Faglegt frelsi – styrkjum stöðu kennara! Þórður Hjaltested og Aðalheiður Steingrímsdóttir skrifar 5. október 2017 07:00 Í dag, 5. október, er Alþjóðadagur kennara haldinn hátíðlegur víðs vegar um heim undir yfirskriftinni: „Faglegt frelsi – styrkjum stöðu kennara“ og er tilgangurinn að vekja athygli á mikilvægi kennarastarfsins fyrir menntun og farsæld barna og ungmenna og þróun samfélagsins. Í mörgum heimsálfum vantar milljónir kennara til starfa til að unnt sé að framfylgja markmiðum Sameinuðu þjóðanna um menntun, farsæld og sjálfbæra þróun, og hér á landi sem og víða á Vesturlöndum eru blikur á lofti vegna kennaraskorts. Tölur um kynja- og aldurssamsetningu íslenskrar kennarastéttar sýna að staðan er grafalvarleg. Fjölmennir hópar kennara og skólastjórnenda á öllum skólastigum munu láta af störfum vegna aldurs innan skamms tíma, mikill og viðvarandi skortur er á leikskólakennurum í leikskólum landsins og erfiðar starfsaðstæður eiga þátt í að kennarar leita annað. Kennaraskorturinn er ekki einkamál kennarastéttarinnar heldur snýst um viðgang menntakerfisins til framtíðar og menntun komandi kynslóða. Það er réttur allra barna og ungmenna að hafa greiðan aðgang að góðri og fjölbreyttri menntun, óháð þörfum, efnahag og uppruna, og að njóta leiðsagnar menntaðra kennara. Það skiptir höfuðmáli fyrir vöxt og viðgang samfélagsins að hlúa vel að menntun og farsæld allra barna og ungmenna, og að kennarastarfinu. Vanda þarf í hvívetna til kennarastarfsins, menntunar kennara, launa og starfsaðstæðna svo að þeir geti verið öllum nemendum að sem mestu liði til framtíðar, faglega og persónulega, og aðlagað starfið að síbreytilegum áherslum og kröfum. Það er óásættanlegt að íslenskir kennarar séu settir í þá stöðu að þurfa reglubundið að fara í hörð átök til að lagfæra launakjörin miðað við hópa á opinberum vinnumarkaði með sambærilega menntun, vegna andvaraleysis stjórnvalda. Og þrátt fyrir fögur orð um mikilvægi menntunar þá sýna nýjar tölur frá Hagstofunni að á árabilinu frá 2008 til 2016 drógust opinber útgjöld til fræðslumála að teknu tilliti til mannfjölda saman um 13,5% að raungildi. Víðtæk áhrif kreppunnar í kjölfar hrunsins 2008 á skólastarfið eru engan veginn gengin til baka. Samfélagið gerir kröfu um góða menntun barna og ungmenna og að íslenskir skólar standi í fremstu röð. Þessar kröfur kosta fé. Í komandi Alþingiskosningum þarf að verða til þjóðarsátt um að menntakerfið fái þá fjármuni sem til þarf svo það geti staðið undir þessum kröfum. Stjórnvöld þurfa að sýna í verki virðingu fyrir menntun og að meta kennarastarfið að verðleikum með því að styrkja stöðu kennara og búa vel að stéttinni til að sinna mikilvægu starfi, með hvetjandi og skapandi starfsumhverfi og samkeppnishæfum launum. Um þetta brýna verkefni þurfa margir að taka höndum saman, Alþingi, stjórnvöld, kennarar, skólar, foreldrar, almenningur og fjölmiðlar. Að standa með kennurum og meta að verðleikum skilar sér margfalt. Það skilar sér í aukinni nýliðun í kennslu og þar með öflugra menntakerfi og menntun, og síðast en ekki síst betra samfélagi fyrir börn og ungmenni þar sem jafnræði og lýðræði er haft að leiðarljósi. Kæru kennarar – Til hamingju með kennaradaginn!Þórður Á. Hjaltested er formaður KÍ.Aðalheiður Steingrímsdóttir er varaformaður KÍ. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Að þröngva lífsskoðun upp á annað fólk Sævar Þór Jónsson Skoðun Hver erum við? Hvert stefnum við? Arnar Þór Jónsson Skoðun Kjarnorkuákvæði? Dagur B. Eggertsson Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland Skoðun Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir Skoðun Fjármálalæsi í fríinu – fjárfesting sem endist lengur en sólbrúnkan! Íris Björk Hreinsdóttir Skoðun Samstarf er lykill að framtíðinni Magnús Þór Jónsson Skoðun Hugtakið valdarán gengisfellt Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir Skoðun Mega blaðamenn ljúga? Páll Steingrímsson Skoðun Skoðun Skoðun Mega blaðamenn ljúga? Páll Steingrímsson skrifar Skoðun Ákall um nægjusemi í heimi neyslubrjálæðis Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir skrifar Skoðun Samstarf er lykill að framtíðinni Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæði? Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Hver erum við? Hvert stefnum við? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir skrifar Skoðun Fjármálalæsi í fríinu – fjárfesting sem endist lengur en sólbrúnkan! Íris Björk Hreinsdóttir skrifar Skoðun Hugtakið valdarán gengisfellt Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ábyrgðin er þeirra Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Dæmt um form, ekki efni Hörður Arnarson skrifar Skoðun Að þröngva lífsskoðun upp á annað fólk Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Um fundarstjórn forseta Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hjálpartæki – fyrir hverja? Júlíana Magnúsdóttir skrifar Skoðun Menntasjóður námsmanna og ECTS einingar Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland skrifar Skoðun Í 1.129 daga hefur Alþingi hunsað jaðarsettasta hóp samfélagsins Grímur Atlason skrifar Skoðun Tekur ný ríkisstjórn af skarið? Árni Einarsson skrifar Skoðun Strandveiðar í gíslingu – Alþingi sveltir sjávarbyggðir Árni Björn Kristbjörnsson skrifar Skoðun Rölt að botninum Smári McCarthy skrifar Skoðun Að fortíð skal hyggja þegar framtíð skal byggja Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Málþóf spillingar og græðgi á Alþingi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Lýðskrum Skattfylkingarinnar Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Krabbamein – reddast þetta? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Valdið yfir sjávarútvegsmálunum Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lummuleg áform heilbrigðisráðherra Ragnar Sigurður Kristjánsson skrifar Skoðun Hver á að fá súrefnisgrímuna fyrst? Davíð Bergmann. skrifar Skoðun Baráttan um kjör eldra fólks Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Menntamál íslenskra grunnskólabarna hafa verið til umfjöllunar – sem er vel. Miklu verra er tilefnið Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Elsku Íslendingar, styðjum saman Grindavík Dagmar Valsdóttir skrifar Sjá meira
Í dag, 5. október, er Alþjóðadagur kennara haldinn hátíðlegur víðs vegar um heim undir yfirskriftinni: „Faglegt frelsi – styrkjum stöðu kennara“ og er tilgangurinn að vekja athygli á mikilvægi kennarastarfsins fyrir menntun og farsæld barna og ungmenna og þróun samfélagsins. Í mörgum heimsálfum vantar milljónir kennara til starfa til að unnt sé að framfylgja markmiðum Sameinuðu þjóðanna um menntun, farsæld og sjálfbæra þróun, og hér á landi sem og víða á Vesturlöndum eru blikur á lofti vegna kennaraskorts. Tölur um kynja- og aldurssamsetningu íslenskrar kennarastéttar sýna að staðan er grafalvarleg. Fjölmennir hópar kennara og skólastjórnenda á öllum skólastigum munu láta af störfum vegna aldurs innan skamms tíma, mikill og viðvarandi skortur er á leikskólakennurum í leikskólum landsins og erfiðar starfsaðstæður eiga þátt í að kennarar leita annað. Kennaraskorturinn er ekki einkamál kennarastéttarinnar heldur snýst um viðgang menntakerfisins til framtíðar og menntun komandi kynslóða. Það er réttur allra barna og ungmenna að hafa greiðan aðgang að góðri og fjölbreyttri menntun, óháð þörfum, efnahag og uppruna, og að njóta leiðsagnar menntaðra kennara. Það skiptir höfuðmáli fyrir vöxt og viðgang samfélagsins að hlúa vel að menntun og farsæld allra barna og ungmenna, og að kennarastarfinu. Vanda þarf í hvívetna til kennarastarfsins, menntunar kennara, launa og starfsaðstæðna svo að þeir geti verið öllum nemendum að sem mestu liði til framtíðar, faglega og persónulega, og aðlagað starfið að síbreytilegum áherslum og kröfum. Það er óásættanlegt að íslenskir kennarar séu settir í þá stöðu að þurfa reglubundið að fara í hörð átök til að lagfæra launakjörin miðað við hópa á opinberum vinnumarkaði með sambærilega menntun, vegna andvaraleysis stjórnvalda. Og þrátt fyrir fögur orð um mikilvægi menntunar þá sýna nýjar tölur frá Hagstofunni að á árabilinu frá 2008 til 2016 drógust opinber útgjöld til fræðslumála að teknu tilliti til mannfjölda saman um 13,5% að raungildi. Víðtæk áhrif kreppunnar í kjölfar hrunsins 2008 á skólastarfið eru engan veginn gengin til baka. Samfélagið gerir kröfu um góða menntun barna og ungmenna og að íslenskir skólar standi í fremstu röð. Þessar kröfur kosta fé. Í komandi Alþingiskosningum þarf að verða til þjóðarsátt um að menntakerfið fái þá fjármuni sem til þarf svo það geti staðið undir þessum kröfum. Stjórnvöld þurfa að sýna í verki virðingu fyrir menntun og að meta kennarastarfið að verðleikum með því að styrkja stöðu kennara og búa vel að stéttinni til að sinna mikilvægu starfi, með hvetjandi og skapandi starfsumhverfi og samkeppnishæfum launum. Um þetta brýna verkefni þurfa margir að taka höndum saman, Alþingi, stjórnvöld, kennarar, skólar, foreldrar, almenningur og fjölmiðlar. Að standa með kennurum og meta að verðleikum skilar sér margfalt. Það skilar sér í aukinni nýliðun í kennslu og þar með öflugra menntakerfi og menntun, og síðast en ekki síst betra samfélagi fyrir börn og ungmenni þar sem jafnræði og lýðræði er haft að leiðarljósi. Kæru kennarar – Til hamingju með kennaradaginn!Þórður Á. Hjaltested er formaður KÍ.Aðalheiður Steingrímsdóttir er varaformaður KÍ.
Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir Skoðun
Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir Skoðun
Skoðun Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir skrifar
Skoðun Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir skrifar
Skoðun Fjármálalæsi í fríinu – fjárfesting sem endist lengur en sólbrúnkan! Íris Björk Hreinsdóttir skrifar
Skoðun Menntamál íslenskra grunnskólabarna hafa verið til umfjöllunar – sem er vel. Miklu verra er tilefnið Karen Rúnarsdóttir skrifar
Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir Skoðun
Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir Skoðun