Vandi leikskólanna er atvinnulífið – ekki öfugt Sindri Þór Sigríðarson skrifar 20. október 2017 08:45 Ég hef lengi verið þeirrar skoðunar að skilningur á stjórnun og hugtakinu „mannauður“ sé hvort um sig af skornum skammti hér á landi. Í rannsókn sem ég vann að við Háskólann í Reykjavík, undir stjórn Dr. Páls Ríkharðssonar, var litið til notkunar innan íslenskra fyrirtækja á stjórnkerfum og stjórnarháttum (e. Management control). Kom í ljós að stjórnendur íslenskra fyrirtækja höfðu margir hverjir einungis grundvallar þekkingu á stjórnkerfum og stjórnunaraðferðum sem þekkst hafa í nágrannalöndum okkar um árabil. Fyrir þessu eru sögulegar skýringar. Smæð, fámenni og nánd eru sumar þeirra. Landlæg frændhygli, hagsmunapot og skipulagsleysi eru aðrar. Ein sú veigamesta, að mínu mati, er þó hve ný af nálinni öll fjölbreytni er á íslenskum vinnumarkaði. Það eru ekki nema fáeinir áratugir síðan atvinna á Íslandi var fyrst og fremst verkamannavinna. Störf þar sem lausnin við öllum vanda var ýmist að lengja vinnudaginn eða fjölga starfsfólki. Þetta viðhorf virðist svo brennimerkt í atvinnulífið að það lifir enn góðu lífi í nútíma þar sem það á ekki við. Niðurstaðan er mælanlega lægri framleiðni en í okkar samanburðarlöndum sem aftur rýrir samkeppnishæfni Íslands á ýmsum sviðum. Samkvæmt Íslandsskýrslu alþjóðlega ráðgjafafyrirtækisins McKinsey árið 2012 er framleiðni hér á landi um tuttugu prósentustigum lægri en í nágrannalöndum okkar. Þegar Viðskiptaráð uppfærði útreikningana árið 2016 kom í ljós óbreytt niðurstaða. Starfskraftur á Íslandi framleiðir sem sagt tuttugu prósentustigum minna á hverri klukkustund að meðaltali en starfsbróðir hans í Noregi, Svíþjóð eða Danmörku. Hvernig bregst atvinnulífið svo við þessu ástandi? Jú, það kallar á lengri vinnudaga og fleira fólk. Ef eina verkfæri manns er hamar þá eru allar hindranirnar nagli. Hvað hefur þetta allt að gera með leikskólana? Jú, þessi aukna viðvera fullorðins fólks kallar á stóraukinn „geymslutíma“ barna. Leikskólarnir eru ekki lengur stofnun þroska og lærdóms heldur opinber barnapössun og þjónusta við atvinnulífið. Viðhorf sem Samtök Atvinnulífsins hafa ítrekað viðrað og viðhorf sem sýnir sig leynt og ljóst í launum og aðbúnaði leikskólakennara sem og þeirri staðreynd að leikskólakerfið er fyrir löngu komið að þolmörkum. Þessu verður að breyta! Ef ekki fyrir okkur sjálf þá fyrir börnin okkar. Björt framtíð vill beita sér fyrir marghliða alsherjarátaki með það fyrir augum að sem flestir geti unnið við það sem þeir gera best, með góðum afköstum á fjölskylduvænum vinnutíma. Svo í stað þess að breyta leikskólum landsins í einhverskonar dvalarheimili aldraðra hvar amma og afi geta dregið fram lífið með barnapössun; í stað þess að draga úr vægi frummenntunar barna; í stað þess að geyma börnin meira og lengur svo mamma og pabbi geti unnið meira og lengur og plástrað þannig höfuð íslensks atvinnulífs svo því megi áfram berja við steininn... ráðast þá að rót vandans. Gerum skólakerfið aðlaðandi vinnustað í augum komandi kynslóða og gerum atvinnulífið almennt mannúðlegra og fjölskylduvænna með styttri vinnuviku og sveigjanlegri vinnutíma. Drögum það inn í 21. öldina líkt og gert hefur verið í okkar nágrannalöndum og sláum þannig tvær flugur í einu höggi: Bætum umhverfi leikskóla og aukum framleiðni sem aftur bætir afkomu og samkeppnisstöðu Íslands. Fjölskyldu- og barnvænni framtíð er Björt framtíð.Höfundur er