Ekki meira en 350 grömm af rauðu kjöti á viku og sem minnst af sykri Hólmfríður Gísladóttir skrifar 12. mars 2025 11:44 Fæðuhringurinn samkvæmt ráðleggingum Embættis landlæknis. Fram kom á fundinum að ráðleggingarnar byggðu á afar traustum vísindalegum grunni. Embætti landlæknis Íslendingar ættu að takmarka neyslu sína á rauðu kjöti við 350 grömm á viku og neyslu mjólkur og mjólkurvara við 350 til 500 ml á dag. Þá ættu þeir að borða fimm til átta skammta af grænmeti og ávöxtum á dag og þrjá skammta af heilkornum. Þetta eru nýjar ráðleggingar Embættis landlæknis um mataræði en þær byggja fyrst og fremst á norrænum næringarráðleggingum, viðmiðunargildum fyrir orku og næringarefni sem birt voru í júlí í fyrra og niðurstöðum landskönnunar á matarræði Íslendinga. Ráðleggingarnar voru kynntar á fundi í morgun en þar var ítrekað að þær byggðu á afar traustum vísindalegum grunni. Alma Möller heilbrigðisráðherra hóf fundinn á því að bjóða eftirmann sinn hjá embættinu, Maríu Heimisdóttur, velkomna. Þá sagði hún mataræði ekki aðeins skipta máli hvað varðaði líkamlega og andlega heilsu, heldur einnig lífsgæðin. Ráðherra sagði mikilvægt að horfa til barnanna og muna að þau gerðu eins og við gerðum, ekki bara eins og við segðum. Þá væri afar mikilvægt að holl matvara yrði aðgengilegri og ódýrari. Minna kjöt, mettaða fitu, salt og sykur Ráðleggingarnar hafa tekið nokkrum breytingum frá því að Manneldisráð gaf síðast út ráðleggingar árið 2014 en þá var kveðið á um að takmarka neyslu á rauðu kjöti við 500 grömm á viku, mjólk og mjólkurvörur við 500 ml á dag og mælt með neyslu fimm skammta af ávöxtum og grænmeti daglega. Þá er í fyrsta sinn fjallað um áfengi, orkudrykki, kaffi og te og baunir, ertur og linsur flokkaðar með próteingjöfum í stað grænmetis og ávaxta. Ráðleggingarnar hafa breyst nokkuð og þá er í fyrsta sinn fjallað um áfengi og orkudrykki.Embætti landlæknis „Mælt er með mataræði sem byggir að mestu á mat úr jurtaríkinu og er ríkt af grænmeti, ávöxtum, berjum, baunum, ertum, linsum, kartöflum og heilkornavöru,“ segir í kynningu um ráðleggingarnar. Þá er mælt með því að borða fisk og hnetur og nota jurtaolíu við framleiðslu. „Takmarka ætti eða sleppa neyslu á unnum kjötvörum, áfengi og matvælum sem innihalda mikið af fitu, salti og sykri. Gott er að gefa sér góðan tíma til að njóta matarins og borða með athygli, án áreitis.“ Mikilvægt að neyta D-vítamíns María Heimisdóttir, nýr landlæknir, sagði að það að stuðla að góðri næringu væri ein mikilvægasta aðgerðin í lýðheilsumálum sem hægt væri að ráðast í. Hún sagði ráðleggingarnar byggja á alþjóðlegum vísindaniðurstöðum en einnig aðstæðum hér á landi. Ráðleggingarnar væru ætlaðar til að stuða að betri heilsu og koma í veg fyrir sjúkdóma á borð við hjartasjúkdóma og krabbamein. Þær hefðu mikið lýðheilsugildi og ef almenningur tileinkaði sér þær að miklu leyti væri hægt að draga úr sjúkdómum og auka lífslíkur. Það væri stundum erfitt að borða fjölbreytt en markmiðið væri að borða hollt heilt yfir. Það skipti minna máli hvað maður borðaði