Einn góðan veðurdag Guðmundur Andri Thorsson skrifar 11. júlí 2016 07:00 Ég heyrði á sunnudagsmorgni um daginn á Rás eitt Ríkisútvarpsins skemmtilegt samtal þeirra Jóns Ólafssonar og Ævars Kjartanssonar við Kristínu Jónsdóttur sagnfræðing sem kom mikið við sögu í Kvennaframboðinu og Kvennalistanum á sinni tíð og hefur skrifað um þessi framboð bókina „Hlustaðu á þína innri rödd“.Sakna Kvennó Eftir þáttinn fór ég að hlusta á mína innri rödd og fann að ég saknaði Kvennalistans; saknaði þess hvernig þær gátu stundum verið óvissar í sinni sök og leitandi í stað þess að knýja fram vilja sinn eins og við eigum að venjast frá stjórnmálamönnum, hvernig þær gátu einbeitt sér að því sem þær töldu skipta máli en hirtu síður um hitt; hvernig þær neituðu að láta eins og prófessjónal stjórnmálamenn; saknaði heilindanna sem einkenndi þær alltaf á hverju sem gekk, hugmyndanna, einlægninnar, andrúmsloftsins í kringum þær, fjörsins og leiksins sem var aldrei langt fjarri. Svei mér ef rifjaðist ekki upp fyrir mér um hvað stjórnmál eiga að snúast – ekki frama og völd og auð einhverra stertimenna eins og stundum mætti ætla þegar fylgst er með fréttum af pólitík – ekki um múgæsingar og þaulræktað hatur milli hópa og þjóða – ekki um þessi eilífu fundasköp og umræður um fundarstjórn forseta sem alltaf verið að ræða hér – og ekki um spælingaframleiðslu netfréttamennskunnar þar sem sífellt er verið að segja okkur frá nafngreindu fólki sem „hraunar yfir“ og „hjólar í“ samborgara sína eins og slíkt háttarlag sé í frásögur færandi eða háttur siðaðs fólks. Stjórnmál snúast um að leysa aðkallandi verkefni þannig að samfélagið gangi og verjast atlögum sérhagsmunaseggja sem vilja sölsa undir sig sameiginlegar eigur. Þau snúast um að láta skólana ganga og vegina vera opna. Þau snúast um spítalana og almenningsklósettin. Og svo framvegis.Hvar er draumurinn? En þau snúast líka um annað og meira, og kannski síður áþreifanlegt. Í grein í nýjasta hefti TMM færir Þröstur Ólafsson það í tal að vinstri menn hafi einhvers staðar í allri varnarbaráttunni gagnvart eyðingaröflum skefjalausrar markaðshyggju misst frá sér útópíuna sem er svo mikilvægur aflvaki í öllu pólitísku starfi – misst sjónar á framtíðinni. Vinstri menn hættu að sjá fyrir sér einn góðan veðurdag þegar allt verður gott. Verkalýðshreyfingin lítur á það sem sitt meginhlutverk að halda verðbólgu í skefjum, sem er virðingarvert, en það kemur stundum út eins og barátta hennar snúist fyrst og fremst um að halda launum almennings, millistéttarinnar, niðri. Verkalýðshreyfingin hefur líka verið svo föst í atvinnustefnu síðustu aldar að hún hefur ekki náð sambandi við samtök umhverfisverndarfólks, sem hafa gert að sínum mikilvægustu mál okkar tíma, sjálfa framtíð mannkyns á jörðinni. Og þannig mætti ganga á röðina og skoða samtök og flokka sem alþýðufólk kom á fót á síðustu öld í baráttunni um brauðið og lífsbjörgina. Neistinn dofnar og baráttan snýst um að halda í horfinu, láta ekki ganga á réttindi sem tók mikla elju að ná fram. En stjórnmál þurfa líka að snúast um einn góðan veðurdag. Þau þurfa að snúast um tilfinningu fyrir einhverjum áfangastað í ótilgreindri framtíð þar sem við viljum að afkomendur okkar geti átt gott líf; að barátta okkar leiði til þess að heimurinn verði svolítið betri, þar sem orð eins og „góður“ eru ekki notuð í niðrunarskyni af fólki sem aðhyllist hatur og ótta. Þau snúast um hamingjudrauminn. Flokkar eru valdastofnanir og útdeilingarstofur á gæði og þeir hafa tilhneigingu til að vilja viðhalda sér. Það gerðist til dæmis þegar Samfylkingin var stofnuð í kjölfar velgengni Reykjavíkurlistans. Þá voru lagðir niður þeir flokkar sem runnu saman – Alþýðuflokkur, Alþýðubandalag, Kvennalisti og (Þjóðvaki, sem varla var annað en vettvangur fyrir framboð Jóhönnu Sigurðardóttur). Hinn eini sanni og eilífi fjórflokkur sem alltaf er á vinstri kantinum. Þetta gekk nokkuð vel, þangað til Alþýðubandalagsmenn notuðu fyrsta tækifærið sem gafst til að laumast út bakdyramegin og stofna VG, sinn gamla flokk með nýrri kennitölu sem væri laus við „kratana“. Og kratarnir gerðu allt sem þeir gátu til að breyta SF í Alþýðuflokkinn. Ég fór að hugsa um þetta eftir að ég hafði hlustað á hana Kristínu tala við þá Ævar og Jón í útvarpinu: Eiginlega var Kvennalistinn eini flokkurinn sem lagði sig niður af heilindum þegar Samfylkingin var stofnuð. Og þar starfa þær sumar enn, við góðan orðstír. En þær höfðu þetta í Kvennó – þessa tilfinningu fyrir einum góðum veðurdegi. Þessa starfsgleði þess sem starfar að stjórnmálum til að gera heiminn betri fyrir afkomendurna. Því fylgi einhver leikur, frjálsræði og fjör. Þetta andrúmsloft færðist svo yfir í Besta flokkinn og þaðan – vonandi – í Píratana. Kvennó var kannski eini flokkurinn sem lagði sig niður af heilindum við stofnun SF en andi þeirra og hugsjón er þó lífvænlegri en hinna flokkanna sem neituðu að fara. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Guðmundur Andri Thorsson Mest lesið Svona getum komið í veg fyrir að Katrín vinni Björn B. Björnsson Skoðun Forsetinn minn Eygló Egilsdóttir Skoðun Höndlum MS saman Hjördís Ýrr Skúladóttir Skoðun Erum við að sjúkdómavæða hegðun og höfum við verið að innleiða aumingjagang inn í samfélagið okkar? Davíð Bergmann Skoðun Halla Tómasdóttir og Sólskinsdrengurinn Margrét Dagmar Ericsdóttir Skoðun Hringborð hafs og eldis: Tækifæri til atvinnuuppbyggingar í haftengdri starfsemi Vöxtur fiskeldis á Íslandi Kjartan Ólafsson Skoðun Ég vil óumdeildan forseta Guðrún Jónsdóttir Skoðun Gallar frambjóðandans - hjálparhönd til óákveðinna Gunnar Helgason Skoðun Ísrael verður að hætta að drepa saklausa borgara á Gaza Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun Orkan hjá Höllu Hrund Sara Oskarsson Skoðun Skoðun Skoðun Hringborð hafs og eldis: Tækifæri til atvinnuuppbyggingar í haftengdri starfsemi Vöxtur fiskeldis á Íslandi Kjartan Ólafsson skrifar Skoðun Höndlum MS saman Hjördís Ýrr Skúladóttir skrifar Skoðun Forsetinn minn Eygló Egilsdóttir skrifar Skoðun Ísrael verður að hætta að drepa saklausa borgara á Gaza Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Að kjósa með hjartanu! Ásdís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Heilt kjörtímabil án árangurs í loftslagsmálum Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun „Nema í alveg sérstökum tilvikum“ Sigurður Örn Hilmarsson skrifar Skoðun Forseti Íslands – Katrín Jakobsdóttir Guðjón Þórir Sigfússon skrifar Skoðun Baldur er leiðtogi og mannasættir Karl Ágúst Ipsen skrifar Skoðun Fyrir börnin okkar Gunnar Ingi Valgeirsson skrifar Skoðun Stjórnvöld eru stefnulaus í barna- og fjölskyldumálum Lúðvík Júlíusson skrifar Skoðun Halla Hrund fyrir framtíðina Þóra Árnadóttir skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir og Sólskinsdrengurinn Margrét Dagmar Ericsdóttir skrifar Skoðun Ferðamálastefna til framtíðar Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Fótbolti og forseti Tómas Ingi Tómasson skrifar Skoðun Taktík. - Fyrir fegurðina og lýðræðið Gunnlaugur Ólafsson skrifar Skoðun Kjósum Baldur fyrir öryggi okkar allra Ragnheiður