Lok, lok og læs Árni Páll Árnason skrifar 25. ágúst 2016 07:00 Fyrir Alþingi liggur búvörusamningur til 10 ára og nýr tollasamningur við Evrópusambandið um auknar innflutningsheimildir. Í meðförum þingsins hefur komið í ljós hversu illa þetta mál hefur verið unnið af ríkisstjórninni og ekkert samráð haft um samningsmarkmið og árangur við aðra en viðsemjendur. Þess vegna er augljóst að málið er að daga uppi og þess vegna er meiri hluti stjórnarflokkanna í atvinnuveganefnd að leita logandi ljósi að einhverri leið til að koma einhvers konar búvörusamningi í gegnum þingið. En vandinn er sá að áherslur stjórnarflokkanna eru ekki að skapa sóknarfæri fyrir innlenda framleiðslu heldur halda áfram með alla helstu ókosti hins gamla samnings og fresta því að takast á við framtíðina. Við í Samfylkingunni höfum alltaf verið fylgjandi opinberum stuðningi við landbúnaðarframleiðslu, en lykilatriði er að sá stuðningur raski ekki samkeppni meira en nauðsyn krefur og tryggi bændum og neytendum hámarksávinning. Nú blasir við að meiri hlutinn mun leggja til að samningurinn gildi í þrjú ár og að framleiðslustýring verði ekki afnumin á þeim tíma. Hvatt er til samtals við alla hagsmunaaðila til að ná sátt um rekstrarumhverfi búvöruframleiðslunnar, sem er út af fyrir sig gott og gagnlegt en óskiljanlegt að ekki hafi verið efnt til þess áður en samningsgerð hófst.Víða stefnt í öfuga átt Við þennan bútasaum sem nú stendur yfir er hætt við að eitthvað fari úrskeiðis. Engin rök hafa verið færð fyrir því að MS eigi áfram að vera undanþegin samkeppnislögum, en enginn vilji virðist samt hjá stjórnarflokkunum að breyta því furðulega fyrirkomulagi. Þá virðist sem frekar sé ætlunin að draga úr möguleikum á innflutningi, þvert á gerða samninga. Samhliða umfangsmiklum opinberum stuðningi hefur Ísland undirgengist víðtækt net samninga um afmarkaðan markaðsaðgang fyrir erlenda landbúnaðarframleiðslu til að veita innlendri framleiðslu aðhald jafnt í gæðum og verði. Útfærsla á útboðum tollkvóta undanfarna áratugi hefur hins vegar skipulega verið höfð með þeim hætti að hvorki hefur orðið fullnægjandi samkeppni í verði né gæðum og tollarnir frekar nýttir til að skapa viðskiptahindranir. Innlendir framleiðendur hafa getað boðið í tollkvóta og geta í reynd boðið eins hátt verð og þeim sýnist, því þeim mun hærra sem verðið er, þeim mun minni verður samkeppni við hina innlendu framleiðslu. Því hærra sem verðið er, því illmögulegra verður að kaupa gæðaframleiðslu og því leiðir útboðsfyrirkomulagið líka til þess að gæðasamkeppni verður ekki eins mikil og ella hefði verið. Hæstiréttur hefur kveðið upp dóma um ágalla núverandi kerfis. Það er því einboðið að breyta þarf kerfinu og ákvæðum búvörulaga um útboð tollkvóta ef virða á milliríkjaskuldbindingar Íslands og áhyggjuefni að þess sér engan stað í vinnu þingsins nú að þar sé skilningur á því. Þvert á móti hefur meirihlutinn tekið undir þau sjónarmið að tollkvótar og útboð á þeim eigi að vera til tekjuöflunar fyrir stuðning við innlenda framleiðslu. Slík sjónarmið eru í beinni mótsögn við alþjóðlegar skuldbindingar Íslands og alþjóðleg markmið með opnun markaða með landbúnaðarvörur og sýna hversu vegavillt ráðandi öfl eru orðin þegar kemur að því flókna neti einangrunarhyggju sem illu heilli hefur verið vafið um búvöruframleiðsluna og skaðar bæði bændur og neytendur.Eru einhverjir talsmenn athafnafrelsis í stjórnarflokkunum? Nú reynir á stjórnarflokkana og það hvort þar – sem og í röðum VG, sem hvetur þá áfram í öfuga átt – séu yfir höfuð einhverjir talsmenn athafnafrelsis til. Það er brýnt að nýtt þing geti breytt búvörusamningi, til samræmis við nýja stefnumörkun nýrrar ríkisstjórnar. Það þarf tafarlaust að leggja af útboð tollkvóta og úthluta honum fremur með hlutkesti eða öðrum þeim leiðum sem ekki spenna upp verð innfluttrar framleiðslu. Ef einhverjum hluta tollkvótanna verður áfram úthlutað með útboði er afar brýnt að innlendum framleiðendum verði meinað að bjóða í kvótana. Og svo þarf að afnema undanþágu afurðastöðva í mjólkuriðnaði frá samkeppnislögum. Eru einhverjir til í þetta í stjórnarflokkunum?