Nýjar áskoranir fylgja atvinnulífi framtíðarinnar 10. október 2017 17:50 Ein stærsta áskorunin sem við sem samfélag stöndum frammi fyrir eru breytingarnar sem ör tækniþróun hefur í för með sér, sem stundum er vísað í sem fjórðu iðnbyltinguna. Hraði tækninýjunganna er slíkur að meirihluti þeirra starfa sem börnin okkar eiga eftir að sinna eru ekki enn orðin til. Öflug tölvutækni og gervigreind munu á næstu tuttugu árum sjálfvirknivæða allt að helming starfanna sem mannkynið vinnur í dag. Við getum valið hvernig við tökumst á við þessa áskorun. Annar kosturinn er að stinga höfðinu í sandinn og gera ekki neitt, með tilheyrandi atvinnuleysi og hnignun lífskjara. Hinn kosturinn er að nýta tækifærið sem felst í þessum breytingum með því að skapa atvinnustefnu fyrir Ísland til framtíðar, byggja upp öflugan þekkingariðnað og virkja til þess þann sköpunarkraft sem við eigum nú þegar í vísindastarfi og háskólum landsins. Við eigum öflugar stoðir í sjávarútvegi, ferðaþjónustu og orkuiðnaði, burðaratvinnugreinum sem allar byggja að meira eða minna leyti á nýtingu sameiginlegra náttúruauðlinda Íslendinga. Þessar atvinnugreinar geta hins vegar ekki vaxið með aukinni nýtingu auðlindanna. Við verðum að skjóta fleiri og fjölbreyttari stoðum undir atvinnulífið. Öflugt atvinnulíf og sterkir háskólar eru tvær hliðar á sama peningnum. Sú nýsköpun sem byggir á rannsóknum háskólanna eru einn helsti hvati hagvaxtar og betri lífskjara. Þekkingarfyrirtækin sem eru burðarásar í atvinnulífi okkar í dag byrjuðu sem hugmyndir rannsakenda í háskólum landsins, til að mynda Marel en grunnur þess var lagður í Raunvísindastofnun Háskóla Íslands, þar sem vísindamenn og frumkvöðlar þróuðu fyrstu rafeindavogina. Skýrslur OECD sýna að íslenskir háskólar eru verulega undirfjármagnaðir og fá helmingi lægra framlag á hvern nemanda en háskólar á Norðurlöndum. Þrátt fyrir að skýrt sé sagt í stefnu og aðgerðaáætlun Vísinda- og tækniráðs, sem vinnur undir stjórn menntamálaráðherra, að framlag á hvern háskólanema verði sambærilegt við Norðurlöndin árið 2020, þá er ekkert í fjármálaáætlun fráfarandi ríkisstjórnar Sjálfstæðisflokks, Viðreisnar og Bjartrar framtíðar sem bendir til þess að breyta eigi fjármögnun háskóla á Íslandi. Í ályktun rektora háskólanna vegna fjármálaáætlunar, frá 6. maí 2016, segir „Menntun er lykill að velsæld þjóða og rannsóknir eru drifkraftur framfara. Þess vegna er núverandi tillaga að fimm ára fjármálaáætlun ekki einungis vonbrigði heldur mun hún, verði hún samþykkt óbreytt, hafa verulega neikvæð áhrif á háskólanám, vísindastarf, framþróun í atvinnusköpun og samkeppnisstöðu Íslands til framtíðar.“ Samfylkingin vill mæta áskorunum framtíðarinnar með stórsókn í menntamálum. Það gerum við með því að efla háskóla- og vísindastarf á Íslandi. Á sama tíma er nauðsynlegt að tryggja að allir geti menntað sig óháð fjárhagsstöðu og standa þar vörð um Lánasjóð íslenskra námsmanna. Aðgerðaáætlun okkar miðar að því að fjármögnun á starfsemi háskólanna nái OECD meðaltali á næstu árum, og að meðaltali fjármögnunar háskóla á Norðurlöndunum verði náð þegar til lengri tíma er litið. Vel fjármagnaðir háskólar og öflug þekkingarfyrirtæki munu ekki einungis gera okkur kleift að takast á við risastórar áskoranir fjórðu iðnbyltingarinnar heldur um leið virkja sköpunarkraftinn og skapa atvinnulíf framtíðarinnar, þannig aukum við samkeppnishæfni landsins, knýjum hagvöxt og síðast en ekki síst, búum til gott samfélag þar sem ungt fólk vill búa.Jóhanna Vigdís GuðmundsdóttirHöfundur situr í 2. sæti á framboðslista Samfylkingarinnar í Reykjavík suður Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Þetta unga fólk getur bara haldið kjafti Jón Pétur Zimsen Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Kveðjum sjálfhverfa og fyrirsjáanlega manninn Halldóra Mogensen Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson Skoðun Þeir vökulu og tungumálið sem stjórntæki Jóhanna Jakobsdóttir Skoðun Þá verður gott að búa á Íslandi Bjarni Karlsson,Jóna Hrönn Bolladóttir Skoðun Hvers vegna borga foreldrar í Kópavogi mest? Eydís Inga Valsdóttir Skoðun Hefur ekki náð sér á strik síðan Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Ég og Parkinson – leitin að greiningu og leiðin til betra lífs Guðrún Einarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Dómsdagur nálgast! Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar Skoðun Ég og Parkinson – leitin að greiningu og leiðin til betra lífs Guðrún Einarsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna borga foreldrar í Kópavogi mest? Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar Skoðun Aðgengi er lykill að sjálfstæði, þátttöku og virkni Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Þetta unga fólk getur bara haldið kjafti Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Kveðjum sjálfhverfa og fyrirsjáanlega manninn Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Hefur ekki náð sér á strik síðan Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? IV. Faglegt mat og ósvaraðar spurningar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Skipulögð glæpastarfsemi er ógn við samfélagið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Við erum 40 árum á eftir Einar Sverrisson skrifar Skoðun Þétting á 27. brautinni Friðjón R. Friðjónsson skrifar Skoðun Þá verður gott að búa á Íslandi Bjarni Karlsson,Jóna Hrönn Bolladóttir skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? III: Tækifæri fyrir löggjafann Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Þingmaður til sölu – bátur fylgir með Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Þeir vökulu og tungumálið sem stjórntæki Jóhanna Jakobsdóttir skrifar Skoðun Umburðarlyndi og kærleikur Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Kolbrún og Kafka Pétur Orri Pétursson skrifar Skoðun Brottvísanir sem öllum var sama um Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar Skoðun Mamma er gulur góð einkunn? Díana Dögg Víglundsdóttir skrifar Skoðun Gervigreind í vinnunni: Frá hamri til heilabús Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Engu slaufað Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? II. Viðurkenning og höfnun Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Krabbameinsfélagið í stafni í aðdraganda storms Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Lénsherratímabilið er hafið Einar G Harðarson skrifar Sjá meira
Ein stærsta áskorunin sem við sem samfélag stöndum frammi fyrir eru breytingarnar sem ör tækniþróun hefur í för með sér, sem stundum er vísað í sem fjórðu iðnbyltinguna. Hraði tækninýjunganna er slíkur að meirihluti þeirra starfa sem börnin okkar eiga eftir að sinna eru ekki enn orðin til. Öflug tölvutækni og gervigreind munu á næstu tuttugu árum sjálfvirknivæða allt að helming starfanna sem mannkynið vinnur í dag. Við getum valið hvernig við tökumst á við þessa áskorun. Annar kosturinn er að stinga höfðinu í sandinn og gera ekki neitt, með tilheyrandi atvinnuleysi og hnignun lífskjara. Hinn kosturinn er að nýta tækifærið sem felst í þessum breytingum með því að skapa atvinnustefnu fyrir Ísland til framtíðar, byggja upp öflugan þekkingariðnað og virkja til þess þann sköpunarkraft sem við eigum nú þegar í vísindastarfi og háskólum landsins. Við eigum öflugar stoðir í sjávarútvegi, ferðaþjónustu og orkuiðnaði, burðaratvinnugreinum sem allar byggja að meira eða minna leyti á nýtingu sameiginlegra náttúruauðlinda Íslendinga. Þessar atvinnugreinar geta hins vegar ekki vaxið með aukinni nýtingu auðlindanna. Við verðum að skjóta fleiri og fjölbreyttari stoðum undir atvinnulífið. Öflugt atvinnulíf og sterkir háskólar eru tvær hliðar á sama peningnum. Sú nýsköpun sem byggir á rannsóknum háskólanna eru einn helsti hvati hagvaxtar og betri lífskjara. Þekkingarfyrirtækin sem eru burðarásar í atvinnulífi okkar í dag byrjuðu sem hugmyndir rannsakenda í háskólum landsins, til að mynda Marel en grunnur þess var lagður í Raunvísindastofnun Háskóla Íslands, þar sem vísindamenn og frumkvöðlar þróuðu fyrstu rafeindavogina. Skýrslur OECD sýna að íslenskir háskólar eru verulega undirfjármagnaðir og fá helmingi lægra framlag á hvern nemanda en háskólar á Norðurlöndum. Þrátt fyrir að skýrt sé sagt í stefnu og aðgerðaáætlun Vísinda- og tækniráðs, sem vinnur undir stjórn menntamálaráðherra, að framlag á hvern háskólanema verði sambærilegt við Norðurlöndin árið 2020, þá er ekkert í fjármálaáætlun fráfarandi ríkisstjórnar Sjálfstæðisflokks, Viðreisnar og Bjartrar framtíðar sem bendir til þess að breyta eigi fjármögnun háskóla á Íslandi. Í ályktun rektora háskólanna vegna fjármálaáætlunar, frá 6. maí 2016, segir „Menntun er lykill að velsæld þjóða og rannsóknir eru drifkraftur framfara. Þess vegna er núverandi tillaga að fimm ára fjármálaáætlun ekki einungis vonbrigði heldur mun hún, verði hún samþykkt óbreytt, hafa verulega neikvæð áhrif á háskólanám, vísindastarf, framþróun í atvinnusköpun og samkeppnisstöðu Íslands til framtíðar.“ Samfylkingin vill mæta áskorunum framtíðarinnar með stórsókn í menntamálum. Það gerum við með því að efla háskóla- og vísindastarf á Íslandi. Á sama tíma er nauðsynlegt að tryggja að allir geti menntað sig óháð fjárhagsstöðu og standa þar vörð um Lánasjóð íslenskra námsmanna. Aðgerðaáætlun okkar miðar að því að fjármögnun á starfsemi háskólanna nái OECD meðaltali á næstu árum, og að meðaltali fjármögnunar háskóla á Norðurlöndunum verði náð þegar til lengri tíma er litið. Vel fjármagnaðir háskólar og öflug þekkingarfyrirtæki munu ekki einungis gera okkur kleift að takast á við risastórar áskoranir fjórðu iðnbyltingarinnar heldur um leið virkja sköpunarkraftinn og skapa atvinnulíf framtíðarinnar, þannig aukum við samkeppnishæfni landsins, knýjum hagvöxt og síðast en ekki síst, búum til gott samfélag þar sem ungt fólk vill búa.Jóhanna Vigdís GuðmundsdóttirHöfundur situr í 2. sæti á framboðslista Samfylkingarinnar í Reykjavík suður
Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar
Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar
Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar
Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson skrifar
Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson Skoðun