Trú Böðvar Jónsson skrifar 28. janúar 2015 14:54 Inngangur Áður en reynt er að tala um trú er nauðsynlegt reyna að skilgreina hvað við er átt með orðinu trú. Venjulega þegar trú ber á góma er um að ræða trú á tilvist yfirskilvitlegs máttar í höndum skapara, mótanda, eða afls sem hefur hannað sköpunarverkið í heild sinni og með öllu sem í því er. Til að einfalda okkur umræðu um trúmál höfum við í okkar menningarheimi valið þessum yfirnáttúrulega, yfirskilvitlega mætti nafnið Guð. Vegna þess að við mennirnir getum ekki séð, snert eða skilið Guðdóminn, ekki frekar en málverkið málarann sem málaði það, þá tölum við um trú. Þeir sem eru trúaðir trúa sem sagt á Guð sem þeir hvorki sjá eða heyra en eru samt fullvissir um tilvist hans. Fyrir nokkru rakst ég á ljóð þar sem kona að nafni Ruhíyyíh Rabbani orðar mjög vel það sem ég er að reyna að segja með fátæklegri orðum. Ég birti aðeins hluta úr ljóðinu til að lengja ekki pistlinn um of. Hún kallar ljóðið Það er trú:Það er trú Að ganga þar, hvar enginn stígur fer Að anda þar, sem loft ei nokkurt er Að sjá þar til, er hvergi lýsir ljós Það er trúAð hrópa út í þögnina og næturinnar tómog heyra aldrei bergmálið til baka flytja óm,en trúa samt og trúa, aftur og afturÞað er trú (Þýð: Svanur Gísi Þorkelsson)Einn Guð ein trú Þegar grannt er skoðað þá virðist ljóst að það getur ekki verið nema einn skapari, einn Guð og allar guðlega opinberaðar trúarkenningar geta eingöngu verið frá honum komnar gegnum boðbera hans. Þó að þessar trúarsetningar virðist ólíkar við fyrstu sín þá er ekki óeðlilegt að draga þá ályktun að það stafi fremur en nokkuð annað af þeim ólíku tímum og ólíkum aðstæðum þess fólks sem þessum kenningum var ætlað að leiða til betri vegar. Sú fullyrðing er í framhaldinu nærtæk að í raun sé bara „einn Guð“ og sem afleiðing af því „ein trú“. Segja má að staðfesting þessa kristallist í „Gullnu reglunni“ sem gengur, með svipuðu orðalagi en sömu merkingu, eins og sameinandi rauður þráður gegnum allar opinberaðar trúarkenningar mannkynsins. Sameiginlegt öllum þessum boðberum er, að í því sem þeir létu eftir sig voru skilaboð þess efnis að þeir myndu koma aftur í fyllingu tímans. Þetta þekkja kristnir menn vel úr orðum Krists. En það er líklega forvitnilegt fyrir marga að líta 5000 ár aftur í tímann og skoða hvað um þetta er sagt í elstu trúarritum heimsins þar sem Krishna talar sem boðberi Guðs: „Hvenær sem réttlætinu hallar og ranglætið tekur að ryðja sér til rúms þá opinbera ég sjálfan mig. Ég fæðist öld eftir öld til að viðhalda hinu góða, til þess að uppræta illræðismenn og koma réttlætinu í fastar skorður.“Þegar trúin missir mátt Þegar maður les þessa 5000 ára gömlu tilvitnun spyr maður sig hvernig lítur það út í nútímanum þegar „dyggðum og réttlæti hnignar og spilling og óréttlæti ríkja“? Spurningin er í einföldu máli, hvað gerist þegar trú á Guð er hafnað og áhrif hennar í samfélaginu dofna og jafnvel hverfa? Í ritum yngstu trúar heimsins, ritum bahá‘í trúar, er að finna tilvitnun sem bahá‘íar trúa að svari þessari spurningu. Tilvitnunin hljóðar svo: „Trú er öflugasta tækið til að leggja grunn að reglu í heiminum...... Ef ljós trúarinnar hættir að skína, mun ringulreið og öngþveiti af hljótast og ljós sanngirni, réttlætis, friðar og rósemi deyja út, öfughneigð mannlegs eðlis, niðurlæging mannlegs framferðis, spilling og upplausn mannlegra stofnana birta undir slíkum kringumstæðum sínar verstu hliðar. Mannleg skaphöfn er vanvirt, vongleðin dofnar, taugar agans slakna, rödd samviskunnar þagnar, sómatilfinningin myrkvast og dýpstu kenndir, gleði, friðar og vonar fjara út hægt og hægt.“ (Fyrirheit um heimsfrið: Yfirlýsing Alþjóðlega bahá‘i samfélagsins á Friðarári S.þ. 1985-6)Lokaorð Að fara í stríð á forsendum trúarlegrar óeiningar á ekki rétt á sér því í raun er Guð einn og trúin ein þar sem gullna reglan „það sem þér vijið að aðrir menn gjöri yður það skuluð þér og þeim gjöra“ gengur eins og grunnstef eða samnefnari gegnum öll trúarrit heimsins. Getum við séð fyrir okkur trúarbragðahöfundana sem færðu okkur þessa gullnu reglu í harðvítugum átökum í andlegum veröldum Guðs? Mér er alla vega ómögulegt að sjá slíkt fyrir mér. En ég á auðvelt með að ímynda mér þá fella tár yfir framferði og gerðum þeirra sem kalla sig fylgjendur þeirra. Að heyja stríð í nafni trúar er og hefur alltaf verið óásættanlegur leikur illra afla.