Ný rannsókn sýnir fjölgun örlaxa í ám 28. apríl 2011 03:30 Rannsóknin náði meðal annars til Selár í Vopnafirði. Tímabilið frá 1975 var skoðað og eru þess greinileg merki að örlöxum hefur fjölgað, sérstaklega frá 2005. mynd/orri vigfússon Rannsóknir Veiðimálastofnunar sýna að svokölluðum örlöxum, löxum af stærðinni 43 til 50 sentimetrar, hefur fjölgað í ám á Austur- og Norðausturlandi á undanförnum árum. Kenningar um smæð þessara laxa standast hins vegar ekki. Guðni Guðbergsson, fiskifræðingur hjá VMST, segir að nokkur umræða hafi verið um mjög smáa laxa sem hafa veiðst undanfarin ár. Var talið að hér væru fiskar sem hefðu farið út að vori sem stór gönguseiði og komið inn aftur samsumars. „Því hefur verið haldið fram að svona kettlingar hafi alltaf verið innan um í veiðinni, en hreistursýni úr nokkrum ám á Austur- og Norðausturlandi sýna okkur að örlaxarnir höfðu dvalið eitt ár í sjó eins og hver annar smálax, en virðast hafa lent á svæðum í hafinu þar sem fæðuskilyrði hafa verið slæm.“ Guðni útskýrir að ef átuskilyrði í sjó eru góð er vöxtur hraður og öfugt ef skilyrðin eru slæm. Það sama eigi við um afföll. „Það virðist vera að þessir laxar hafi það skítt á vissum svæðum en aðrir hafi það mun betra annars staðar. Hvar þessi svæði eru er hins vegar ekki vitað með vissu. Hins vegar bendir allt til að laxinn fari ekki á sömu beitarslóðir.“ Norðmenn hafa orðið varir við sömu þróun á undanförnum árum; smálaxinn þeirra hefur verið að koma minni úr sjó en löngum áður. Smálaxi hefur jafnframt fækkað. Guðni segir þá kenningu uppi að norski laxinn leiti norðar en áður vegna breytinga í hafinu. Slíkar breytingar, og ganga fiska eins og makríls, getur verið hluti skýringarinnar hér. Slíkt er þó ósannað og aðeins um tilgátu að ræða. Það sem vekur ekki síður athygli er að hluti af örlöxunum hafa farið yfir á annað ár í sjó og komið sem smáir tveggja ára laxar til baka. Það veldur því að hluti tveggja ára laxa úr sjó verður undir þeim mörkum sem dregin eru á milli smálax og stórlax við úrvinnslu veiðibóka og teljast því smálaxar. „Þetta höfum við ekki séð áður,“ segir Guðni. „Það er að mörgu að hyggja. Það er breytileiki innan áa og umhverfið er að breytast sem lífríkið þarf að laga sig að, sem gerir þetta spennandi rannsóknarefni.“ Um framhald rannsókna á örlaxi segir Guðni að reynt sé að safna reglulega hreistursýnum. Hins vegar stendur það söfnun sýna fyrir þrifum hversu mörgum löxum er sleppt eftir að hafa verið veiddir. „Þegar megnið af laxinum var drepið þá var hægt að taka sýni sem sýndu þversnið af göngunni. Það vill maður helst hafa.“ Guðni segir að teljarar í ánum séu mikilvægir í þessum rannsóknum því þar fást upplýsingar um lengdardreifingu laxagöngunnar eins og hún kemur upp í ána. „Nýir teljarar eru búnir myndavél og framtíð rannsókna á laxi og silungi hérlendis er björt ef og þegar slíkur búnaður verður settur út í stærri vatnakerfi.