RÚV – í núinu og til framtíðar Kristinn Dagur Gissurarson skrifar 12. nóvember 2015 07:00 Í kjölfar skýrslu starfshóps, sem menntamálaráðherra skipaði um rekstur og starfsemi RÚV frá því það var ohf.-vætt árið 2007, hafa spunnist miklar og oft á tíðum óvægnar umræður í þjóðfélaginu. Sitt sýnist hverjum, eðlilega, en því miður hafa menn farið í skotgrafirnar og borið brigslyrði upp á höfunda skýrslunnar, stjórnendur og stjórn RÚV og jafnvel starfsmenn. Það er miður. Skýrslan kom út 29. október og er afar forvitnileg lesning. Hægt er að deila um framsetningu, orðfæri, samhengi, skipan starfshópsins og svo framvegis. En skýrslan stendur eftir sem opinbert plagg og ber að skoðast sem slíkt. Því er rétt að fara aðeins yfir sögu RÚV frá árinu 2007 og hvað framtíðin gæti borið í skauti sínu.Ohf.-væðing RÚV Ákveðið var við stofnun RÚV ohf. að eigið fé þess yrði 15%. Þó var vitað á þeim tíma að það væri of lágt eða alla vega um það deilt. Útvarpsgjaldið sem sett var á hefur aldrei gengið óskert til félagsins. Þessi tilhögun leiddi til margs konar vandamála í rekstri RÚV og þurfti fjárveitingavaldið að leggja stofnuninni til aukafjárveitingar nokkrum sinnum auk þess að afskrifa skuldir. En þessar upphæðir náðu þó ekki þeirri upphæð sem RÚV hefði fengið ef Alþingi hefði ekki klipið af útvarpsgjaldinu. Rétt er að hafa þessa staðreynd í huga þegar skeggrætt er um rekstrarvanda RÚV.Tími mikillar skuldasöfnunar Segja má með sanni að í tíð ríkisstjórnar Jóhönnu og Steingríms á árunum 2009/13 hafi vandi RÚV orðið því sem næst óstjórnlegur. Ekki nóg með að ríkisstjórn þeirra með fulltingi Alþingis hafi stórlega skert framlög til RÚV heldur fóru þáverandi stjórn og útvarpsstjóri offari í lántökum til að halda rekstri félagsins í óbreyttri mynd. Það ferli endaði svo með stórum hvelli, síðla árs 2013 þegar þáverandi útvarpsstjóri, Páll Magnússon, sagði af sér í kjölfar mikillar ólgu vegna fjöldauppsagna og hagræðingaraðgerða. Hvað olli því að félagið flaut sofandi að feigðarósi á þessum tíma er umhugsunarefni en ábyrgðin var á hendi þáverandi stjórnar og útvarpsstjóra. Þeirra er að svara fyrir þann tíma í rekstrarsögu RÚV ohf.Núið og LSR lánið Þó margt orki tvímælis þá gert er, er alveg ljóst að góður viðsnúningur hefur orðið á rekstri RÚV ohf. frá því að nýr útvarpsstjóri og ný stjórn tóku við keflinu. Miklar skuldir íþyngdu félaginu og þörf var á aðgerðum. Farið var í miklar aðhaldsaðgerðir innandyra og hluti hússins eða nálægt 3.000 fermetrar leigðir út. Samið var um frestun afborgana og vaxta af LSR-láninu í eitt og hálft ár. Þessi aðgerð tryggði jákvætt sjóðstreymi á tímabilinu sem er félaginu lífsnauðsynlegt. Það er auðvitað álitamál hvort réttlætanlegt sé að ríkið yfirtaki þessa skuldbindingu sem nú stendur í um 3,2 milljörðum. Stofnunin fékk lóð og húseign á móti skuldum á sínum tíma, árið 2007. Verði tekjur af sölu lóðar notaðar til lækkunar skulda mun eigið fé félagsins fara úr tæpum 6% í um 16% sem er meira en það var við stofnun RÚV ohf.Framtíðin Miklar breytingar hafa orðið á fáum árum í fjölmiðlun og sér ekki fyrir endann á þeim. Það er því bráðnauðsynlegt að stjórn og útvarpsstjóri taki höndum saman og móti sína framtíðarsýn á hlutverki og starfsemi RÚV ohf. Allt þarf að vera undir í þeirri vinnu, þar á meðal skýrsla starfshóps undir forystu Eyþórs Arnalds um rekstur