Bílastæðavandi í Reykjavík – tími til aðgerða Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar 18. ágúst 2025 10:32 Bílastæðamál í Reykjavík hafa lengi verið umdeild og ekki að ástæðulausu. Þéttari byggð, aukinn bílafjöldi ásamt því að nýju húsnæði á þéttingarreitum fylgja ekki stæði öllum íbúðum - hefur skapað aðstæður þar sem framboð á stæðum nær ekki að mæta eftirspurn. Í miðborginni er ástandið sérstaklega alvarlegt; íbúar, verslunareigendur og gestir keppast um hvert laust pláss. Þetta veldur ekki aðeins pirringi heldur hefur bein áhrif á viðskipti, umhverfi og lífsgæði borgarbúa. Skortur á stæðum dregur úr aðgengi Margar götur eldri hverfa sem áður var auðvelt að leggja í, eru nú þaktar bílum nánast allan sólarhringinn - og í mörgum tilfellum þurfa íbúar að leggja langt frá heimilum sínum. Í sumum nýrri hverfum þar sem leggja átti meiri áherslu á almenningssamgöngur í stað einkabíls á hvert heimili, hafa bílar sem ekki eiga fast stæði hrannast upp á hvern þann flöt sem hægt er að leggja á. Fyrir verslunareigendur og veitingastaði miðsvæðis er skortur á bílastæðum bein ógn við rekstur. Viðskiptavinir forðast að koma ef þeir vita að það er erfitt að finna stæði eða of seinvirkt og flókið að leggja í bílastæðahús þar sem kannski fleiri en einn aðili eru að rukka fyrir stæði í sama húsi. Áhrif á samgöngur og umhverfi Þegar fólk þarf að keyra hring eftir hring í leit að stæði eykst bæði umferð og mengun. Þetta er sérlega mótsagnakennt í ljósi þess að Reykjavík vill draga úr útblæstri og stuðla að vistvænum ferðamátum. Þótt borgin hafi réttilega lagt áherslu á hjólastíga og almenningssamgöngur, er raunveruleikinn sá að stór hluti íbúa er háður bíl – sérstaklega fjölskyldur með börn, eldri borgarar og þeir sem búa í úthverfum þar sem þjónusta er ekki í göngufæri. Lausnir sem þarf að hrinda í framkvæmd Til að bæta ástandið þarf að horfa til fjölþættra lausna: Byggja bílahús og fjölhæf stæðahús – Sérstaklega í miðborg og þéttbýlum hverfum. Þau gætu hýst bæði langtíma- og skammtímastæði, með gjaldtöku sem stýrir notkun. Mikilvægt er að bjóða upp á nokkra möguleika varðandi áskriftarleiðir fyrir fyrir íbúa og aðra sem á því þurfa að halda. Sérstaklega þarf að koma til móts við íbúa sem þurfa að greiða fyrir stæði fyrir utan heimili sín. Hugmyndasamkeppni og nýsköpun - Hægt væri að fara í ákveðna hugmyndasamkeppni varðandi frumlegar útfærslur á hönnun bílastæðahúsa með einfaldleika og hagkvæmni í huga. Bílastæðahús þurfa ekki alltaf að vera lokuð og upphituð - hægt væri að hafa þau meira opin og einfaldari - þannig yrði væntanlegra fljótlegra og ódýrara að byggja þau. Einnig þurfa þau að falla vel inn í umhverfið. Endurskoða bílastæðastefnu vegna nýrra bygginga – Í mörgum tilfellum er gert ráð fyrir of fáum stæðum í nýjum íbúðakjörnum, sem veldur strax vanda í nágrenninu. Uppfæra þarf bílastæðastefnu Reykjavíkurborgar og tryggja að lágmarki eitt bílastæði fylgi hverri nýrri íbúð. Reynslan hefur sýnt að það er nauðsynlegt. Einfalda þarf innheimtu bílastæðagjalda - Í dag eru margir aðilar að rukka fyrir samliggjandi bílastæði í borginni og dæmi um að fólk sem greitt hefur fyrir stæði hjá einum aðila hafi verið sektað fyrir sama stæði hjá öðrum vegna misvísandi upplýsinga. Betra aðgengi að upplýsingum – Stafrænar lausnir sem sýna í rauntíma hvar laus stæði eru myndi draga úr umferðarleit. Viðbótarlausn við app í síma myndi auðvelda fólki að fylgjast með lausum stæðum og þannig spara bæði tíma, peninga og minnka bæði svifryk og mengun. Svo þarf að leggja meiri áherslu á tilkynningarskyldu þeirra sem eru að rukka fyrir stæði þannig fólk viti með óyggjandi hætti ef það á ógreidda reikninga vegna stæða sem það telur sig hafa borgað fyrir. Samræmd nálgun nauðsynleg Borgaryfirvöld verða að vinna með íbúum og atvinnulífi að lausnum sem taka bæði mið af núverandi þörf og framtíðarstefnu um sjálfbærar samgöngur. Að draga úr framboði stæða án þess að tryggja raunhæfan valkost fyrir flesta borgarbúa er uppskrift að óánægju og auknu álagi á borgina. Ef Reykjavík ætlar sér að vera borg fyrir alla, verður hún að tryggja að aðgengi að bílastæðum sé nægjanlegt, sanngjarnt og vel skipulagt. Það er kominn tími til að hætta að tala um vandann og byrja á því að hugsa í lausnum og skipuleggja framkvæmdir. Höfundur er fyrsti varaborgarfulltrúi Flokks fólksins og situr m.a. í umhverfis- og skipulagsráði. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Bílastæði Flokkur fólksins Reykjavík Einar Sveinbjörn Guðmundsson Mest lesið Þjónusturof hefst í dag Hanna Birna Valdimarsdóttir Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson Skoðun Hvað með dansinn? Lilja Björk Haraldsdóttir Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley Skoðun Hallgrímur, málið snýst því miður ekki bara um kebab Snorri Másson Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir Skoðun Skortur á metnaði í loftslagsmálum Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun Spilavíti er og verður spilavíti Tryggvi Rúnar Brynjarsson Skoðun Verjum frelsið og mannréttindin Sigurjón Njarðarson Skoðun Tími til kominn að styðja öll framúrskarandi ungmenni Karólína Helga Símonardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Tími til kominn að styðja öll framúrskarandi ungmenni Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað með dansinn? Lilja Björk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Mótórhjólasamtök á Íslandi – hvers vegna öll þessi læti? Helgi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson skrifar Skoðun Árangur hefst hér. Með þér. Guðrún Högnadóttir skrifar Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Þjónusturof hefst í dag Hanna Birna Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Verjum frelsið og mannréttindin Sigurjón Njarðarson skrifar Skoðun Spilavíti er og verður spilavíti Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Skortur á metnaði í loftslagsmálum Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson skrifar Skoðun Orðræða mótar menningu – og menningin mótar okkur öll Jóhanna Bárðardóttir skrifar Skoðun Eitt spilakort, betri spilamenning – er skaðaminnkandi Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Sameining sem eflir íslenskan landbúnað Egill Gautason skrifar Skoðun Konur sem stinga hvor aðra í bakið Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjölbreytileiki er styrkleiki Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Það er list að lifa með krabbameini Hlíf Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Um kynjafræði og pólítík Hanna Björg Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson skrifar Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson skrifar Skoðun Við vitum Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar Sjá meira
Bílastæðamál í Reykjavík hafa lengi verið umdeild og ekki að ástæðulausu. Þéttari byggð, aukinn bílafjöldi ásamt því að nýju húsnæði á þéttingarreitum fylgja ekki stæði öllum íbúðum - hefur skapað aðstæður þar sem framboð á stæðum nær ekki að mæta eftirspurn. Í miðborginni er ástandið sérstaklega alvarlegt; íbúar, verslunareigendur og gestir keppast um hvert laust pláss. Þetta veldur ekki aðeins pirringi heldur hefur bein áhrif á viðskipti, umhverfi og lífsgæði borgarbúa. Skortur á stæðum dregur úr aðgengi Margar götur eldri hverfa sem áður var auðvelt að leggja í, eru nú þaktar bílum nánast allan sólarhringinn - og í mörgum tilfellum þurfa íbúar að leggja langt frá heimilum sínum. Í sumum nýrri hverfum þar sem leggja átti meiri áherslu á almenningssamgöngur í stað einkabíls