Þessi grein birtist upphaflega í Fréttablaðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Árni Páll Árnason Mest lesið Fyrir hvern erum við að byggja? Jóhanna Dýrunn Jónsdóttir Skoðun Við getum öll bjargað lífi Kristófer Kristófersson Skoðun Opið bréf til innviðaráðherra Eyjólfur Þorkelsson Skoðun Finnst ykkur þetta í lagi? Opinn pistill til heilbrigðisráðherra, landlæknis og forystu heilbrigðiskerfisins Steindór Þórarinsson Skoðun Það er heldur betur vitlaust gefið á Íslandi Jónas Yngvi Ásgrímsson Skoðun „Hristir í stoðum“ RÚV? Hermann Stefánsson Skoðun Tímamót í velferðarmálum: Nýtt örorkulífeyriskerfi tekur gildi Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun Hugleiðing um rauð epli og skynjun veruleikans Gauti Páll Jónsson Skoðun Menntun til framtíðar Bryngeir Valdimarsson Skoðun Að bera harm sinn í hljóði Gunnhildur Ólafsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Að bjarga þjóð Jón Baldvin Hannibalsson skrifar Skoðun Háskóli Íslands. Opinn og alþjóðlegur? Styrmir Hallsson,Abdullah Arif skrifar Skoðun Nýtt örorkulífeyriskerfi Inga Sæland skrifar Skoðun Það er heldur betur vitlaust gefið á Íslandi Jónas Yngvi Ásgrímsson skrifar Skoðun Að bera harm sinn í hljóði Gunnhildur Ólafsdóttir skrifar Skoðun Velferð sem virkar Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Gleðileg ný fiskveiðiáramót …von eða ótti? Arnar Laxdal skrifar Skoðun „Hristir í stoðum“ RÚV? Hermann Stefánsson skrifar Skoðun Opið bréf til innviðaráðherra Eyjólfur Þorkelsson skrifar Skoðun Hin dásamlega sturlun: Umræðan á Íslandi Davíð Bergmann skrifar Skoðun Áhrif, evran, innviðir, öryggi Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Hugleiðing um rauð epli og skynjun veruleikans Gauti Páll Jónsson skrifar Skoðun Tumi þumall og blaðurmaðurinn Kristján Logason skrifar Skoðun Tímamót í velferðarmálum: Nýtt örorkulífeyriskerfi tekur gildi Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Stefnum á að veita 1000 börnum innblástur fyrir framtíðina Dr. Bryony Mathew skrifar Skoðun Samgönguáætlun – skuldbinding, ekki kosningaloforð skrifar Skoðun Menntun til framtíðar Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Við getum öll bjargað lífi Kristófer Kristófersson skrifar Skoðun Finnst ykkur þetta í lagi? Opinn pistill til heilbrigðisráðherra, landlæknis og forystu heilbrigðiskerfisins Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Menntastefna stjórnvalda – ferð án fyrirheits? Sigvaldi Egill Lárusson skrifar Skoðun Fyrir hvern erum við að byggja? Jóhanna Dýrunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Beint og milliliðalaust Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Áfengissala: Þrýstingur úr tveimur áttum Ögmundur Jónasson skrifar Skoðun Hver vill heyra um eitthvað jákvætt sem er gert í skólunum? Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Enn af ferðum Angelu Müller. Eru erlendir ferðamenn afætur? BJarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Ég er íslensk – en samt séð sem eitthvað annað Sóley Lóa Smáradóttir skrifar Skoðun Hin yndislega aðlögun Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Kristrún slær á puttana á Viðreisn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar: Að gefast upp er ekki valkostur Jóna Guðbjörg Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar: Að gefast upp er ekki valkostur Jóna Guðbjörg Ingólfsdóttir skrifar Sjá meira
Fyrir Alþingi liggur búvörusamningur til 10 ára og nýr tollasamningur við Evrópusambandið um auknar innflutningsheimildir. Í meðförum þingsins hefur komið í ljós hversu illa þetta mál hefur verið unnið af ríkisstjórninni og ekkert samráð haft um samningsmarkmið og árangur við aðra en viðsemjendur. Þess vegna er augljóst að málið er að daga uppi og þess vegna er meiri hluti stjórnarflokkanna í atvinnuveganefnd að leita logandi ljósi að einhverri leið til að koma einhvers konar búvörusamningi í gegnum þingið. En vandinn er sá að áherslur stjórnarflokkanna eru ekki að skapa sóknarfæri fyrir innlenda framleiðslu heldur halda áfram með alla helstu ókosti hins gamla samnings og fresta því að takast á við framtíðina. Við í Samfylkingunni höfum alltaf verið fylgjandi opinberum stuðningi við landbúnaðarframleiðslu, en lykilatriði er að sá stuðningur raski ekki samkeppni meira en