Nýjar áskoranir fylgja atvinnulífi framtíðarinnar 10. október 2017 17:50 Ein stærsta áskorunin sem við sem samfélag stöndum frammi fyrir eru breytingarnar sem ör tækniþróun hefur í för með sér, sem stundum er vísað í sem fjórðu iðnbyltinguna. Hraði tækninýjunganna er slíkur að meirihluti þeirra starfa sem börnin okkar eiga eftir að sinna eru ekki enn orðin til. Öflug tölvutækni og gervigreind munu á næstu tuttugu árum sjálfvirknivæða allt að helming starfanna sem mannkynið vinnur í dag. Við getum valið hvernig við tökumst á við þessa áskorun. Annar kosturinn er að stinga höfðinu í sandinn og gera ekki neitt, með tilheyrandi atvinnuleysi og hnignun lífskjara. Hinn kosturinn er að nýta tækifærið sem felst í þessum breytingum með því að skapa atvinnustefnu fyrir Ísland til framtíðar, byggja upp öflugan þekkingariðnað og virkja til þess þann sköpunarkraft sem við eigum nú þegar í vísindastarfi og háskólum landsins. Við eigum öflugar stoðir í sjávarútvegi, ferðaþjónustu og orkuiðnaði, burðaratvinnugreinum sem allar byggja að meira eða minna leyti á nýtingu sameiginlegra náttúruauðlinda Íslendinga. Þessar atvinnugreinar geta hins vegar ekki vaxið með aukinni nýtingu auðlindanna. Við verðum að skjóta fleiri og fjölbreyttari stoðum undir atvinnulífið. Öflugt atvinnulíf og sterkir háskólar eru tvær hliðar á sama peningnum. Sú nýsköpun sem byggir á rannsóknum háskólanna eru einn helsti hvati hagvaxtar og betri lífskjara. Þekkingarfyrirtækin sem eru burðarásar í atvinnulífi okkar í dag byrjuðu sem hugmyndir rannsakenda í háskólum landsins, til að mynda Marel en grunnur þess var lagður í Raunvísindastofnun Háskóla Íslands, þar sem vísindamenn og frumkvöðlar þróuðu fyrstu rafeindavogina. Skýrslur OECD sýna að íslenskir háskólar eru verulega undirfjármagnaðir og fá helmingi lægra framlag á hvern nemanda en háskólar á Norðurlöndum. Þrátt fyrir að skýrt sé sagt í stefnu og aðgerðaáætlun Vísinda- og tækniráðs, sem vinnur undir stjórn menntamálaráðherra, að framlag á hvern háskólanema verði sambærilegt við Norðurlöndin árið 2020, þá er ekkert í fjármálaáætlun fráfarandi ríkisstjórnar Sjálfstæðisflokks, Viðreisnar og Bjartrar framtíðar sem bendir til þess að breyta eigi fjármögnun háskóla á Íslandi. Í ályktun rektora háskólanna vegna fjármálaáætlunar, frá 6. maí 2016, segir „Menntun er lykill að velsæld þjóða og rannsóknir eru drifkraftur framfara. Þess vegna er núverandi tillaga að fimm ára fjármálaáætlun ekki einungis vonbrigði heldur mun hún, verði hún samþykkt óbreytt, hafa verulega neikvæð áhrif á háskólanám, vísindastarf, framþróun í atvinnusköpun og samkeppnisstöðu Íslands til framtíðar.“ Samfylkingin vill mæta áskorunum framtíðarinnar með stórsókn í menntamálum. Það gerum við með því að efla háskóla- og vísindastarf á Íslandi. Á sama tíma er nauðsynlegt að tryggja að allir geti menntað sig óháð fjárhagsstöðu og standa þar vörð um Lánasjóð íslenskra námsmanna. Aðgerðaáætlun okkar miðar að því að fjármögnun á starfsemi háskólanna nái OECD meðaltali á næstu árum, og að meðaltali fjármögnunar háskóla á Norðurlöndunum verði náð þegar til lengri tíma er litið. Vel fjármagnaðir háskólar og öflug þekkingarfyrirtæki munu ekki einungis gera okkur kleift að takast á við risastórar áskoranir fjórðu iðnbyltingarinnar heldur um leið virkja sköpunarkraftinn og skapa atvinnulíf framtíðarinnar, þannig aukum við samkeppnishæfni landsins, knýjum hagvöxt og síðast en ekki síst, búum til gott samfélag þar sem ungt fólk vill búa.Jóhanna Vigdís GuðmundsdóttirHöfundur situr í 2. sæti á framboðslista Samfylkingarinnar í Reykjavík suður Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun Raunir ríka fólksins og bænir þess Jónas Yngvi Ásgrímsson Skoðun Þjóð sem lætur kyrrt liggja? Magnús Árni Skjöld Magnússon Skoðun Talið við okkur áður en þið talið um okkur Ian McDonald Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson Skoðun Umbætur í innkaupum hins opinbera á upplýsingatækni Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Við erum réttindalaus Sigurlín Margrét Sigurðardóttir skrifar Skoðun Raunir ríka fólksins og bænir þess Jónas Yngvi Ásgrímsson skrifar Skoðun Myglaða nestisboxið og gleymda sítrónan María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Talið við okkur áður en þið talið um okkur Ian McDonald skrifar Skoðun Björgunarleiðangur fyrir Heimsmarkmiðin Antonio Guterres skrifar Skoðun Átti ekki að klára dæmið í geðheilbrigðismálum? Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson skrifar Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Örvæntingafullir endó-sjúklingar Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Þjóð sem lætur kyrrt liggja? Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Umbætur í innkaupum hins opinbera á upplýsingatækni Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Losar Alþingi um leyfisveitinga-flækjuna? Katrín Helga Hallgrímsdóttir skrifar Skoðun Dómsdagur nálgast! Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar Skoðun Ég og Parkinson – leitin að greiningu og leiðin til betra lífs Guðrún Einarsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna borga foreldrar í Kópavogi mest? Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar Skoðun Aðgengi er lykill að sjálfstæði, þátttöku og virkni Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Þetta unga fólk getur bara haldið kjafti Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Kveðjum sjálfhverfa og fyrirsjáanlega manninn Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Hefur ekki náð sér á strik síðan Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? IV. Faglegt mat og ósvaraðar spurningar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Skipulögð glæpastarfsemi er ógn við samfélagið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Við erum 40 árum á eftir Einar Sverrisson skrifar Sjá meira
Ein stærsta áskorunin sem við sem samfélag stöndum frammi fyrir eru breytingarnar sem ör tækniþróun hefur í för með sér, sem stundum er vísað í sem fjórðu iðnbyltinguna. Hraði tækninýjunganna er slíkur að meirihluti þeirra starfa sem börnin okkar eiga eftir að sinna eru ekki enn orðin til. Öflug tölvutækni og gervigreind munu á næstu tuttugu árum sjálfvirknivæða allt að helming starfanna sem mannkynið vinnur í dag. Við getum valið hvernig við tökumst á við þessa áskorun. Annar kosturinn er að stinga höfðinu í sandinn og gera ekki neitt, með tilheyrandi atvinnuleysi og hnignun lífskjara. Hinn kosturinn er að nýta tækifærið sem felst í þessum breytingum með því að skapa atvinnustefnu fyrir Ísland til framtíðar, byggja upp öflugan þekkingariðnað og virkja til þess þann sköpunarkraft sem við eigum nú þegar í vísindastarfi og háskólum landsins. Við eigum öflugar stoðir í sjávarútvegi, ferðaþjónustu og orkuiðnaði, burðaratvinnugreinum sem allar byggja að meira eða minna leyti á nýtingu sameiginlegra náttúruauðlinda Íslendinga. Þessar atvinnugreinar geta hins vegar ekki vaxið með aukinni nýtingu auðlindanna. Við verðum að skjóta fleiri og fjölbreyttari stoðum undir atvinnulífið. Öflugt atvinnulíf og sterkir háskólar eru tvær hliðar á sama peningnum. Sú nýsköpun sem byggir á rannsóknum háskólanna eru einn helsti hvati hagvaxtar og betri lífskjara. Þekkingarfyrirtækin sem eru burðarásar í atvinnulífi okkar í dag byrjuðu sem hugmyndir rannsakenda í háskólum landsins, til að mynda Marel en grunnur þess var lagður í Raunvísindastofnun Háskóla Íslands, þar sem vísindamenn og frumkvöðlar þróuðu fyrstu rafeindavogina. Skýrslur OECD sýna að íslenskir háskólar eru verulega undirfjármagnaðir og fá helmingi lægra framlag á hvern nemanda en háskólar á Norðurlöndum. Þrátt fyrir að skýrt sé sagt í stefnu og aðgerðaáætlun Vísinda- og tækniráðs, sem vinnur undir stjórn menntamálaráðherra, að framlag á hvern háskólanema verði sambærilegt við Norðurlöndin árið 2020, þá er ekkert í fjármálaáætlun fráfarandi ríkisstjórnar Sjálfstæðisflokks, Viðreisnar og Bjartrar framtíðar sem bendir til þess að breyta eigi fjármögnun háskóla á Íslandi. Í ályktun rektora háskólanna vegna fjármálaáætlunar, frá 6. maí 2016, segir „Menntun er lykill að velsæld þjóða og rannsóknir eru drifkraftur framfara. Þess vegna er núverandi tillaga að fimm ára fjármálaáætlun ekki einungis vonbrigði heldur mun hún, verði hún samþykkt óbreytt, hafa verulega neikvæð áhrif á háskólanám, vísindastarf, framþróun í atvinnusköpun og samkeppnisstöðu Íslands til framtíðar.“ Samfylkingin vill mæta áskorunum framtíðarinnar með stórsókn í menntamálum. Það gerum við með því að efla háskóla- og vísindastarf á Íslandi. Á sama tíma er nauðsynlegt að tryggja að allir geti menntað sig óháð fjárhagsstöðu og standa þar vörð um Lánasjóð íslenskra námsmanna. Aðgerðaáætlun okkar miðar að því að fjármögnun á starfsemi háskólanna nái OECD meðaltali á næstu árum, og að meðaltali fjármögnunar háskóla á Norðurlöndunum verði náð þegar til lengri tíma er litið. Vel fjármagnaðir háskólar og öflug þekkingarfyrirtæki munu ekki einungis gera okkur kleift að takast á við risastórar áskoranir fjórðu iðnbyltingarinnar heldur um leið virkja sköpunarkraftinn og skapa atvinnulíf framtíðarinnar, þannig aukum við samkeppnishæfni landsins, knýjum hagvöxt og síðast en ekki síst, búum til gott samfélag þar sem ungt fólk vill búa.Jóhanna Vigdís GuðmundsdóttirHöfundur situr í 2. sæti á framboðslista Samfylkingarinnar í Reykjavík suður
Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun
Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun
Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun
Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar
Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar
Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar
Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar
Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar
Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar
Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar
Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun
Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun
Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun