Fáar nauðganir enda fyrir dómi Snærós Sindradóttir skrifar 21. október 2016 07:00 Útreikningar Fréttablaðsins sýna að brotabrot nauðgana endar fyrir dómi Afar lágt hlutfall nauðgana á Íslandi endar með sakfellingu brotamannsins samkvæmt útreikningum Fréttablaðsins. Þetta rímar við rannsóknir annars staðar á Vesturlöndum sem sýna sömu eða svipaðar niðurstöður. Við útreikningana tók Fréttablaðið saman tölur frá Ríkislögreglustjóra um tilkynntar nauðganir til lögreglunnar, útgefnar ákærur ríkissaksóknara í nauðgunarmálum og sakfellingar hjá héraðsdómstólunum árið 2014. Tölur frá árinu 2015 þóttu ekki gefa nægilega skýra mynd þar sem 32 prósent tilkynntra mála það árið eru enn til rannsóknar hjá lögreglu. Að endingu voru skoðaðar ársskýrslur Stígamóta þar sem að meðaltali 10 prósent þolenda sem leita til samtakanna kæra brot sitt til lögreglu. Það rímar við erlendar rannsóknir um að tíu prósent þolenda kæri nauðgun til lögreglu sem þýðir að um 1.300 nauðganir hafi átt sér stað á Íslandi árið 2014. Hins vegar er vert að nefna sænska rannsókn frá Háskólanum í Uppsölum frá árinu 2014 sem segir að einungis fimm prósent kvenna sem verða fyrir kynferðisofbeldi á fullorðinsárum kæri málið til lögreglu.María Rut Kristinsdóttir, sérfræðingur í Innanríkisráðuneytinu.Mynd/Ingileif FriðriksdóttirVert er að taka það fram að þessi útreikningur gefur aðeins mynd af því hvernig staðan er í þessum málum. Langur málsmeðferðartími hjá lögreglu, ríkissaksóknara og dómstólum veldur því að ólíklegt er að nokkur, ef einhver, þeirra mála sem tilkynnt voru hjá lögreglu 2014 séu komin í gegnum kerfið fyrir árslok. Þrátt fyrir það er tölfræðin svipuð ár frá ári og þess vegna óhætt að draga þá ályktun að þarna fari nokkuð raunsönn mynd af hlutfalli þeirra nauðgunarmála sem sakfellt er í. Samráðshópur innanríkisráðuneytisins um meðferð kynferðisbrota í réttarvörslukerfinu hefur skilað af sér aðgerðaáætlun til fjögurra ára í málaflokknum og vinnur að því að forgangsraða verkefnum. „Það sem við erum að skoða er hvernig við getum stytt málsmeðferðartíma, tryggt gæði rannsókna, styrkt endurmenntun innan kerfisins og tryggt skilvirk úrræði fyrir brotaþola og sakborninga,“ segir María Rut Kristinsdóttir, formaður hópsins. „Auðvitað miða allar þessar aðgerðir að því að gera kerfið betra og auka traust fólks á kerfinu svo það komi og leiti inn í kerfið þegar brotið hefur verið á því. Þannig getum við tryggt réttaröryggi.“ Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Hendrik Hermannsson bráðkvaddur Innlent Aþena Sif dæmd fyrir stórfellda líkamsárás með Butterfly-hnífi Innlent Björn Þorláks segir Katrínu ekki virða sig viðlits Innlent Árás á tólf ára stúlku fór betur en á horfðist Innlent Ekur 44 kílómetra með ruslið og er ósáttur við sorphirðugjald Innlent Kona sem sendi nektarmyndir í bræði fær grænt ljós Innlent Sker úr um hvort sáðlát yfir andlit með valdi sé nauðgun Innlent Lýsa hrikalegum aðstæðum í flugi Singapore Airlines: „Það var svo mikið öskrað“ Erlent Hálfri milljón yrði gert að rýma kæmi til goss Erlent Bjarni sagður lítillátur í samanburði við Keníuforseta Innlent Fleiri fréttir Stefna ríkinu eftir andlát tveggja ára dóttur og örlög sjómanna sem hurfu Ákærður fyrir stunguárás á akbraut Árás á tólf ára stúlku fór betur en á horfðist Bjarni sagður lítillátur í samanburði við Keníuforseta Sleppt úr haldi lögreglu Draumórar að löggæsla muni ekki skerðast Segir fangaverði sinna starfi sínu af stakri trúmennsku Íslendingurinn á meðal þeirra sem slösuðust Sker úr um hvort sáðlát yfir andlit með valdi sé nauðgun Björn Þorláks segir Katrínu ekki virða sig viðlits Vilja upplýsingar frá Strætó vegna framkomu í garð barna Beint streymi: Kynferðisofbeldi og önnur áföll á Íslandi Kona sem sendi nektarmyndir í bræði fær grænt ljós Telja að Quang gæti spillt rannsókninni gangi hann laus Hendrik Hermannsson bráðkvaddur Fangi segir fangelsin „mislélegar kjötgeymslur“ AGS vill skattahækkanir og Norðmenn viðurkenna Palestínu Æsandi bíltúr norður í land Enn frestast utankjörfundaratkvæðagreiðslan Þjóðin klofin hvað varðar hvalveiðar Aþena Sif dæmd fyrir stórfellda líkamsárás með Butterfly-hnífi Yngstu börnin um 14 til 15 mánaða við innritun í haust Veittist að fólki með hníf í miðborginni Ekur 44 kílómetra með ruslið og er ósáttur við sorphirðugjald Tækifærum fækkar til að sjá svona flugvélar fljúga Segir hin sigurstranglegu hafa tromp á hendi Pétur Jökull ákærður í stóra kókaínmálinu Nýir prestar og nýir djáknar mættir til starfa Ástæða fyrir því að spenna beltin í flugi Kjósendur eiga miserfitt með að ákveða sig Sjá meira
Afar lágt hlutfall nauðgana á Íslandi endar með sakfellingu brotamannsins samkvæmt útreikningum Fréttablaðsins. Þetta rímar við rannsóknir annars staðar á Vesturlöndum sem sýna sömu eða svipaðar niðurstöður. Við útreikningana tók Fréttablaðið saman tölur frá Ríkislögreglustjóra um tilkynntar nauðganir til lögreglunnar, útgefnar ákærur ríkissaksóknara í nauðgunarmálum og sakfellingar hjá héraðsdómstólunum árið 2014. Tölur frá árinu 2015 þóttu ekki gefa nægilega skýra mynd þar sem 32 prósent tilkynntra mála það árið eru enn til rannsóknar hjá lögreglu. Að endingu voru skoðaðar ársskýrslur Stígamóta þar sem að meðaltali 10 prósent þolenda sem leita til samtakanna kæra brot sitt til lögreglu. Það rímar við erlendar rannsóknir um að tíu prósent þolenda kæri nauðgun til lögreglu sem þýðir að um 1.300 nauðganir hafi átt sér stað á Íslandi árið 2014. Hins vegar er vert að nefna sænska rannsókn frá Háskólanum í Uppsölum frá árinu 2014 sem segir að einungis fimm prósent kvenna sem verða fyrir kynferðisofbeldi á fullorðinsárum kæri málið til lögreglu.María Rut Kristinsdóttir, sérfræðingur í Innanríkisráðuneytinu.Mynd/Ingileif FriðriksdóttirVert er að taka það fram að þessi útreikningur gefur aðeins mynd af því hvernig staðan er í þessum málum. Langur málsmeðferðartími hjá lögreglu, ríkissaksóknara og dómstólum veldur því að ólíklegt er að nokkur, ef einhver, þeirra mála sem tilkynnt voru hjá lögreglu 2014 séu komin í gegnum kerfið fyrir