pabbi, viðskiptafræðingur og á lista Bjartrar framtíðar í Reykjavíkurkjördæmi Norður Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Skuldin við jörðina: Kolefnisstjórnun skiptir sköpum Nótt Thorberg Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Svikin loforð í leikskólamálum Reykjanesbæjar Gígja Sigríður Guðjónsdóttir Skoðun Heilbrigðiskerfið í bakkgír Ingibjörg Isaksen Skoðun Rasismi útskýrir stuðning við þjóðarmorð Ingólfur Gíslason Skoðun Blóðrautt norðanáhlaup Snæbjörn Guðmundsson Skoðun Þetta eru börnin sem ég hef áhyggjur af í skólakerfinu Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun Í vítahring stöðnunnar og úreldra vísinda Björn Ólafsson Skoðun Óttumst við það að vera frjálsar manneskjur í frjálsu landi? Arnar Þór Jónsson Skoðun Skoðun Skoðun Gleymdu að vanda sig Vanda Sigurgeirsdóttir skrifar Skoðun Vindhögg Viðskiptaráðs Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Skref aftur á bak fyrir konur með endómetríósu Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Staða leikskólamála í Reykjanesbæ Guðný Birna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Gervigreindaraðstoð: Kennarinn endurheimtir dýrmætan tíma Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Tökum höndum saman áður en það er of seint Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun PWC – Traustsins verðir? Björn Thorsteinsson skrifar Skoðun Rasismi útskýrir stuðning við þjóðarmorð Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Skuldin við jörðina: Kolefnisstjórnun skiptir sköpum Nótt Thorberg skrifar Skoðun Pólitískar kreddur á kostnað skattgreiðenda Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Þetta eru börnin sem ég hef áhyggjur af í skólakerfinu Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Óttumst við það að vera frjálsar manneskjur í frjálsu landi? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Loftslagsváin bíður ekki Ívar Kristinn Jasonarson skrifar Skoðun Hvers vegna að kenna leiklist? Rannveig Björk Þorkelsdóttir,Jóna Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Jafnt aðgengi að geðheilbrigðisþjónustu fyrir öll Telma Sigtryggsdóttir skrifar Skoðun Svikin loforð í leikskólamálum Reykjanesbæjar Gígja Sigríður Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið í bakkgír Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Blóðrautt norðanáhlaup Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Í vítahring stöðnunnar og úreldra vísinda Björn Ólafsson skrifar Skoðun ,,Skildu rétt, hvar skórinn að þér kreppir. Skildu, hver í bönd þig hneppti og hneppir.” (EB) Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Við erum réttindalaus Sigurlín Margrét Sigurðardóttir skrifar Skoðun Raunir ríka fólksins og bænir þess Jónas Yngvi Ásgrímsson skrifar Skoðun Myglaða nestisboxið og gleymda sítrónan María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Talið við okkur áður en þið talið um okkur Ian McDonald skrifar Skoðun Björgunarleiðangur fyrir Heimsmarkmiðin Antonio Guterres skrifar Skoðun Átti ekki að klára dæmið í geðheilbrigðismálum? Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson skrifar Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Sjá meira