nauðsyn krefur og tryggi bændum og neytendum hámarksávinning. Nú blasir við að meiri hlutinn mun leggja til að samningurinn gildi í þrjú ár og að framleiðslustýring verði ekki afnumin á þeim tíma. Hvatt er til samtals við alla hagsmunaaðila til að ná sátt um rekstrarumhverfi búvöruframleiðslunnar, sem er út af fyrir sig gott og gagnlegt en óskiljanlegt að ekki hafi verið efnt til þess áður en samningsgerð hófst.Víða stefnt í öfuga átt Við þennan bútasaum sem nú stendur yfir er hætt við að eitthvað fari úrskeiðis. Engin rök hafa verið færð fyrir því að MS eigi áfram að vera undanþegin samkeppnislögum, en enginn vilji virðist samt hjá stjórnarflokkunum að breyta því furðulega fyrirkomulagi. Þá virðist sem frekar sé ætlunin að draga úr möguleikum á innflutningi, þvert á gerða samninga. Samhliða umfangsmiklum opinberum stuðningi hefur Ísland undirgengist víðtækt net samninga um afmarkaðan markaðsaðgang fyrir erlenda landbúnaðarframleiðslu til að veita innlendri framleiðslu aðhald jafnt í gæðum og verði. Útfærsla á útboðum tollkvóta undanfarna áratugi hefur hins vegar skipulega verið höfð með þeim hætti að hvorki hefur orðið fullnægjandi samkeppni í verði né gæðum og tollarnir frekar nýttir til að skapa viðskiptahindranir. Innlendir framleiðendur hafa getað boðið í tollkvóta og geta í reynd boðið eins hátt verð og þeim sýnist, því þeim mun hærra sem verðið er, þeim mun minni verður samkeppni við hina innlendu framleiðslu. Því hærra sem verðið er, því illmögulegra verður að kaupa gæðaframleiðslu og því leiðir útboðsfyrirkomulagið líka til þess að gæðasamkeppni verður ekki eins mikil og ella hefði verið. Hæstiréttur hefur kveðið upp dóma um ágalla núverandi kerfis. Það er því einboðið að breyta þarf kerfinu og ákvæðum búvörulaga um útboð tollkvóta ef virða á milliríkjaskuldbindingar Íslands og áhyggjuefni að þess sér engan stað í vinnu þingsins nú að þar sé skilningur á því. Þvert á móti hefur meirihlutinn tekið undir þau sjónarmið að tollkvótar og útboð á þeim eigi að vera til tekjuöflunar fyrir stuðning við innlenda framleiðslu. Slík sjónarmið eru í beinni mótsögn við alþjóðlegar skuldbindingar Íslands og alþjóðleg markmið með opnun markaða með landbúnaðarvörur og sýna hversu vegavillt ráðandi öfl eru orðin þegar kemur að því flókna neti einangrunarhyggju sem illu heilli hefur verið vafið um búvöruframleiðsluna og skaðar bæði bændur og neytendur.Eru einhverjir talsmenn athafnafrelsis í stjórnarflokkunum? Nú reynir á stjórnarflokkana og það hvort þar – sem og í röðum VG, sem hvetur þá áfram í öfuga átt – séu yfir höfuð einhverjir talsmenn athafnafrelsis til. Það er brýnt að nýtt þing geti breytt búvörusamningi, til samræmis við nýja stefnumörkun nýrrar ríkisstjórnar. Það þarf tafarlaust að leggja af útboð tollkvóta og úthluta honum fremur með hlutkesti eða öðrum þeim leiðum sem ekki spenna upp verð innfluttrar framleiðslu. Ef einhverjum hluta tollkvótanna verður áfram úthlutað með útboði er afar brýnt að innlendum framleiðendum verði meinað að bjóða í kvótana. Og svo þarf að afnema undanþágu afurðastöðva í mjólkuriðnaði frá samkeppnislögum. Eru einhverjir til í þetta í stjórnarflokkunum?Þessi grein birtist upphaflega í Fréttablaðinu.
Finnst ykkur þetta í lagi? Opinn pistill til heilbrigðisráðherra, landlæknis og forystu heilbrigðiskerfisins Steindór Þórarinsson Skoðun
Tímamót í velferðarmálum: Nýtt örorkulífeyriskerfi tekur gildi Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun
Skoðun Tímamót í velferðarmálum: Nýtt örorkulífeyriskerfi tekur gildi Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar
Skoðun Finnst ykkur þetta í lagi? Opinn pistill til heilbrigðisráðherra, landlæknis og forystu heilbrigðiskerfisins Steindór Þórarinsson skrifar
Skoðun Hver vill heyra um eitthvað jákvætt sem er gert í skólunum? Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Enn af ferðum Angelu Müller. Eru erlendir ferðamenn afætur? BJarnheiður Hallsdóttir skrifar
Finnst ykkur þetta í lagi? Opinn pistill til heilbrigðisráðherra, landlæknis og forystu heilbrigðiskerfisins Steindór Þórarinsson Skoðun
Tímamót í velferðarmálum: Nýtt örorkulífeyriskerfi tekur gildi Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun