Framtíðarsýn í loftslagsmálum Hreinn Óskarsson og Trausti Jóhannsson skrifar 15. desember 2017 16:00 Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar grein um loftslagsmál í Fréttablaðið 14.des. sl. sem hún kallar „Í kappi við tímann“. Þar vekur hún athygli á þeirri vá sem yfir vofir í loftslagsmálum og bendir á lausnir. Ber að þakka Þorgerði góða grein, en viljum við taka upp þráðinn þar sem hún skildi við. Ekki þarf að fjölyrða um þann loftslagsvanda sem yfir vofir og hefur verið fjallað víða um, en hvað er til ráða? Þær lausnir sem nefndar hafa verið til sögunnar eru að draga úr losun þ.e. brennslu olíu og kola í heiminum, t.d. með rafvæðingu bílaflotans. Ljóst er að slíkar aðferðir nægja ekki enda fjölgar fólki í heiminum og orkuþörf eykst ár frá ári. Einnig má benda á að nú þegar er koltvísýringur yfir öllum þekktum mörkum s.l. 800 þúsund ár og því ekki nóg að draga úr losun, það verður að ná tilbaka (binda) þann koltvísýring sem þegar hefur losnað út í andrúmsloftið. Í nýrri yfirlitsgrein helstu sérfræðinga 16 ólíkra stofnana sem fjalla um loftslagsvanda og lausnir, sem birt var á þessu ári kemur fram að nýskógrækt, skógvernd og skógumhirða séu mikilvægustu aðgerðirnar til að sporna við vandanum. Þorgerður telur gróðursetningu trjáa mikilvæga, en að áhrif bindingar kolefnis með skógrækt komi fram á löngum tíma og dugi skammt í því tímahraki sem framundan er. Telur Þorgerður að leynivopn Íslendinga í loftslagsmálum sé endurheimt votlendis og sé andhverfa við skógrækt. Þarna blandar Þorgerður saman bindingu og losun. Endurheimt votlendis minnkar vissulega losun úr jarðvegi verulega, en bindur ekki þann koltvísýring sem þegar er búið að losa í andrúmsloftið. Ekki bindur votlendið heldur það kolefni sem landsmenn munu losa á næstu árum og hafa losað á síðustu öld. Mýrlendið heldur áfram að losa gróðurhúsalofttegundir s.s. metan, en þó í mun minna mæli enn nýlega framræst land. Því er endurheimt votlendis góð aðferð, en ekki er rétt að líkja þeirri aðferð við bindingu í gróðri. Samkvæmt mælingum Rannsóknastöðvar skógræktar á Mógilsá binda skógar hér á landi kolefni bæði hraðar og í meira magni en áður var talið. Í Brynhildarskýrslunni sem kom út á síðasta ári eru skógrækt og landgræðsla taldar hagkvæmustu leiðir til að binda kolefni. Asparskógar sem eru hraðvaxnastir og gróðursettir voru á þessu ári verða komnir í hámarksbindingu fyrir árið 2030, sem er viðmiðunar ár Parísar samkomulagsins. Þá verða þeir farnir að binda allt að 25 t CO2/ha/ár. Aðrar skógargerðir eru almennt komnar í fullan vöxt og hámarksbindingu upp úr 20 ára aldri og viðhalda þeirri bindingu um áratugi. Kolefni binst ekki einungis í greinum, stofnum og rótum trjánna. Binding í jarðvegi og lífrænu efni á skógarbotninum er einnig umtalsverð og hefst strax á fyrstu árum eftir gróðursetningu. Meðalbinding í skógum gróðursettum eftir 1990 og jarðvegi sem þeir vaxa í er í dag mæld vera um 10 tonn CO2/ha/ár. Binding allra ræktaðra skóga, líka þeirra sem gróðursettir voru fyrir 1990, er í dag tæp 300 þúsund tonn CO2 á ári. Þó þekja þessir skógar aðeins 0,45% landsins. Skógrækt bindur ekki aðeins kolefni. Skógrækt skapar fjölmörg störf til framtíðar í dreifðum byggðum landsins. Aðkoma bænda um allt land að skógrækt jókst verulega í lok síðustu aldar og hefur verið að aukast jafnt og þétt síðan. Fyrir efnahagshrunið árið 2008 voru gróðursettar 6 milljónir plantna á ári. Í dag eru þær rúmlega 3. milljónir. Innviðir eru enn til staðar til að bæta verulega í t.d. skógarbændur, gróðrastöðvar, fagleg ráðgjöf, rannsóknir ofl um allt land. Nú þegar hafa verið gerðir samningar við 700 landeigendur sem ná yfir 55 þúsund ha lands. Einnig hafa sauðfjárbændur nýlega lýst yfir vilja sínum um að kolefnisjafna búgreinina og verður það ekki gert nema með þátttöku í skógræktarverkefnum. Mikilvægt er að staðið sé við þá samninga sem nú þegar hafa verið gerðir við bændur um skógrækt á bújörðum og aukið sé við fjárveitingar til nýgróðursetninga. Uppbygging innviða, sjálfbærni, atvinnusköpun til að bæta búsetuskilyrði á landsbyggðinni hafa oft verið í umræðunni. Skógrækt er veigamikil stoð í þessari vegferð og vegur þungt í að ná þessum víðtæku markmiðum og er lykillinn að ná markmiðum ríkisstjórnarinnar um kolefnishlutlaust Ísland árið 2040. Kolefni sem bundið er í nytjaskógi getur auk þess bundið kolefnið mun lengur en sem nemur ævilengd trjánna í skóginum. Trjáviður sem nýttur er til húsbygginga losar ekki kolefni, heldur bindur kolefnið eins lengi og húsbyggingin stendur. Til samanburðar losnar við framleiðslu eins tonns af steinsteypu 900 kg af CO2. Skipta má jarðefnaeldsneyti út fyrir viðarhráefni, t.d. getur timburkurl komið í stað kola við framleiðslu kísilmálms og lífeldneyti á ökutæki má framleiða úr viðarafurðum.Hvatning til þingmanna Nú er lag. Við verðum að binda kolefni í skógum og jarðvegi og byggja upp viðarauðlind í landinu! Þorgerður nefnir 230 milljarða króna sekt sem vofi yfir árið 2030 standi Íslendingar ekki við skuldbindingar sínar gagnvart Parísarsamkomulaginu. Ef framlög til skógræktar verða aukin markvisst á næstu árum má auðveldlega fjórfalda skógrækt í landinu fyrir brot af þessum 230 milljörðum. Slík aukning mun gera Íslendinga sjálfbæra með viðarafurðir innan hálfrar aldar, auk þess að binda stóran hluta þess kolefnis sem losaður er út í andrúmsloftið. Spár sýna að með fjórföldun skógræktar má vænta þess að binding árið 2030 verði árlega tæplega 600 þús t CO2/ár og mun stóraukast á næstu áratugum eða allt að 1,4 milljónir t CO2/ár árið 2060. Ef standa á við háleit markmið um kolefnisjöfnun Íslands þarf að vinna að öllum þáttum í einu, þ.e. samdrætti á losun, endurheimt votlendis, endurheimt birkiskóga og ræktun nytjaskóga. Staðreyndin er sú að Ísland er eitt þeirra landa sem hafa hvað mest tækifæri til þess að auka sína bindingu. Skógræktarskilyrði eru góð, næg þekking og vinnuafl er til staðar, landrými og áhugi. Því er ekkert annað að gera enn að hefjast handa! Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 18.05.2024 Halldór Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir Skoðun Forseti Íslands veifaði mér Fjóla Einarsdóttir Skoðun Ákall til framtíðar: Nám í félagsráðgjöf! Steinunn Bergmann Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson Skoðun Skoðun Skoðun Er klassískt frjálslyndi orðið að jaðarskoðun? Kári Allansson skrifar Skoðun Forseti Íslands veifaði mér Fjóla Einarsdóttir skrifar Skoðun Ákall til framtíðar: Nám í félagsráðgjöf! Steinunn Bergmann skrifar Skoðun Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir skrifar Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir skrifar Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson skrifar Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Kosningum frestað Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mesti stjórnmálamaðurinn? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir skrifar Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson skrifar Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Sjá meira
Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar grein um loftslagsmál í Fréttablaðið 14.des. sl. sem hún kallar „Í kappi við tímann“. Þar vekur hún athygli á þeirri vá sem yfir vofir í loftslagsmálum og bendir á lausnir. Ber að þakka Þorgerði góða grein, en viljum við taka upp þráðinn þar sem hún skildi við. Ekki þarf að fjölyrða um þann loftslagsvanda sem yfir vofir og hefur verið fjallað víða um, en hvað er til ráða? Þær lausnir sem nefndar hafa verið til sögunnar eru að draga úr losun þ.e. brennslu olíu og kola í heiminum, t.d. með rafvæðingu bílaflotans. Ljóst er að slíkar aðferðir nægja ekki enda fjölgar fólki í heiminum og orkuþörf eykst ár frá ári. Einnig má benda á að nú þegar er koltvísýringur yfir öllum þekktum mörkum s.l. 800 þúsund ár og því ekki nóg að draga úr losun, það verður að ná tilbaka (binda) þann koltvísýring sem þegar hefur losnað út í andrúmsloftið. Í nýrri yfirlitsgrein helstu sérfræðinga 16 ólíkra stofnana sem fjalla um loftslagsvanda og lausnir, sem birt var á þessu ári kemur fram að nýskógrækt, skógvernd og skógumhirða séu mikilvægustu aðgerðirnar til að sporna við vandanum. Þorgerður telur gróðursetningu trjáa mikilvæga, en að áhrif bindingar kolefnis með skógrækt komi fram á löngum tíma og dugi skammt í því tímahraki sem framundan er. Telur Þorgerður að leynivopn Íslendinga í loftslagsmálum sé endurheimt votlendis og sé andhverfa við skógrækt. Þarna blandar Þorgerður saman bindingu og losun. Endurheimt votlendis minnkar vissulega losun úr jarðvegi verulega, en bindur ekki þann koltvísýring sem þegar er búið að losa í andrúmsloftið. Ekki bindur votlendið heldur það kolefni sem landsmenn munu losa á næstu árum og hafa losað á síðustu öld. Mýrlendið heldur áfram að losa gróðurhúsalofttegundir s.s. metan, en þó í mun minna mæli enn nýlega framræst land. Því er endurheimt votlendis góð aðferð, en ekki er rétt að líkja þeirri aðferð við bindingu í gróðri. Samkvæmt mælingum Rannsóknastöðvar skógræktar á Mógilsá binda skógar hér á landi kolefni bæði hraðar og í meira magni en áður var talið. Í Brynhildarskýrslunni sem kom út á síðasta ári eru skógrækt og landgræðsla taldar hagkvæmustu leiðir til að binda kolefni. Asparskógar sem eru hraðvaxnastir og gróðursettir voru á þessu ári verða komnir í hámarksbindingu fyrir árið 2030, sem er viðmiðunar ár Parísar samkomulagsins. Þá verða þeir farnir að binda allt að 25 t CO2/ha/ár. Aðrar skógargerðir eru almennt komnar í fullan vöxt og hámarksbindingu upp úr 20 ára aldri og viðhalda þeirri bindingu um áratugi. Kolefni binst ekki einungis í greinum, stofnum og rótum trjánna. Binding í jarðvegi og lífrænu efni á skógarbotninum er einnig umtalsverð og hefst strax á fyrstu árum eftir gróðursetningu. Meðalbinding