Aðförin að íslenskri skák Bragi Þorfinnsson skrifar 16. nóvember 2023 12:01 Íslenskt skáklíf stendur í miklum blóma nú um stundir. Iðkendum fjölgar, fjölmörg spennandi skákmót eru haldin í hverjum mánuði, auk þess sem ungir og upprennandi skákmenn eru að koma fram á sjónarsviðið í miklum mæli. Nú um daginn sigraði íslenska skáklandsliðið, landslið Noregs á Evrópumótinu í skák, með sterkasta skákmann heims, sjálfan Magnus Carlsen, í broddi fylkingar. Til þessa hafa íslensk stjórnvöld sýnt skákinni velvilja og stuðning, réttilega skilið mikilvægt hlutverk hennar í menningu okkar og sögu. Það hafa þau m.a. gert, með lögum um launasjóð stórmeistara, frá árinu 1991, sem að hafa stutt við íslenska stórmeistara og gert þeim kleift að vera samkeppnishæfir, í þessari merku hugaríþrótt. Launin hafa líka gert þeim kleift að sinna rannsóknum á skák og þjálfa upp efnilega skákmenn. Þar hafa þeir unnið sannkallað brautryðjendastarf á síðustu árum. Okkur bar gæfa til að búa til kerfi, sem hefur viðhaldið styrk okkar sem skákþjóðar, þar sem stórmeistarar sjá um að miðla þekkingu sinni til yngri iðkenda. Það er líka mikilvægt að börn eigi sér fjölbreyttar fyrirmyndir, og þar gegna stórmeistarar mikilvægu hlutverki. Við erum skákþjóð með ríka skákhefð. En nú eru blikur á lofti. Mennta- og barnamálaráðuneytið hefur lýst yfir áformum um fella á brott lögin um launasjóð stórmeistara, með yfirvofandi bakslagi fyrir íslenska skák. Rökstuðningurinn fyrir tillögunni , er lítill sem enginn, talað er um skort á árangri án þess þó að umtalaður árangur sé skilgreindur af ráðuneytinu sjálfu. Ísland státar af einum mesta fjölda stórmeistara í heiminum, miðað við höfðatölu, og það er engin tilviljun heldur staðfesting á árangri. Við eigum auk þess heimsmeistaratitla í hinum ýmsu aldursflokkum og meira að segja Ólympíumeistaratitil. Við eigum sumsé skákmenn sem hafa borið hróður okkar víða. Erlendir skákmenn sækjast líka eftir því að koma og tefla í Reykjavík, vita að hér hefur skákin alltaf verið í hávegum höfð. Í öllu þessu samhengi skiptir atvinnumannakerfið höfuðmáli, sem gulrót og stuðningur fyrir unga skákmenn sem hafa metnað til að stefna hátt í greininni. Einnig skauta tillögur ráðuneytisins framhjá öllum öðrum mikilvægum störfum sem stórmeistarar sinna, s.s. þjálfun og kennslu ungmenna. Tillagan virðist leggja upp með að Skáksamband Íslands fái þessa fjármuni og sjái um að útdeila þeim. Mín trú er þó sú, að einstaklingurinn sem nær því afreki að ná stórmeistaratitli, sé betur að því að kominn að fá fjármunina í eigin hendur, frekar en að misvandaðir menn geti dreift þeim eftir eigin geðþótta, í misjöfn verkefni. Á meðan eru önnur lönd í kringum okkur að sjá tækifærin og möguleikana í skákinni. Menn eru að sjá, að á rótlausum tímum, þar sem athygli okkar er sífellt tvístrað, þá er skákin eins og vin í eyðimörkinni. Hún er öflugt tæki til að þroska einstaklinginn, rækta hjá honum þolinmæði og aga. Kenna honum á sjálfan sig. Breska ríkisstjórnin var nýverið að fjárfesta 500.000 pundum í að auka veg skákarinnar og styðja við sterkustu skákmenn sína. Með fyrirhuguðum áformum ætlum við hinsvegar að fara í þveröfuga átt , skerða afkomumöguleika íslenskra stórmeistara, óska ekki eftir framlagi þeirra lengur og leggja upp í algjöra óvissuferð með framtíð íslenskrar skákar. Frestur