Þegar hugsun um stríð kemur upp,Andæfið henni þá með enn sterkari hugsun um frið.Hatursfullri hugsun verður að eyðameð enn máttugri hugsun um kærleika. (Úr bahai fræðum)Lát manninn sigra reiði með ást,Lát hann sigra illt með góðu,Lát hann sigra græðgi með gjafmildiog lygarann með sannleika (Úr Búddafræðum) Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Böðvar Jónsson Mest lesið Við höfum ekki efni á norsku leiðinni Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Fólkið sem gleymdist í Grindavík Bryndís Gunnlaugsdóttir Skoðun Hver er viðskiptalegur ávinningur af EES-samningnum? Sigurbjörn Svavarsson Skoðun Ríkisstjórn sem skeytir engu Diljá Matthíasardóttir Skoðun Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty Skoðun Styðjum þá sem bjarga okkur Jens Garðar Helgason Skoðun Elsku ASÍ, bara… Nei Sunna Arnardóttir Skoðun Rússar pyntuðu og myrtu úkraínsku blaðakonuna Viktoriiu Roshchyna Erlingur Erlingsson Skoðun Gigtarmaí 2025 – Stuðlum að forvörnum, fræðslu og vitundarvakningu Hrönn Stefánsdóttir Skoðun Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Ríkisstjórn sem skeytir engu Diljá Matthíasardóttir skrifar Skoðun Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir skrifar Skoðun Fólkið sem gleymdist í Grindavík Bryndís Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Rússar pyntuðu og myrtu úkraínsku blaðakonuna Viktoriiu Roshchyna Erlingur Erlingsson skrifar Skoðun Á að sameina ÍSÍ og UMFÍ? Ómar Stefánsson skrifar Skoðun Elsku ASÍ, bara… Nei Sunna Arnardóttir skrifar Skoðun Gigtarmaí 2025 – Stuðlum að forvörnum, fræðslu og vitundarvakningu Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Við höfum ekki efni á norsku leiðinni Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Sósíalistar á vaktinni í átta ár Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Styðjum þá sem bjarga okkur Jens Garðar Helgason skrifar Skoðun Hver er viðskiptalegur ávinningur af EES-samningnum? Sigurbjörn Svavarsson skrifar Skoðun Embætti þitt geta allir séð Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Hver á dómur að vera hjá ungmenni fyrir að fremja alvarlegt afbrot, jafnvel morð? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Sigursaga Evrópu í 21 ár Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin, Dagbjört og ESB Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun Myndir þú ráða fatlað fólk í vinnu? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding skrifar Skoðun Rauðir sokkar á 1. maí Sveinn Ólafsson skrifar Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Heiðrum íslenska hestinn Berglind Margo Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir skrifar Skoðun Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez skrifar Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað ætlar þú að vera þegar þú verður stór? Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman skrifar Sjá meira
Inngangur Áður en reynt er að tala um trú er nauðsynlegt reyna að skilgreina hvað við er átt með orðinu trú. Venjulega þegar trú ber á góma er um að ræða trú á tilvist yfirskilvitlegs máttar í höndum skapara, mótanda, eða afls sem hefur hannað sköpunarverkið í heild sinni og með öllu sem í því er. Til að einfalda okkur umræðu um trúmál höfum við í okkar menningarheimi valið þessum yfirnáttúrulega, yfirskilvitlega mætti nafnið Guð. Vegna þess að við mennirnir getum ekki séð, snert eða skilið Guðdóminn, ekki frekar en málverkið málarann sem málaði það, þá tölum við um trú. Þeir sem eru trúaðir trúa sem sagt á Guð sem þeir hvorki sjá eða heyra en eru samt fullvissir um tilvist hans. Fyrir nokkru rakst ég á ljóð þar sem kona að nafni Ruhíyyíh Rabbani orðar mjög vel það sem ég er að reyna að segja með fátæklegri orðum. Ég birti aðeins hluta úr ljóðinu til að lengja ekki pistlinn um of. Hún kallar ljóðið Það er trú:Það er trú Að ganga þar, hvar enginn stígur fer Að anda þar, sem loft ei nokkurt er Að sjá þar til, er hvergi lýsir ljós Það er trúAð hrópa út í þögnina og næturinnar tómog heyra aldrei bergmálið til baka flytja óm,en trúa samt og trúa, aftur og afturÞað er trú (Þýð: Svanur Gísi Þorkelsson)Einn Guð ein trú Þegar grannt er skoðað þá virðist ljóst að það getur ekki verið nema einn skapari, einn Guð og allar guðlega opinberaðar trúarkenningar geta eingöngu verið frá honum komnar gegnum boðbera hans. Þó að þessar trúarsetningar virðist ólíkar við fyrstu sín þá er ekki óeðlilegt að draga þá ályktun að það stafi fremur en nokkuð annað af þeim ólíku tímum og ólíkum aðstæðum þess fólks sem þessum kenningum var ætlað að leiða til betri vegar. Sú fullyrðing er í framhaldinu nærtæk að í raun sé bara „einn Guð“ og sem afleiðing af því „ein trú“. Segja má að staðfesting þessa kristallist í „Gullnu reglunni“ sem gengur, með svipuðu orðalagi en sömu merkingu, eins og sameinandi rauður þráður gegnum allar opinberaðar trúarkenningar mannkynsins. Sameiginlegt öllum þessum boðberum er, að í því sem þeir létu eftir sig voru skilaboð þess efnis að þeir myndu koma aftur í fyllingu tímans. Þetta þekkja kristnir menn vel úr orðum Krists. En það er líklega forvitnilegt fyrir marga að líta 5000 ár aftur í tímann og skoða hvað um þetta er sagt í elstu trúarritum heimsins þar sem Krishna talar sem boðberi Guðs: „Hvenær sem réttlætinu hallar og ranglætið tekur að ryðja sér til rúms þá opinbera ég sjálfan mig. Ég fæðist öld eftir öld til að viðhalda hinu góða, til þess að uppræta illræðismenn og koma réttlætinu í fastar skorður.“Þegar trúin missir mátt Þegar maður les þessa 5000 ára gömlu tilvitnun spyr maður sig hvernig lítur það út í nútímanum þegar „dyggðum og réttlæti hnignar og spilling og óréttlæti ríkja“? Spurningin er í einföldu máli, hvað gerist þegar trú á Guð er hafnað og áhrif hennar í samfélaginu dofna og jafnvel hverfa? Í ritum yngstu trúar heimsins, ritum bahá‘í trúar, er að finna tilvitnun sem bahá‘íar trúa að svari þessari spurningu. Tilvitnunin hljóðar svo: „Trú er öflugasta tækið til að leggja grunn að reglu í heiminum...... Ef ljós trúarinnar hættir að skína, mun ringulreið og öngþveiti af hljótast og ljós sanngirni, réttlætis, friðar og rósemi deyja út, öfughneigð mannlegs eðlis, niðurlæging mannlegs framferðis, spilling og upplausn mannlegra stofnana birta undir slíkum kringumstæðum sínar verstu hliðar. Mannleg skaphöfn er vanvirt, vongleðin dofnar, taugar agans slakna, rödd samviskunnar þagnar, sómatilfinningin myrkvast og dýpstu kenndir, gleði, friðar og vonar fjara út hægt og hægt.“ (Fyrirheit um heimsfrið: Yfirlýsing Alþjóðlega bahá‘i samfélagsins á Friðarári S.þ. 1985-6)Lokaorð Að fara í stríð á forsendum trúarlegrar óeiningar á ekki rétt á sér því í raun er Guð einn og trúin ein þar sem gullna reglan „það sem þér vijið að aðrir menn gjöri yður það skuluð þér og þeim gjöra“ gengur eins og grunnstef eða samnefnari gegnum öll trúarrit heimsins. Getum við séð fyrir okkur trúarbragðahöfundana sem færðu okkur þessa gullnu reglu í harðvítugum átökum í andlegum veröldum Guðs? Mér er alla vega ómögulegt að sjá slíkt fyrir mér. En ég á auðvelt með að ímynda mér þá fella tár yfir framferði og gerðum þeirra sem kalla sig fylgjendur þeirra. Að heyja stríð í nafni trúar er og hefur alltaf verið óásættanlegur leikur illra afla.Þegar hugsun um stríð kemur upp,Andæfið henni þá með enn sterkari hugsun um frið.Hatursfullri hugsun verður að eyðameð enn máttugri hugsun um kærleika. (Úr bahai fræðum)Lát manninn sigra reiði með ást,Lát hann sigra illt með góðu,Lát hann sigra græðgi með gjafmildiog lygarann með sannleika (Úr Búddafræðum)
Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty Skoðun
Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir Skoðun
Skoðun Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir skrifar
Skoðun Rússar pyntuðu og myrtu úkraínsku blaðakonuna Viktoriiu Roshchyna Erlingur Erlingsson skrifar
Skoðun Gigtarmaí 2025 – Stuðlum að forvörnum, fræðslu og vitundarvakningu Hrönn Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty skrifar
Skoðun Hver á dómur að vera hjá ungmenni fyrir að fremja alvarlegt afbrot, jafnvel morð? Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar
Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty Skoðun
Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir Skoðun