Lítið eitt meira um Lottó

Framkvæmdastjóri Golfsambands Íslands sendir mér svolitla kveðju í Fréttablaðinu, mánudaginn 7. desember, vegna greinar, sem ég skrifaði í það ágæta blað um aðdraganda Lottósins á sínum tíma. Þar var þeirri skoðun lýst að tímabært væri nú að endurskoða skiptingu hagnaðar af þessari lögvernduðu peningamaskínu, sem beinir gríðarlegu fjármagni meðal annars til íþróttahreyfingarinnar. Hann segir að ég hafi vondan málstað að verja. Ef tekið er mið af því hve margir hafa þakkað mér fyrir þessa litlu grein, þá hlýt ég að telja málstaðinn nokkuð góðan og mig í góðum félagsskap. Ekkert er hrakið af því sem fram kom í grein minni.

Lögverndað einkaleyfi til lottóreksturs jafngildir beinum ríkisstyrk.

Íþróttafélögin nota verulega fjármuni til að greiða íþróttamönnum, erlendum og innlendum, laun eða bónusa eða hvað það nú er nefnt. Ungmennafélag Íslands hefur staðið í heldur vafasömu braski í tengslum við fyrirhugað hótel í miðbænum, þótt það mál kunni að hafa verið sett í salt um sinn.

Ég er eindregið þeirrar skoðunar, að golf eigi ekki að njóta ríkisstyrkja eins og lottóhagnaðurinn í raun og veru er. Ef menn vilja spila golf, þá eiga þeir að borga það úr eigin vasa. Það er engin ástæða til að niðurgreiða golfiðkun með þeim hætti sem framkvæmdastjórinn tíundar.

Það linnir ekki kveðjunum frá þeim sem starfa við að veita þeim samtökum forystu sem njóta lottógróðans, sjálfsagt eru þeir ólaunaðir áhugamenn. Í Fréttablaðinu 8. desember fæ ég aðra kveðju frá formanni Öryrkjabandalagsins, formanni Ungmennafélagsins og forseta Íþrótta- og Ólympíusambands Íslands, samanber fyrirsögnina: Mikið um eyður. Minna má það ekki vera. Grein þeirra byggist einkum á því að snúa út úr nafninu mínu. Eiður = eyður. Gagnrýni minni á miðbæjarbrask Ungmennafélagsins er ekki svarað fremur en gagnrýni á háar launagreiðslur til íþróttamanna erlendra og innlendra sem ég setti fram í grein minni. Ekkert af því sem fram kom í grein minni er hrakið.

Orð mín um afkastamikla peningamaskínu staðfesti einn af framámönnum íþróttahreyfingarinnar við mig nokkru eftir að lottóið tók til starfa. („Þú sást þetta fyrir,“ sagði hann.) Ég er viss um að hann man eftir samtali okkar um þetta í flugstöðinni í Keflavík. Grein þremenninganna er annars ekki svaraverð. Það er aumt að hafa þau rök helst að snúa út úr skírnarnafni mínu. Það er ekki mjög íþróttamannslegt.

Auðvitað er löngu tímabært að endurskoða skiptingu lottógróðans og horfa þá til þeirra leiða sem farnar eru í grannlöndum okkar. Að kalla umræðu um þetta ósanngjarna og villandi er í senn bæði ósanngjarnt og villandi og ekki fallið til að efla vitræna umræðu um málið. Þetta mál þarf að ræða. Það var áreiðanlega aldrei ætlan löggjafans að þessi skipting hagnaðarins yrði óbreytt um aldur og ævi.

Að rúmum fjórum vikum liðnum barst mér 8. desember svar við fyrirspurn minni um arð, skiptingu arðs, rekstrarkostnað o.fl. frá framkvæmdastjóra Íslenskrar getspár.

Í svarinu segir framkvæmdastjórinn að hann hafi aðeins verið í starfi tvö ár og síðan orðrétt: „… hef ekki fengið slíka fyrirspurn áður um upplýsingar sem þessar frá fólki úti í bæ. Mér var hins vegar bent á af mér reyndari (svo!) fólki að okkur bæri ekki nein skylda að afhenda slíkar upplýsingar. Við sendum allar upplýsingar til Dóms- og mannréttindaráðuneytisins og Hagstofunnar eins og okkur ber. Varðandi arðgreiðslur til eignaraðila okkar vísa ég þér beint til þeirra. Varðandi fyrirspurn þína um auglýsingakostnað þá ertu að biðja um viðkvæmar viðskiptaupplýsingar á markaði sem ég er ekki tilbúinn að veita þér.“ Spurning mín um rekstrarkostnað er ekki nefnd. Neitað er að svara spurningu um kostnað við gerð auglýsingar með fyrirsætunni, sem dvalist hefur í Búlgaríu. Ekki var spurt um annan auglýsingakostnað.

Svo mörg voru þau orð framkvæmdastjórans. Félagi sem lifir á lögvernduðu einkaleyfi ríkisins er sem sé ekki skylt að svara spurningum skattborgara. En auðvitað eru til aðrar leiðir til að afla þessara upplýsinga. Þessi afstaða sýnir líklega betur en margt annað hve brýnt er að taka þessi mál til endurskoðunar. Sú endurskoðun þarf sannarlega ekki sjálfkrafa að fela í sér að Öryrkjabandalagið beri minna úr býtum eftir en áður.

Höfundur er fyrrverandi alþingismaður.