XXX Gauti Skúlason skrifar 11. apríl 2014 11:27 „Klám er efni sem sýnir kynlíf og/eða afhjúpuð kynfæri í tengslum við misnotkun og niðurlægingu þannig að slík hegðun sé studd, látin óátalin eða jafnvel hvatt til hennar.“ (Diana E. H. Russell ) Árið 2012 hélt bandaríski prófessorinn Gail Dines fyrirlestur hér á landi sem fjallaði um skaðsemi kláms. Undirritaður var svo heppinn að fá að sitja þennan fyrirlestur en ástæðu þess mátti þó frekar rekja til skyldurækni heldur en til fróðleiksþorsta. Fyrirlesturinn var nefnilega hluti af áfanga í menntaskóla sem undirritaður sótti, þá 19 ára gamall. Á þessum tíma þótti honum áhorf kláms ekki vera stórmál og tók hann þátt í þeirri iðju líkt og margir aðrir. Það gerðist samt sem áður eitthvað þegar Dr. Dines byrjaði að tala, skyndilega hafði klám allt annað gildi og aðra merkingu en áður. Skaðsemi kláms varð allt í einu skýr og ljós.Byrjum oft ung Um 12 til 13 ára gamall var undirritaður byrjaður að horfa á klám – sjokkerandi finnst þér ekki? Klám er mjög aðgengilegt ungu fólki og þorir undirritaður að leggja höfuð sitt að veði þegar hann segir að mörg ungmenni byrji að horfa á klám á sama aldri og hann sjálfur byrjaði. Það er ekki að ástæðulausu að hans kynslóð sé stimpluð sem ,,klámkynslóðin“ – við ölumst jú upp á tímum klámvæðingar, en klámvæðing hefur verið skilgreind sem ,,menningarlegt ferli þar sem klám smeygir sér inn í daglegt líf okkar sem samþykkt og jafnvel dáð menningarlegt fyrirbæri“.Veruleikafirring Í gegnum klámið fékk undirritaður sínar fyrstu hugmyndir um kynlíf, ekki frá foreldrum, ekki úr kynfræðslu í skóla né frá öðrum meðvituðum einstaklingum. Klám sýnir brenglaðar aðstæður sem byggjast á kynlífi og því er bæði ómögulegt og hættulegt að ungmenni telji sig upplifa „fræðslu“ um kynlíf í gegnum klám. Þessi „fræðsla“ er í raun veruleikafirring sem þarf að koma í veg fyrir með aukinni vitundarvakningu á skaðsemi kláms.Klám Líkt og Dr. Dines sagði í áðurnefndum fyrirlestri þá er klám í raun ógeðfellt samfélagslegt mein sem ýtir undir ofbeldi og hlutgerir fólk, en þá er fólk sýnt sem hlutir sem fara má með eins og hvert annað drasl. Dr. Dines fjallaði einnig um þann þorsta sem þú setur af stað þegar þú hefur horft á klám í þó nokkurn tíma. Þessi þorsti vísar til þess að einstaklingar verða ónæmir fyrir þeirri tegund kláms (já, það eru til fjölmargar tegundir) sem þeir hafa horft á í ákveðinn tíma. Ónæmnin vekur upp þorsta í aðrar tegundir sem verða yfirleitt grófari og afbrigðilegri en sú tegund sem horft var á síðast.Fræðsla er lausnin Undirritaður fór ekki í kynfræðslu fyrr en í 9.bekk, vonandi er það þó ekki algengt að ungmenni fái þessa bráðnauðsynlegu fræðslu svona seint. Á tímum klámvæðingar er nauðsynlegt að skólakerfið sinni þeirri mikilvægu skyldu sem kveðið er á um í aðalnámskrá og beinist að kynfræðslu ungmenna. Samt sem áður þurfum við sem einstaklingar og foreldrar að vera meðvitaðir um mikilvægi þess að fræða börnin okkar um kynlíf. Sumum foreldrum þykir ef til vill óþægilegt eða óviðeigandi tala við börn um kynlíf, en af hverju? Hvaðan kemur þessi hræðsla og þetta óöryggi sem tengist því að ræða um kynlífi? Kynlíf á ekki að vera tabú, það er einn þáttur í grunnþörfum mannsins, stór hluti í lífi okkar allra og mjög fallegt. Kynlíf er uppspretta lífs og ástæða þess að við fæðumst! Af hverju ekki að skýra út fyrir barninu þínu um hvað er að ræða og hvað ber að varast?Breyting Undirritaður áttar sig á því að álit samfélagsins breytist ekki á skotstundu en með því að vekja athygli á vandamálunum og tala um þau leysum við þau frekar. Vonandi vakti þessi pistill einhvern til umhugsunar um skaðsemi