og starfsemi RÚV ohf. frá 2007 til dagsins í dag. Alþingi ræður miklu, og í raun öllu, um starfsemi RÚV ohf. á næstu misserum. Verði lögum ekki breytt er varða útvarpsgjaldið þarf að fara í gagngera uppstokkun á rekstrinum, nú þegar. Það er ekki skynsamlegt. Tryggja þarf reksturinn, í það minnsta, fyrir árið 2016 og nota fyrrihluta þess árs í vandaða greiningu á stöðu og hlutverki RÚV til framtíðar. Þá fyrst er hægt að taka vel ígrundaðar ákvarðanir.Er og verður RÚV er í þágu okkar allra. Framsóknarflokkurinn hefur ætíð staðið vörð um þessa menningarstofnun sem hefur fylgt okkur lengi og meginþorri þjóðarinnar vill hafa við hlið sér. Mikill mannauður og ómetanleg menningarverðmæti eru fólgin í RÚV. Þekking, reynsla og hæfileikar starfsmanna RÚV er gnægtabrunnur sem þjóðin nýtur góðs af. Undirritaður mun sem stoltur framsóknarmaður og stjórnarmaður í RÚV beita sér, hér eftir sem hingað til, fyrir öflugum og hlutlægum fjölmiðli í almannaeigu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 18.05.2024 Halldór Er klassískt frjálslyndi orðið að jaðarskoðun? Kári Allansson Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Forseti Íslands veifaði mér Fjóla Einarsdóttir Skoðun Ákall til framtíðar: Nám í félagsráðgjöf! Steinunn Bergmann Skoðun Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson Skoðun Kynhluthlaust mál, máltilfinning og forsetaframboð Höskuldur Þráinsson Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth Skoðun Skoðun Skoðun Til áréttingar Kári Stefánsson skrifar Skoðun Kynhluthlaust mál, máltilfinning og forsetaframboð Höskuldur Þráinsson skrifar Skoðun Er klassískt frjálslyndi orðið að jaðarskoðun? Kári Allansson skrifar Skoðun Forseti Íslands veifaði mér Fjóla Einarsdóttir skrifar Skoðun Ákall til framtíðar: Nám í félagsráðgjöf! Steinunn Bergmann skrifar Skoðun Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir skrifar Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir skrifar Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson skrifar Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Kosningum frestað Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mesti stjórnmálamaðurinn? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir skrifar Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson skrifar Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Sjá meira
Í kjölfar skýrslu starfshóps, sem menntamálaráðherra skipaði um rekstur og starfsemi RÚV frá því það var ohf.-vætt árið 2007, hafa spunnist miklar og oft á tíðum óvægnar umræður í þjóðfélaginu. Sitt sýnist hverjum, eðlilega, en því miður hafa menn farið í skotgrafirnar og borið brigslyrði upp á höfunda skýrslunnar, stjórnendur og stjórn RÚV og jafnvel starfsmenn. Það er miður. Skýrslan kom út 29. október og er afar forvitnileg lesning. Hægt er að deila um framsetningu, orðfæri, samhengi, skipan starfshópsins og svo framvegis. En skýrslan stendur eftir sem opinbert plagg og ber að skoðast sem slíkt. Því er rétt að fara aðeins yfir sögu RÚV frá árinu 2007 og hvað framtíðin gæti borið í skauti sínu.Ohf.