Fornskógur eyddist í flóði veturinn 822-23 Svavar Hávarðsson skrifar 7. maí 2013 07:00 Í Drumbabót er fjöldi trjádrumba sem standa 20 til 60 sentímetra upp úr sandi. Allt eru þetta birkitré og mælingar sýna að þau drápust öll á nákvæmlega sama tíma. Fréttablaðið/Stefán Tekist hefur að aldursgreina fornskógaleifar við eyrar Þverár í Fljótshlíð af mikilli nákvæmni. Nú er sannað að skógurinn eyddist í jökulhlaupi veturinn 822 til 823, og það nær örugglega eftir Kötlugos. Staðurinn nefnist Drumbabót og er í landi eyðibýlisins Aurasels. Ólafur Eggertsson, sérfræðingur hjá Skógrækt ríkisins, segir um að ræða nákvæmustu aldursgreiningu með geislakolsaðferð (C-14) á einstökum atburði sem framkvæmd hefur verið á Íslandi. Rannsóknin fór fram í vetur við ETH-háskólann í Zürich í Sviss. Mældir voru allir árhringir í einu fornbirkinu frá Drumbabót og niðurstöðurnar sýndu að árhringurinn næst berki í trénu myndaðist sumarið 822. „Þessi nákvæma aldursgreining byggir á því að árin 774 og 775 eftir Krist urðu mjög miklar breytingar á geislakoli í andrúmslofti og er þessi atburður skráður, ef svo má segja, í árhringjum forntrjánna í Drumbabót. Hlaupið sem grandaði skóginum á Markarfljótsaurum átti sér því stað veturinn 822-23, mjög líklega vegna eldgoss í Kötlu. Hér eru því að öllum líkindum komnar upplýsingar um síðasta hamfaraflóðið sem fór í vestur og yfir Markarfljótsaura,“ segir Ólafur. Nú vinnur Ólafur að því að finna öskulag frá Kötlu sem passar við upplýsingarnar úr C-14 mælingunni. Það hefur ekki tekist enn þá, en í aldursgreiningum Kötluösku í borkjarna frá Mývatni segir Ólafur að nytsamlegar upplýsingar liggi fyrir. Ekki er rannsóknin einsdæmi. Við Selsund við Heklurætur er skógur sem eyddist í öskuflóði sem Ólafur telur að megi aldursgreina með svipuðum hætti. Um mun eldri atburð er að ræða í því tilviki, en sá atburður átti sér stað fyrir um 2.800 árum. Ólafur bætir við að árið 2004 voru gerðar aldurgreiningar á forntrjánum með geislakolsgreiningu og niðurstöður þeirra sýndu að skógurinn eyddist fyrir um 1.200 árum (755-830). Í Drumbabót er á hverjum hektara lands 500–600 lurkar. Gildustu lurkarnir eru yfir 30 sentimetrar í þvermál sem er sambærilegt við stór birkitré í skógum landsins í dag. Mest lesið Staldraði við þegar talað var um fóstur sem frumuklasa Innlent Einhver í herberginu segi ekki satt Innlent Katrín tekur forystuna á ný og Halla T í sókn Innlent Svona voru kappræður sex efstu í baráttunni um Bessastaði Innlent Kviknaði í bensínbíl í akstri á Dalbraut Innlent „Við erum ekki hlutlaus þjóð“ Innlent Skipstjórinn gistir fangageymslur ásamt stýrimanni Innlent Óvinnufær eftir harkalegt fall þegar strappur slitnaði Innlent Spánverjar neita skipi með vopn innanborðs um að leggja að bryggju Erlent Telur ekki óeðlilegt að sýna mótmælendum samstöðu Innlent Fleiri fréttir Magnús Geir vill fimm ár í viðbót í Þjóðleikhúsinu Telur ekki óeðlilegt að sýna mótmælendum samstöðu Staldraði við þegar talað var um fóstur sem frumuklasa Skipstjórinn gistir fangageymslur ásamt stýrimanni Kviknaði í bensínbíl í akstri á Dalbraut Einhver í herberginu segi ekki satt „Við erum ekki hlutlaus þjóð“ Katrín tekur forystuna á ný og Halla T í sókn Vendingar í nýrri könnun og mannbjörg á ögurstundu Svona voru kappræður sex efstu í baráttunni um Bessastaði Spyr hvort eðlilegt sé að ráðherrar taki þátt í erlendum mótmælum Viktor hvetur forsetaframbjóðendur til að sniðganga Stöð 2 Skipstjórinn og tveir stýrimenn handteknir vegna sjóslyssins Óvinnufær eftir harkalegt fall þegar strappur slitnaði Skipuð aðstoðarlögreglustjóri á höfuðborgarsvæðinu Valdimar Hermannsson nýr sveitarstjóri Vopnafjarðarhrepps Bjarni ætlar að geta Katrínar í formálanum Þórey í Konukoti hlaut mannréttindaverðlaun Reykjavíkur Nafnið Hroði of hroðalegt Fékk sting í hjartað þegar hann sá nafnið á bátnum Um 920 mál óafgreidd hjá kærunefnd útlendingamála Færa almannavarnastig niður á óvissustig vegna vatnslagnarinnar Fólk muni ekki borga 200 þúsund fyrir „heimili sem það notar sem sumarbústað“ Vísbending um að flutningaskip hafi hvolft bátnum Skikkar lögreglu til að rannsaka stjórn aðventista Sjóslys, Þórkatla og framtíð Play Kvikusöfnunin áfram stöðug Tóku niður íslenska svikasíðu með FBI Hafna tilboðum í áætlunarflug milli Reykjavíkur og Hornafjarðar Segir rangt að gjaldskylda á nagladekk sé í skoðun Sjá meira
