Hvernig gengur með Orkuveituna? Dagur B. Eggertsson skrifar 6. október 2012 06:00 Næsta ár er erfiðasta árið í fjármögnun Orkuveitunnar skv. fimm ára aðgerðaráætlun eigenda sem samþykkt var til bjargar fyrirtækinu fyrir hálfu öðru ári. Þá greiðir OR niður lán sem nemur 25 milljörðum króna. Þetta er stærsti áfangi í lækkun skulda skv. aðgerðaráætluninni og án efa stærsta niðurgreiðsla lána í sögu íslenskra sveitarfélaga. Í nýrri 5 ára áætlun sem stjórn OR samþykkti á fundi sínum nýverið kemur fram að alls muni skuldir fyrirtækisins lækka um 100 milljarða, úr 241 milljarði króna í 144 milljarða króna frá 2009-2018 (sjá súlurit). Eiginfjárhlutfall mun nær tvöfaldast frá 2013 til 2018, úr 23,8% í 44,3%, sem verður að teljast afar viðunandi. Unnið er eftir skýru planiÞað er sjálfsagt að rifja það upp að ef aðgerðaráætlunin, sem fékk heitið „Planið“, hefði ekki komið til hefðu borgarbúar staðið frammi fyrir greiðsluþroti Orkuveitunnar á miðju síðasta ári. Í Planinu fólst að loka 50 milljarða gati í fjármögnun OR til ársins 2016. Ýmsir hafa spurt um framgang aðgerðaráætlunarinnar og hvort hún hafi reynst raunhæf. Því er til að svara að gerð er grein fyrir framgangi hennar með ársfjórðungslegum skýrslum til eigenda sem jafnframt eru kynntar opinberlega og í Kauphöll. En rifjum upp stóru myndina. Gjaldskrárbreytingar skila 8 milljörðum á 5 árumEinstaka sinnum er þeirri skoðun hreyft að vandi OR hafi alfarið verið leystur með því að hækka gjaldskrár. Því fer fjarri. Hækkanirnar voru þó umtalsverðar og skipta töluverðu máli fyrir bættan rekstur OR. Á fimm árum er gert ráð fyrir að gjaldskrárbreytingar skili 8 milljörðum af þeim 50 sem upp á vantaði í fjármögnun OR. En hvernig verður hinum 42 milljörðunum náð? Niðurskurður í rekstri og fjárfestingum 20 milljarðarVerulega munar um minni fjárþörf vegna niðurskurðar í fjárfestingum og rekstri Orkuveitunnar. Viðkvæmastar og erfiðastar voru uppsagnir starfsfólks og samdráttur í starfsmannahaldi eftir öðrum leiðum. Starfsfólki hjá OR hefur fækkað úr liðlega 600 í 423 starfsmenn frá 2010 til 2012, eða um tæplega þriðjung, en alls átti rekstarhagræðing innan OR að skila 5 milljörðum. Niðurskurður í fjárfestingum í veitukerfum átti að skila öðrum 15 milljörðum. Árangur á báðum sviðum hefur náðst fyrr en að var stefnt. Víkjandi lán frá eigendum 12 milljarðarÁætlunin gerði einnig ráð fyrir víkjandi lánum frá eigendum. Annars vegar 8 milljörðum til að forða bráðavandanum sl. vor og hins vegar 4 milljörðum á þyngsta árinu 2013. Þessar lánveitingar munu ganga eftir og hefur Reykjavíkurborg sett til hliðar fé til að svo megi verða. Þá féllu eigendur frá hefðbundnum arðgreiðslum öll fimm ár Plansins, en í staðinn þurfti að skera niður í rekstri sveitarfélaganna, þar sem hluti rekstrar þeirra hafði verið fjármagnaður með arðgreiðslunum. Í tilfelli Reykjavíkur voru arðgreiðslur lengst af um 1,5 milljarðar króna á ári en um 800 milljónir síðasta ár þeirra. Sala eigna 10 milljarðarEin táknrænasta aðgerðin í öllu ferlinu var að nú hefur tekist að koma öllu starfsfólki OR í höfuðstöðvunum við Bæjarháls fyrir í um helmingi þess húss. Hinn helmingurinn er til sölu. Eignasala átti að skila 10 milljörðum alls og hefur sá þáttur reynst tímafrekari en ráð var fyrir gert. Stóra eignasöluárið samkvæmt Planinu er næsta ár. Unnið er að undirbúningi sölu á hluta höfuðstöðva OR við Bæjarháls, jarðarpörtum í Ölfusi og jörð við Ölfusvatn (Þingvallavatn). Söluferli á hlut OR í HS Veitum hófst á öðrum ársfjórðungi. Verið er að vinna verðmat á Landsneti og verða sölumöguleikar á hlut OR í því kannaðir í framhaldinu. Þá hafa Reykjavíkurborg og menntamálaráðuneytið