Ný rannsókn sýnir fjölgun örlaxa í ám 28. apríl 2011 03:30 Rannsóknin náði meðal annars til Selár í Vopnafirði. Tímabilið frá 1975 var skoðað og eru þess greinileg merki að örlöxum hefur fjölgað, sérstaklega frá 2005. mynd/orri vigfússon Rannsóknir Veiðimálastofnunar sýna að svokölluðum örlöxum, löxum af stærðinni 43 til 50 sentimetrar, hefur fjölgað í ám á Austur- og Norðausturlandi á undanförnum árum. Kenningar um smæð þessara laxa standast hins vegar ekki. Guðni Guðbergsson, fiskifræðingur hjá VMST, segir að nokkur umræða hafi verið um mjög smáa laxa sem hafa veiðst undanfarin ár. Var talið að hér væru fiskar sem hefðu farið út að vori sem stór gönguseiði og komið inn aftur samsumars. „Því hefur verið haldið fram að svona kettlingar hafi alltaf verið innan um í veiðinni, en hreistursýni úr nokkrum ám á Austur- og Norðausturlandi sýna okkur að örlaxarnir höfðu dvalið eitt ár í sjó eins og hver annar smálax, en virðast hafa lent á svæðum í hafinu þar sem fæðuskilyrði hafa verið slæm.“ Guðni útskýrir að ef átuskilyrði í sjó eru góð er vöxtur hraður og öfugt ef skilyrðin eru slæm. Það sama eigi við um afföll. „Það virðist vera að þessir laxar hafi það skítt á vissum svæðum en aðrir hafi það mun betra annars staðar. Hvar þessi svæði eru er hins vegar ekki vitað með vissu. Hins vegar bendir allt til að laxinn fari ekki á sömu beitarslóðir.“ Norðmenn hafa orðið varir við sömu þróun á undanförnum árum; smálaxinn þeirra hefur verið að koma minni úr sjó en löngum áður. Smálaxi hefur jafnframt fækkað. Guðni segir þá kenningu uppi að norski laxinn leiti norðar en áður vegna breytinga í hafinu. Slíkar breytingar, og ganga fiska eins og makríls, getur verið hluti skýringarinnar hér. Slíkt er þó ósannað og aðeins um tilgátu að ræða. Það sem vekur ekki síður athygli er að hluti af örlöxunum hafa farið yfir á annað ár í sjó og komið sem smáir tveggja ára laxar til baka. Það veldur því að hluti tveggja ára laxa úr sjó verður undir þeim mörkum sem dregin eru á milli smálax og stórlax við úrvinnslu veiðibóka og teljast því smálaxar. „Þetta höfum við ekki séð áður,“ segir Guðni. „Það er að mörgu að hyggja. Það er breytileiki innan áa og umhverfið er að breytast sem lífríkið þarf að laga sig að, sem gerir þetta spennandi rannsóknarefni.“ Um framhald rannsókna á örlaxi segir Guðni að reynt sé að safna reglulega hreistursýnum. Hins vegar stendur það söfnun sýna fyrir þrifum hversu mörgum löxum er sleppt eftir að hafa verið veiddir. „Þegar megnið af laxinum var drepið þá var hægt að taka sýni sem sýndu þversnið af göngunni. Það vill maður helst hafa.“ Guðni segir að teljarar í ánum séu mikilvægir í þessum rannsóknum því þar fást upplýsingar um lengdardreifingu laxagöngunnar eins og hún kemur upp í ána. „Nýir teljarar eru búnir myndavél og framtíð rannsókna á laxi og silungi hérlendis er björt ef og þegar slíkur búnaður verður settur út í stærri vatnakerfi.