Tekist hefur að aldursgreina fornskógaleifar við eyrar Þverár í Fljótshlíð af mikilli nákvæmni. Nú er sannað að skógurinn eyddist í jökulhlaupi veturinn 822 til 823, og það nær örugglega eftir Kötlugos. Staðurinn nefnist Drumbabót og er í landi eyðibýlisins Aurasels. Ólafur Eggertsson, sérfræðingur hjá Skógrækt ríkisins, segir um að ræða nákvæmustu aldursgreiningu með geislakolsaðferð (C-14) á einstökum atburði sem framkvæmd hefur verið á Íslandi. Rannsóknin fór fram í vetur við ETH-háskólann í Zürich í Sviss. Mældir voru allir árhringir í einu fornbirkinu frá Drumbabót og niðurstöðurnar sýndu að árhringurinn næst berki í trénu myndaðist sumarið 822. „Þessi nákvæma aldursgreining byggir á því að árin 774 og 775 eftir Krist urðu mjög miklar breytingar á geislakoli í andrúmslofti og er þessi atburður skráður, ef svo má segja, í árhringjum forntrjánna í Drumbabót. Hlaupið sem grandaði skóginum á Markarfljótsaurum átti sér því stað veturinn 822-23, mjög líklega vegna eldgoss í Kötlu. Hér eru því að öllum líkindum komnar upplýsingar um síðasta hamfaraflóðið sem fór í vestur og yfir Markarfljótsaura,“ segir Ólafur. Nú vinnur Ólafur að því að finna öskulag frá Kötlu sem passar við upplýsingarnar úr C-14 mælingunni. Það hefur ekki tekist enn þá, en í aldursgreiningum Kötluösku í borkjarna frá Mývatni segir Ólafur að nytsamlegar upplýsingar liggi fyrir. Ekki er rannsóknin einsdæmi. Við Selsund við Heklurætur er skógur sem eyddist í öskuflóði sem Ólafur telur að megi aldursgreina með svipuðum hætti. Um mun eldri atburð er að ræða í því tilviki, en sá atburður átti sér stað fyrir um 2.800 árum. Ólafur bætir við að árið 2004 voru gerðar aldurgreiningar á forntrjánum með geislakolsgreiningu og niðurstöður þeirra sýndu að skógurinn eyddist fyrir um 1.200 árum (755-830). Í Drumbabót er á hverjum hektara lands 500–600 lurkar. Gildustu lurkarnir eru yfir 30 sentimetrar í þvermál sem er sambærilegt við stór birkitré í skógum landsins í dag.
Mest lesið Staldraði við þegar talað var um fóstur sem frumuklasa Innlent Einhver í herberginu segi ekki satt Innlent Katrín tekur forystuna á ný og Halla T í sókn Innlent Svona voru kappræður sex efstu í baráttunni um Bessastaði Innlent Kviknaði í bensínbíl í akstri á Dalbraut Innlent „Við erum ekki hlutlaus þjóð“ Innlent Skipstjórinn gistir fangageymslur ásamt stýrimanni Innlent Óvinnufær eftir harkalegt fall þegar strappur slitnaði Innlent Spánverjar neita skipi með vopn innanborðs um að leggja að bryggju Erlent Telur ekki óeðlilegt að sýna mótmælendum samstöðu Innlent Fleiri fréttir Magnús Geir vill fimm ár í viðbót í Þjóðleikhúsinu Telur ekki óeðlilegt að sýna mótmælendum samstöðu Staldraði við þegar talað var um fóstur sem frumuklasa Skipstjórinn gistir fangageymslur ásamt stýrimanni Kviknaði í bensínbíl í akstri á Dalbraut Einhver í herberginu segi ekki satt „Við erum ekki hlutlaus þjóð“ Katrín tekur forystuna á ný og Halla T í sókn Vendingar í nýrri könnun og mannbjörg á ögurstundu Svona voru kappræður sex efstu í baráttunni um Bessastaði Spyr hvort eðlilegt sé að ráðherrar taki þátt í erlendum mótmælum Viktor hvetur forsetaframbjóðendur til að sniðganga Stöð 2 Skipstjórinn og tveir stýrimenn handteknir vegna sjóslyssins Óvinnufær eftir harkalegt fall þegar strappur slitnaði Skipuð aðstoðarlögreglustjóri á höfuðborgarsvæðinu Valdimar Hermannsson nýr sveitarstjóri Vopnafjarðarhrepps Bjarni ætlar að geta Katrínar í formálanum Þórey í Konukoti hlaut mannréttindaverðlaun Reykjavíkur Nafnið Hroði of hroðalegt Fékk sting í hjartað þegar hann sá nafnið á bátnum Um 920 mál óafgreidd hjá kærunefnd útlendingamála Færa almannavarnastig niður á óvissustig vegna vatnslagnarinnar Fólk muni ekki borga 200 þúsund fyrir „heimili sem það notar sem sumarbústað“ Vísbending um að flutningaskip hafi hvolft bátnum Skikkar lögreglu til að rannsaka stjórn aðventista Sjóslys, Þórkatla og framtíð Play Kvikusöfnunin áfram stöðug Tóku niður íslenska svikasíðu með FBI Hafna tilboðum í áætlunarflug milli Reykjavíkur og Hornafjarðar Segir rangt að gjaldskylda á nagladekk sé í skoðun Sjá meira