verið að skoða möguleika á að náttúruvísindasýning verði til húsa í Perlunni. Fela hugmyndirnar í sér að borgin kaupi Perluna af OR og leigi ríkinu hluta hennar. Loks var samþykkt í eigendanefnd OR að leggja til við eigendur að allt að 49% af Gagnaveitu Reykjavíkur yrðu boðin til kaups. Verði það samþykkt mun stjórn OR í kjölfarið leggja til bestu leiðir í því efni. Mikilvæg samstaðaTraustatökin við stjórn OR hafa vakið athygli. Til að viðhalda því trausti sem skapast hefur er ljóst að áfram verður að halda fast á málum. Meirihlutinn í Reykjavík sem skipaður er borgarfulltrúum Besta flokksins og Samfylkingarinnar stendur einhuga á bak við stjórn og forystu OR í erfiðum og vandasömum verkefnum og þakkar meðeigendum, borgarbúum og öðrum fyrir skilning og samstöðu í hinni mikilvægu endurreisn Orkuveitunnar, sameignar okkar allra. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Dagur B. Eggertsson Mest lesið Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun Menntamorð Ingólfur Gíslason Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir Skoðun Skoðun Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir skrifar Skoðun Katrínu á Bessastaði Brynja Þorbjörnsdóttir skrifar Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar Skoðun Er ungum mönnum sama um sjófólk? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Þörfin fyrir heimilislækna Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Um lýðræði — Þrjár spurningar til forsetaframbjóðenda Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason skrifar Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Menntamorð Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Náttúruminjasafn Íslands má sinna sýningahaldi! Hilmar J. Malmquist skrifar Skoðun Hvers vegna þurfti að farga bókinni? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hjarta umhverfismála Margrét Júlía Rafnsdóttir skrifar Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar Skoðun Ísland hástökkvari í málefnum hinsegin fólks Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Banvænt aðgerðarleysi Tómas A. Tómasson skrifar Skoðun Viltu koma í ferðalag? Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun „Ég kýs homma“ Óli Gunnar Gunnarsson skrifar Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir skrifar Skoðun Hugrekki Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Afvegaleiðing SFS? Friðleifur Egill Guðmundsson skrifar Skoðun Jón Gnarr fyrir dýraverndina Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Mannréttindastofnun verður að veruleika Jódís Skúladóttir skrifar Sjá meira
Næsta ár er erfiðasta árið í fjármögnun Orkuveitunnar skv. fimm ára aðgerðaráætlun eigenda sem samþykkt var til bjargar fyrirtækinu fyrir hálfu öðru ári. Þá greiðir OR niður lán sem nemur 25 milljörðum króna. Þetta er stærsti áfangi í lækkun skulda skv. aðgerðaráætluninni og án efa stærsta niðurgreiðsla lána í sögu íslenskra sveitarfélaga. Í nýrri 5 ára áætlun sem stjórn OR samþykkti á fundi sínum nýverið kemur fram að alls muni skuldir fyrirtækisins lækka um 100 milljarða, úr 241 milljarði króna í 144 milljarða króna frá 2009-2018 (sjá súlurit). Eiginfjárhlutfall mun nær tvöfaldast frá 2013 til 2018, úr 23,8% í 44,3%, sem verður að teljast afar viðunandi. Unnið er eftir skýru planiÞað er sjálfsagt að rifja það upp að ef aðgerðaráætlunin, sem fékk heitið „Planið“, hefði ekki komið til hefðu borgarbúar staðið frammi fyrir greiðsluþroti Orkuveitunnar á miðju síðasta ári. Í Planinu fólst að loka 50 milljarða gati í fjármögnun OR til ársins 2016. Ýmsir hafa spurt um framgang aðgerðaráætlunarinnar og hvort hún hafi reynst raunhæf. Því