Ég hef lengi verið þeirrar skoðunar að skilningur á stjórnun og hugtakinu „mannauður“ sé hvort um sig af skornum skammti hér á landi. Í rannsókn sem ég vann að við Háskólann í Reykjavík, undir stjórn Dr. Páls Ríkharðssonar, var litið til notkunar innan íslenskra fyrirtækja á stjórnkerfum og stjórnarháttum (e. Management control). Kom í ljós að stjórnendur íslenskra fyrirtækja höfðu margir hverjir einungis grundvallar þekkingu á stjórnkerfum og stjórnunaraðferðum sem þekkst hafa í nágrannalöndum okkar um árabil. Fyrir þessu eru sögulegar skýringar. Smæð, fámenni og nánd eru sumar þeirra. Landlæg frændhygli, hagsmunapot og skipulagsleysi eru aðrar. Ein sú veigamesta, að mínu mati, er þó hve ný af nálinni öll fjölbreytni er á íslenskum vinnumarkaði. Það eru ekki nema fáeinir áratugir síðan atvinna á Íslandi var fyrst og fremst verkamannavinna. Störf þar sem lausnin við öllum vanda var ýmist að lengja vinnudaginn eða fjölga starfsfólki. Þetta viðhorf virðist svo brennimerkt í atvinnulífið að það lifir enn góðu lífi í nútíma þar sem það á ekki við. Niðurstaðan er mælanlega lægri framleiðni en í okkar samanburðarlöndum sem aftur rýrir samkeppnishæfni Íslands á ýmsum sviðum. Samkvæmt Íslandsskýrslu alþjóðlega ráðgjafafyrirtækisins McKinsey árið 2012 er framleiðni hér á landi um tuttugu prósentustigum lægri en í nágrannalöndum okkar. Þegar Viðskiptaráð uppfærði útreikningana árið 2016 kom í ljós óbreytt niðurstaða. Starfskraftur á Íslandi framleiðir sem sagt tuttugu prósentustigum minna á hverri klukkustund að meðaltali en starfsbróðir hans í Noregi, Svíþjóð eða Danmörku. Hvernig bregst atvinnulífið svo við þessu ástandi? Jú, það kallar á lengri vinnudaga og fleira fólk. Ef eina verkfæri manns er hamar þá eru allar hindranirnar nagli. Hvað hefur þetta allt að gera með leikskólana? Jú, þessi aukna viðvera fullorðins fólks kallar á stóraukinn „geymslutíma“ barna. Leikskólarnir eru ekki lengur stofnun þroska og lærdóms heldur opinber barnapössun og þjónusta við atvinnulífið. Viðhorf sem Samtök Atvinnulífsins hafa ítrekað viðrað og viðhorf sem sýnir sig leynt og ljóst í launum og aðbúnaði leikskólakennara sem og þeirri staðreynd að leikskólakerfið er fyrir löngu komið að þolmörkum. Þessu verður að breyta! Ef ekki fyrir okkur sjálf þá fyrir börnin okkar. Björt framtíð vill beita sér fyrir marghliða alsherjarátaki með það fyrir augum að sem flestir geti unnið við það sem þeir gera best, með góðum afköstum á fjölskylduvænum vinnutíma. Svo í stað þess að breyta leikskólum landsins í einhverskonar dvalarheimili aldraðra hvar amma og afi geta dregið fram lífið með barnapössun; í stað þess að draga úr vægi frummenntunar barna; í stað þess að geyma börnin meira og lengur svo mamma og pabbi geti unnið meira og lengur og plástrað þannig höfuð íslensks atvinnulífs svo því megi áfram berja við steininn... ráðast þá að rót vandans. Gerum skólakerfið aðlaðandi vinnustað í augum komandi kynslóða og gerum atvinnulífið almennt mannúðlegra og fjölskylduvænna með styttri vinnuviku og sveigjanlegri vinnutíma. Drögum það inn í 21. öldina líkt og gert hefur verið í okkar nágrannalöndum og sláum þannig tvær flugur í einu höggi: Bætum umhverfi leikskóla og aukum framleiðni sem aftur bætir afkomu og samkeppnisstöðu Íslands. Fjölskyldu- og barnvænni framtíð er Björt framtíð.Höfundur er pabbi, viðskiptafræðingur og á lista Bjartrar framtíðar í Reykjavíkurkjördæmi Norður
Skoðun ,,Skildu rétt, hvar skórinn að þér kreppir. Skildu, hver í bönd þig hneppti og hneppir.” (EB) Þorsteinn Sæmundsson skrifar
Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar
Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar
Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar