LKL-mataræði á meðgöngu? Þórdís Lilja Gunnarsdóttir skrifar 4. mars 2014 09:15 Ingibjörg Th. Hreiðarsdóttir, hjúkrunarfræðingur og ljósmóðir, segir LKL-mataræði á meðgöngu geta dregið úr eðlilegum vexti fósturs í móðurkviði. Mynd/GVA Lágkolvetnamataræði nýtur nú mikilla vinsælda í því skyni að brenna kílóum hratt en hentar lágkolvetnamataræði barnshafandi konum? „Einfalda svarið er nei, í ljósi stöðu þekkingar um LKL-mataræði í dag,“ segir Ingibjörg Th. Hreiðarsdóttir, ljósmóðir með sérþekkingu á sykursýki og fjölskyldumiðaðri umönnun í gegnum barneignaferlið. Ingibjörg segir skilgreiningar á LKL-mataræði vera margar og ólíkar. „Þrengsta skilgreining þess, þar sem allverulega er dregið úr kolvetnainntöku, hentar ekki barnshafandi konum. Hafi kona dregið úr kolvetnainntöku, svo sem neyslu á skyndibitum, sælgæti og sætum drykkjum, en innbyrðir þá ráðlagða dagskammta af kolvetnum og skilgreinir það sem LKL-mataræði, má segja að það sé í lagi.“ Ingibjörg brýnir fyrir verðandi mæðrum að neyta trefja og ávaxta á meðgöngu, en í LKL-mataræði er algengt að neysla þeirra sé tamörkuð. „LKL-fæði inniheldur einnig mikla neyslu á fitu og salti sem ekki er hægt að mæla með á meðgöngu. Mataræðið kann að henta takmörkuðum hópi fólks sem þarf að léttast en slíkt á ekki við á meðgöngu.“ Að sögn Ingibjargar hefur LKL-mataræði áhrif á vöxt fósturs í móðurkviði. „Sé verðandi móðir á ströngu LKL-mataræði getur það dregið úr eðlilegum vexti barnsins vegna vannæringar móður. Á meðgöngu er mikilvægt að tryggja gott næringarástand með tilliti til þroska fósturs í móðurkviði. Fæðið getur komið í veg fyrir að móðir og barn fái næringarefni sem báðum eru mikilvæg til að viðhalda heilbrigði.“ Lágkolvetnafæði á meðgöngu getur einnig valdið óæskilegu þyngdartapi verðandi móður. „Það getur valdið orkuleysi, almennri vanlíðan og sleni. Ekki er hægt að tryggja að verðandi móðir fái þau næringarefni sem æskileg eru á meðgöngunni til að viðhalda heilbrigði og skortur á trefjum í fæði getur valdið vandamálum í meltingarfærum, eins og hægðatregðu.“ Í nýjum norrænum ráðleggingum um næringarefni, sem voru birtar fyrir síðustu áramót, er mælt með að hlutfall kolvetna sé á bilinu 45 til 65 prósent af daglegri næringarinntöku. Sömu ráðleggingar eiga við á meðgöngu og fyrir almenning. Lágmark ráðlagðra kolvetna í fæði hefur lítillega lækkað á undanförnum árum. „Meðganga er tímabil þar sem konur þurfa að gæta sérstaklega vel að hollu og næringarríku mataræði. Þá er ekki æskilegt að vera í megrun,“ segir Ingibjörg. „Mikilvægt er að borða almennt fæði samkvæmt manneldismarkmiðum, borða reglulega yfir daginn og fimm til sex máltíðir í skömmtum sem eru í samræmi við næringarþörf. Hafi konur áhyggjur af þyngdarstjórnun á meðgöngu geta ljósmæður, læknar og næringarfræðingar veitt leiðsögn og stutt þær í baráttunni. Einnig er mikilvægt að hafa í huga að dagleg hreyfing er veigamikill hluti af heilbrigðum lífsstíl og þyngdarstjórnun.“ Þegar kemur að vanfærum konum sem greinast með meðgöngusykursýki mælir Ingibjörg ekki heldur með ströngu LKL-mataræði. „Þunguðum konum með meðgöngusykursýki er ráðlagt að borða reglulega yfir daginn vel samsett, fjölbreytt og hollt fæði. Það er alltaf jákvætt að skerða inntöku fínunninna kolvetna og forðast sykraða drykki, kökur, sælgæti og snakk. Hjá þunguðum konum með meðgöngusykursýki eru reglulegar máltíðir, hollt fæði, skerðing fínunninna kolvetna auk daglegrar hreyfingar lykillinn að farsælli útkomu móður og barns.“ Mest lesið Læknadóp og geðveikir menn, lesist aftur Áskorun Hulunni svipt af nýjum Íþróttaálfi Lífið Þegar Dorrit var forsetafrú Lífið Helgi snýr heim: „Laus við leiðindin sem bjuggu þetta til“ Menning Katrín Halldóra snýr aftur til Tenerife Lífið „Ég var búinn að syrgja þetta líf“ Lífið Krakkatían: Þakkargjörðarhátíð, Wicked og aðventukrans Lífið Nýsloppin við vinstra vókið þegar það hægra mætti Lífið Hrátt og sjarmerandi einbýlishús listapars í Höfnum Lífið Vonlaust í víkinni Gagnrýni Fleiri fréttir Hulunni svipt af nýjum Íþróttaálfi Þegar Dorrit var forsetafrú Krakkatían: Þakkargjörðarhátíð, Wicked og aðventukrans Katrín Halldóra snýr aftur til Tenerife „Ég var búinn að syrgja þetta líf“ Fréttatía vikunnar: Golfklúbbur, Fossvogsbrú og fasteignasali Eyddu sleikjufærslum spjallmennis: „Ég er feitur fæðingarhálfviti“ Bjóða til sögulegrar tölvuleikjaveislu Hrátt og sjarmerandi einbýlishús listapars í Höfnum Sjáðu nýtt klifurhús fyrir norðan: Frá Hjalteyri yfir til Akureyrar Feginn að losna við kvíðann sem fylgdi drykkjunni Allt um brjóstastækkun Simone Biles „Skref í rétta átt“ en ekki útséð um þátttöku Íslands Breyta reglum um atkvæðagreiðslu og kynningu laga í Eurovision Samfélagsmiðlastjörnur máluðu Akureyri rauða Þessi hús og lóðir hlutu fegrunarviðurkenningar Reykjavíkurborgar Var úthúðuð af skipuleggjanda en sigraði í Ungfrú alheimi Fyrsta súperstjarna Íslands stendur á tímamótum „Sjónvarpssonur“ John Travolta látinn Tilkynntu hver jólagjöf ársins væri Halla átti ánægjulegan fund með Karli Bretakonungi Edwald-feðgar kaupa hlið við hlið Grunaði alltaf að hann væri ekki sonur föður síns Óhuggulegt fall fegurðardrottningar Sonur tónlistarparsins fæddur og nefndur Óttaðist um líf sitt: „Það var erfiðasti dagur lífs míns“ Játaði sig sigraða: „Mér fannst það algjört tabú áður“ Mobb Deep kemur fram í KR-höllinni í mars Nýsloppin við vinstra vókið þegar það hægra mætti Ætluðu að taka þakið í gegn en urðu óvænt að byrja á kjallaranum Sjá meira
Lágkolvetnamataræði nýtur nú mikilla vinsælda í því skyni að brenna kílóum hratt en hentar lágkolvetnamataræði barnshafandi konum? „Einfalda svarið er nei, í ljósi stöðu þekkingar um LKL-mataræði í dag,“ segir Ingibjörg Th. Hreiðarsdóttir, ljósmóðir með sérþekkingu á sykursýki og fjölskyldumiðaðri umönnun í gegnum barneignaferlið. Ingibjörg segir skilgreiningar á LKL-mataræði vera margar og ólíkar. „Þrengsta skilgreining þess, þar sem allverulega er dregið úr kolvetnainntöku, hentar ekki barnshafandi konum. Hafi kona dregið úr kolvetnainntöku, svo sem neyslu á skyndibitum, sælgæti og sætum drykkjum, en innbyrðir þá ráðlagða dagskammta af kolvetnum og skilgreinir það sem LKL-mataræði, má segja að það sé í lagi.“ Ingibjörg brýnir fyrir verðandi mæðrum að neyta trefja og ávaxta á meðgöngu, en í LKL-mataræði er algengt að neysla þeirra sé tamörkuð. „LKL-fæði inniheldur einnig mikla neyslu á fitu og salti sem ekki er hægt að mæla með á meðgöngu. Mataræðið kann að henta takmörkuðum hópi fólks sem þarf að léttast en slíkt á ekki við á meðgöngu.“ Að sögn Ingibjargar hefur LKL-mataræði áhrif á vöxt fósturs í móðurkviði. „Sé verðandi móðir á ströngu LKL-mataræði getur það dregið úr eðlilegum vexti barnsins vegna vannæringar móður. Á meðgöngu er mikilvægt að tryggja gott næringarástand með tilliti til þroska fósturs í móðurkviði. Fæðið getur komið í veg fyrir að móðir og barn fái næringarefni sem báðum eru mikilvæg til að viðhalda heilbrigði.“ Lágkolvetnafæði á meðgöngu getur einnig valdið óæskilegu þyngdartapi verðandi móður. „Það getur valdið orkuleysi, almennri vanlíðan og sleni. Ekki er hægt að tryggja að verðandi móðir fái þau næringarefni sem æskileg eru á meðgöngunni til að viðhalda heilbrigði og skortur á trefjum í fæði getur valdið vandamálum í meltingarfærum, eins og hægðatregðu.