árslok. Þrátt fyrir það er tölfræðin svipuð ár frá ári og þess vegna óhætt að draga þá ályktun að þarna fari nokkuð raunsönn mynd af hlutfalli þeirra nauðgunarmála sem sakfellt er í. Samráðshópur innanríkisráðuneytisins um meðferð kynferðisbrota í réttarvörslukerfinu hefur skilað af sér aðgerðaáætlun til fjögurra ára í málaflokknum og vinnur að því að forgangsraða verkefnum. „Það sem við erum að skoða er hvernig við getum stytt málsmeðferðartíma, tryggt gæði rannsókna, styrkt endurmenntun innan kerfisins og tryggt skilvirk úrræði fyrir brotaþola og sakborninga,“ segir María Rut Kristinsdóttir, formaður hópsins. „Auðvitað miða allar þessar aðgerðir að því að gera kerfið betra og auka traust fólks á kerfinu svo það komi og leiti inn í kerfið þegar brotið hefur verið á því. Þannig getum við tryggt réttaröryggi.“ Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu
Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Hendrik Hermannsson bráðkvaddur Innlent Aþena Sif dæmd fyrir stórfellda líkamsárás með Butterfly-hnífi Innlent Björn Þorláks segir Katrínu ekki virða sig viðlits Innlent Árás á tólf ára stúlku fór betur en á horfðist Innlent Ekur 44 kílómetra með ruslið og er ósáttur við sorphirðugjald Innlent Kona sem sendi nektarmyndir í bræði fær grænt ljós Innlent Sker úr um hvort sáðlát yfir andlit með valdi sé nauðgun Innlent Lýsa hrikalegum aðstæðum í flugi Singapore Airlines: „Það var svo mikið öskrað“ Erlent Hálfri milljón yrði gert að rýma kæmi til goss Erlent Bjarni sagður lítillátur í samanburði við Keníuforseta Innlent Fleiri fréttir Stefna ríkinu eftir andlát tveggja ára dóttur og örlög sjómanna sem hurfu Ákærður fyrir stunguárás á akbraut Árás á tólf ára stúlku fór betur en á horfðist Bjarni sagður lítillátur í samanburði við Keníuforseta Sleppt úr haldi lögreglu Draumórar að löggæsla muni ekki skerðast Segir fangaverði sinna starfi sínu af stakri trúmennsku Íslendingurinn á meðal þeirra sem slösuðust Sker úr um hvort sáðlát yfir andlit með valdi sé nauðgun Björn Þorláks segir Katrínu ekki virða sig viðlits Vilja upplýsingar frá Strætó vegna framkomu í garð barna Beint streymi: Kynferðisofbeldi og önnur áföll á Íslandi Kona sem sendi nektarmyndir í bræði fær grænt ljós Telja að Quang gæti spillt rannsókninni gangi hann laus Hendrik Hermannsson bráðkvaddur Fangi segir fangelsin „mislélegar kjötgeymslur“ AGS vill skattahækkanir og Norðmenn viðurkenna Palestínu Æsandi bíltúr norður í land Enn frestast utankjörfundaratkvæðagreiðslan Þjóðin klofin hvað varðar hvalveiðar Aþena Sif dæmd fyrir stórfellda líkamsárás með Butterfly-hnífi Yngstu börnin um 14 til 15 mánaða við innritun í haust Veittist að fólki með hníf í miðborginni Ekur 44 kílómetra með ruslið og er ósáttur við sorphirðugjald Tækifærum fækkar til að sjá svona flugvélar fljúga Segir hin sigurstranglegu hafa tromp á hendi Pétur Jökull ákærður í stóra kókaínmálinu Nýir prestar og nýir djáknar mættir til starfa Ástæða fyrir því að spenna beltin í flugi Kjósendur eiga miserfitt með að ákveða sig Sjá meira