Frosti skilaði skýrslu til forsætisráðherra um endurbætur á peningakerfinu síðastliðinn þriðjudag. Skýrslan fjallar um að hvaða leyti megi rekja vandamál í stjórn peningamála hér á landi til þess að bönkum er heimilt að „búa til peninga‟ þegar þeir veita lán.
Fram kemur í skýrslunni að íslenskir viðskiptabankar sköpuðu mun meira af peningum en hagkerfið þurfti á að halda. Seðlabankanum tókst ekki að hafa hemil á peningamyndun bankanna með hefðbundnum stjórntækjum sínum. Í skýrslunni er komist að þeirri niðurstöðu að svokallað þjóðpeningakerfi geti verið nothæfur grundvöllur að endurbótum á peningakerfinu. Í slíku kerfi væri peningamyndun færð frá einkabönkum til Seðlabankans og þá væri ráðstöfun peninganna á hendi löggjafans í formi fjárlaga.
Í vefútgáfu bandaríska dagblaðsins The Washington Post er fjallað um þessar róttæku hugmyndir. Þar er haft eftir Ted Truman , fyrrverandi hagfræðingi hjá Seðlabanka Bandaríkjanna að hugmyndirnar feli í eðli sínu í sér sovéskt kerfi. Hann segir að réttur lærdómur af fjármálakreppunni sé ekki að auka völd Seðlabanka Íslands. Vandamálið hafi falist í því að Seðlabankinn og önnur stjórnvöld beittu ekki stjórntækjum sínum með fullnægjandi hætti til að koma í veg fyrir fjármálakreppuna.
„Þetta byggir á því að færa peningaprentunarvaldið frá viðskiptabönkum til seðlabankans. Það felur ekki í sér að færa lánveitingarvald til seðlabankans, hann mun ekki verða lánveitandi á fjármálamörkuðum. Þannig bankakerfið sem slíkt verður óbreytt að öðru leyti en því að það getur ekki prentað peninga til að lána sínum viðskiptavinum,“ segir hann.
Í meira en hálfa öld hafa Íslendingar glímt við alvarleg peningaleg vandamál svo sem verðbólgu, gengisfellingar, eignabólu og að lokum hrun bankakerfisins árið 2008. Kaupmáttur krónunnar hefur rýrnað um 99,7 prósent frá því Seðlabanki Íslands var stofnaður árið 1961.
Í hnotskurn ganga hugmyndir Frosta út á að draga úr peningamagni í umferð með það fyrir augum að tryggja stöðugleika.
Ef að þetta vald er fært alfarið til Seðlabankans, mun það ekki hægja á viðskiptum á markaði og gera kerfið miklu þyngra í vöfum? „Við teljum ekki svo vera. Vissulega þurfa menn að fjármagna sig og bankarnir veita lán en það eru margar lánastofnanir sem gera þetta nú þegar, verðbréfasjóðir og fleiri, þannig að þetta er form sem er vel þekkt og er engin ástæða til að ætla annað en að viðskiptabönkunum muni farnast það vel eins og öðrum hingað til,“ segir hann.
Sigurvin segist ekki hafa áhyggjur af því að breytingar á borð við þessa muni hægja á lánamörkuðum.
