni. Segir þar að vitað sé um tilraunir atvinnurekenda til að brjóta á starfsmönnum sem jafnframt eru leigjendur þeirra þegar ótímabundnu ráðningarsambandi hefur verið slitið með uppsögn annars aðilans. Í slíkum tilvikum er algengt að atvinnurekandi vanvirði rétt leigjanda til uppsagnarfrests í leigu. Þá sé einnig algengt að ýmis gjöld lendi á herðum starfsmanna starfsmannaleiga. Í skýrslunni er birtir hlutar af ráðningarsamningi ónefndrar starfsmannaleigu við starfsmann. Hefur leigan áskilið sér rétt til þess að rukka rukka um umsýslugjald ef hann segir upp innan ákveðins tíma, og draga af launum hans viðhaldsgjald fyrir endurnýjun á heimilisbúnaði, og ferðagjald fyrir ferðum starfsmannsins til og frá vinnu. Eins og sést hér að ofan hefur sama starfsmannaleiga látið fylgja á ráðningarsamningi að ef starfsmaður skuldar leigu, fatagjald, flugmiða, viðhaldsgjald, ferðagjald, líkamsræktaráskrift, eða önnur gjöld áskili hún sér rétt á að draga gjöldin frá launum starfsmannsins. „Slík háttsemi starfsmannaleiga er lögbrot og starfsfólki getur reynst vandasamt að átta sig á réttarstöðu sinni gagnvart slíkum illa skilgreindum gjöldum, “ segir í skýrslu ASÍ sem nálgast má hér.
Kjaramál Mest lesið Fannst látinn í klefa sínum á Litla Hrauni Innlent Vinnubrögðin gátu leitt til dauða Innlent Halla fremst með 29,7 prósent í nýrri könnun Prósents Innlent Glórulausar framkvæmdir raski velferð íbúa hjúkrunarheimilis Innlent Hindraði mann sem ætlaði að komast úr bíl við Bónusbúð Innlent Hafi mögulega reynt að lenda á ísilögðu vatninu Innlent Lík þriggja brimbrettakappa fundust í brunni í Mexíkó Erlent Segir viðmælendur sitja undir hótunum netaktívista Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Sökktu rússneskum hraðbát með sjálfsprengidróna Erlent Fleiri fréttir Sanngirnisbætur, kjaraviðræður og andlát á Litla-Hrauni Hafi mögulega reynt að lenda á ísilögðu vatninu Sækjast eftir frekara gæsluvarðhaldi vegna andlátsins við Kjarnagötu Tjá sig ekkert um gang Hamraborgarrannsóknarinnar Hindraði mann sem ætlaði að komast úr bíl við Bónusbúð Segir viðmælendur sitja undir hótunum netaktívista Glórulausar framkvæmdir raski velferð íbúa hjúkrunarheimilis Fannst látinn í klefa sínum á Litla Hrauni Vinnubrögðin gátu leitt til dauða Halla fremst með 29,7 prósent í nýrri könnun Prósents Viðræður „á viðkvæmu stigi“ og fundi frestað til morguns Stærsti skjálftinn 3,5 að stærð Áslaug Arna mjólkar vel í fjósinu á Hvanneyri Líklega fundað fram eftir kvöldi Til vandræða á hóteli og réðst svo á mann við Hlemm Lífshættuleg meðhöndlun barna á vöggustofum og þrír eftir í bakgarðshlaupi Karlar líklegri að ljúga á kostnað annarra Hafi orðið fyrir þrýstingi úr ólíkum áttum „Ódýrt“ að gera samningana tortryggilega Leikskólar Árborgar verða lokaðir á milli jóla- og nýárs Völd óskast: Forseti allra kynslóða? Eldinum í bílnum fylgdi heljarinnar sprenging Orku- og samgöngumál efst á lista nýs sveitarfélags Viðurkennir að hafa gengið of hart fram Tíðindi í kjaradeilu flugvallarstarfsmanna og bein útsending úr Bakgarðshlaupinu Frestun verkfalla kemur til greina „Í fangelsi eins og á Litla-Hrauni gerist allt“ Sáttasemjari boðar til fundar: Fimm dagar til stefnu Orkuskipti, innflytjendalöggjöf og bensínstöðvalóðirnar „Þetta breytti mér mjög mikið sem persónu“ Sjá meira