til að segja álit sitt á þessum áformum stjórnvalda í s.k. samráðsgátt rennur út á miðnætti föstudaginn 17. nóvember. Ég þykist vita að skákin eigi marga velunnara úti í samfélaginu, sem skilja hvað er í húfi, og ég hvet þá til að segja sína skoðun á þessum málum á þeim vettvangi. Nú þarf samtal og samvinna að eiga sér stað , sem endar vonandi með því að staðið verður vörð um launasjóð íslenskra stórmeistara í skák. Höfundur er stórmeistari og áhugamaður um afreksmál í íþróttum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skák Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir Skoðun Má Katrín Jakobsdóttir bjóða sig fram? Jón Ólafsson Skoðun Svona getum komið í veg fyrir að Katrín vinni Björn B. Björnsson Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir Skoðun Dóttir mín – uppgjör eineltis Ragnheiður Harpa Sveinsdóttir Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson Skoðun Skoðun Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving skrifar Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri Þóra Valný Yngvadóttir skrifar Skoðun Um afrekskonuna Katrínu Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr skrifar Skoðun Óskað eftir forseta sem færir ungu fólki völd Valgerður Eyja Eyþórsdóttir skrifar Skoðun Með ósk um velgengni, Halla Hrund Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Ég styð Höllu Hrund Logadóttur Þórólfur Árnason skrifar Skoðun Arnar Þór Jónsson Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Opið bréf til Jóns Ólafssonar heimspekings Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þjóðaröryggi Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Tóbak markaðssett fyrir ungt fólk Guðlaug B. Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn, NATÓ, ýsan og blokkin Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun „Svona er á síld“ Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Aldrei hitta hetjurnar þínar Skarphéðinn Guðmundsson skrifar Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir skrifar Skoðun Auðkenni þarf að passa upp á Eva Valdís Jóhönnudóttir skrifar Skoðun Auðlindir í almannaeigu – Halla Hrund Logadóttir 7. forseti Íslands Kristín Vala Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Hver er besti skólastjórinn? Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Skoðun Vofa húsagans býsnast enn Haukur Már Helgason skrifar Skoðun Nokkrar staðreyndir um Ísland, Katrínu og Gaza Álfheiður Ingadóttir skrifar Skoðun Til þeirra sem hyggjast kjósa Katrínu Jakobsdóttur Guðlaugur Bragason skrifar Skoðun Katrín og kvenhatrið Ólafur Sveinsson skrifar Skoðun Bessastaðir eru ekki fyrir byrjendur Þorbergur Þórsson skrifar Skoðun Ég vil Baldur og því kýs ég Baldur Ólafur Helgi M. Ólafsson / Starína skrifar Skoðun Inngönguspáin Eygló Halldórsdóttir skrifar Sjá meira
Íslenskt skáklíf stendur í miklum blóma nú um stundir. Iðkendum fjölgar, fjölmörg spennandi skákmót eru haldin í hverjum mánuði, auk þess sem ungir og upprennandi skákmenn eru að koma fram á sjónarsviðið í miklum mæli. Nú um daginn sigraði íslenska skáklandsliðið, landslið Noregs á Evrópumótinu í skák, með sterkasta skákmann heims, sjálfan Magnus Carlsen, í broddi fylkingar. Til þessa hafa íslensk stjórnvöld sýnt skákinni velvilja og stuðning, réttilega skilið mikilvægt hlutverk hennar í menningu okkar og