Gras! Gras! Samtakamáttur foreldra skiptir máli í forvörnum

Á degi Sameinuðu þjóðanna gegn fíkniefnum 26. júní fyrir tveimur árum, hófst hér á landi átak til að vekja athygli foreldra á kannabisvandanum. Fyrir átakinu stendur samstarfsráð um forvarnir (SAMFO) í samstarfi við 20 félagasamtök. Haldin hafa verið málþing í öllum landshlutum undir yfirskriftinni „Bara gras?“ og er markmiðið að fræða foreldra og aðra uppalendur um kannabis sem alls ekki er „bara gras“. Á fundunum er farið yfir skaðsemi og einkenni neyslunnar og bent á mikilvægi foreldra í forvörnum. Afstaða foreldra og samstaða þeirra skiptir verulegu máli. Til að foreldrar geti tekið afstöðu og verndað börn sín þurfa þeir að vera vel upplýstir og veita börnum sínum og athöfnum þeirra athygli. Foreldrar þurfa að vera vakandi og vernda börn sín og vinna sameiginlega gegn þeim vágesti sem flæðir nú yfir landið og fellir unga fólkið í heim dróma.

Á degi Sameinuðu þjóðanna gegn fíkniefnum sem er í dag, 26. júní, er vert að líta sér nær, því á undanförnum misserum höfum við fengið fréttir af aukinni kannabisframleiðslu hér á landi. Kannabis er samheiti yfir öll efni sem koma af kannabisplötunni (cannabis sativa); hass, hassolía og marijúana sem virðist í mikilli uppsveiflu um þessar mundir. Tilkynningar frá lögreglunni um aukna ræktun á kannabis ætti að vekja fólk til umhugsunar um hverjir það eru sem eru að neyta fíkniefnisins, hvernig neyslan er fjármögnuð og hvar og hvernig sala og markaðssókn fer fram. Söluklækir felast m.a. í því að koma inn ranghugmyndum hjá fólki um að hér sé um einstaka náttúruafurð að ræða, nánast skaðlausa og notaða í lækningaskyni.

Karl Steinar Valsson aðstoðaryfirlögregluþjónn segir að um tíma hafi kannabisræktun verið gerð upptæk nær daglega og á höfuðborgarsvæðinu einu komi upp um fjögur hundruð mál á ári. Nýleg dæmi sýna að ræktunin hefur færst inn í íbúðir í fjölbýlishúsum og inn á heimili þar sem börn eru. Ýmsar breytingar hafa orðið á framleiðslunni síðustu ár og eru nú sterkari efni í umferð. Mönnum hefur tekist að rækta kannabisplöntuna þannig að THC-gildið (tetrahýdrókannabínól) verður hærra sem skapar dópsölum sterka stöðu á fíkniefnamarkaðnum og ræktendur taka mikla áhættu með dollaramerki í augunum. Þakkarvert er hvernig lögreglan upplýsir okkur um hætturnar. Mikilvægt er að foreldrar bregðist við skilaboðum um stöðu mála og ræði málið við börn sín því afstaða foreldra til neyslu kannabisefna skiptir máli. Ungmenni eru oft uppfull af ranghugmyndum um kannabis sem m.a. er að finna á netinu og þau eiga greiðan aðgang að. Þessar upplýsingar líta þau jafnvel á sem heilagan sannleika sem getur gert foreldrum erfitt fyrir í rökræðum um skaðsemi þessara efna og hvað ber að varast þegar sölumenn sækja að unga fólkinu.

Það er erfið reynsla að horfa á eftir efnilegu ungu fólki í gin fíkniefnanna sem erfitt getur verið fyrir þá sem ekki þekkja til að sjá og greina. Unga fólkið þarf stuðning foreldranna til að verjast útsmoginni sölumennsku og þeim hópþrýstingi sem salan þrífst á. Allir sem standa vörð um hag og velferð barna og ungmenna þurfa að láta málið til sín taka og er þakkarvert að þeir sem standa að vinnuskólum fyrir unglinga skuli taka forvarnarfræðsluna um borð. Mikilvægi fræðslu og upplýsinga verður seint ofmetið.

Foreldrar standa oft uppi grandalausir þegar upp kemst um neyslu hjá unglingnum eða í nánasta vinahópi hans. Þess vegna er svo mikilvægt að foreldrar ræði málið við börn sín, þekki einkenni á neyslunni og viti hvernig þeir geta brugðist við. Það hefur sýnt sig að samtakamáttur foreldra er góð forvörn, að þeir séu vel upplýstir, tali saman og eigi samstarf. Að foreldrar efli tengslanet sitt og ræði saman ef eitthvað kemur upp á er eitthvað sem getur skipt sköpum.