“ svavar@frettabladid.is Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Krefjast skýringa á brotthvarfi Maríu Sigrúnar Innlent Halla Hrund mælist með mest fylgi allra frambjóðenda Innlent Landsréttur komi fram við ákæruvaldið eins og lítið barn Innlent Mótmælendur fengu óvæntan liðstyrk frá Hollywood Innlent Ætlar í aðra undirskriftasöfnun Innlent Húsráðendum tókst að ráða niðurlögum elds í þakskyggni Innlent Veisluhöld forseta séu barns síns tíma Innlent „Ef ég get flogið þremur gerðum af þyrlum þá get ég tekið ákvörðun fyrir þjóðina“ Innlent María Sigrún látin fara úr Kveik Innlent Svona var Pallborðið með Arnari Þór, Ásdísi Rán og Ástþóri Innlent Fleiri fréttir Krefjast skýringa á brotthvarfi Maríu Sigrúnar Veisluhöld forseta séu barns síns tíma Húsráðendum tókst að ráða niðurlögum elds í þakskyggni Landsréttur komi fram við ákæruvaldið eins og lítið barn Mannasættir sem óttist ekki að standa í fæturnar Mótmælendur fengu óvæntan liðstyrk frá Hollywood Ráðherra reiðubúin að vinna með atvinnuveganefnd að breytingum Vill skipa í ríkissjórn eftir eigin höfði Halla Hrund mælist með mest fylgi allra frambjóðenda Mikil tíðindi í glænýrri könnun Ástþór sannfærður um að verða sjöundi forsetinn Refsing fyrir að nauðga stjúpdóttur æskuvinar þyngd Ætlar í aðra undirskriftasöfnun Hjúkrunarfræðingurinn ekki laus allra mála enn Trúnaðarsamtöl við forsætisráðherra lykilatriði Sprakk úr hlátri „Ísdrottningin myndi bráðna ef hér kæmi kjarnorkusprengja“ Með hundruð sjálfboðaliða í liði sínu Samskiptaleysi meðal lögreglumanna olli því að fólk var sektað Verði ekki meðvirk frekar en Ólafur Ragnar Rifjaði upp þegar forsetinn bjargaði landinu Skemmdarvargar á eftir útilistaverkum eftir Einar Jónsson Krafturinn í gosinu gæti aukist verulega haldi kvikusöfnun áfram Þrettánda nafnið bætist við Fimm af tólf skiluðu einungis rafrænum meðmælum Gylfi leiðir samhæfingu vegna Grindavíkur María Sigrún látin fara úr Kveik Viktor stal senunni: Hefði ekki haft tíma til að safna ef hann væri í vinnu Forsetaefni streymdu í Hörpu Svona var Pallborðið með Arnari Þór, Ásdísi Rán og Ástþóri Sjá meira
Rannsóknir Veiðimálastofnunar sýna að svokölluðum örlöxum, löxum af stærðinni 43 til 50 sentimetrar, hefur fjölgað í ám á Austur- og Norðausturlandi á undanförnum árum. Kenningar um smæð þessara laxa standast hins vegar ekki. Guðni Guðbergsson, fiskifræðingur hjá VMST, segir að nokkur umræða hafi verið um mjög smáa laxa sem hafa veiðst undanfarin ár. Var talið að hér væru fiskar sem hefðu farið út að vori sem stór gönguseiði og komið inn aftur samsumars. „Því hefur verið haldið fram að svona kettlingar hafi alltaf verið innan um í veiðinni, en hreistursýni úr nokkrum ám á Austur- og Norðausturlandi sýna okkur að örlaxarnir höfðu dvalið eitt ár í sjó eins og hver annar smálax, en virðast hafa lent á svæðum í hafinu þar sem fæðuskilyrði hafa verið slæm.“ Guðni útskýrir að ef átuskilyrði í sjó eru góð er vöxtur hraður og öfugt ef skilyrðin eru slæm. Það sama eigi við um afföll. „Það virðist vera að þessir laxar hafi það skítt á vissum svæðum en aðrir hafi það mun betra annars staðar. Hvar þessi svæði eru er hins vegar ekki vitað með vissu. Hins vegar bendir allt til að laxinn fari ekki á sömu beitarslóðir.