Íslenska leiðin í öryggismálum

Hugmynd Björns Bjarnarsonar um að koma á fót íslenskum her er allrar athygli verð. Það er rétt hjá honum að ný staða er komin upp í öryggismálum þjóðarinnar eftir brottför hersins. Það er líka rétt hjá honum að öryggis ógnir eru ekki þær sömu og voru á tíma Kaldastríðsins. Mesta hættan nú stafar ekki af kjarnorkuveldum heldur ribbaldahópum með klúta á hausnum og alltof mikið skegg.

Við þessar aðstæður er rétt að ræða af fullri alvöru hvort ekki væri æskilegt að koma hér upp lágmarksviðbúnaði til að geta varið landið fyrir strandhöggi glæpahópa. Frekari viðbúnaður en gegn slíkum ógnum væri þó tilgangslaus. Augljóst er að við gætum ekki varist innrás frá nokkru fullburðugu ríki jafnvel þó miklu væri til kostað.

Úfærsla Bjarnar á hvernig heppilegast væri að mæta þessum ógnum er gölluð. Vopnaðar sveitir undir yfirstjórn innanríkisráðherra eru ekki síður ógn við öryggi landsmanna en hver annar útlendur ræningjaflokkur. Það vill því miður oft fara svo að óvinsælir valdhafar sem skeyta ekki um að axla ábyrgð á pólitískum axarsköftum enda á því að beita hernum gegn þegnunum. Þessu varð undirritaður vitni að úti í Ungverjalandi seint á síðasta ári. Þar hafði forsætisráðherrann logið svívirðilega um opinber málefni.

Sá lét vopnaðar sveitir lúskra niður þjóð sína í götubardögum á strætum Búddapest á sjálfu 50 ára afmæli 1956 uppreisnarinnar.

Íslenski herinn mætti undir engum kringumstæðum vera á valdi stjórnarmeirihluta hvers tíma svo honum verði ekki beitt í pólitískum flokkadráttum. Binda þyrfti í stjórnarskrá reglur um beitingu hans. Honum mætti aldrei beita gegn íslenskum ríkisborgurum og honum mætti aldrei beita nema til varnar Íslandi og íslenskum hagsmunum. Æðsti yfirmaður hersins gæti verið forsetinn sem þyrfti að fá undirritun á rökstuddri beiðni til að geta beitt honum frá meirihluta dómenda Hæstaréttar. Hlutverk dómsins væri að meta stjórnskipulega þörf beitingar.

Viðbúnaður hersins þyrfti ekki að vera mikill. Léttvopnaður fámennur atvinnumannaher sem síðan hefði liðsauka í varaliði sem kæmi til æfinga eina viku á ári. Gæti samanstaðið af sjálfboðaliðum björgunarsveitanna, skotveiðimönnum eða öðrum sem hefðu áhuga á að eyða hluta af sumarfríinu úti í íslenskri náttúru.

Til að tryggja öryggi þjóðarinnar enn frekar yrði síðan vitanlega að láta af órökstuddri, óþarfa, ögrandi framkomu gagnvart öðrum þjóðum og taka upp sjálfstæða friðsama utanríkisstefnu. Uppsögn varnarsamningsins og úrsögn úr NATO væru trúverðug fyrstu skref í slíkri stefnubreytingu.

Það er óskynsamlegt að vera óvarin fyrir fyrirbyggjanlegum áföllum.

Fámennt íslenskt varnarlið gæti forðað slíkum óþarfa slysum. Hinsvegar er fífldirfska hjá lítilli og fámennri þjóð að stunda árásargjarna utanríkisstefnu og stuðla þannig að hnefarétti þjóðanna. Íslendingar eiga að boða rökræðuhefð sjálfstæðisbaráttunnar á alþjóðavettvangi. Það gæti orðið merkilegt framlag til friðsamari sambúðar ólíkra þjóða sem væri besta leiðin til að tryggja öryggi og sjálfstæði Íslands til frambúðar.

Höfundur er laganemi og járnabindingamaður.