kláms, líkt og Dr. Dines vakti undirritaðan til umhugsunar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland Skoðun Að þröngva lífsskoðun upp á annað fólk Sævar Þór Jónsson Skoðun Kjarnorkuákvæði? Dagur B. Eggertsson Skoðun Hver erum við? Hvert stefnum við? Arnar Þór Jónsson Skoðun Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir Skoðun Samstarf er lykill að framtíðinni Magnús Þór Jónsson Skoðun Mega blaðamenn ljúga? Páll Steingrímsson Skoðun Fjármálalæsi í fríinu – fjárfesting sem endist lengur en sólbrúnkan! Íris Björk Hreinsdóttir Skoðun Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir Skoðun Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Dæmir sig sjálft Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Mega blaðamenn ljúga? Páll Steingrímsson skrifar Skoðun Ákall um nægjusemi í heimi neyslubrjálæðis Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir skrifar Skoðun Samstarf er lykill að framtíðinni Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæði? Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Hver erum við? Hvert stefnum við? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir skrifar Skoðun Fjármálalæsi í fríinu – fjárfesting sem endist lengur en sólbrúnkan! Íris Björk Hreinsdóttir skrifar Skoðun Hugtakið valdarán gengisfellt Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ábyrgðin er þeirra Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Dæmt um form, ekki efni Hörður Arnarson skrifar Skoðun Að þröngva lífsskoðun upp á annað fólk Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Um fundarstjórn forseta Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hjálpartæki – fyrir hverja? Júlíana Magnúsdóttir skrifar Skoðun Flugnám - Fyrsti hluti: Menntasjóður námsmanna og ECTS einingar Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland skrifar Skoðun Í 1.129 daga hefur Alþingi hunsað jaðarsettasta hóp samfélagsins Grímur Atlason skrifar Skoðun Tekur ný ríkisstjórn af skarið? Árni Einarsson skrifar Skoðun Strandveiðar í gíslingu – Alþingi sveltir sjávarbyggðir Árni Björn Kristbjörnsson skrifar Skoðun Rölt að botninum Smári McCarthy skrifar Skoðun Að fortíð skal hyggja þegar framtíð skal byggja Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Málþóf spillingar og græðgi á Alþingi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Lýðskrum Skattfylkingarinnar Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Krabbamein – reddast þetta? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Valdið yfir sjávarútvegsmálunum Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lummuleg áform heilbrigðisráðherra Ragnar Sigurður Kristjánsson skrifar Skoðun Hver á að fá súrefnisgrímuna fyrst? Davíð Bergmann. skrifar Skoðun Baráttan um kjör eldra fólks Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Sjá meira
„Klám er efni sem sýnir kynlíf og/eða afhjúpuð kynfæri í tengslum við misnotkun og niðurlægingu þannig að slík hegðun sé studd, látin óátalin eða jafnvel hvatt til hennar.“ (Diana E. H. Russell ) Árið 2012 hélt bandaríski prófessorinn Gail Dines fyrirlestur hér á landi sem fjallaði um skaðsemi kláms. Undirritaður var svo heppinn að fá að sitja þennan fyrirlestur en ástæðu þess mátti þó frekar rekja til skyldurækni heldur en til fróðleiksþorsta. Fyrirlesturinn var nefnilega hluti af áfanga í menntaskóla sem undirritaður sótti, þá 19 ára gamall. Á þessum tíma þótti honum áhorf kláms ekki vera stórmál og tók hann þátt í þeirri iðju líkt og margir aðrir. Það gerðist samt sem áður eitthvað þegar Dr. Dines byrjaði að tala, skyndilega hafði klám allt annað gildi og aðra merkingu en áður. Skaðsemi kláms varð allt í einu skýr og ljós.Byrjum oft ung Um 12 til 13 ára gamall var undirritaður byrjaður að horfa á klám – sjokkerandi finnst þér ekki? Klám er mjög aðgengilegt ungu fólki og þorir undirritaður að leggja höfuð sitt að veði þegar hann segir að mörg ungmenni byrji að horfa á klám á sama aldri og hann sjálfur byrjaði. Það er ekki að ástæðulausu að hans kynslóð sé stimpluð sem ,,klámkynslóðin“ – við ölumst jú upp á tímum klámvæðingar, en klámvæðing hefur verið skilgreind sem ,,menningarlegt ferli þar sem klám smeygir sér inn í daglegt líf okkar sem samþykkt og jafnvel dáð menningarlegt fyrirbæri“.Veruleikafirring Í gegnum klámið fékk undirritaður sínar fyrstu hugmyndir um kynlíf, ekki frá foreldrum, ekki úr kynfræðslu í skóla né frá öðrum meðvituðum einstaklingum. Klám sýnir brenglaðar aðstæður sem byggjast á kynlífi og því er bæði ómögulegt og hættulegt að ungmenni telji sig upplifa „fræðslu“ um kynlíf í gegnum klám. Þessi „fræðsla“ er í raun veruleikafirring sem þarf að koma í veg fyrir með aukinni vitundarvakningu á skaðsemi kláms.Klám Líkt og Dr. Dines sagði í áðurnefndum fyrirlestri þá er klám í raun ógeðfellt samfélagslegt mein sem ýtir undir ofbeldi og hlutgerir fólk, en þá er fólk sýnt sem hlutir sem fara má með eins og hvert annað drasl. Dr. Dines fjallaði einnig um þann þorsta sem þú setur af stað þegar þú hefur horft á klám í þó nokkurn tíma. Þessi þorsti vísar til þess að einstaklingar verða ónæmir fyrir þeirri tegund kláms (já, það eru til fjölmargar tegundir) sem þeir hafa horft á í ákveðinn tíma. Ónæmnin vekur upp þorsta í aðrar tegundir sem verða yfirleitt grófari og afbrigðilegri en sú tegund sem horft var á síðast.Fræðsla er lausnin Undirritaður fór ekki í kynfræðslu fyrr en í 9.bekk, vonandi er það þó ekki algengt að ungmenni fái þessa bráðnauðsynlegu fræðslu svona seint. Á tímum klámvæðingar er nauðsynlegt að skólakerfið sinni þeirri mikilvægu skyldu sem kveðið er á um í aðalnámskrá og beinist að kynfræðslu ungmenna. Samt sem áður þurfum við sem einstaklingar og foreldrar að vera meðvitaðir um mikilvægi þess að fræða börnin okkar um kynlíf. Sumum foreldrum þykir ef til vill óþægilegt eða óviðeigandi tala við börn um kynlíf, en af hverju? Hvaðan kemur þessi hræðsla og þetta óöryggi sem tengist því að ræða um kynlífi? Kynlíf á ekki að vera tabú, það er einn þáttur í grunnþörfum mannsins, stór hluti í lífi okkar allra og mjög fallegt. Kynlíf er uppspretta lífs og ástæða þess að við fæðumst! Af hverju ekki að skýra út fyrir barninu þínu um hvað er að ræða og hvað ber að varast?Breyting Undirritaður áttar sig á því að álit samfélagsins breytist ekki á skotstundu en með því að vekja athygli á vandamálunum og tala um þau leysum við þau frekar. Vonandi vakti þessi pistill einhvern til umhugsunar um skaðsemi kláms, líkt og Dr. Dines vakti undirritaðan til umhugsunar.
Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir Skoðun
Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir Skoðun
Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson Skoðun
Skoðun Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson skrifar
Skoðun Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir skrifar
Skoðun Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir skrifar
Skoðun Fjármálalæsi í fríinu – fjárfesting sem endist lengur en sólbrúnkan! Íris Björk Hreinsdóttir skrifar
Skoðun Flugnám - Fyrsti hluti: Menntasjóður námsmanna og ECTS einingar Matthías Arngrímsson skrifar
Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir Skoðun
Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir Skoðun
Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson Skoðun