Skoðun

Húsafriðun við Ingólfstorg

Páll Hjaltason skrifar
Reykjavíkurborg hefur verið gagnrýnd fyrir að gera athugasemdir við áform Minjastofnunar Íslands um að friðlýsa gömlu timburhúsin umhverfis Ingólfstorg. Það er eðlilegt að einhverjir séu undrandi vegna þessa og því nauðsynlegt að útskýra afstöðu skipulagsyfirvalda í Reykjavík. Hún heyrir til undantekninga en þetta mál er nokkuð flókið eins og skipulagsmál gjarnan eru.

Í fyrsta lagi eru húsin þegar friðuð. Öll timburhúsin við Ingólfstorg og Vallarstræti eru friðuð sökum aldurs eins og kveðið er á um í lögum um menningarminjar nr. 80/2012. Það er eitt og sér í raun fullnægjandi og friðlýsing felur ekki í sér meiri húsvernd. Þar að auki er Reykjavíkurborg hlynnt friðun eldri húsa sem lýsir sér m.a. í samþykktu Aðalskipulagi Reykjavíkur 2010-30. Þar kemur fram að á miðborgarsvæðinu innan Hringbrautar er hverfisvernd sem tekur m.a. til byggðaheilda. Með hverfisvernd er átt við að borgarstjórn hefur tekið ákvörðun um að vernda sérkenni eldri byggðar eða annarra menningarsögulegra minja án þess að um friðun sé að ræða samkvæmt öðrum lögum.

Ekkert samráð

Nýtt deiliskipulag hefur verið gert fyrir Landsímareitinn á grunni vinningstillögu úr alþjóðlegri arkitektasamkeppni. Þar kemur fram að ekkert timburhús á reitnum verður rifið eða fjarlægt en samkvæmt eldra skipulagi áttu öll húsin við Vallarstræti að víkja. Reykjavíkurborg hefur þar með tryggt að öll gömlu timburhúsin munu standa áfram sem hluti af þeirri sögulegu byggð sem rammar inn Ingólfstorg.

Í öðru lagi var margt óeðlilegt við afgreiðslu þessa máls hjá Minjastofnun Íslands. Húsafriðunarnefnd, sem er stofnuninni til ráðgjafar, sneri t.d. við sínum fyrri samþykktum þar sem ekki var talin ástæða til að friðlýsa umrædd hús. Í lögum um menningarminjar segir þó að fyrri ákvarðanir nefndarinnar skuli halda gildi sínu. Þá hafði Minjastofnun ekkert samráð við Reykjavíkurborg þrátt fyrir að vera það skylt. Að lokum má nefna að það er álitamál hvort fundur húsafriðunarnefndar hafi verið löglegur þegar ákvörðun var tekin um að mæla með friðlýsingu húsanna.

Það er óþolandi fyrir skipulagsyfirvald sveitarfélags að búa við óstöðuga og óþarfa stjórnsýslu af hálfu stofnana ríkisins. Þess vegna gerir Reykjavíkurborg athugasemdir við áform Minjastofnunar Íslands um friðlýsingu þessara húsa.




Skoðun

Sjá meira


×