í skógum gróðursettum eftir 1990 og jarðvegi sem þeir vaxa í er í dag mæld vera um 10 tonn CO2/ha/ár. Binding allra ræktaðra skóga, líka þeirra sem gróðursettir voru fyrir 1990, er í dag tæp 300 þúsund tonn CO2 á ári. Þó þekja þessir skógar aðeins 0,45% landsins. Skógrækt bindur ekki aðeins kolefni. Skógrækt skapar fjölmörg störf til framtíðar í dreifðum byggðum landsins. Aðkoma bænda um allt land að skógrækt jókst verulega í lok síðustu aldar og hefur verið að aukast jafnt og þétt síðan. Fyrir efnahagshrunið árið 2008 voru gróðursettar 6 milljónir plantna á ári. Í dag eru þær rúmlega 3. milljónir. Innviðir eru enn til staðar til að bæta verulega í t.d. skógarbændur, gróðrastöðvar, fagleg ráðgjöf, rannsóknir ofl um allt land. Nú þegar hafa verið gerðir samningar við 700 landeigendur sem ná yfir 55 þúsund ha lands. Einnig hafa sauðfjárbændur nýlega lýst yfir vilja sínum um að kolefnisjafna búgreinina og verður það ekki gert nema með þátttöku í skógræktarverkefnum. Mikilvægt er að staðið sé við þá samninga sem nú þegar hafa verið gerðir við bændur um skógrækt á bújörðum og aukið sé við fjárveitingar til nýgróðursetninga. Uppbygging innviða, sjálfbærni, atvinnusköpun til að bæta búsetuskilyrði á landsbyggðinni hafa oft verið í umræðunni. Skógrækt er veigamikil stoð í þessari vegferð og vegur þungt í að ná þessum víðtæku markmiðum og er lykillinn að ná markmiðum ríkisstjórnarinnar um kolefnishlutlaust Ísland árið 2040. Kolefni sem bundið er í nytjaskógi getur auk þess bundið kolefnið mun lengur en sem nemur ævilengd trjánna í skóginum. Trjáviður sem nýttur er til húsbygginga losar ekki kolefni, heldur bindur kolefnið eins lengi og húsbyggingin stendur. Til samanburðar losnar við framleiðslu eins tonns af steinsteypu 900 kg af CO2. Skipta má jarðefnaeldsneyti út fyrir viðarhráefni, t.d. getur timburkurl komið í stað kola við framleiðslu kísilmálms og lífeldneyti á ökutæki má framleiða úr viðarafurðum.Hvatning til þingmanna Nú er lag. Við verðum að binda kolefni í skógum og jarðvegi og byggja upp viðarauðlind í landinu! Þorgerður nefnir 230 milljarða króna sekt sem vofi yfir árið 2030 standi Íslendingar ekki við skuldbindingar sínar gagnvart Parísarsamkomulaginu. Ef framlög til skógræktar verða aukin markvisst á næstu árum má auðveldlega fjórfalda skógrækt í landinu fyrir brot af þessum 230 milljörðum. Slík aukning mun gera Íslendinga sjálfbæra með viðarafurðir innan hálfrar aldar, auk þess að binda stóran hluta þess kolefnis sem losaður er út í andrúmsloftið. Spár sýna að með fjórföldun skógræktar má vænta þess að binding árið 2030 verði árlega tæplega 600 þús t CO2/ár og mun stóraukast á næstu áratugum eða allt að 1,4 milljónir t CO2/ár árið 2060. Ef standa á við háleit markmið um kolefnisjöfnun Íslands þarf að vinna að öllum þáttum í einu, þ.e. samdrætti á losun, endurheimt votlendis, endurheimt birkiskóga og ræktun nytjaskóga. Staðreyndin er sú að Ísland er eitt þeirra landa sem hafa hvað mest tækifæri til þess að auka sína bindingu. Skógræktarskilyrði eru góð, næg þekking og vinnuafl er til staðar, landrými og áhugi. Því er ekkert annað að gera enn að hefjast handa!
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar
Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun