Hafrannsóknir eru fjárhagslega skynsamlegar Kolbeinn Árnason skrifar 10. febrúar 2016 11:00 Undanfarin ár hafa framlög til hafrannsókna dregist saman. Fyrir hagkerfi sem byggir afkomu sína mikið til á sjávarútvegi hljóta öflugar hafrannsóknir að vera einkar mikilvægar og því er þetta mjög bagalegt ekki síst um þessar mundi þegar miklar umbreytingar eru í hafi sem við sem sjávarútvegsþjóð þurfum að gefa gaum. Þetta sést vel þegar loðnan er skoðuð. Með auknu streymi hlýsjávar norður fyrir land á tímabilinu frá því undir lok síðustu aldar hefur útbreiðsla loðnunnar færst norðar og vestar, frá landgrunninu NV af landinu og í átt til Grænlands og þar norður með. Jafnframt hefur göngumynstur hrygningarloðnu breyst og tímasetningar riðlast. Við þessar aðstæður hefur svæðið þar sem leita þarf loðnu stækkað verulega og tíminn lengst og því orðið erfiðara að finna loðnuna til mælingar. Sérstaklega hefur þetta reynst erfitt undanfarin þrjú ár og gengið seint og illa að ákvarða endanlegan loðnukvóta vertíðanna út frá mælingum. Á yfirstandandi vertíð er í fyrsta skipti byggt á nýrri aflareglu í loðnuveiðunum. Forsenda þess að hún yrði tekin upp var sú að menn myndu efla vöktun og rannsóknir. Staðan er hins vegar sú að skorið hefur verið enn frekar niður hjá Hafró. Þessi tveir þættir – breytt útbreiðsla ásamt breyttu göngumynstri og breytt aflaregla – kalla báðir á auknar loðnurannsóknir. Mikil verðmæti eru í húfi. Ætla má að hver veidd 10 þúsund tonn af loðnu sem unnin eru til manneldis gefi um 1,2 milljarða króna í útflutningstekjur. Að sama skapi má ætla að 100 þúsund tonn gefi um 12 milljarða í útflutningstekjur. Loðnuveiði og vinnsla skipta allt þjóðarbúið miklu máli, skapa atvinnu á sjó og í landi, ýta undir fjárfestingar og skapa veltu og framkvæmdir í samfélaginu. Veiðigjald á hvert kíló af loðnu upp úr sjó er kr. 3,54. Þannig gefa 100 þúsund tonn af loðnu 354 milljónir króna beint til ríkissjóðs í formi veiðigjalda á yfirstandandi fiskveiðiári. Auk veiðigjalds eru ýmis önnur opinber gjöld sem loðnuveiði og vinnsla skapar sbr. aflagjald, tryggingagjald, útsvar, kolefnisgjald og tekjuskattur. Ætla má að hver úthaldsdagur á skipi Hafrannsóknarstofnunar kosti um 1,6 millj.kr. Misjafnt er eftir aðstæðum hversu langan tíma loðnumæling tekur. Ef loðnumæling tveggja skipa tekur til dæmis fimm daga þá þýðir það 16 millj.kr. í kostnað. Af ofangreindu má ljóst vera að auknar loðnurannsóknir eru ekki einungis nauðsynlegar heldur fjárhagslega skynsamlegar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir Skoðun Menntamorð Ingólfur Gíslason Skoðun Almenn kvíðaröskun: léttvægt vandamál eða áhyggjuefni? Sævar Már Gústavsson Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Katrínu á Bessastaði Brynja Þorbjörnsdóttir skrifar Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar Skoðun Er ungum mönnum sama um sjófólk? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Þörfin fyrir heimilislækna Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Um lýðræði — Þrjár spurningar til forsetaframbjóðenda Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason skrifar Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Menntamorð Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Náttúruminjasafn Íslands má sinna sýningahaldi! Hilmar J. Malmquist skrifar Skoðun Hvers vegna þurfti að farga bókinni? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hjarta umhverfismála Margrét Júlía Rafnsdóttir skrifar Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar Skoðun Ísland hástökkvari í málefnum hinsegin fólks Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Banvænt aðgerðarleysi Tómas A. Tómasson skrifar Skoðun Viltu koma í ferðalag? Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun „Ég kýs homma“ Óli Gunnar Gunnarsson skrifar Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir skrifar Skoðun Hugrekki Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Afvegaleiðing SFS? Friðleifur Egill Guðmundsson skrifar Skoðun Jón Gnarr fyrir dýraverndina Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Mannréttindastofnun verður að veruleika Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Samstarf við landsbyggðina Sævar Þór Halldórsson skrifar Skoðun Lausnin út í mýri? Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Sigþórsdóttir skrifar Skoðun Takk Ísland fyrir upplýsandi kosningabaráttu! Tómas Ellert Tómasson skrifar Sjá meira
Undanfarin ár hafa framlög til hafrannsókna dregist saman. Fyrir hagkerfi sem byggir afkomu sína mikið til á sjávarútvegi hljóta öflugar hafrannsóknir að vera einkar mikilvægar og því er þetta mjög bagalegt ekki síst um þessar mundi þegar miklar umbreytingar eru í hafi sem við sem sjávarútvegsþjóð þurfum að gefa gaum. Þetta sést vel þegar loðnan er skoðuð. Með auknu streymi hlýsjávar norður fyrir land á tímabilinu frá því undir lok síðustu aldar hefur útbreiðsla loðnunnar færst norðar og vestar, frá landgrunninu NV af landinu og í átt til Grænlands og þar norður með. Jafnframt hefur göngumynstur hrygningarloðnu breyst og tímasetningar riðlast. Við þessar aðstæður hefur svæðið þar sem leita þarf loðnu stækkað verulega og tíminn lengst og því orðið erfiðara að finna loðnuna til mælingar. Sérstaklega hefur þetta reynst erfitt undanfarin þrjú ár og gengið seint og illa að ákvarða endanlegan loðnukvóta vertíðanna út frá mælingum. Á yfirstandandi vertíð er í fyrsta skipti byggt á nýrri aflareglu í loðnuveiðunum. Forsenda þess að hún yrði tekin upp var sú að menn myndu efla vöktun og rannsóknir. Staðan er hins vegar sú að skorið hefur verið enn frekar niður hjá Hafró. Þessi tveir þættir – breytt útbreiðsla ásamt breyttu göngumynstri og breytt aflaregla – kalla báðir á auknar loðnurannsóknir. Mikil verðmæti eru í húfi. Ætla má að hver veidd 10 þúsund tonn af loðnu sem unnin eru til manneldis gefi um 1,2 milljarða króna í útflutningstekjur. Að sama skapi má ætla að 100 þúsund tonn gefi um 12 milljarða í útflutningstekjur. Loðnuveiði og vinnsla skipta allt þjóðarbúið miklu máli, skapa atvinnu á sjó og í landi, ýta undir fjárfestingar og skapa veltu og framkvæmdir í samfélaginu. Veiðigjald á hvert kíló af loðnu upp úr sjó er kr. 3,54. Þannig gefa 100 þúsund tonn af loðnu 354 milljónir króna beint til ríkissjóðs í formi veiðigjalda á yfirstandandi fiskveiðiári. Auk veiðigjalds eru ýmis önnur opinber gjöld sem loðnuveiði og vinnsla skapar sbr. aflagjald, tryggingagjald, útsvar, kolefnisgjald og tekjuskattur. Ætla má að hver úthaldsdagur á skipi Hafrannsóknarstofnunar kosti um 1,6 millj.kr. Misjafnt er eftir aðstæðum hversu langan tíma loðnumæling tekur. Ef loðnumæling tveggja skipa tekur til dæmis fimm daga þá þýðir það 16 millj.kr. í kostnað. Af ofangreindu má ljóst vera að auknar loðnurannsóknir eru ekki einungis nauðsynlegar heldur fjárhagslega skynsamlegar.
Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar
Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar
Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar