Evrópudagur sjúkraliða Sandra Bryndísardóttir Franks skrifar 26. nóvember 2023 10:00 Í dag er Evrópudagur sjúkraliða. Þetta er dagur sem er helgaður okkar góðu stétt og því starfi sem við sinnum. Það eru Evrópusamtök sjúkraliða (The European Council of Practical Nurses-EPN) sem standa að þessum árlega degi en Sjúkraliðafélag Íslands er eitt af aðildarfélögum þess. Markmið samtakanna er meðal annars að efla hagsmuni sjúkraliða í Evrópu. Í ár ætla ég að minnast þessa dags með því að minna á mikilvægi sjúkraliðastéttarinnar og framþróun hennar. Starfslýsing sjúkraliðans Eins og svo oft áður tekst heilbrigðisstarfsfólk um land allt á við margvíslegar áskoranir og áföll í samfélaginu svo gangverk heilbrigðiskerfisins virki. Iðulega koma sjúkraliðar sterkir inn og sýna með störfum sínum og færni að þeir eru reiðubúnir að takast á við krefjandi aðstæður og axla ábyrgð. Það er beinlínis í starfslýsingu sjúkraliðans. Sjúkraliðar mæta viðfangsefnum sínum af fagmennsku og alúð, og sinna því sem kallað er nærhjúkrun með sambærilegum hætti og Florence Nightingale gerði á sínum tíma. Vegna framþróun sjúkraliðanámsins og mönnunarvanda í heilbrigðiskerfinu hafa stjórnendur víðast hvar áttað sig betur á faglegri hæfni sjúkraliða til að takast á við vandasöm verkefni. Það eru jú sjúkraliðar sem skipa teymin ásamt hjúkrunarfræðingum, sem saman sinna þeim veiku og slösuðu. Sérhæft starfsnám Undanfarin ár hefur færni sjúkraliða til að sinna umönnun og hjúkrun tekið miklum breytingum samhliða gjörbreyttu námi sem í dag er þriggja ára krefjandi starfsnám. Kennslan fer fram við tíu framhaldsskóla víðs vegar um landið og eru nú um 600 nemendur í sjúkraliðanámi á framhaldsskólastigi. Þessir nemendur læra bóklegar og verklegar heilbrigðisgreinar auk sérgreina í hjúkrun. Að námi loknu fá þeir útgefið starfsleyfi frá Embætti landlæknis og verða þá löggiltir heilbrigðisstarfsmenn. Sjúkraliðar eru sjálfstæðir í störfum sínum þó þeim beri eins og öðrum heilbrigðisstéttum að fara að faglegum fyrirmælum yfirmanna sinna. Sjúkraliðar eru burðastétt í heilbrigðiskerfinu og eftirsóttir um land allt. Atvinnumöguleikar eru bæði miklir og óháðir búsetu. Vinnustaðir þeirra er á sjúkrahúsum, hjúkrunarheimilum, heilsugæslustöðvum og öðrum heilbrigðisstofnunum, auk þess að vera leiðandi vinnuafl í heimahjúkrun. Innan skamms er vel hægt að ímynda sér að sjúkraliðar muni hasla sér völl innan einkageirans en víða er vaxandi áhugi á þessari öflugu fagstétt. Ákall eftir þjónustu sjúkraliða mun óneitanlega aukast næstu árin enda fer fjöldi eldri borgara vaxandi og mun tvöfaldast á næstu 25 árum. Þá er ljóst að geðræn vandamál hafa aukist undanfarna áratugi og munu vafalaust gera það áfram. Þessi þróun kallar á æ sérhæfðari heilbrigðisþjónustu sem stjórnvöld sáu fyrir. Háskólinn á Akureyri hefur mætt ákalli stjórnvalda með því að bjóða upp á nýja námsleið fyrir starfandi sjúkraliða. Nú þegar hefur háskólinn útskrifað fyrsta hóp sjúkraliða með diplómapróf með sérhæfingu í öldrun- og heimahjúkrun, og á næsta vori mun nýr hópur sjúkraliða útskrifast með sérhæfingu í samfélagsgeðhjúkrun. Rétt fagfólk á réttum stað Með þessu nýja vinnuafli innan heilbrigðisþjónustunnar skapast aukin tækifæri fyrir sjúkraliða til að taka að sér viðameiri verkefni og aukna ábyrgð. Þá munu okkar nánustu samstarfsfélagar, hjúkrunarfræðingar, einnig geta notið góðs af þessari námsþróun. Því með aðkomu sjúkraliða sem lokið hafa sérhæfðu viðbótarnámi skapast svigrúm til breytinga innan heilbrigðisþjónustunnar. Með tilfærslu verkefna og ábyrgðar verður unnt að nýta betur þekkingu og hæfni starfsfólks sem vinnur við hjúkrun. Það er allra hagur og ekki síst annarra heilbrigðisstétta. Á þessum Evrópudegi sjúkraliða vil ég þakka sjúkraliðum vinnuframlag þeirra, ósérhlífni við að sinna þeim veiku ásamt þeirri faglegu samvinnu við aðrar heilbrigðisstéttir. Ég er bæði hrærð og stolt af því að eiga hlutdeild með sjúkraliðum, þessari öflugu fagstétt, og óska ég þeim innilega til hamingju með EPN daginn. Höfundur er formaður Sjúkraliðafélags Íslands Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Heilbrigðismál Sandra B. Franks Mest lesið Samtökin 78 verðlauna sögufölsun Böðvar Björnsson Skoðun Varað við embætti sérstaks saksóknara Gestur Jónsson Skoðun Ætlar Ísland að fara sömu leið og Evrópa í útlendingamálum? Kári Allansson Skoðun Út af sporinu en ekki týnd að eilífu María Helena Mazul Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson Skoðun Hættuleg ofnotkun svefnlyfja á Íslandi Drífa Sigfúsdóttir Skoðun Börnin sem deyja á Gaza Elín Pjetursdóttir Skoðun Meira að segja formaður Viðreisnar Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Hvað er lýðskóli eiginlega? Margrét Gauja Magnúsdóttir Skoðun Afstaða – á vaktinni í 20 ár Arndís Vilhjálmsdóttir,Guðbjörg Sveinsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Framtíðin fær húsnæði Ingunn Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Börnin sem deyja á Gaza Elín Pjetursdóttir skrifar Skoðun Brýr, sýkingar og börn Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar Skoðun Hvað er lýðskóli eiginlega? Margrét Gauja Magnúsdóttir skrifar Skoðun Búum til pláss fyrir framtíðina Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Hættuleg ofnotkun svefnlyfja á Íslandi Drífa Sigfúsdóttir skrifar Skoðun Kveikjum neistann um allt land Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ætlar Ísland að fara sömu leið og Evrópa í útlendingamálum? Kári Allansson skrifar Skoðun Samtökin 78 verðlauna sögufölsun Böðvar Björnsson skrifar Skoðun Afstaða – á vaktinni í 20 ár Arndís Vilhjálmsdóttir,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Varað við embætti sérstaks saksóknara Gestur Jónsson skrifar Skoðun Út af sporinu en ekki týnd að eilífu María Helena Mazul skrifar Skoðun Meira að segja formaður Viðreisnar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Gaza sveltur til dauða - Tími bréfaskrifta er löngu liðinn Magnús Magnússon,Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Steypuklumpablætið í borginni Ragnhildur Alda María Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Kærum og beitum Ísrael viðskiptabanni! Pétur Heimisson skrifar Skoðun Blæðandi vegir Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun Fái einstaklingar sem eru hættulegir sjálfum sér ekki viðeigandi búsetuúrræði blasir við mikill harmleikur Elínborg Björnsdóttir skrifar Skoðun Hroki og hleypidómar - syngur Jónas Sen? Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Sveitarfélög gegna lykilhlutverki í vistvænni mannvirkjagerð Guðrún Lilja Kristinsdóttir,Bergþóra Góa Kvaran skrifar Skoðun „Nýtt veiðigjald: sátt byggð á hagkvæmni“ Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Opinber áskorun til prófessorsins Brynjar Karl Sigurðsson skrifar Skoðun Nærvera Héðinn Unnsteinsson skrifar Skoðun Þegar Dagur lét mig hrasa á gangstéttarhellu Björn Teitsson skrifar Skoðun Þessi jafnlaunavottun... Sunna Arnardottir skrifar Skoðun Heilsuspillandi minnisleysi í boði Sjálfstæðisflokksins Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun #BLESSMETA – fyrsta grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Dáleiðsla er ímyndun ein Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Sjá meira
Í dag er Evrópudagur sjúkraliða. Þetta er dagur sem er helgaður okkar góðu stétt og því starfi sem við sinnum. Það eru Evrópusamtök sjúkraliða (The European Council of Practical Nurses-EPN) sem standa að þessum árlega degi en Sjúkraliðafélag Íslands er eitt af aðildarfélögum þess. Markmið samtakanna er meðal annars að efla hagsmuni sjúkraliða í Evrópu. Í ár ætla ég að minnast þessa dags með því að minna á mikilvægi sjúkraliðastéttarinnar og framþróun hennar. Starfslýsing sjúkraliðans Eins og svo oft áður tekst heilbrigðisstarfsfólk um land allt á við margvíslegar áskoranir og áföll í samfélaginu svo gangverk heilbrigðiskerfisins virki. Iðulega koma sjúkraliðar sterkir inn og sýna með störfum sínum og færni að þeir eru reiðubúnir að takast á við krefjandi aðstæður og axla ábyrgð. Það er beinlínis í starfslýsingu sjúkraliðans. Sjúkraliðar mæta viðfangsefnum sínum af fagmennsku og alúð, og sinna því sem kallað er nærhjúkrun með sambærilegum hætti og Florence Nightingale gerði á sínum tíma. Vegna framþróun sjúkraliðanámsins og mönnunarvanda í heilbrigðiskerfinu hafa stjórnendur víðast hvar áttað sig betur á faglegri hæfni sjúkraliða til að takast á við vandasöm verkefni. Það eru jú sjúkraliðar sem skipa teymin ásamt hjúkrunarfræðingum, sem saman sinna þeim veiku og slösuðu. Sérhæft starfsnám Undanfarin ár hefur færni sjúkraliða til að sinna umönnun og hjúkrun tekið miklum breytingum samhliða gjörbreyttu námi sem í dag er þriggja ára krefjandi starfsnám. Kennslan fer fram við tíu framhaldsskóla víðs vegar um landið og eru nú um 600 nemendur í sjúkraliðanámi á framhaldsskólastigi. Þessir nemendur læra bóklegar og verklegar heilbrigðisgreinar auk sérgreina í hjúkrun. Að námi loknu fá þeir útgefið starfsleyfi frá Embætti landlæknis og verða þá löggiltir heilbrigðisstarfsmenn. Sjúkraliðar eru sjálfstæðir í störfum sínum þó þeim beri eins og öðrum heilbrigðisstéttum að fara að faglegum fyrirmælum yfirmanna sinna. Sjúkraliðar eru burðastétt í heilbrigðiskerfinu og eftirsóttir um land allt. Atvinnumöguleikar eru bæði miklir og óháðir búsetu. Vinnustaðir þeirra er á sjúkrahúsum, hjúkrunarheimilum, heilsugæslustöðvum og öðrum heilbrigðisstofnunum, auk þess að vera leiðandi vinnuafl í heimahjúkrun. Innan skamms er vel hægt að ímynda sér að sjúkraliðar muni hasla sér völl innan einkageirans en víða er vaxandi áhugi á þessari öflugu fagstétt. Ákall eftir þjónustu sjúkraliða mun óneitanlega aukast næstu árin enda fer fjöldi eldri borgara vaxandi og mun tvöfaldast á næstu 25 árum. Þá er ljóst að geðræn vandamál hafa aukist undanfarna áratugi og munu vafalaust gera það áfram. Þessi þróun kallar á æ sérhæfðari heilbrigðisþjónustu sem stjórnvöld sáu fyrir. Háskólinn á Akureyri hefur mætt ákalli stjórnvalda með því að bjóða upp á nýja námsleið fyrir starfandi sjúkraliða. Nú þegar hefur háskólinn útskrifað fyrsta hóp sjúkraliða með diplómapróf með sérhæfingu í öldrun- og heimahjúkrun, og á næsta vori mun nýr hópur sjúkraliða útskrifast með sérhæfingu í samfélagsgeðhjúkrun. Rétt fagfólk á réttum stað Með þessu nýja vinnuafli innan heilbrigðisþjónustunnar skapast aukin tækifæri fyrir sjúkraliða til að taka að sér viðameiri verkefni og aukna ábyrgð. Þá munu okkar nánustu samstarfsfélagar, hjúkrunarfræðingar, einnig geta notið góðs af þessari námsþróun. Því með aðkomu sjúkraliða sem lokið hafa sérhæfðu viðbótarnámi skapast svigrúm til breytinga innan heilbrigðisþjónustunnar. Með tilfærslu verkefna og ábyrgðar verður unnt að nýta betur þekkingu og hæfni starfsfólks sem vinnur við hjúkrun. Það er allra hagur og ekki síst annarra heilbrigðisstétta. Á þessum Evrópudegi sjúkraliða vil ég þakka sjúkraliðum vinnuframlag þeirra, ósérhlífni við að sinna þeim veiku ásamt þeirri faglegu samvinnu við aðrar heilbrigðisstéttir. Ég er bæði hrærð og stolt af því að eiga hlutdeild með sjúkraliðum, þessari öflugu fagstétt, og óska ég þeim innilega til hamingju með EPN daginn. Höfundur er formaður Sjúkraliðafélags Íslands
Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar
Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar
Skoðun Gaza sveltur til dauða - Tími bréfaskrifta er löngu liðinn Magnús Magnússon,Hjálmtýr Heiðdal skrifar
Skoðun Fái einstaklingar sem eru hættulegir sjálfum sér ekki viðeigandi búsetuúrræði blasir við mikill harmleikur Elínborg Björnsdóttir skrifar
Skoðun Sveitarfélög gegna lykilhlutverki í vistvænni mannvirkjagerð Guðrún Lilja Kristinsdóttir,Bergþóra Góa Kvaran skrifar