“ svavar@frettabladid.is Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Fjölskylda í norðurljósaleit hrakin á brott af leiðsögumönnum Innlent „Það þarf að stoppa svona menn áður en þeir drepa einhvern“ Innlent Svipar til gamalla óupplýstra rána Innlent Verulega brugðið yfir Hamraborgarmálinu Innlent „Trúði því ekki að þetta væri ég“ Innlent Hátt í hundrað dauðsföll á þremur árum Innlent Vilja koma böndum á bókhald trúfélaga Innlent Líkamsárás til rannsóknar eftir nóttina Innlent Sýknaður af ákæru um að hafa tekið í háls barns Innlent Stjórnmálamaðurinn Joe Lieberman látinn Erlent Fleiri fréttir Hamfaragámur Bónus tryggir kældan mat í neyðarástandi Fullkomlega sáttur við ákvörðun sína en útilokar ekkert „Það þarf að stoppa svona menn áður en þeir drepa einhvern“ Hádegisfréttir Bylgjunnar Svipar til gamalla óupplýstra rána Sýknaður af ákæru um að hafa tekið í háls barns Bjartur skírdagur fram undan í höfuðborginni Líkamsárás til rannsóknar eftir nóttina Fjölskylda í norðurljósaleit hrakin á brott af leiðsögumönnum Vilja koma böndum á bókhald trúfélaga Ferðaóðir Íslendingar þyrpast í ferðalög innanlands sem utan Verulega brugðið yfir Hamraborgarmálinu Hátt í hundrað dauðsföll á þremur árum Týndi vinningshafinn gaf sig fram og græddi níu milljónir Felldu úr gildi friðlýsingu en mátu Mumma ekki vanhæfan Kvöldfréttir Stöðvar 2 Býr á Íslandi en dæmd í sex ára fangelsi í Rússlandi Eldur í Hafnarfirði Haraldur mátti ekki hækka launin en Sigríður ekki heldur lækka þau Læknafélagið mótfallið lögleiðingu dánaraðastoðar „Trúði því ekki að þetta væri ég“ Ekki viss hvort nokkru þurfi að breyta eftir tug milljóna króna þjófnað 546 Grindvíkingar vilja selja Þórkötlu húsið sitt Steinunn Ólína hálfu skrefi frá því að bjóða sig fram Baldur mælist með langmest fylgi Stálu áli í Grindavík en gómaðir af lögreglu Útlit fyrir að gasmengun berist til vesturs og suðvesturs Hæstiréttur bannar síþrotamanni að stunda rekstur Flestir öryggishnappar vegna heimilisofbeldis Fá 82 þúsund fyrir að vinna frá átta til 23 Sjá meira
Rannsóknir Veiðimálastofnunar sýna að svokölluðum örlöxum, löxum af stærðinni 43 til 50 sentimetrar, hefur fjölgað í ám á Austur- og Norðausturlandi á undanförnum árum. Kenningar um smæð þessara laxa standast hins vegar ekki. Guðni Guðbergsson, fiskifræðingur hjá VMST, segir að nokkur umræða hafi verið um mjög smáa laxa sem hafa veiðst undanfarin ár. Var talið að hér væru fiskar sem hefðu farið út að vori sem stór gönguseiði og komið inn aftur samsumars. „Því hefur verið haldið fram að svona kettlingar hafi alltaf verið innan um í veiðinni, en hreistursýni úr nokkrum ám á Austur- og Norðausturlandi sýna okkur að örlaxarnir höfðu dvalið eitt ár í sjó eins og hver annar smálax, en virðast hafa lent á svæðum í hafinu þar sem fæðuskilyrði hafa verið slæm.“ Guðni útskýrir að ef átuskilyrði í sjó eru góð er vöxtur hraður og öfugt ef skilyrðin eru slæm. Það sama eigi við um afföll. „Það virðist vera að þessir laxar hafi það skítt á vissum svæðum en aðrir hafi það mun betra annars staðar. Hvar þessi svæði eru er hins vegar ekki vitað með vissu. Hins vegar bendir allt til að laxinn fari ekki á sömu beitarslóðir.