-væðing RÚV Ákveðið var við stofnun RÚV ohf. að eigið fé þess yrði 15%. Þó var vitað á þeim tíma að það væri of lágt eða alla vega um það deilt. Útvarpsgjaldið sem sett var á hefur aldrei gengið óskert til félagsins. Þessi tilhögun leiddi til margs konar vandamála í rekstri RÚV og þurfti fjárveitingavaldið að leggja stofnuninni til aukafjárveitingar nokkrum sinnum auk þess að afskrifa skuldir. En þessar upphæðir náðu þó ekki þeirri upphæð sem RÚV hefði fengið ef Alþingi hefði ekki klipið af útvarpsgjaldinu. Rétt er að hafa þessa staðreynd í huga þegar skeggrætt er um rekstrarvanda RÚV.Tími mikillar skuldasöfnunar Segja má með sanni að í tíð ríkisstjórnar Jóhönnu og Steingríms á árunum 2009/13 hafi vandi RÚV orðið því sem næst óstjórnlegur. Ekki nóg með að ríkisstjórn þeirra með fulltingi Alþingis hafi stórlega skert framlög til RÚV heldur fóru þáverandi stjórn og útvarpsstjóri offari í lántökum til að halda rekstri félagsins í óbreyttri mynd. Það ferli endaði svo með stórum hvelli, síðla árs 2013 þegar þáverandi útvarpsstjóri, Páll Magnússon, sagði af sér í kjölfar mikillar ólgu vegna fjöldauppsagna og hagræðingaraðgerða. Hvað olli því að félagið flaut sofandi að feigðarósi á þessum tíma er umhugsunarefni en ábyrgðin var á hendi þáverandi stjórnar og útvarpsstjóra. Þeirra er að svara fyrir þann tíma í rekstrarsögu RÚV ohf.Núið og LSR lánið Þó margt orki tvímælis þá gert er, er alveg ljóst að góður viðsnúningur hefur orðið á rekstri RÚV ohf. frá því að nýr útvarpsstjóri og ný stjórn tóku við keflinu. Miklar skuldir íþyngdu félaginu og þörf var á aðgerðum. Farið var í miklar aðhaldsaðgerðir innandyra og hluti hússins eða nálægt 3.000 fermetrar leigðir út. Samið var um frestun afborgana og vaxta af LSR-láninu í eitt og hálft ár. Þessi aðgerð tryggði jákvætt sjóðstreymi á tímabilinu sem er félaginu lífsnauðsynlegt. Það er auðvitað álitamál hvort réttlætanlegt sé að ríkið yfirtaki þessa skuldbindingu sem nú stendur í um 3,2 milljörðum. Stofnunin fékk lóð og húseign á móti skuldum á sínum tíma, árið 2007. Verði tekjur af sölu lóðar notaðar til lækkunar skulda mun eigið fé félagsins fara úr tæpum 6% í um 16% sem er meira en það var við stofnun RÚV ohf.Framtíðin Miklar breytingar hafa orðið á fáum árum í fjölmiðlun og sér ekki fyrir endann á þeim. Það er því bráðnauðsynlegt að stjórn og útvarpsstjóri taki höndum saman og móti sína framtíðarsýn á hlutverki og starfsemi RÚV ohf. Allt þarf að vera undir í þeirri vinnu, þar á meðal skýrsla starfshóps undir forystu Eyþórs Arnalds um rekstur og starfsemi RÚV ohf. frá 2007 til dagsins í dag. Alþingi ræður miklu, og í raun öllu, um starfsemi RÚV ohf. á næstu misserum. Verði lögum ekki breytt er varða útvarpsgjaldið þarf að fara í gagngera uppstokkun á rekstrinum, nú þegar. Það er ekki skynsamlegt. Tryggja þarf reksturinn, í það minnsta, fyrir árið 2016 og nota fyrrihluta þess árs í vandaða greiningu á stöðu og hlutverki RÚV til framtíðar. Þá fyrst er hægt að taka vel ígrundaðar ákvarðanir.Er og verður RÚV er í þágu okkar allra. Framsóknarflokkurinn hefur ætíð staðið vörð um þessa menningarstofnun sem hefur fylgt okkur lengi og meginþorri þjóðarinnar vill hafa við hlið sér. Mikill mannauður og ómetanleg menningarverðmæti eru fólgin í RÚV. Þekking, reynsla og hæfileikar starfsmanna RÚV er gnægtabrunnur sem þjóðin nýtur góðs af. Undirritaður mun sem stoltur framsóknarmaður og stjórnarmaður í RÚV beita sér, hér eftir sem hingað til, fyrir öflugum og hlutlægum fjölmiðli í almannaeigu.
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar
Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun