Norræn velferðarlögregla Runólfur Þórhallsson skrifar 22. ágúst 2009 04:00 Sumarið 1988 réð ég mig í vinnu hjá Lögreglustjóranum í Reykjavík sem sumarafleysingamaður. Ég var þá lögreglumaður nr. 244. Eyjólfur heitinn Jónsson sundkappi var lögreglumaður nr. 9. Þetta þýddi að almennir lögreglumenn voru rúmlega 200. Í Kópavoginum starfaði RLR, Rannsóknarlögregla ríkisins. Þar voru 42 stöðugildi rannsóknarlögreglumanna árið 1990. Á lögreglustöðinni í Kópavogi unnu tugir lögreglumanna á vöktum við almenna löggæslu, sömu sögu var að segja um lögregluna í Hafnarfirði. Á þessum árum voru fjórar vaktir með rúmlega 30 lögreglumönnum á hverri vakt í Reykjavík einni. Til viðbótar þeim liðsstyrk voru lögreglumenn á hverfisstöð í Árbænum, í miðbænum og Seltjarnarnesi. Umferðardeildin átti 10 lögreglubifhjól auk lögreglubíla. Einnig voru gerðir út 4 þjóðvegaeftirlitsbílar á þessum árum. Hátt í 30 lögreglumenn störfuðu þar á vöktum. Ekki þarf að fjölyrða um stöðuna í dag. Fjölmiðlar hafa greint frá því að allt niður í 13 lögreglumenn hafi verið á vakt á svæði sem spannar frá Hvalfirði út fyrir álverið í Straumsvík. Starfsumhverfi þessara fáu lögreglumanna hefur líka gjörbreyst. Auk þess sem glæpaheimar eru orðnir skipulagðari með erlendum áhrifum hefur einnig mikil harka færst í vöxt og lögreglumenn verða æ oftar fyrir árásum. Íbúafjöldi á höfuðborgarsvæðinu hefur einnig dafnað vel. Krefjandi starfFrá árinu 1991 hefur löggjafarvaldið unnið ötullega að því að lögleiða miklar réttarbætur fyrir afbrotamenn. Réttarstaða þeirra hefur með mörgum lagabreytingum styrkst verulega og hefur það leitt til þess m.a. að rannsóknir brotamála eru mun vandaðri en áður fyrr. Að sama skapi eru þær mun kostnaðarsamari. Þær taka lengri tíma, öflun og meðhöndlun sönnunargagna verður sífellt flóknari, meiri mannskap og tæki þarf til að fullrannsaka mál þannig að þau verði boðleg fyrir ákæruvaldið. Þetta er af hinu góða fyrir réttarríkið en hefði eðlilega átt að verða til þess að lögreglan hefði úr meiri mannafla, tækjakosti og fjárveitingum að spila. Starfið, útköllin og kröfur um sér- og fagþekkingu, skilvirkni og margt fleira hefur gjörbreyst á fáum árum. Það sem hefur ekki breyst er sú staðreynd að almennir lögreglumenn sinna einu mest krefjandi starfi sem þekkist.Helgarnæturvakt almenns lögreglumanns getur auðveldlega hljómað einhvern veginn svona: Umferðarslys, 5 útköll vegna slagsmála í miðbænum þar sem fúkyrði, hótanir og ögranir dynja látlaust á lögreglumönnum af ofurölvi og útúrdópuðum einstaklingum, 2 hávaðaköll, annað þeirra leysist upp í slagsmál við ofurölvi húsráðanda, gestirnir taka slagsmálin upp á síma og birta á youtube = Lögguofbeldi.En lögreglumaðurinn má ekki slasa viðkomandi, það gæti kostað hann starfið, hann fékk kennslu í Lögregluskólanum en hefur ekki fengið neina viðhaldskennslu, þjálfun né æfingar í handtökuaðferðum síðan, hann þarf að hugsa um meðalhófsregluna, að beita ekki meira valdi en þörf er á hverju sinni. Mótaðili lögreglumannsins hins vegar gerir oft á tíðum allt sem í hans valdi stendur til að sýna mótþróa. Því er það öruggara fyrir lögreglumennina og mótaðilann að sem flestir komi að handtökunni, það minnkar líkurnar á meiðslum. Þetta lítur ekkert vel út á youtube.Lögreglumaðurinn er að reyna að taka tök sem honum voru kennd, oftast nær kemst hann að því að þau duga ekki og því er gripið til annarra ráða. Þekkingar- og skilningsleysi á þessum staðreyndum er lögreglumönnum oft á tíðum þungbært og eina ráðið til þess að skilja hvað við er að eiga er að benda fólki á að prófa sjálft að taka einhvern höndum, án þess að meiða hann né beita fantabrögðum, á meðan mótaðilinn er ekki bundinn af neinum leikreglum. Gjörið svo vel en farið varlega. Löggæsla ein af grunnstoðunumLöggæsla í dag er verkefni sem þarf að leysa sómasamlega af hendi. Ef öryggistilfinningu fólks er misboðið og það fær á tilfinninguna að réttarríkið virki ekki sem skyldi þá eru undirstöður þjóðfélagsins okkar við það að bresta. Það gera allir kröfu um réttlæti. Það hafa allir réttlætistilfinningu, mismunandi sterka þó. Löggæsla á margan hátt tengist réttlæti órjúfanlegum böndum. Hæfir lögreglumenn, sem búa við gott starfsumhverfi, góð launakjör, öflugt starfsmenntakerfi og skilningsríkt fjárveitingavald, eru einkar heppilegir og verðugir fulltrúar réttlætis.Draumurinn um norrænt velferðarsamfélag sem Jóhanna og Steingrímur vilja reisa úr rústum ofurfrjálshyggjunnar er best byggður upp með réttlætið að leiðarljósi. Sterkasta undirstaða þess samfélags sem við viljum í framtíðinni er því öflug löggæsla, vel skipulögð, skipuð hæfum einstaklingum sem vinna í þágu borgaranna.Í dag standa embættismenn, stjórnmálamenn og yfirmenn lögreglu frammi fyrir einstöku tækifæri. Þeim gefst tækifæri til þess að taka Jóhönnu og Steingrím á orðinu og búa til öfluga stofnun. Lögregluna á Íslandi. Norræna velferðarlögreglu. Hljómar vel, ekki satt? Einu tækifæri hefur þegar verið klúðrað, nú ber okkur skylda til að vanda mjög vel til verka og byggja lögregluna upp frá grunni. Byrja neðan frá að þessu sinni. Tryggja það að löggæslan á götunni sé örugglega það sem mestu máli skiptir fyrir land og þjóð. Ekki að finna pláss í skipuriti fyrir alla yfirmennina. Það eru almennir lögreglumenn sem tryggja öryggið og réttlætið.Öflugur lögregluskóli sem getur boðið umsækjendum sínum upp á krefjandi en vel launað starf laðar að sér hæfa einstaklinga. Öflug „Lögregla Íslands" getur boðið þessum hæfu einstaklingum upp á fjölbreytt og krefjandi starf svo lengi sem yfirmenn hafa í huga að þeirra hlutverk er að tryggja að starfsumhverfið sé í lagi. Þessi stofnun leggur grunninn að því norræna velferðarsamfélagi sem ég vona innilega að hafi ekki verið innantómt kosningaloforð.Höfundur er lögregluvarðstjóri. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Halldór 18.05.2024 Halldór Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson Skoðun Mesti stjórnmálamaðurinn? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson Skoðun Skoðun Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir skrifar Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson skrifar Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Kosningum frestað Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mesti stjórnmálamaðurinn? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir skrifar Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson skrifar Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir skrifar Skoðun Katrínu á Bessastaði Brynja Þorbjörnsdóttir skrifar Sjá meira
Sumarið 1988 réð ég mig í vinnu hjá Lögreglustjóranum í Reykjavík sem sumarafleysingamaður. Ég var þá lögreglumaður nr. 244. Eyjólfur heitinn Jónsson sundkappi var lögreglumaður nr. 9. Þetta þýddi að almennir lögreglumenn voru rúmlega 200. Í Kópavoginum starfaði RLR, Rannsóknarlögregla ríkisins. Þar voru 42 stöðugildi rannsóknarlögreglumanna árið 1990. Á lögreglustöðinni í Kópavogi unnu tugir lögreglumanna á vöktum við almenna löggæslu, sömu sögu var að segja um lögregluna í Hafnarfirði. Á þessum árum voru fjórar vaktir með rúmlega 30 lögreglumönnum á hverri vakt í Reykjavík einni. Til viðbótar þeim liðsstyrk voru lögreglumenn á hverfisstöð í Árbænum, í miðbænum og Seltjarnarnesi. Umferðardeildin átti 10 lögreglubifhjól auk lögreglubíla. Einnig voru gerðir út 4 þjóðvegaeftirlitsbílar á þessum árum. Hátt í 30 lögreglumenn störfuðu þar á vöktum. Ekki þarf að fjölyrða um stöðuna í dag. Fjölmiðlar hafa greint frá því að allt niður í 13 lögreglumenn hafi verið á vakt á svæði sem spannar frá Hvalfirði út fyrir álverið í Straumsvík. Starfsumhverfi þessara fáu lögreglumanna hefur líka gjörbreyst. Auk þess sem glæpaheimar eru orðnir skipulagðari með erlendum áhrifum hefur einnig mikil harka færst í vöxt og lögreglumenn verða æ oftar fyrir árásum. Íbúafjöldi á höfuðborgarsvæðinu hefur einnig dafnað vel. Krefjandi starfFrá árinu 1991 hefur löggjafarvaldið unnið ötullega að því að lögleiða miklar réttarbætur fyrir afbrotamenn. Réttarstaða þeirra hefur með mörgum lagabreytingum styrkst verulega og hefur það leitt til þess m.a. að rannsóknir brotamála eru mun vandaðri en áður fyrr. Að sama skapi eru þær mun kostnaðarsamari. Þær taka lengri tíma, öflun og meðhöndlun sönnunargagna verður sífellt flóknari, meiri mannskap og tæki þarf til að fullrannsaka mál þannig að þau verði boðleg fyrir ákæruvaldið. Þetta er af hinu góða fyrir réttarríkið en hefði eðlilega átt að verða til þess að lögreglan hefði úr meiri mannafla, tækjakosti og fjárveitingum að spila. Starfið, útköllin og kröfur um sér- og fagþekkingu, skilvirkni og margt fleira hefur gjörbreyst á fáum árum. Það sem hefur ekki breyst er sú staðreynd að almennir lögreglumenn sinna einu mest krefjandi starfi sem þekkist.Helgarnæturvakt almenns lögreglumanns getur auðveldlega hljómað einhvern veginn svona: Umferðarslys, 5 útköll vegna slagsmála í miðbænum þar sem fúkyrði, hótanir og ögranir dynja látlaust á lögreglumönnum af ofurölvi og útúrdópuðum einstaklingum, 2 hávaðaköll, annað þeirra leysist upp í slagsmál við ofurölvi húsráðanda, gestirnir taka slagsmálin upp á síma og birta á youtube = Lögguofbeldi.En lögreglumaðurinn má ekki slasa viðkomandi, það gæti kostað hann starfið, hann fékk kennslu í Lögregluskólanum en hefur ekki fengið neina viðhaldskennslu, þjálfun né æfingar í handtökuaðferðum síðan, hann þarf að hugsa um meðalhófsregluna, að beita ekki meira valdi en þörf er á hverju sinni. Mótaðili lögreglumannsins hins vegar gerir oft á tíðum allt sem í hans valdi stendur til að sýna mótþróa. Því er það öruggara fyrir lögreglumennina og mótaðilann að sem flestir komi að handtökunni, það minnkar líkurnar á meiðslum. Þetta lítur ekkert vel út á youtube.Lögreglumaðurinn er að reyna að taka tök sem honum voru kennd, oftast nær kemst hann að því að þau duga ekki og því er gripið til annarra ráða. Þekkingar- og skilningsleysi á þessum staðreyndum er lögreglumönnum oft á tíðum þungbært og eina ráðið til þess að skilja hvað við er að eiga er að benda fólki á að prófa sjálft að taka einhvern höndum, án þess að meiða hann né beita fantabrögðum, á meðan mótaðilinn er ekki bundinn af neinum leikreglum. Gjörið svo vel en farið varlega. Löggæsla ein af grunnstoðunumLöggæsla í dag er verkefni sem þarf að leysa sómasamlega af hendi. Ef öryggistilfinningu fólks er misboðið og það fær á tilfinninguna að réttarríkið virki ekki sem skyldi þá eru undirstöður þjóðfélagsins okkar við það að bresta. Það gera allir kröfu um réttlæti. Það hafa allir réttlætistilfinningu, mismunandi sterka þó. Löggæsla á margan hátt tengist réttlæti órjúfanlegum böndum. Hæfir lögreglumenn, sem búa við gott starfsumhverfi, góð launakjör, öflugt starfsmenntakerfi og skilningsríkt fjárveitingavald, eru einkar heppilegir og verðugir fulltrúar réttlætis.Draumurinn um norrænt velferðarsamfélag sem Jóhanna og Steingrímur vilja reisa úr rústum ofurfrjálshyggjunnar er best byggður upp með réttlætið að leiðarljósi. Sterkasta undirstaða þess samfélags sem við viljum í framtíðinni er því öflug löggæsla, vel skipulögð, skipuð hæfum einstaklingum sem vinna í þágu borgaranna.Í dag standa embættismenn, stjórnmálamenn og yfirmenn lögreglu frammi fyrir einstöku tækifæri. Þeim gefst tækifæri til þess að taka Jóhönnu og Steingrím á orðinu og búa til öfluga stofnun. Lögregluna á Íslandi. Norræna velferðarlögreglu. Hljómar vel, ekki satt? Einu tækifæri hefur þegar verið klúðrað, nú ber okkur skylda til að vanda mjög vel til verka og byggja lögregluna upp frá grunni. Byrja neðan frá að þessu sinni. Tryggja það að löggæslan á götunni sé örugglega það sem mestu máli skiptir fyrir land og þjóð. Ekki að finna pláss í skipuriti fyrir alla yfirmennina. Það eru almennir lögreglumenn sem tryggja öryggið og réttlætið.Öflugur lögregluskóli sem getur boðið umsækjendum sínum upp á krefjandi en vel launað starf laðar að sér hæfa einstaklinga. Öflug „Lögregla Íslands" getur boðið þessum hæfu einstaklingum upp á fjölbreytt og krefjandi starf svo lengi sem yfirmenn hafa í huga að þeirra hlutverk er að tryggja að starfsumhverfið sé í lagi. Þessi stofnun leggur grunninn að því norræna velferðarsamfélagi sem ég vona innilega að hafi ekki verið innantómt kosningaloforð.Höfundur er lögregluvarðstjóri.
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson Skoðun
Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar
Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson Skoðun