“ Norðmenn hafa orðið varir við sömu þróun á undanförnum árum; smálaxinn þeirra hefur verið að koma minni úr sjó en löngum áður. Smálaxi hefur jafnframt fækkað. Guðni segir þá kenningu uppi að norski laxinn leiti norðar en áður vegna breytinga í hafinu. Slíkar breytingar, og ganga fiska eins og makríls, getur verið hluti skýringarinnar hér. Slíkt er þó ósannað og aðeins um tilgátu að ræða. Það sem vekur ekki síður athygli er að hluti af örlöxunum hafa farið yfir á annað ár í sjó og komið sem smáir tveggja ára laxar til baka. Það veldur því að hluti tveggja ára laxa úr sjó verður undir þeim mörkum sem dregin eru á milli smálax og stórlax við úrvinnslu veiðibóka og teljast því smálaxar. „Þetta höfum við ekki séð áður,“ segir Guðni. „Það er að mörgu að hyggja. Það er breytileiki innan áa og umhverfið er að breytast sem lífríkið þarf að laga sig að, sem gerir þetta spennandi rannsóknarefni.“ Um framhald rannsókna á örlaxi segir Guðni að reynt sé að safna reglulega hreistursýnum. Hins vegar stendur það söfnun sýna fyrir þrifum hversu mörgum löxum er sleppt eftir að hafa verið veiddir. „Þegar megnið af laxinum var drepið þá var hægt að taka sýni sem sýndu þversnið af göngunni. Það vill maður helst hafa.“ Guðni segir að teljarar í ánum séu mikilvægir í þessum rannsóknum því þar fást upplýsingar um lengdardreifingu laxagöngunnar eins og hún kemur upp í ána. „Nýir teljarar eru búnir myndavél og framtíð rannsókna á laxi og silungi hérlendis er björt ef og þegar slíkur búnaður verður settur út í stærri vatnakerfi.“ svavar@frettabladid.is
Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Krefjast skýringa á brotthvarfi Maríu Sigrúnar Innlent Halla Hrund mælist með mest fylgi allra frambjóðenda Innlent Landsréttur komi fram við ákæruvaldið eins og lítið barn Innlent Mótmælendur fengu óvæntan liðstyrk frá Hollywood Innlent Ætlar í aðra undirskriftasöfnun Innlent Húsráðendum tókst að ráða niðurlögum elds í þakskyggni Innlent Veisluhöld forseta séu barns síns tíma Innlent „Ef ég get flogið þremur gerðum af þyrlum þá get ég tekið ákvörðun fyrir þjóðina“ Innlent María Sigrún látin fara úr Kveik Innlent Svona var Pallborðið með Arnari Þór, Ásdísi Rán og Ástþóri Innlent Fleiri fréttir Krefjast skýringa á brotthvarfi Maríu Sigrúnar Veisluhöld forseta séu barns síns tíma Húsráðendum tókst að ráða niðurlögum elds í þakskyggni Landsréttur komi fram við ákæruvaldið eins og lítið barn Mannasættir sem óttist ekki að standa í fæturnar Mótmælendur fengu óvæntan liðstyrk frá Hollywood Ráðherra reiðubúin að vinna með atvinnuveganefnd að breytingum Vill skipa í ríkissjórn eftir eigin höfði Halla Hrund mælist með mest fylgi allra frambjóðenda Mikil tíðindi í glænýrri könnun Ástþór sannfærður um að verða sjöundi forsetinn Refsing fyrir að nauðga stjúpdóttur æskuvinar þyngd Ætlar í aðra undirskriftasöfnun Hjúkrunarfræðingurinn ekki laus allra mála enn Trúnaðarsamtöl við forsætisráðherra lykilatriði Sprakk úr hlátri „Ísdrottningin myndi bráðna ef hér kæmi kjarnorkusprengja“ Með hundruð sjálfboðaliða í liði sínu Samskiptaleysi meðal lögreglumanna olli því að fólk var sektað Verði ekki meðvirk frekar en Ólafur Ragnar Rifjaði upp þegar forsetinn bjargaði landinu Skemmdarvargar á eftir útilistaverkum eftir Einar Jónsson Krafturinn í gosinu gæti aukist verulega haldi kvikusöfnun áfram Þrettánda nafnið bætist við Fimm af tólf skiluðu einungis rafrænum meðmælum Gylfi leiðir samhæfingu vegna Grindavíkur María Sigrún látin fara úr Kveik Viktor stal senunni: Hefði ekki haft tíma til að safna ef hann væri í vinnu Forsetaefni streymdu í Hörpu Svona var Pallborðið með Arnari Þór, Ásdísi Rán og Ástþóri Sjá meira