Háskólar fá minna fé en grunnskólar Magnús Þorlákur Lúðvíksson skrifar 26. júní 2013 12:00 Ísland er eina ríki OECD sem ver hlutfallslega meiri fjármunum til grunnskóla en til háskóla. Fréttablaðið/Anton Íslenskir nemendur útskrifast seinna úr bæði framhaldsskóla og háskóla en gengur og gerist meðal OECD-ríkjanna. Þá hafa Íslendingar þá sérstöðu að grunnskólar hér á landi verja meiri fjármunum á nemanda en háskólar. Menntamál í ríkjum Efnahags- og framfarastofnunarinnar (OECD) eru til umfjöllunar í nýrri skýrslu stofnunarinnar sem nefnist Education at a Glance. Skýrslan kom út í gær og er þar að finna ítarlegan samanburð á fyrirkomulagi menntamála í ríkjum OECD. Leiðir skýrslan í ljós að Ísland sker sig úr á nokkra mælikvarða meðal OECD-ríkjanna. Vekur til að mynda athygli að meðalaldur útskrifaðra nemenda úr grunnnámi á háskólastigi er hvergi hærri en á Íslandi. Hér á landi er meðalaldurinn 30,7 ár en meðaltalið í ríkjum OECD er 26,6 ár. Yngsti fimmtungur útskrifaðra hér á landi er þeir sem eru 24 ára og yngri en sá elsti er þeir sem eru 37 ára og eldri. Íslenskir menntaskólanemendur útskrifast einnig seint, en þar slá Portúgalar einir þjóða Íslendingum við. Íslendingar útskrifast að meðaltali ríflega tveimur árum seinna en íbúar OECD, eða 20,8 ára, á meðan sama tala er 18,7 ár í OECD að meðaltali. Sé litið til verknáms á framhaldsskólastigi útskrifast fjórar þjóðir seinna en Íslendingar, sem útskrifast að meðaltali 26,4 ára. Í OECD er meðaltalið 22,2 ár. Í skýrslunni kemur einnig fram að Íslendingar verja hlutfallslega miklum fjármunum til menntastofnana, eða 7,8% af landsframleiðslu. Einungis Danir verja hlutfallslega meiru til menntastofnana, eða 8%, á meðan meðaltalið í OECD er 6,26%. Þá vekur athygli í skýrslunni að Íslendingar eru eina ríki OECD þar sem menntastofnanir verja meiri fjármunum á nemenda á grunnskólastigi en á háskólastigi. Að meðaltali verja íslenskir grunnskólar 8,6% meiri fjármunum á nemanda en háskólar, en í OECD verja háskólar 69,7% meira á nemanda en grunnskólar að meðaltali.Bankahrunið beit á menntakerfið Í skýrslu OECD er fjallað um áhrif alþjóðlegu fjármálakreppunnar á framlög ríkja til menntamála. Kemur þar í ljós að opinberar fjárveitingar til menntastofnana lækkuðu á Íslandi á árunum 2008 til 2010 meira en í nokkru öðru landi OECD. Raunar lækkuðu fjárveitingar til menntastofnana í einungis sex löndum á þessu tímabili og mest á Íslandi, um 12,33%. Leiða má að því líkur að gengisfall krónunnar á árunum 2008 til 2010 hafi þó mikið að segja, enda eiga þessir reikningar sér stað í Bandaríkjadölum. Þá lækkuðu fjárveitingar til menntastofnana sem hlutfall af landsframleiðslu í einungis fimm löndum á þessu tímabili, þar á meðal á Íslandi, þar sem þær lækkuðu um ríflega 2%. Mest lesið „Stundin sem við höfum óttast er runnin upp“ Erlent Hermenn bauluðu á Biden, Newsom og blaðamenn Erlent Vinnuslys við Suðurlandsbraut Innlent Halla flytur hátíðarávarpið í stað Kristrúnar Innlent Tók smá snúning en aftur kominn á svipaðar slóðir Innlent Undirbúa flutning þúsunda til Guantánamo Erlent Sigurður Fannar játar að hafa banað dóttur sinni Innlent Þrjú ár fyrir að svíkja út 156 milljónir og leggja inn á fjölskylduna Innlent Dagur gáttaður á Viðskiptaráði: „Leigufélögin eru ekki andskotinn sjálfur“ Innlent Aðalmeðferð hafin í máli Sigurðar Fannars Innlent Fleiri fréttir „Þingið hefur verið svipt aðhaldi sínu“ Ógn loftslagsbreytinga við fæðuöryggi stórlega vanmetin Fastir á Keflavíkurflugvelli í þrjá daga án útskýringa Hvalurinn kominn út á haf Fastir í flugstöðinni í fjóra daga og Trump-Tesla í Keflavík Sigurður Fannar játar að hafa banað dóttur sinni Bein útsending: Eldhúsdagsumræður á Alþingi Máttu ekki tjalda á Arnarhóli Sterametið mölbrotið í Leifsstöð: Lögðu hald á um 9 lítra af sterum og 44 þúsund töflur Hæstiréttur staðfestir nauðgunardóm Najeb Kolbrún svarar í engu kröfu um að hún skuldi afsökunarbeiðni Vinnuslys við Suðurlandsbraut Fótboltagláp, ráfandi djammarar og nú fljúgandi nefhjól Stendur í stafni fyrir samevrópska nefnd WHO um lýðheilsu Dagur gáttaður á Viðskiptaráði: „Leigufélögin eru ekki andskotinn sjálfur“ Stórauka þjónustu Strætó í lok sumars Bein útsending: Byggjum til framtíðar – með gæði, heilnæmi og sjálfbærni að leiðarljósi Miklar breytingar hjá Play og nefhjól í lausu lofti Háhyrningurinn synti rakleiðis í strand Halla flytur hátíðarávarpið í stað Kristrúnar Olíudreifing sýknuð af tug milljóna króna bótakröfu Costco Segir Ísland stunda hvítþvott í svörum til SÞ Aðalmeðferð hafin í máli Sigurðar Fannars Tók smá snúning en aftur kominn á svipaðar slóðir Neitaði að borga fyrir leigubílinn og braut rúðu í lögreglubíl Hnattræn hlýnun gerði hitabylgjuna í maí hlýrri og mun líklegri en ella Háhyrning rak á land í Grafarvogi Reisa tuttugu bekki til minningar um Bryndísi Klöru Tilfinningaþrungin ræða á þingi SÞ: „Stolt, fötluð, og óendanlega þakklát“ „Hjólið fellur á flugi, auðvitað er það alvarlegt“ Sjá meira
Íslenskir nemendur útskrifast seinna úr bæði framhaldsskóla og háskóla en gengur og gerist meðal OECD-ríkjanna. Þá hafa Íslendingar þá sérstöðu að grunnskólar hér á landi verja meiri fjármunum á nemanda en háskólar. Menntamál í ríkjum Efnahags- og framfarastofnunarinnar (OECD) eru til umfjöllunar í nýrri skýrslu stofnunarinnar sem nefnist Education at a Glance. Skýrslan kom út í gær og er þar að finna ítarlegan samanburð á fyrirkomulagi menntamála í ríkjum OECD. Leiðir skýrslan í ljós að Ísland sker sig úr á nokkra mælikvarða meðal OECD-ríkjanna. Vekur til að mynda athygli að meðalaldur útskrifaðra nemenda úr grunnnámi á háskólastigi er hvergi hærri en á Íslandi. Hér á landi er meðalaldurinn 30,7 ár en meðaltalið í ríkjum OECD er 26,6 ár. Yngsti fimmtungur útskrifaðra hér á landi er þeir sem eru 24 ára og yngri en sá elsti er þeir sem eru 37 ára og eldri. Íslenskir menntaskólanemendur útskrifast einnig seint, en þar slá Portúgalar einir þjóða Íslendingum við. Íslendingar útskrifast að meðaltali ríflega tveimur árum seinna en íbúar OECD, eða 20,8 ára, á meðan sama tala er 18,7 ár í OECD að meðaltali. Sé litið til verknáms á framhaldsskólastigi útskrifast fjórar þjóðir seinna en Íslendingar, sem útskrifast að meðaltali 26,4 ára. Í OECD er meðaltalið 22,2 ár. Í skýrslunni kemur einnig fram að Íslendingar verja hlutfallslega miklum fjármunum til menntastofnana, eða 7,8% af landsframleiðslu. Einungis Danir verja hlutfallslega meiru til menntastofnana, eða 8%, á meðan meðaltalið í OECD er 6,26%. Þá vekur athygli í skýrslunni að Íslendingar eru eina ríki OECD þar sem menntastofnanir verja meiri fjármunum á nemenda á grunnskólastigi en á háskólastigi. Að meðaltali verja íslenskir grunnskólar 8,6% meiri fjármunum á nemanda en háskólar, en í OECD verja háskólar 69,7% meira á nemanda en grunnskólar að meðaltali.Bankahrunið beit á menntakerfið Í skýrslu OECD er fjallað um áhrif alþjóðlegu fjármálakreppunnar á framlög ríkja til menntamála. Kemur þar í ljós að opinberar fjárveitingar til menntastofnana lækkuðu á Íslandi á árunum 2008 til 2010 meira en í nokkru öðru landi OECD. Raunar lækkuðu fjárveitingar til menntastofnana í einungis sex löndum á þessu tímabili og mest á Íslandi, um 12,33%. Leiða má að því líkur að gengisfall krónunnar á árunum 2008 til 2010 hafi þó mikið að segja, enda eiga þessir reikningar sér stað í Bandaríkjadölum. Þá lækkuðu fjárveitingar til menntastofnana sem hlutfall af landsframleiðslu í einungis fimm löndum á þessu tímabili, þar á meðal á Íslandi, þar sem þær lækkuðu um ríflega 2%.