milli jóla og nýárs en það sem maður borðaði á milli nýárs og jóla, sagði hún í gamni. Á þessu grafi má bersýnilega sjá hvernig óhollt mataræði getur haft áhrif á heilsu og lífsgæði fólks.Embætti landlæknis Mælt er með því að fólk borði fisk sem máltíð tvisvar til þrisvar í viku og einnig sem álegg. Þá sé hollt að neyta bauna, erta og linsa að minnsta kosti einu sinni í viku. Fólki er ráðlagt að velja fituminni og helst sýrðar mjólkurvörur og halda sig frá mjólkurvörum sem innihalda sykur eða sætuefni. Jurtaolía og önnur mjúk fita en sögð mun ákjósanlegri en hörð fita á borð við smjörva og smjörlíki. D-vítamín ættu allir að taka sem bætiefni, auk þess sem ráðlegt sé að borða feitan fisk að minnsta kosti einu sinni í viku. „Sælgæti, snakk, kökur, kex, ís, sætir drykkir og aðrar fæðutegundir sem innihalda mikið af sykri, salti og/eða mettaðri fitu er ráðlagt að takmarka. Ráðlagt er að takmarka eða sleppa drykkjum með sykri eða sætuefnum svo sem gosi, orkudrykkjum, íste og safa,“ segir í kynningunni. Þá sé mælt með að saltneysla fari ekki yfir sex grömm á dag og ítrekað að engin örugg mörk séu til hvað varðar áfengisneyslu, sem auki líkurnar á krabbameinum í meltingarvegi og brjóstum. Heilbrigðismál Matvælaframleiðsla Matvöruverslun Neytendur Embætti landlæknis Mest lesið Vinnuvélar, rútur, húsbílar og tjaldvagnar fari burt af bílastæðinu Innlent Viðstaddir slökktu eldinn að mestu leyti sjálfir Innlent Bítur eins og lúsmý en er stærra og stingur dýpra Innlent Réðst á opinberan starfsmann Innlent Selja neyðargetnaðarvörn sem lausasölulyf í fyrsta skipti Erlent Stefnir í fyrstu hálku haustsins á höfuðborgarsvæðinu Veður Ekki hægt að leggja mat á kostnað vegna kulnunar Innlent Fagfólk flýi skólana verði ekkert gert Innlent „Það er aldrei hægt að kaupa barnið manns til baka“ Innlent Fyrsta konan til að verða forsætisráðherra Japans Erlent Fleiri fréttir Ekki hægt að leggja mat á kostnað vegna kulnunar Vinnuvélar, rútur, húsbílar og tjaldvagnar fari burt af bílastæðinu Réðst á opinberan starfsmann Bítur eins og lúsmý en er stærra og stingur dýpra Viðstaddir slökktu eldinn að mestu leyti sjálfir Kjalnesingar vilja sjá efndir á loforðinu um Sundabraut Fagfólk flýi skólana verði ekkert gert Kristrún til Grænlands „Það er aldrei hægt að kaupa barnið manns til baka“ Verkfalli flugumferðarstjóra aflýst Viðgerð á aðalvatnslögn Ísafjarðarbæjar lokið Útilokar ekki afskipti ríkisstjórnarinnar af verkfallinu Reyndi að greiða með fölsuðum seðli „Eins og líf skipti engu máli“ Öflugasti skjálfti í Mýrdalsjökli frá árinu 2023 Þrumuræða um börn með fíknivanda: „Eigum við að láta fleiri deyja á leiðinni?“ Fjórði starfsmaðurinn hættir en reynslubolti kemur inn Fellur frá kröfu um meirapróf bænda Þarf ekki lengur tilvísun til sjúkraþjálfara næsta vor Tegundin sé líklega komin til að vera Ofbeldismál gegn kennurum komi upp á öllum skólastigum Bjartsýnn á lausn í vikunni þótt ekki hafi verið boðað til fundar Moskítóflugan og verkfallsaðgerðir flugumferðarstjóra Götulokanir vegna kvennaverkfalls Kröftug skjálftahrina í Mýrdalsjökli Skikkar bændur í meirapróf Moskítóflugan mætt til Íslands Alvarlegt umferðarslys austan við Klaustur Verulega skert þjónusta vegna kvennaverkfalls Gaf í skyn gróft kynlíf, gekk í skrokk á konu og dæmdur í fimm ára fangelsi Sjá meira
Þetta eru nýjar ráðleggingar Embættis landlæknis um mataræði en þær byggja fyrst og fremst á norrænum næringarráðleggingum, viðmiðunargildum fyrir orku og næringarefni sem birt voru í júlí í fyrra og niðurstöðum landskönnunar á matarræði Íslendinga. Ráðleggingarnar voru kynntar á fundi í morgun en þar var ítrekað að þær byggðu á afar traustum vísindalegum grunni. Alma Möller heilbrigðisráðherra hóf fundinn á því að bjóða eftirmann sinn hjá embættinu, Maríu Heimisdóttur, velkomna. Þá sagði hún mataræði ekki aðeins skipta máli hvað varðaði líkamlega og andlega heilsu, heldur einnig lífsgæðin. Ráðherra sagði mikilvægt að horfa til barnanna og muna að þau gerðu eins og við gerðum, ekki bara eins og við segðum. Þá væri afar mikilvægt að holl matvara yrði aðgengilegri og ódýrari. Minna kjöt, mettaða fitu, salt og sykur Ráðleggingarnar hafa tekið nokkrum breytingum frá því að Manneldisráð gaf síðast út ráðleggingar árið 2014 en þá var kveðið á um að takmarka neyslu á rauðu kjöti við 500 grömm á viku, mjólk og mjólkurvörur við 500 ml á dag og mælt með neyslu fimm skammta af ávöxtum og grænmeti daglega. Þá er í fyrsta sinn fjallað um áfengi, orkudrykki, kaffi og te og baunir, ertur og linsur flokkaðar með próteingjöfum í stað grænmetis og ávaxta. Ráðleggingarnar hafa breyst nokkuð og þá er í fyrsta sinn fjallað um áfengi og orkudrykki.Embætti landlæknis „Mælt er með mataræði sem byggir að mestu á mat úr jurtaríkinu og er ríkt af grænmeti, ávöxtum, berjum, baunum, ertum, linsum, kartöflum og heilkornavöru,“ segir í kynningu um ráðleggingarnar. Þá er mælt með því að borða fisk og hnetur og nota jurtaolíu við framleiðslu. „Takmarka ætti eða sleppa neyslu á unnum kjötvörum, áfengi og matvælum sem innihalda mikið af fitu, salti og sykri. Gott er að gefa sér góðan tíma til að njóta matarins og borða með athygli, án áreitis.“ Mikilvægt að neyta D-vítamíns María Heimisdóttir, nýr landlæknir, sagði að það að stuðla að góðri næringu væri ein mikilvægasta aðgerðin í lýðheilsumálum sem hægt væri að ráðast í. Hún sagði ráðleggingarnar byggja á alþjóðlegum vísindaniðurstöðum en einnig aðstæðum hér á landi. Ráðleggingarnar væru ætlaðar til að stuða að betri heilsu og koma í veg fyrir sjúkdóma á borð við hjartasjúkdóma og krabbamein. Þær hefðu mikið lýðheilsugildi og ef almenningur tileinkaði sér þær að miklu leyti væri hægt að draga úr sjúkdómum og auka lífslíkur. Það væri stundum erfitt að borða fjölbreytt en markmiðið væri að borða hollt heilt yfir. Það skipti minna máli hvað maður borðaði milli jóla og nýárs en það sem maður borðaði á milli nýárs og jóla, sagði hún í gamni. Á þessu grafi má bersýnilega sjá hvernig óhollt mataræði getur haft áhrif á heilsu og lífsgæði fólks.Embætti landlæknis Mælt er með því að fólk borði fisk sem máltíð tvisvar