“ Í nýjum norrænum ráðleggingum um næringarefni, sem voru birtar fyrir síðustu áramót, er mælt með að hlutfall kolvetna sé á bilinu 45 til 65 prósent af daglegri næringarinntöku. Sömu ráðleggingar eiga við á meðgöngu og fyrir almenning. Lágmark ráðlagðra kolvetna í fæði hefur lítillega lækkað á undanförnum árum. „Meðganga er tímabil þar sem konur þurfa að gæta sérstaklega vel að hollu og næringarríku mataræði. Þá er ekki æskilegt að vera í megrun,“ segir Ingibjörg. „Mikilvægt er að borða almennt fæði samkvæmt manneldismarkmiðum, borða reglulega yfir daginn og fimm til sex máltíðir í skömmtum sem eru í samræmi við næringarþörf. Hafi konur áhyggjur af þyngdarstjórnun á meðgöngu geta ljósmæður, læknar og næringarfræðingar veitt leiðsögn og stutt þær í baráttunni. Einnig er mikilvægt að hafa í huga að dagleg hreyfing er veigamikill hluti af heilbrigðum lífsstíl og þyngdarstjórnun.“ Þegar kemur að vanfærum konum sem greinast með meðgöngusykursýki mælir Ingibjörg ekki heldur með ströngu LKL-mataræði. „Þunguðum konum með meðgöngusykursýki er ráðlagt að borða reglulega yfir daginn vel samsett, fjölbreytt og hollt fæði. Það er alltaf jákvætt að skerða inntöku fínunninna kolvetna og forðast sykraða drykki, kökur, sælgæti og snakk. Hjá þunguðum konum með meðgöngusykursýki eru reglulegar máltíðir, hollt fæði, skerðing fínunninna kolvetna auk daglegrar hreyfingar lykillinn að farsælli útkomu móður og barns.“
Mest lesið Læknadóp og geðveikir menn, lesist aftur Áskorun Hulunni svipt af nýjum Íþróttaálfi Lífið Þegar Dorrit var forsetafrú Lífið Helgi snýr heim: „Laus við leiðindin sem bjuggu þetta til“ Menning Katrín Halldóra snýr aftur til Tenerife Lífið „Ég var búinn að syrgja þetta líf“ Lífið Krakkatían: Þakkargjörðarhátíð, Wicked og aðventukrans Lífið Nýsloppin við vinstra vókið þegar það hægra mætti Lífið Hrátt og sjarmerandi einbýlishús listapars í Höfnum Lífið Vonlaust í víkinni Gagnrýni Fleiri fréttir Hulunni svipt af nýjum Íþróttaálfi Þegar Dorrit var forsetafrú Krakkatían: Þakkargjörðarhátíð, Wicked og aðventukrans Katrín Halldóra snýr aftur til Tenerife „Ég var búinn að syrgja þetta líf“ Fréttatía vikunnar: Golfklúbbur, Fossvogsbrú og fasteignasali Eyddu sleikjufærslum spjallmennis: „Ég er feitur fæðingarhálfviti“ Bjóða til sögulegrar tölvuleikjaveislu Hrátt og sjarmerandi einbýlishús listapars í Höfnum Sjáðu nýtt klifurhús fyrir norðan: Frá Hjalteyri yfir til Akureyrar Feginn að losna við kvíðann sem fylgdi drykkjunni Allt um brjóstastækkun Simone Biles „Skref í rétta átt“ en ekki útséð um þátttöku Íslands Breyta reglum um atkvæðagreiðslu og kynningu laga í Eurovision Samfélagsmiðlastjörnur máluðu Akureyri rauða Þessi hús og lóðir hlutu fegrunarviðurkenningar Reykjavíkurborgar Var úthúðuð af skipuleggjanda en sigraði í Ungfrú alheimi Fyrsta súperstjarna Íslands stendur á tímamótum „Sjónvarpssonur“ John Travolta látinn Tilkynntu hver jólagjöf ársins væri Halla átti ánægjulegan fund með Karli Bretakonungi Edwald-feðgar kaupa hlið við hlið Grunaði alltaf að hann væri ekki sonur föður síns Óhuggulegt fall fegurðardrottningar Sonur tónlistarparsins fæddur og nefndur Óttaðist um líf sitt: „Það var erfiðasti dagur lífs míns“ Játaði sig sigraða: „Mér fannst það algjört tabú áður“ Mobb Deep kemur fram í KR-höllinni í mars Nýsloppin við vinstra vókið þegar það hægra mætti Ætluðu að taka þakið í gegn en urðu óvænt að byrja á kjallaranum Sjá meira