á hvert heimili, hafa bílar sem ekki eiga fast stæði hrannast upp á hvern þann flöt sem hægt er að leggja á. Fyrir verslunareigendur og veitingastaði miðsvæðis er skortur á bílastæðum bein ógn við rekstur. Viðskiptavinir forðast að koma ef þeir vita að það er erfitt að finna stæði eða of seinvirkt og flókið að leggja í bílastæðahús þar sem kannski fleiri en einn aðili eru að rukka fyrir stæði í sama húsi. Áhrif á samgöngur og umhverfi Þegar fólk þarf að keyra hring eftir hring í leit að stæði eykst bæði umferð og mengun. Þetta er sérlega mótsagnakennt í ljósi þess að Reykjavík vill draga úr útblæstri og stuðla að vistvænum ferðamátum. Þótt borgin hafi réttilega lagt áherslu á hjólastíga og almenningssamgöngur, er raunveruleikinn sá að stór hluti íbúa er háður bíl – sérstaklega fjölskyldur með börn, eldri borgarar og þeir sem búa í úthverfum þar sem þjónusta er ekki í göngufæri. Lausnir sem þarf að hrinda í framkvæmd Til að bæta ástandið þarf að horfa til fjölþættra lausna: Byggja bílahús og fjölhæf stæðahús – Sérstaklega í miðborg og þéttbýlum hverfum. Þau gætu hýst bæði langtíma- og skammtímastæði, með gjaldtöku sem stýrir notkun. Mikilvægt er að bjóða upp á nokkra möguleika varðandi áskriftarleiðir fyrir fyrir íbúa og aðra sem á því þurfa að halda. Sérstaklega þarf að koma til móts við íbúa sem þurfa að greiða fyrir stæði fyrir utan heimili sín. Hugmyndasamkeppni og nýsköpun - Hægt væri að fara í ákveðna hugmyndasamkeppni varðandi frumlegar útfærslur á hönnun bílastæðahúsa með einfaldleika og hagkvæmni í huga. Bílastæðahús þurfa ekki alltaf að vera lokuð og upphituð - hægt væri að hafa þau meira opin og einfaldari - þannig yrði væntanlegra fljótlegra og ódýrara að byggja þau. Einnig þurfa þau að falla vel inn í umhverfið. Endurskoða bílastæðastefnu vegna nýrra bygginga – Í mörgum tilfellum er gert ráð fyrir of fáum stæðum í nýjum íbúðakjörnum, sem veldur strax vanda í nágrenninu. Uppfæra þarf bílastæðastefnu Reykjavíkurborgar og tryggja að lágmarki eitt bílastæði fylgi hverri nýrri íbúð. Reynslan hefur sýnt að það er nauðsynlegt. Einfalda þarf innheimtu bílastæðagjalda - Í dag eru margir aðilar að rukka fyrir samliggjandi bílastæði í borginni og dæmi um að fólk sem greitt hefur fyrir stæði hjá einum aðila hafi verið sektað fyrir sama stæði hjá öðrum vegna misvísandi upplýsinga. Betra aðgengi að upplýsingum – Stafrænar lausnir sem sýna í rauntíma hvar laus stæði eru myndi draga úr umferðarleit. Viðbótarlausn við app í síma myndi auðvelda fólki að fylgjast með lausum stæðum og þannig spara bæði tíma, peninga og minnka bæði svifryk og mengun. Svo þarf að leggja meiri áherslu á tilkynningarskyldu þeirra sem eru að rukka fyrir stæði þannig fólk viti með óyggjandi hætti ef það á ógreidda reikninga vegna stæða sem það telur sig hafa borgað fyrir. Samræmd nálgun nauðsynleg Borgaryfirvöld verða að vinna með íbúum og atvinnulífi að lausnum sem taka bæði mið af núverandi þörf og framtíðarstefnu um sjálfbærar samgöngur. Að draga úr framboði stæða án þess að tryggja raunhæfan valkost fyrir flesta borgarbúa er uppskrift að óánægju og auknu álagi á borgina. Ef Reykjavík ætlar sér að vera borg fyrir alla, verður hún að tryggja að aðgengi að bílastæðum sé nægjanlegt, sanngjarnt og vel skipulagt. Það er kominn tími til að hætta að tala um vandann og byrja á því að hugsa í lausnum og skipuleggja framkvæmdir. Höfundur er fyrsti varaborgarfulltrúi Flokks fólksins og situr m.a. í umhverfis- og skipulagsráði.
Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley Skoðun
Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar
Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson skrifar
Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar
Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley Skoðun