Hergeirsdóttir skrifar Skoðun Svona getum komið í veg fyrir að Katrín vinni Björn B. Björnsson skrifar Skoðun Þess vegna er Halla Hrund efst Gunnhildur Fríða Hallgrímsdóttir skrifar Skoðun Forsetakosning, auðlindir í þágu almennings Gunnar Hrafn Birgisson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir lætur verkin tala Sigurborg Arnarsdóttir skrifar Skoðun Forsetakosningar: Menningarlegt forræði fjórða valdsins Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Hver á að vera minn forseti? Auður Aþena Einarsdóttir skrifar Skoðun Halla Hrund – með víðtæka þekkingu á áskorunum samtímans Kristín Vala Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri til listnáms í Myndlistaskólanum í Reykjavík fyrir einstaklinga með þroskaskerðingu Björg Jóna Birgisdóttir skrifar Skoðun Vélakaup valdaelítunnar skal að vettugi hafa Ívar Hauksson skrifar Skoðun Báðar eru þær góður kostur, Katrín og Halla Hrund. Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Orkan hjá Höllu Hrund Sara Oskarsson skrifar Skoðun Kjósum Baldur fyrir unga fólkið Brynja Kristín Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Náttúrubarnið Katrín Jakobsdóttir Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Sigríður Gísladóttir skrifar Sjá meira
Ég heyrði á sunnudagsmorgni um daginn á Rás eitt Ríkisútvarpsins skemmtilegt samtal þeirra Jóns Ólafssonar og Ævars Kjartanssonar við Kristínu Jónsdóttur sagnfræðing sem kom mikið við sögu í Kvennaframboðinu og Kvennalistanum á sinni tíð og hefur skrifað um þessi framboð bókina „Hlustaðu á þína innri rödd“.Sakna Kvennó Eftir þáttinn fór ég að hlusta á mína innri rödd og fann að ég saknaði Kvennalistans; saknaði þess hvernig þær gátu stundum verið óvissar í sinni sök og leitandi í stað þess að knýja fram vilja sinn eins og við eigum að venjast frá stjórnmálamönnum, hvernig þær gátu einbeitt sér að því sem þær töldu skipta máli en hirtu síður um hitt; hvernig þær neituðu að láta eins og prófessjónal stjórnmálamenn; saknaði heilindanna sem einkenndi þær alltaf á hverju sem gekk, hugmyndanna, einlægninnar, andrúmsloftsins í kringum þær, fjörsins og leiksins sem var aldrei langt fjarri. Svei mér ef rifjaðist ekki upp fyrir mér um hvað stjórnmál eiga að snúast – ekki frama og völd og auð einhverra stertimenna eins og stundum mætti ætla þegar fylgst er með fréttum af pólitík – ekki um múgæsingar og þaulræktað hatur milli hópa og þjóða – ekki um þessi eilífu fundasköp og umræður um fundarstjórn forseta sem alltaf verið að ræða hér – og ekki um spælingaframleiðslu netfréttamennskunnar þar sem sífellt er verið að segja okkur frá nafngreindu fólki sem „hraunar yfir“ og „hjólar í“ samborgara sína eins og slíkt háttarlag sé í frásögur færandi eða háttur siðaðs fólks. Stjórnmál snúast um að leysa aðkallandi verkefni þannig að samfélagið gangi og verjast atlögum sérhagsmunaseggja sem vilja sölsa undir sig sameiginlegar eigur. Þau snúast um að láta skólana ganga og vegina vera opna. Þau snúast um spítalana og almenningsklósettin. Og svo framvegis.Hvar er draumurinn? En þau snúast líka um annað og meira, og kannski síður áþreifanlegt. Í grein í nýjasta hefti TMM færir Þröstur Ólafsson það í tal að vinstri menn hafi einhvers staðar í allri varnarbaráttunni gagnvart eyðingaröflum skefjalausrar markaðshyggju misst frá sér útópíuna sem er svo mikilvægur aflvaki í öllu pólitísku starfi – misst sjónar á framtíðinni. Vinstri menn hættu að sjá fyrir sér einn góðan veðurdag þegar allt verður gott. Verkalýðshreyfingin lítur á það sem sitt meginhlutverk að halda verðbólgu í skefjum, sem er virðingarvert, en það kemur stundum út eins og barátta hennar snúist fyrst og fremst um að halda launum almennings, millistéttarinnar, niðri. Verkalýðshreyfingin hefur líka verið svo föst í atvinnustefnu síðustu aldar að hún hefur ekki náð sambandi við samtök umhverfisverndarfólks, sem hafa gert að sínum mikilvægustu mál okkar tíma, sjálfa framtíð mannkyns á jörðinni. Og þannig mætti ganga á röðina og skoða samtök og flokka sem alþýðufólk kom á fót á síðustu öld í baráttunni um brauðið og lífsbjörgina. Neistinn dofnar og baráttan snýst um að halda í horfinu, láta ekki ganga á réttindi sem tók mikla elju að ná fram. En stjórnmál þurfa líka að snúast um einn góðan veðurdag. Þau þurfa að snúast um tilfinningu fyrir einhverjum áfangastað í ótilgreindri framtíð þar sem við viljum að afkomendur okkar geti átt gott líf; að barátta okkar leiði til þess að heimurinn verði svolítið betri, þar sem orð eins og „góður“ eru ekki notuð í niðrunarskyni af fólki sem aðhyllist hatur og ótta. Þau snúast um hamingjudrauminn. Flokkar eru valdastofnanir og útdeilingarstofur á gæði og þeir hafa tilhneigingu til að vilja viðhalda sér. Það gerðist til dæmis þegar Samfylkingin var stofnuð í kjölfar velgengni Reykjavíkurlistans. Þá voru lagðir niður þeir flokkar sem runnu saman – Alþýðuflokkur, Alþýðubandalag, Kvennalisti og (Þjóðvaki, sem varla var annað en vettvangur fyrir framboð Jóhönnu Sigurðardóttur). Hinn eini sanni og eilífi fjórflokkur sem alltaf er á vinstri kantinum. Þetta gekk nokkuð vel, þangað til Alþýðubandalagsmenn notuðu fyrsta tækifærið sem gafst til að laumast út bakdyramegin og stofna VG, sinn gamla flokk með nýrri kennitölu sem væri laus við „kratana“. Og kratarnir gerðu allt sem þeir gátu til að breyta SF í Alþýðuflokkinn. Ég fór að hugsa um þetta eftir að ég hafði hlustað á hana Kristínu tala við þá Ævar og Jón í útvarpinu: Eiginlega var Kvennalistinn eini flokkurinn sem lagði sig niður af heilindum þegar Samfylkingin var stofnuð. Og þar starfa þær sumar enn, við góðan orðstír. En þær höfðu þetta í Kvennó – þessa tilfinningu fyrir einum góðum veðurdegi. Þessa starfsgleði þess sem starfar að stjórnmálum til að gera heiminn betri fyrir afkomendurna. Því fylgi einhver leikur, frjálsræði og fjör. Þetta andrúmsloft færðist svo yfir í Besta flokkinn og þaðan – vonandi – í Píratana. Kvennó var kannski eini flokkurinn sem lagði sig niður af heilindum við stofnun SF en andi þeirra og hugsjón er þó lífvænlegri en hinna flokkanna sem neituðu að fara.
Erum við að sjúkdómavæða hegðun og höfum við verið að innleiða aumingjagang inn í samfélagið okkar? Davíð Bergmann Skoðun
Hringborð hafs og eldis: Tækifæri til atvinnuuppbyggingar í haftengdri starfsemi Vöxtur fiskeldis á Íslandi Kjartan Ólafsson Skoðun
Skoðun Hringborð hafs og eldis: Tækifæri til atvinnuuppbyggingar í haftengdri starfsemi Vöxtur fiskeldis á Íslandi Kjartan Ólafsson skrifar
Skoðun Halla Hrund – með víðtæka þekkingu á áskorunum samtímans Kristín Vala Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Einstakt tækifæri til listnáms í Myndlistaskólanum í Reykjavík fyrir einstaklinga með þroskaskerðingu Björg Jóna Birgisdóttir skrifar
Skoðun Náttúrubarnið Katrín Jakobsdóttir Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Sigríður Gísladóttir skrifar
Erum við að sjúkdómavæða hegðun og höfum við verið að innleiða aumingjagang inn í samfélagið okkar? Davíð Bergmann Skoðun
Hringborð hafs og eldis: Tækifæri til atvinnuuppbyggingar í haftengdri starfsemi Vöxtur fiskeldis á Íslandi Kjartan Ólafsson Skoðun