Mest lesið „Stundin sem við höfum óttast er runnin upp“ Erlent Hermenn bauluðu á Biden, Newsom og blaðamenn Erlent Vinnuslys við Suðurlandsbraut Innlent Halla flytur hátíðarávarpið í stað Kristrúnar Innlent Tók smá snúning en aftur kominn á svipaðar slóðir Innlent Undirbúa flutning þúsunda til Guantánamo Erlent Sigurður Fannar játar að hafa banað dóttur sinni Innlent Þrjú ár fyrir að svíkja út 156 milljónir og leggja inn á fjölskylduna Innlent Dagur gáttaður á Viðskiptaráði: „Leigufélögin eru ekki andskotinn sjálfur“ Innlent Aðalmeðferð hafin í máli Sigurðar Fannars Innlent Fleiri fréttir „Þingið hefur verið svipt aðhaldi sínu“ Ógn loftslagsbreytinga við fæðuöryggi stórlega vanmetin Fastir á Keflavíkurflugvelli í þrjá daga án útskýringa Hvalurinn kominn út á haf Fastir í flugstöðinni í fjóra daga og Trump-Tesla í Keflavík Sigurður Fannar játar að hafa banað dóttur sinni Bein útsending: Eldhúsdagsumræður á Alþingi Máttu ekki tjalda á Arnarhóli Sterametið mölbrotið í Leifsstöð: Lögðu hald á um 9 lítra af sterum og 44 þúsund töflur Hæstiréttur staðfestir nauðgunardóm Najeb Kolbrún svarar í engu kröfu um að hún skuldi afsökunarbeiðni Vinnuslys við Suðurlandsbraut Fótboltagláp, ráfandi djammarar og nú fljúgandi nefhjól Stendur í stafni fyrir samevrópska nefnd WHO um lýðheilsu Dagur gáttaður á Viðskiptaráði: „Leigufélögin eru ekki andskotinn sjálfur“ Stórauka þjónustu Strætó í lok sumars Bein útsending: Byggjum til framtíðar – með gæði, heilnæmi og sjálfbærni að leiðarljósi Miklar breytingar hjá Play og nefhjól í lausu lofti Háhyrningurinn synti rakleiðis í strand Halla flytur hátíðarávarpið í stað Kristrúnar Olíudreifing sýknuð af tug milljóna króna bótakröfu Costco Segir Ísland stunda hvítþvott í svörum til SÞ Aðalmeðferð hafin í máli Sigurðar Fannars Tók smá snúning en aftur kominn á svipaðar slóðir Neitaði að borga fyrir leigubílinn og braut rúðu í lögreglubíl Hnattræn hlýnun gerði hitabylgjuna í maí hlýrri og mun líklegri en ella Háhyrning rak á land í Grafarvogi Reisa tuttugu bekki til minningar um Bryndísi Klöru Tilfinningaþrungin ræða á þingi SÞ: „Stolt, fötluð, og óendanlega þakklát“ „Hjólið fellur á flugi, auðvitað er það alvarlegt“ Sjá meira