“ Norðmenn hafa orðið varir við sömu þróun á undanförnum árum; smálaxinn þeirra hefur verið að koma minni úr sjó en löngum áður. Smálaxi hefur jafnframt fækkað. Guðni segir þá kenningu uppi að norski laxinn leiti norðar en áður vegna breytinga í hafinu. Slíkar breytingar, og ganga fiska eins og makríls, getur verið hluti skýringarinnar hér. Slíkt er þó ósannað og aðeins um tilgátu að ræða. Það sem vekur ekki síður athygli er að hluti af örlöxunum hafa farið yfir á annað ár í sjó og komið sem smáir tveggja ára laxar til baka. Það veldur því að hluti tveggja ára laxa úr sjó verður undir þeim mörkum sem dregin eru á milli smálax og stórlax við úrvinnslu veiðibóka og teljast því smálaxar. „Þetta höfum við ekki séð áður,“ segir Guðni. „Það er að mörgu að hyggja. Það er breytileiki innan áa og umhverfið er að breytast sem lífríkið þarf að laga sig að, sem gerir þetta spennandi rannsóknarefni.“ Um framhald rannsókna á örlaxi segir Guðni að reynt sé að safna reglulega hreistursýnum. Hins vegar stendur það söfnun sýna fyrir þrifum hversu mörgum löxum er sleppt eftir að hafa verið veiddir. „Þegar megnið af laxinum var drepið þá var hægt að taka sýni sem sýndu þversnið af göngunni. Það vill maður helst hafa.“ Guðni segir að teljarar í ánum séu mikilvægir í þessum rannsóknum því þar fást upplýsingar um lengdardreifingu laxagöngunnar eins og hún kemur upp í ána. „Nýir teljarar eru búnir myndavél og framtíð rannsókna á laxi og silungi hérlendis er björt ef og þegar slíkur búnaður verður settur út í stærri vatnakerfi.“ svavar@frettabladid.is
Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Fjölskylda í norðurljósaleit hrakin á brott af leiðsögumönnum Innlent „Það þarf að stoppa svona menn áður en þeir drepa einhvern“ Innlent Svipar til gamalla óupplýstra rána Innlent Verulega brugðið yfir Hamraborgarmálinu Innlent „Trúði því ekki að þetta væri ég“ Innlent Hátt í hundrað dauðsföll á þremur árum Innlent Vilja koma böndum á bókhald trúfélaga Innlent Líkamsárás til rannsóknar eftir nóttina Innlent Sýknaður af ákæru um að hafa tekið í háls barns Innlent Stjórnmálamaðurinn Joe Lieberman látinn Erlent Fleiri fréttir Hamfaragámur Bónus tryggir kældan mat í neyðarástandi Fullkomlega sáttur við ákvörðun sína en útilokar ekkert „Það þarf að stoppa svona menn áður en þeir drepa einhvern“ Hádegisfréttir Bylgjunnar Svipar til gamalla óupplýstra rána Sýknaður af ákæru um að hafa tekið í háls barns Bjartur skírdagur fram undan í höfuðborginni Líkamsárás til rannsóknar eftir nóttina Fjölskylda í norðurljósaleit hrakin á brott af leiðsögumönnum Vilja koma böndum á bókhald trúfélaga Ferðaóðir Íslendingar þyrpast í ferðalög innanlands sem utan Verulega brugðið yfir Hamraborgarmálinu Hátt í hundrað dauðsföll á þremur árum Týndi vinningshafinn gaf sig fram og græddi níu milljónir Felldu úr gildi friðlýsingu en mátu Mumma ekki vanhæfan Kvöldfréttir Stöðvar 2 Býr á Íslandi en dæmd í sex ára fangelsi í Rússlandi Eldur í Hafnarfirði Haraldur mátti ekki hækka launin en Sigríður ekki heldur lækka þau Læknafélagið mótfallið lögleiðingu dánaraðastoðar „Trúði því ekki að þetta væri ég“ Ekki viss hvort nokkru þurfi að breyta eftir tug milljóna króna þjófnað 546 Grindvíkingar vilja selja Þórkötlu húsið sitt Steinunn Ólína hálfu skrefi frá því að bjóða sig fram Baldur mælist með langmest fylgi Stálu áli í Grindavík en gómaðir af lögreglu Útlit fyrir að gasmengun berist til vesturs og suðvesturs Hæstiréttur bannar síþrotamanni að stunda rekstur Flestir öryggishnappar vegna heimilisofbeldis Fá 82 þúsund fyrir að vinna frá átta til 23 Sjá meira