til þrisvar í viku og einnig sem álegg. Þá sé hollt að neyta bauna, erta og linsa að minnsta kosti einu sinni í viku. Fólki er ráðlagt að velja fituminni og helst sýrðar mjólkurvörur og halda sig frá mjólkurvörum sem innihalda sykur eða sætuefni. Jurtaolía og önnur mjúk fita en sögð mun ákjósanlegri en hörð fita á borð við smjörva og smjörlíki. D-vítamín ættu allir að taka sem bætiefni, auk þess sem ráðlegt sé að borða feitan fisk að minnsta kosti einu sinni í viku. „Sælgæti, snakk, kökur, kex, ís, sætir drykkir og aðrar fæðutegundir sem innihalda mikið af sykri, salti og/eða mettaðri fitu er ráðlagt að takmarka. Ráðlagt er að takmarka eða sleppa drykkjum með sykri eða sætuefnum svo sem gosi, orkudrykkjum, íste og safa,“ segir í kynningunni. Þá sé mælt með að saltneysla fari ekki yfir sex grömm á dag og ítrekað að engin örugg mörk séu til hvað varðar áfengisneyslu, sem auki líkurnar á krabbameinum í meltingarvegi og brjóstum.
Heilbrigðismál Matvælaframleiðsla Matvöruverslun Neytendur Embætti landlæknis Mest lesið Vinnuvélar, rútur, húsbílar og tjaldvagnar fari burt af bílastæðinu Innlent Viðstaddir slökktu eldinn að mestu leyti sjálfir Innlent Bítur eins og lúsmý en er stærra og stingur dýpra Innlent Réðst á opinberan starfsmann Innlent Selja neyðargetnaðarvörn sem lausasölulyf í fyrsta skipti Erlent Stefnir í fyrstu hálku haustsins á höfuðborgarsvæðinu Veður Ekki hægt að leggja mat á kostnað vegna kulnunar Innlent Fagfólk flýi skólana verði ekkert gert Innlent „Það er aldrei hægt að kaupa barnið manns til baka“ Innlent Fyrsta konan til að verða forsætisráðherra Japans Erlent Fleiri fréttir Ekki hægt að leggja mat á kostnað vegna kulnunar Vinnuvélar, rútur, húsbílar og tjaldvagnar fari burt af bílastæðinu Réðst á opinberan starfsmann Bítur eins og lúsmý en er stærra og stingur dýpra Viðstaddir slökktu eldinn að mestu leyti sjálfir Kjalnesingar vilja sjá efndir á loforðinu um Sundabraut Fagfólk flýi skólana verði ekkert gert Kristrún til Grænlands „Það er aldrei hægt að kaupa barnið manns til baka“ Verkfalli flugumferðarstjóra aflýst Viðgerð á aðalvatnslögn Ísafjarðarbæjar lokið Útilokar ekki afskipti ríkisstjórnarinnar af verkfallinu Reyndi að greiða með fölsuðum seðli „Eins og líf skipti engu máli“ Öflugasti skjálfti í Mýrdalsjökli frá árinu 2023 Þrumuræða um börn með fíknivanda: „Eigum við að láta fleiri deyja á leiðinni?“ Fjórði starfsmaðurinn hættir en reynslubolti kemur inn Fellur frá kröfu um meirapróf bænda Þarf ekki lengur tilvísun til sjúkraþjálfara næsta vor Tegundin sé líklega komin til að vera Ofbeldismál gegn kennurum komi upp á öllum skólastigum Bjartsýnn á lausn í vikunni þótt ekki hafi verið boðað til fundar Moskítóflugan og verkfallsaðgerðir flugumferðarstjóra Götulokanir vegna kvennaverkfalls Kröftug skjálftahrina í Mýrdalsjökli Skikkar bændur í meirapróf Moskítóflugan mætt til Íslands Alvarlegt umferðarslys austan við Klaustur Verulega skert þjónusta vegna kvennaverkfalls Gaf í skyn gróft kynlíf, gekk í skrokk á konu og dæmdur í fimm ára fangelsi Sjá meira