Nýr Landspítali: Fyrir þjóðina eða læknana?

Tveir forsvarsmenn Landspítalans, Björn Zoëga og Jóhannes Gunnarsson, segja í nýbirtri grein að bygging háskólasjúkrahúss sé sparnaður á erfiðum tímum. Ennfremur að verkið þoli enga bið, að því hnígi fjárhagsleg, samfélagsleg og fagleg rök.



Augljóslega er hagræðing að hýsa stofnunina á einum stað. Sömuleiðis borðliggjandi að betra sé fyrir innlagða sjúklinga að dvelja í einmenningi. Einnig að tími starfsfólks nýtist betur á minna svæði. En að málið þoli enga bið tel ég alrangt. Bygging nýs Landspítala er risavaxið inngrip, ekki bara fjárhagslegt heldur líka samfélagslegt. Húsið útheimtir breyttar áherzlur í heilbrigðisþjónustu til framtíðar sem og gjörbreytta ímynd borgarinnar.

Hvað byggingaráform snertir hafa forvígismenn Landspítala gengið í fararbroddi ásamt stjórnmálamönnum. Á of mörgum sviðum þjóðlífsins höfum við séð svona skrúðgöngur og almenningi ætlað að húrrahrópa samsíða lúðrablæstrinum. Misvitrar ákvarðanir síðustu ára sitja í okkur flestum og því sjálfsagt að spyrja hvort þörfin á nýju háskólasjúkrahúsi sé yfir höfuð svona aðkallandi? Hvað á að gera við gömlu Landspítalabyggingarnar og Borgarspítalann? Á allt þetta húsnæði að grotna niður eða á að ráðast í viðhald og breytingar samhliða nýbyggingunum? Dugir það til að uppfæra húsin svo þau mæti þörfum núsins? Væri skynsamlegra að byggja í Fossvoginum þar sem svæðið er meira miðsvæðis auk þess sem deiliskipulag leyfir okkur að byggja upp í loftið? Er kostnaðaráætlunin raunhæf eða enn ein brellan til að koma hugðarefnum í óafturkræfan farveg? Annað eins hefur nú gerst og nægir að minna á Hörpuna sem varð næstum fimmfalt dýrari en upphaflega stóð til.

Samkvæmt ofantöldu er þetta því ekki bara spurning um staðsetningu og stærð heldur líka um raunverulega þörf. Öll þjóðin hefur fylgst með geigvænlegum niðurskurði í heilbrigðismálum og röng ákvörðun nú mun breyta samfélagsgerðinni til framtíðar. Vill fólk háskólasjúkrahús og vísindasamfélag í skiptum fyrir smærri einingar sem þjónað hafa í heimabyggð? Telur fólk stóra einingu veita betri þjónustu en þá minni? Er stór eining endilega hagkvæmari rekstrarlega en minni? Telur heilbrigðisstarfsfólk hag sínum betur borgið í stærri einingu en minni? Um þetta snýst málið í raun, forgangsröðun fjármuna og eðli heilbrigðisþjónustunnar. Við getum ekki fengið allt og verðum að velja. Það er því ótækt að forsvarsmenn Landspítala leiði umræðuna til lykta, þeirra draumur gæti reynst þjóðinni martröð og miklu betra fyrir alla, ekki sízt áðurnefnda heiðursmenn, að fara þess á leit við Alþingi að þjóðin verði spurð: Vill hún nýtt sjúkrahús eða ekki?