sögu. Það hafa þau m.a. gert, með lögum um launasjóð stórmeistara, frá árinu 1991, sem að hafa stutt við íslenska stórmeistara og gert þeim kleift að vera samkeppnishæfir, í þessari merku hugaríþrótt. Launin hafa líka gert þeim kleift að sinna rannsóknum á skák og þjálfa upp efnilega skákmenn. Þar hafa þeir unnið sannkallað brautryðjendastarf á síðustu árum. Okkur bar gæfa til að búa til kerfi, sem hefur viðhaldið styrk okkar sem skákþjóðar, þar sem stórmeistarar sjá um að miðla þekkingu sinni til yngri iðkenda. Það er líka mikilvægt að börn eigi sér fjölbreyttar fyrirmyndir, og þar gegna stórmeistarar mikilvægu hlutverki. Við erum skákþjóð með ríka skákhefð. En nú eru blikur á lofti. Mennta- og barnamálaráðuneytið hefur lýst yfir áformum um fella á brott lögin um launasjóð stórmeistara, með yfirvofandi bakslagi fyrir íslenska skák. Rökstuðningurinn fyrir tillögunni , er lítill sem enginn, talað er um skort á árangri án þess þó að umtalaður árangur sé skilgreindur af ráðuneytinu sjálfu. Ísland státar af einum mesta fjölda stórmeistara í heiminum, miðað við höfðatölu, og það er engin tilviljun heldur staðfesting á árangri. Við eigum auk þess heimsmeistaratitla í hinum ýmsu aldursflokkum og meira að segja Ólympíumeistaratitil. Við eigum sumsé skákmenn sem hafa borið hróður okkar víða. Erlendir skákmenn sækjast líka eftir því að koma og tefla í Reykjavík, vita að hér hefur skákin alltaf verið í hávegum höfð. Í öllu þessu samhengi skiptir atvinnumannakerfið höfuðmáli, sem gulrót og stuðningur fyrir unga skákmenn sem hafa metnað til að stefna hátt í greininni. Einnig skauta tillögur ráðuneytisins framhjá öllum öðrum mikilvægum störfum sem stórmeistarar sinna, s.s. þjálfun og kennslu ungmenna. Tillagan virðist leggja upp með að Skáksamband Íslands fái þessa fjármuni og sjái um að útdeila þeim. Mín trú er þó sú, að einstaklingurinn sem nær því afreki að ná stórmeistaratitli, sé betur að því að kominn að fá fjármunina í eigin hendur, frekar en að misvandaðir menn geti dreift þeim eftir eigin geðþótta, í misjöfn verkefni. Á meðan eru önnur lönd í kringum okkur að sjá tækifærin og möguleikana í skákinni. Menn eru að sjá, að á rótlausum tímum, þar sem athygli okkar er sífellt tvístrað, þá er skákin eins og vin í eyðimörkinni. Hún er öflugt tæki til að þroska einstaklinginn, rækta hjá honum þolinmæði og aga. Kenna honum á sjálfan sig. Breska ríkisstjórnin var nýverið að fjárfesta 500.000 pundum í að auka veg skákarinnar og styðja við sterkustu skákmenn sína. Með fyrirhuguðum áformum ætlum við hinsvegar að fara í þveröfuga átt , skerða afkomumöguleika íslenskra stórmeistara, óska ekki eftir framlagi þeirra lengur og leggja upp í algjöra óvissuferð með framtíð íslenskrar skákar. Frestur til að segja álit sitt á þessum áformum stjórnvalda í s.k. samráðsgátt rennur út á miðnætti föstudaginn 17. nóvember. Ég þykist vita að skákin eigi marga velunnara úti í samfélaginu, sem skilja hvað er í húfi, og ég hvet þá til að segja sína skoðun á þessum málum á þeim vettvangi. Nú þarf samtal og samvinna að eiga sér stað , sem endar vonandi með því að staðið verður vörð um launasjóð íslenskra stórmeistara í skák. Höfundur er stórmeistari og áhugamaður um afreksmál í íþróttum.
Skoðun Auðlindir í almannaeigu – Halla Hrund Logadóttir 7. forseti Íslands Kristín Vala Ragnarsdóttir skrifar