er til að svara að gerð er grein fyrir framgangi hennar með ársfjórðungslegum skýrslum til eigenda sem jafnframt eru kynntar opinberlega og í Kauphöll. En rifjum upp stóru myndina. Gjaldskrárbreytingar skila 8 milljörðum á 5 árumEinstaka sinnum er þeirri skoðun hreyft að vandi OR hafi alfarið verið leystur með því að hækka gjaldskrár. Því fer fjarri. Hækkanirnar voru þó umtalsverðar og skipta töluverðu máli fyrir bættan rekstur OR. Á fimm árum er gert ráð fyrir að gjaldskrárbreytingar skili 8 milljörðum af þeim 50 sem upp á vantaði í fjármögnun OR. En hvernig verður hinum 42 milljörðunum náð? Niðurskurður í rekstri og fjárfestingum 20 milljarðarVerulega munar um minni fjárþörf vegna niðurskurðar í fjárfestingum og rekstri Orkuveitunnar. Viðkvæmastar og erfiðastar voru uppsagnir starfsfólks og samdráttur í starfsmannahaldi eftir öðrum leiðum. Starfsfólki hjá OR hefur fækkað úr liðlega 600 í 423 starfsmenn frá 2010 til 2012, eða um tæplega þriðjung, en alls átti rekstarhagræðing innan OR að skila 5 milljörðum. Niðurskurður í fjárfestingum í veitukerfum átti að skila öðrum 15 milljörðum. Árangur á báðum sviðum hefur náðst fyrr en að var stefnt. Víkjandi lán frá eigendum 12 milljarðarÁætlunin gerði einnig ráð fyrir víkjandi lánum frá eigendum. Annars vegar 8 milljörðum til að forða bráðavandanum sl. vor og hins vegar 4 milljörðum á þyngsta árinu 2013. Þessar lánveitingar munu ganga eftir og hefur Reykjavíkurborg sett til hliðar fé til að svo megi verða. Þá féllu eigendur frá hefðbundnum arðgreiðslum öll fimm ár Plansins, en í staðinn þurfti að skera niður í rekstri sveitarfélaganna, þar sem hluti rekstrar þeirra hafði verið fjármagnaður með arðgreiðslunum. Í tilfelli Reykjavíkur voru arðgreiðslur lengst af um 1,5 milljarðar króna á ári en um 800 milljónir síðasta ár þeirra. Sala eigna 10 milljarðarEin táknrænasta aðgerðin í öllu ferlinu var að nú hefur tekist að koma öllu starfsfólki OR í höfuðstöðvunum við Bæjarháls fyrir í um helmingi þess húss. Hinn helmingurinn er til sölu. Eignasala átti að skila 10 milljörðum alls og hefur sá þáttur reynst tímafrekari en ráð var fyrir gert. Stóra eignasöluárið samkvæmt Planinu er næsta ár. Unnið er að undirbúningi sölu á hluta höfuðstöðva OR við Bæjarháls, jarðarpörtum í Ölfusi og jörð við Ölfusvatn (Þingvallavatn). Söluferli á hlut OR í HS Veitum hófst á öðrum ársfjórðungi. Verið er að vinna verðmat á Landsneti og verða sölumöguleikar á hlut OR í því kannaðir í framhaldinu. Þá hafa Reykjavíkurborg og menntamálaráðuneytið verið að skoða möguleika á að náttúruvísindasýning verði til húsa í Perlunni. Fela hugmyndirnar í sér að borgin kaupi Perluna af OR og leigi ríkinu hluta hennar. Loks var samþykkt í eigendanefnd OR að leggja til við eigendur að allt að 49% af Gagnaveitu Reykjavíkur yrðu boðin til kaups. Verði það samþykkt mun stjórn OR í kjölfarið leggja til bestu leiðir í því efni. Mikilvæg samstaðaTraustatökin við stjórn OR hafa vakið athygli. Til að viðhalda því trausti sem skapast hefur er ljóst að áfram verður að halda fast á málum. Meirihlutinn í Reykjavík sem skipaður er borgarfulltrúum Besta flokksins og Samfylkingarinnar stendur einhuga á bak við stjórn og forystu OR í erfiðum og vandasömum verkefnum og þakkar meðeigendum, borgarbúum og öðrum fyrir skilning og samstöðu í hinni mikilvægu endurreisn Orkuveitunnar, sameignar okkar allra.
Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun
Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar
Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar
Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar
Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun