Samtök atvinnulífsins leggja áherslu á að gerðir verðir kjarasamningar á almennum vinnumarkaði til eins árs og að í þeim felist upphaf nýs stöðugleikatímabils þar sem áhersla verði lögð á að stilla saman strengi og væntingar allra aðila. Í kjölfarið fylgi svo samningar til lengri tíma þar sem kjarabætur og kaupmáttaraukning byggi á aukinni verðmætasköpun atvinnulífsins, útflutningstekjum, betri samkeppnishæfni og almennum stöðugleika í efnahagsmálum. Þessu fylgir aukin fjárfesting í atvinnulífinu, hagvöxtur og smám saman batna lífskjör almennings og nálgast að nýju þau sem best gerast í samkeppnislöndunum.

Almenningur styður þessa leið. 2/3 aðspurðra í nýrri Capacent-könnun vilja að í samningum verði lögð áhersla á stöðugt verðlag og stöðugt gengi krónunnar en minni áhersla á launahækkanir. Jafn stór hluti þjóðarinnar hefur miklar áhyggjur af verðbólgu. Kjarasamningarnir nú verða að taka mið af þessu.

Ábyrgð í verðlagsmálum

En jafnvel þótt samningsaðilar á almenna vinnumarkaðnum nái saman um þessa leið þá dugir það ekki til eitt og sér. Ein mikilvægasta forsendan um efnahagsþróun komandi ára ræðst af fjárlögum næsta árs og því hvort tekst að ná jafnvægi í rekstri ríkisins. Því fyrr sem ríkið tekur að greiða niður skuldir, þeim mun fyrr tekst að auka útgjöld til brýnna mála. Sama á við um rekstur sveitarfélaganna. Hvorki ríki né sveitarfélög geta sótt aukið fé með skattheimtu eða gjaldskrárhækkunum til almennings og fyrirtækja með vísan til þess að bæta þurfi upp liðna verðbólgu eða sinna einstökum málum betur en áður.

Á sama hátt verða fyrirtæki á almennum markaði að taka virkan þátt í verkefninu. Þau verða að sýna ábyrgð í verðlagsmálum og takmarka launaskrið eins og kostur er. Fyrirtækin verða að sýna að þau vinni sjálf að því tryggja stöðugleikann í reynd.

Betri lífskjör

Hvort sem okkur líkar það betur eða verr þá eigum við aðeins eina ábyrga leið til betri lífskjara. Það er að sýna hófsemd, bera virðingu fyrir viðfangsefninu og átta okkur á því að það eru engar skyndilausnir í boði.

Takist að stilla saman kjarasamninga og stjórn efnahagsmála með stöðugleika að markmiði munu aðstæður smám saman batna. Atvinna fólks mun aukast, kaupmáttur launa vaxa og lífskjör batna.

Íslendingar þekkja vel hvað gerist ef þessi leið er ekki valin. Þá ráða þeir ferðinni sem telja sig hafa borið skarðan hlut frá borði og telja nú lag til að sækja sérstaka leiðréttingu á sínum hag. Þar geta verið á ferðinni einstök verkalýðsfélög að sækja einhvers konar launaleiðréttingu, sveitarfélög að vinna upp vísitöluhækkanir nú eða ríkisstofnanir að verðtryggja gjaldskrár sínar.

Afleiðingarnar verða þær að stöðugleiki næst ekki, verðbólga verður mikil, vextir verða áfram hærri en góðu hófi gegnir, fjárfesting eykst lítið og atvinna fólks sömuleiðis. Lífskjör batna minna en í nálægum löndum og innviðir samfélagsins halda áfram að ganga úr sér. Við drögumst aftur úr.

Val Samtaka atvinnulífsins er skýrt. Samtökin telja sig eiga samleið með þjóðinni um þetta val. Það er mín einlæga von að eftir viðræður samningsaðila og samráð við stjórnvöld verði þetta sameiginlegt val okkar allra.