Grátur í norðri: Norræna þversögnin endurómar í röddum íslenskra innflytjendakvenna Telma Velez skrifar 6. desember 2023 09:01 Á Íslandi, landi sem er þekkt fyrir skuldbindingu sína við mannréttindi og framsækna félagsmálastefnu, er ákveðin þversögn áhyggjuefni. Þrátt fyrir skuldbindingu þjóðarinnar til jafnréttis kynjanna er viðvarandi áskorun yfirvofandi - kynbundið ofbeldi gagnvart innflytjendakonum. #Metoo-hreyfingin á árunum 2017-2018 afhjúpaði átakanlegar sögur af ofbeldi gegn innflytjendakonum og varpaði ljósi á kerfisbundin vandamál sem stuðla að varnarleysi þeirra. Sögur sem birtar voru í Kjarnanum afhjúpuðu ofbeldi af hendi náins maka og atvinnubundið ofbeldi en einnigstofnanabundið ofbeldi, skaðlegar staðalímyndir og skort á fjölmenningarlæsi, sem leiddi til nýrrar upplifunar innflytjendakvenna sem fórnarlömb innan réttarkerfisins. Sögurnar varpa einnig ljósi á víxlverkun kynbundins ofbeldis við kynþátt og þjóðerni. Það ögrar þeirri hugmynd að mikið kynjajafnrétti jafngildi samfélagi án aðgreiningar og öryggi fyrir alla, sem skapar þversögn. Norræna þversögnin, hugtak sem oft er tengt við Danmörku, Finnland, Ísland, Noreg og Svíþjóð, lætur í ljós efasemdir um það hvernig framsækin félagsmálastefna samræmist óviðunandi hárri tíðni kynbundins ofbeldis. Ísland, þrátt fyrir mikið kynjajafnrétti, glímir við þessa sömu ráðgátu, sem ögrar þeirri forsendu að félagslega réttlátt umhverfi skili sér sjálfkrafa í öryggi kvenna. Kjarninn í þeirri skuldbindingu Íslands að berjast gegn kynbundnu ofbeldi er fullgilding Istanbúlsamningsins frá 2018. Þessi yfirgripsmikli alþjóðasáttmáli gerir grein fyrir ýmsum ráðstöfunum, þ. á m. lagabreytingum, til að koma í veg fyrir ofbeldi, vernda þolendur og lögsækja gerendur. Hins vegar er gríðarlegt verk enn óunnið þegar kemur að það innleiða ákvæði samningsins , sérstaklega hvað varðar þær einstöku áskoranir sem innflytjendakonur standa frammi fyrir. Í 20. grein Istanbúlsamningsins er lögð áhersla á mikilvægi aðgengilegrar og viðeigandi stuðningsþjónustu fyrir þolendur ofbeldis, með áherslu á sérstakar þarfir viðkvæmra hópa, þar á meðal innflytjendakvenna. Ísland glímir hins vegar við áskoranir þegar kemur að innleiðingu þessara ákvæða vegna skorts á fjármagni og mannafla. Slíkur skortur er sérstaklega áberandi í geð- og heilbrigðisþjónustu þar sem nú þegar langir biðlistar jukust verulega eftir #metoo. Á meðan Ísland vinnur að því að standa við skuldbindingar sínar um að útrýma kynbundnu ofbeldi er brýnt að skoða núverandi þjónustu á gagnrýninn hátt. Árangursleysi við að ná að fullu fram markmiðum Istanbúlsamningsins kallar á endurmat á áætlunum og samstilltu átaki til að komast að rótum norrænu þversagnarinnar. Í samfélagi sem leggur metnað sinn á jafnrétti þurfa fyrirheit um öryggi og velferð að ná til allra kvenna, óháð uppruna þeirra. Ísland stendur á tímamótum og viðbrögðin munu móta frásögnina um framfarir og réttlæti fyrir alla. Höfundur stundar rannsóknir á Menntavísindasviði við Háskóla Íslands. Greinin er birt í tengslum við 16 daga átak gegn kynbundnu ofbeldi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein 16 daga átak gegn kynbundnu ofbeldi Innflytjendamál Mest lesið Carnivore: Kransæðastífla og skínandi fínir kviðvöðvar? Guðrún Nanna Egilsdóttir ,Dögg Guðmundsdóttir Skoðun Stýrivextir verða að lækka Fjóla Einarsdóttir Skoðun Pawel og bronsið Ragnar Þór Pétursson Skoðun Heilbrigð skynsemi Einar Scheving Skoðun Veistu þitt skýjaspor? Hólmfríður Rut Einarsdóttir,Þóra Rut Jónsdóttir Skoðun Hver er hún þessi drusla? Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Hæstvirtur forsætisráðherra Opið bréf til Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar Kári Stefánsson Skoðun Hvar endar þetta? Reynir Böðvarsson Skoðun Hættustig Gauti Kristmannsson Skoðun 466 milljarðir í vasa norskra eldisrisa Gunnlaugur Stefánsson Skoðun Skoðun Skoðun Hver er hún þessi drusla? Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Börn eða bissness Bryndís Jónsdóttir skrifar Skoðun Carnivore: Kransæðastífla og skínandi fínir kviðvöðvar? Guðrún Nanna Egilsdóttir ,Dögg Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Pawel og bronsið Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Stýrivextir verða að lækka Fjóla Einarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigð skynsemi Einar Scheving skrifar Skoðun Hvar endar þetta? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Höfðu algerlega rétt fyrir sér Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenskar getraunir og ólögleg veðmálafyrirtæki Pétur Hrafn Sigurðsson skrifar Skoðun Hættustig Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Minnkandi ábati stýrivaxta á verðbólgu Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Hún var kölluð drusla Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Til fyrirmyndar? Sverrir Björnsson skrifar Skoðun Tölum endilega íslensku, takk Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Les(mis)skilningur Miðflokksmanna Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Kennarinn sem breytti lífi þínu Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Tímabært að stokka spilin og gefa upp á nýtt Maarten Haijer skrifar Skoðun Cut The Crap! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvað finnst þér? Bryndís Víglundsdóttir skrifar Skoðun Víðátta og margbreytni hins sjötta skilningarvits Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þegar kennarinn verður dómari Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Tíminn vinnur ekki með þeim Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Frestun á afgreiðslu Samgönguáætlunar er fagnaðarefni Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Tvíeggja tækni: Hvernig má nýta stafræna tækni í kennslu? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Blekking goðsagna Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Í sambandi við Suðurnesin Steinunn Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Fyrirhyggja er besta vörnin - vegna CrowdStrike atviksins 19. júlí 2024 Arnar Freyr Guðmundsson skrifar Skoðun 466 milljarðir í vasa norskra eldisrisa Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Opið bréf til ráðherra Kristján Hreinsson skrifar Skoðun Flestir barðir til bana með steini eða skotnir í tætlur með haglabyssu Ole Anton Bieltvedt skrifar Sjá meira
Á Íslandi, landi sem er þekkt fyrir skuldbindingu sína við mannréttindi og framsækna félagsmálastefnu, er ákveðin þversögn áhyggjuefni. Þrátt fyrir skuldbindingu þjóðarinnar til jafnréttis kynjanna er viðvarandi áskorun yfirvofandi - kynbundið ofbeldi gagnvart innflytjendakonum. #Metoo-hreyfingin á árunum 2017-2018 afhjúpaði átakanlegar sögur af ofbeldi gegn innflytjendakonum og varpaði ljósi á kerfisbundin vandamál sem stuðla að varnarleysi þeirra. Sögur sem birtar voru í Kjarnanum afhjúpuðu ofbeldi af hendi náins maka og atvinnubundið ofbeldi en einnigstofnanabundið ofbeldi, skaðlegar staðalímyndir og skort á fjölmenningarlæsi, sem leiddi til nýrrar upplifunar innflytjendakvenna sem fórnarlömb innan réttarkerfisins. Sögurnar varpa einnig ljósi á víxlverkun kynbundins ofbeldis við kynþátt og þjóðerni. Það ögrar þeirri hugmynd að mikið kynjajafnrétti jafngildi samfélagi án aðgreiningar og öryggi fyrir alla, sem skapar þversögn. Norræna þversögnin, hugtak sem oft er tengt við Danmörku, Finnland, Ísland, Noreg og Svíþjóð, lætur í ljós efasemdir um það hvernig framsækin félagsmálastefna samræmist óviðunandi hárri tíðni kynbundins ofbeldis. Ísland, þrátt fyrir mikið kynjajafnrétti, glímir við þessa sömu ráðgátu, sem ögrar þeirri forsendu að félagslega réttlátt umhverfi skili sér sjálfkrafa í öryggi kvenna. Kjarninn í þeirri skuldbindingu Íslands að berjast gegn kynbundnu ofbeldi er fullgilding Istanbúlsamningsins frá 2018. Þessi yfirgripsmikli alþjóðasáttmáli gerir grein fyrir ýmsum ráðstöfunum, þ. á m. lagabreytingum, til að koma í veg fyrir ofbeldi, vernda þolendur og lögsækja gerendur. Hins vegar er gríðarlegt verk enn óunnið þegar kemur að það innleiða ákvæði samningsins , sérstaklega hvað varðar þær einstöku áskoranir sem innflytjendakonur standa frammi fyrir. Í 20. grein Istanbúlsamningsins er lögð áhersla á mikilvægi aðgengilegrar og viðeigandi stuðningsþjónustu fyrir þolendur ofbeldis, með áherslu á sérstakar þarfir viðkvæmra hópa, þar á meðal innflytjendakvenna. Ísland glímir hins vegar við áskoranir þegar kemur að innleiðingu þessara ákvæða vegna skorts á fjármagni og mannafla. Slíkur skortur er sérstaklega áberandi í geð- og heilbrigðisþjónustu þar sem nú þegar langir biðlistar jukust verulega eftir #metoo. Á meðan Ísland vinnur að því að standa við skuldbindingar sínar um að útrýma kynbundnu ofbeldi er brýnt að skoða núverandi þjónustu á gagnrýninn hátt. Árangursleysi við að ná að fullu fram markmiðum Istanbúlsamningsins kallar á endurmat á áætlunum og samstilltu átaki til að komast að rótum norrænu þversagnarinnar. Í samfélagi sem leggur metnað sinn á jafnrétti þurfa fyrirheit um öryggi og velferð að ná til allra kvenna, óháð uppruna þeirra. Ísland stendur á tímamótum og viðbrögðin munu móta frásögnina um framfarir og réttlæti fyrir alla. Höfundur stundar rannsóknir á Menntavísindasviði við Háskóla Íslands. Greinin er birt í tengslum við 16 daga átak gegn kynbundnu ofbeldi.
Carnivore: Kransæðastífla og skínandi fínir kviðvöðvar? Guðrún Nanna Egilsdóttir ,Dögg Guðmundsdóttir Skoðun
Skoðun Carnivore: Kransæðastífla og skínandi fínir kviðvöðvar? Guðrún Nanna Egilsdóttir ,Dögg Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Tvíeggja tækni: Hvernig má nýta stafræna tækni í kennslu? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar
Skoðun Fyrirhyggja er besta vörnin - vegna CrowdStrike atviksins 19. júlí 2024 Arnar Freyr Guðmundsson skrifar
Skoðun Flestir barðir til bana með steini eða skotnir í tætlur með haglabyssu Ole Anton Bieltvedt skrifar
Carnivore: Kransæðastífla og skínandi fínir kviðvöðvar? Guðrún Nanna Egilsdóttir ,Dögg Guðmundsdóttir Skoðun