Skoðun

Au pair – "jafnfætis“?

Karen J. Klint (Danmörku), Sonja Mandt (Noregi), Christer Adelsbo (Svíþjóð) og Christian Beijar (Álandi) og Eeva-Johanna Eloranta (Finnlandi) skrifa
Mansal, misnotkun á ódýru vinnuafli og kynferðisleg áreitni. Norðurlöndin verða að vinna saman til að bjarga Au pair-kerfinu.

Upprunalegi tilgangurinn með Au pair-kerfinu voru menningarsamskipti. Að ungt fólk fengi tækifæri til að halda út í hinn stóra heim til að vinna í stuttan tíma. Yfirleitt við að gæta barna eða sjá um heimilisstörf. Þannig gæti viðkomandi lært nýtt tungumál og kynnst nýrri menningu og hið sama gæti átt við móttökufjölskylduna. Au pair er franska og þýðir „jafnfætis“ eða „jöfn“.

Með öðrum orðum þá er þeim sem ræður sig sem au pair og þeim sem ræður viðkomandi ætlað að mætast á jafnréttisgrundvelli til að vinna saman, deila reynslu sinni og ekki síst njóta ánægjulegra og lærdómsríkra samskipta þvert á menningarheima.

Nú um stundir eru þess fjölmörg dæmi að konur frá fátækum heimshlutum yfirgefa fjölskyldur sínar og heimalönd til að vinna í láglaunastörfum á Vesturlöndum, meðal annars við að gæta bús og barna.

Þessar konur hafna í sérstaklega viðkvæmri stöðu, þegar þær ráða sig sem au pair í ókunnu landi, þúsundir kílómetra frá heimalandi sínu og fjölskyldu. Þær hafa ekkert tengslanet, kunna ekki tungumálið, þekkja ekki lög og siði samfélagsins og eru í raun og veru algerlega upp á náð og miskunn móttökufjölskyldunnar komnar.

Góðu reynslusögurnar færri

Rétt er að undirstrika að auðvitað upplifa ekki allar konur sem ráða sig sem au pair illa meðferð eða misnotkun. Sem betur fer eru einnig til góðar reynslusögur. En á Norðurlöndunum bendir ýmislegt til að góðu reynslusögurnar af au pair-ráðningum verði færri og færri með hverju árinu.

Upprunalega forsendan um jafnstöðu, eðlilegt vinnu- og launasamband og uppfræðslu á menningarheimum hvort annars hefur í dag vikið fyrir misnotkun á ódýru vinnuafli, kynferðislegri áreitni og móttökufjölskyldum sem reyna að misnota Au pair-kerfið eins og mögulegt er. „Jafnfætis“ hefur breyst í herra- og þrælasamband.

Einföld leit á Google með „au pair“ og „seksuel undnyttelse“ sýnir svo ekki verður um villst, að við þurfum skýrari lög og samræmdar reglur á Norðurlöndunum um Au pair-kerfið til að tryggja stöðu þeirra sem þar starfa. Hvert tilfellið á fætur öðru birtist okkur þar sem ungum au pair-stúlkum er nauðgað eða þær misnotaðar kynferðislega af „karlinum á heimilinu“.

Leita ekki til lögreglu

Á síðustu árum hefur au pair-stúlkum, sem venjulega vinna hjá barnafjölskyldum, fjölgað gríðarlega á Norðurlöndunum. Í allt of mörgum tilfellum eru launin afar lág og vinnuskilyrðin ekki í samræmi við reglur viðkomandi lands. Au pair-stúlkurnar lenda í því að þurfa að vinna mun fleiri tíma en samningur þeirra segir til um og réttindi þeirra eru ekki virt af móttökufjölskyldunni. Sama mynstur á sér stað á öllum Norðurlöndunum og verður sífellt algengara.

Í Au pair-miðstöð Norsk Folkhjelp í Noregi fjölgar til að mynda stöðugt þeim au pair-stúlkum sem leita eftir hjálp og ráðgjöf. Yfirleitt snúast málin um vanefndir á vinnusamningum eða kynferðislega misnotkun. Í miðstöðinni verða menn varir við að au pair-stúlkurnar þora ekki að leita til lögreglunnar eða réttra yfirvalda, m.a. af ótta við brottvísun úr landinu.

Til bjargar Au pair-kerfinu

Jafnaðarmenn í Norðurlandaráði vilja ekki og munu ekki sætta sig við að einstaklingar sem koma frá fátækum löndum og úr erfiðum aðstæðum verði misnotaðir með þessum hætti. Við eigum ekki að láta það viðgangast að það finnist móttökufjölskyldur sem leita allra leiða til að misnota Au pair-kerfið til eigin hagsbóta. Að au pair-stúlkur séu látnar vinna meira en þær fá greitt fyrir og að þær í verstu tilfellum séu misnotaðar kynferðislega. Að „jafnfætis“ og „menningarsamskiptum“ verði árið 2014 breytt í mansal og skipulagða glæpastarfsemi.

Nú skulum við á Norðurlöndunum gera það sem við erum þekkt fyrir og sem við erum góð í; að vinna saman og vera fánaberar fyrir góð, heilbrigð og nytsamleg verkefni sem gagnast öllum. Í því skyni höfum við lagt fram tillögu um að Norðurlöndin bregðist þegar við og taki höndum saman um að bjarga Au pair-kerfinu. Þannig tryggjum við að þar geti enginn misnotað veika stöðu annars – hvorki efnahagslega, andlega né kynferðislega.

Þannig að við mætumst öll á jafnræðisgrunni – jafnfætis!




Skoðun

Skoðun

Stöðvum hel­víti á jörðu

Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar

Sjá meira


×